Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie, I Wydział Cywilny,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Arkadiusz Ziarko

Protokolant: sekretarz sądowy Marta Kreczkowska - Żyrkowska

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2017 r., w O., na rozprawie,

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko K. A.

o zapłatę

I  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.919,93 (jeden tysiąc dziewięćset dziewiętnaście 93/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 27 września 2017 r. do dnia zapłaty;

II  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 945,22 (dziewięćset czterdzieści pięć 22/100) zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV  wyrokowi nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

SSR Arkadiusz Ziarko

Sygn. akt I C 3858/17 upr

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 2065,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu swojego roszczenia powód wskazał, że kwota dochodzona pozwem wynika z zawartej z pozwaną umowy pożyczki nr (...). Całkowita kwota pożyczki wynosiła 1500 zł, opłata przygotowawcza określona została na 40 zł, prowizja na 453,60 zł, zaś odsetki umowne na 158 zł. Łącznie zobowiązanie do spłaty wynosiło 2816,60 zł. Z tytułu spłaty pożyczki pozwana dokonała wpłaty w kwocie 720 zł. Do uregulowania całości zobowiązania pozostaje nadal kwota 2065,73 zł, w skład której wchodzi kapitał – 2000,29 zł oraz odsetki umowne – 65,44 zł.

Pozwana nie stawiła się na rozprawę ani nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 10 września 2015 r. pozwana zawarła z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...).

Całkowita kwota pożyczki wynosiła 1500 zł, opłata przygotowawcza określona została na 40 zł, prowizja na 453,60 zł, zaś odsetki umowne na 158 zł. Umowa przewidywała również opłatę za Pakiet Elastyczny w kwocie 545 zł. Łącznie zobowiązanie do spłaty wynosiło 2816,60 zł. Umowa zawarta została na 60 tygodni.

(dowód: umowa k. 5 – 8, wniosek k. 9 – 10).

Z tytułu spłaty pożyczki pozwana dokonała wpłaty w kwocie 720 zł.

(okoliczność niekwestionowana).

Pismem z dnia 21 czerwca 2016r. powód wypowiedział pozwanej umowę pożyczki w związku z opóźnieniem w zapłacie pożyczki.

(dowód: wypowiedzenie umowy k. 11)

Następnie pismem z dnia 27 stycznia 2017r. wezwano pozwana do zapłaty kwoty 2065,73 zł.

(dowód: wezwanie k. 12).

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 339 § 1 i 2 kpc jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Ponieważ w ocenie sądu okoliczności przytoczone w pozwie budziły wątpliwości sądu, koniecznym stało się przeprowadzenie postępowania dowodowego.

Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedstawionych przez powoda, których prawdziwość nie budziła wątpliwości Sądu.

Roszczenia powoda znajduje oparcie w art. 720 kc oraz w przepisach ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym w myśl ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Z art. 5 pkt 8 ww. ustawy wynika, że całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta stanowi sumę całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. W pkt 6 tego artykułu wskazano, że całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta. Przywołana wyżej ustawa nie wyłącza stosowania ogólnych przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących pożyczki. Stanowi jednak ograniczenie wyrażonej w art. 353 ¹ k.c. zasady swobody umów. W myśl zaś art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 353 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Pożyczkodawca udzielił stronie pozwanej pożyczki, którą to strona pozwana zobowiązała się zwrócić wraz z odsetkami umownymi oraz dodatkowymi kosztami pozaodsetkowymi.

Wskazać należy, że umowa pożyczki jest umową odpłatną. Zwyczajową formą wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału są odsetki, ewentualnie także inne opłaty (nazywane najczęściej prowizją czy opłatami przygotowawczymi). Oczywiście wysokość tych opłat nie może być dowolna. W sytuacji gdy są one rażąco wygórowane, można uznać postanowienia umowy je kształtujące za niezgodne z zasadami współżycia społecznego lub też za zmierzające do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych i przez to nieważne. Czynności prawne bowiem (w tym także i umowy) podlegają ocenie pod kątem zgodności z zasadami współżycia społecznego i zgodności z prawem. Zgodnie zaś z art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest także czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 kc). Przy czym za naruszenie zasad współżycia społecznego należy rozumieć zawarcie umowy sprzecznej z uczciwością i rzetelnością kupiecką lub takiej, która kształtować będzie wzajemne stosunki między stronami w sposób ewidentnie urągający słuszności (tak Agnieszka Rzetecka-Gil, Kodeks Cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna, LEX/el., 2011).

Jednocześnie wskazania wymaga, iż w chwili zawierania przez strony umowy pożyczki nie obowiązywały przepisy określające maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu, które mogły być pobierane od konsumentów. Art. 36a ustawy - określający maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu – dodany został bowiem do ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011r. ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 roku o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw. Przepis ten wszedł w życie dopiero z dniem 11 marca 2016r. i dotyczy umów zawieranych po tej dacie.

Mając jednak na uwadze fakt, że ustawodawca ostatecznie określił maksymalną wysokość kosztów pozaodsetkowych, przepisy te należy uwzględnić przy ocenie wysokość kosztów pozaodsetkowych w niniejszej sprawie, tj. przy badaniu górnej granicy tych kosztów, powyżej których postanowienia umowne winny być uznane za nieważne (art. 58 § 1-3 kc). W ocenie sądu granicę tę winna wyznaczać wysokość tych kosztów określona w obecnym stanie prawnym, jako najpełniej odnosząca się do woli ustawodawcy.

Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć sumy dwóch składników: 25 proc. kredytu (część stała) oraz 30 proc. wartości kredytu w skali roku (część zmienna zależna od czasu trwania umowy). Zgodnie z powyższym dozwolone pozaodsetkowe koszty w niniejszej sprawie, mogłyby wynosić 892,80 zł, tj. [1500 zł x 25%] + [(1500 zł x 420/365) x 30%] = 375 zł + 517,80 zł = 892,80 zł. Zważyć bowiem należy, iż kwota kapitału wynosiła 1500 zł, zaś umowa obowiązywać miała 60 tygodni od jej zawarcia, co daje 420 dni.

Powód tymczasem określił w umowie ogół kosztów okołopożyczkowych na kwotę 1038,60 zł (opłata przygotowawcza 40 zł, prowizja 453,60 zł, opłata za Pakiet Elastyczny w kwocie 545 zł).

W świetle powyższe zasadnym było zatem zdaniem Sądu pomniejszenie dochodzonej pozwem kwoty (2065,73 zł) o żądane przez powoda koszty okołopożyczkowe (1038,60 zł), a następnie powiększenie pozostałej kwoty o ustalone przez Sąd maksymalne koszty pozaodsetkowe (1027,13 zł + 892,80 zł).

Tym samym - na podstawie ww. przepisów oraz art. 481 §1 i 2 kc i art. 482 kc - kwotę tę należało zasądzić od strony pozwanej na rzecz powoda wraz z odsetkami jak w pozwie (pkt I wyroku).

W pozostałym zakresie powództwo było niezasadne (z uwagi na wyżej opisaną niezgodność z prawem i zasadami współżycia społecznego – art. 58 § 1 i 2 kc w zw. z art. 58 § 3 kc) i jako takie podlegało oddaleniu (pkt II).

O kosztach orzeczono w pkt III wyroku zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc. Ponieważ pozwana przegrała sprawę w 92,94% w takim też stosunku powinna ponieść koszty procesu powoda, na które składała się opłata od pozwu 100 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 900 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł – czyli kwotę 945,22 zł.

Rozstrzygniecie w pkt IV wyroku oparto o art. 333 § 1 pkt 3 kpc.

SSR Arkadiusz Ziarko