Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII K 14/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. VIII Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Bazan

Protokolant: Monika Nałęcz, A. K., Wioletta Zakrzewska, P. W., J. S., K. L., M. M.,

przy udziale Prokuratora: Aneta Michałowska, M. C., M. W., E. B., P. W., S. S., S. P., E. O., J. W., Z. R.,

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 maja 2014 r., 24 czerwca 2014 r., 26 września 2014 r., 26 listopada 2014 r., 25 listopada 2015 r., 3 lutego 2016 r., 14 kwietnia 2016 r., 13 czerwca 2016 r., 10 sierpnia 2016 r., 9 lutego 2017 r., 11 maja 2017 r., 9 czerwca 2017 r., 4 sierpnia 2017 r.

sprawy

T. R. syna I. i K. z d. W., urodzonego w dniu (...) w W.,

oskarżonego o to, że:

1)  W dniu 27 sierpnia 2012 r. w W. przy ul. (...) dokonał kradzieży po uprzednim włamaniu samochodu marki F. (...) o nr rej. (...) o wartości 17.000 zł na szkodę A. R. (1), tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

2)  W dniu 18 września 2012 r. w W. przy al. (...) II 9 dokonał kradzieży po uprzednim włamaniu samochodu marki F. (...) o nr rej. (...) o wartości 15.000 zł na szkodę J. K., tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

orzeka:

I.  oskarżonego T. R. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt 1 części wstępnej wyroku, wyczerpującego ustawowe znamiona przestępstw z art. 279 § 1 kk i za to na tej samej podstawie skazuje go i na podstawie art. 279 § 1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego T. R. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt 2 części wstępnej wyroku, wyczerpującego ustawowe znamiona przestępstw z art. 279 § 1 kk i za to na tej samej podstawie skazuje go i na podstawie art. 279 § 1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 § 1 kk w zw. z art. 86 § 1 kk orzeczone w pkt I-II wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności łączy i wymierza mu karę łączną 1 (jednego) roku i 6 ( sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 kk zalicza oskarżonemu na poczet orzeczonej w pkt. III kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach od 20 listopada 2012 r. do dnia 29 kwietnia 2013 r., przyjmując że jeden dzień pozbawienia wolności odpowiada 1 (jednemu) dniowi kary pozbawienia wolności;

V.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt VIII K 14/14

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 sierpnia 2012 r. przed godziną 11:00, T. R. poruszał się należącym do niego samochodem F. (...) nr rej (...). Samochód zaparkował w okolicach Centrum Handlowego (...) w W.. Wysiadł z samochodu i udała się na al. (...), w pobliżu CH LAND, gdzie o godz. 10:56-10:57 włamał się do zaparkowanego tam samochodu F. (...) o nr rej. (...) należącego do A. R. (1). Włamania dokonał pokonując zabezpieczenia fabryczne samochodu. T. R. odjechał samochodem z miejsca z którym był zaparkowany. Kierującego skradzionym samochodem F. (...) T. R. zauważyli funkcjonariusze Policji z Wydziału Kryminalnego (...) W. II- K. C. i B. Z.. Funkcjonariusze ci wraz z innymi policjantami z Wydziału Kryminalnego (...) W. II prowadzili działania operacyjne – obserwację T. R.. Działa te prowadzili, w związku z podjętą uprzednio – w ramach działa operacyjnych - informacją o tym, iż T. R. jest osobą zajmując się kradzieżami z włamaniem do samochodów marki F. (...). W ramach prowadzonych w tym zakresie działań obserwowano miejsca zamieszkania T. R., miejsca jego przemieszczania się oraz miejsce gdzie – według informacji operacyjnych – miałby być przechowywane skradzione samochody, czyli tzw. „dziupli”. K. C. i B. Z. nie zdołali zatrzymać T. R.. Policjanci K. C. i B. Z., w czasie gdy zauważyli T. R. kierującego skradzionym samochodem, poruszali się pieszo. Uniemożliwiło im to zatrzymanie T. R. bezpośrednio po dokonaniu kradzieży samochodu. Natomiast podjęty przez policjantów pościg okazał się nieskuteczny z uwagi na opóźnienie spowodowane koniecznością pieszego powrotu do radiowozu. Skradzionego samochodu nie zdołano odzyskać. W związku z taktyką postępowania operacyjnego i związanym z tym ograniczeniem kręgu osób poinformowanych o prowadzonych działaniach, policjanci prowadzący czynności operacyjne nie przekazali informacji w tym zakresie do wykorzystania procesowego, przez funkcjonariuszy pionu dochodzeniowego, kontynuując dalej obserwację T. R., zbierając informację o jego działalności o osobach, które przejmowały skradzione samochodu oraz oczekując jednocześnie na decyzję przełożonych o tzw. „realizacji”, czyli zatrzymaniu osoby rozpracowywanej operacyjnie.

Właścicielka samochodu – A. R. (1) – stwierdziła kradzież samochodu, po wyjściu z CH LAND około godz. 12:00.

Działania operacyjne funkcjonariuszy Zespołu I dw. z Przestępczością Samochodową Wydziału Kryminalnego Komendy Rejonowej Policji W. II w W. były kontynuowane.

W dniu 18 września 2012 r. J. K. zaparkował samochód F. (...) nr. rej. (...) przy budynku na al. (...) II 9 – na ternie dzielnicy W. (...) W.. Następnie udał się do banku. T. R. przyjechał w okolice miejsca gdzie J. K. zaparkował F. (...). T. R. zaparkował swój samochód marki F. (...) nr rej (...) około godz. 10:15 w okolicach ul. (...) w W.. T. R. tego dnia był obserwowany przez funkcjonariuszy Policji D. K. i K. M. (1). T. R. podszedł do zaparkowanego samochodu F. (...) nr. rej. (...), włamał się do niego, przełamując fabryczne zabezpieczenia, a następnie odjechał z miejsca zdarzenia. Jadącego skradzionym samochodem F. (...) nr. rej. (...) T. R. zobaczyli obserwujący go funkcjonariusze Policji z Komendy Rejonowej Policji W. II w W. D. K. i K. M. (1). Policja zauważyli go idąc pieszo. Nie mieli więc możliwości zatrzymania T. R.. W wyniku prowadzonych czynności poszukiwawczych bezpośredni po zdarzeniu, nie zdołano zatrzymać T. R. ani odzyskać utraconego samochodu.

Około godziny 10.30 J. K. wrócił na miejsce, na którym zaparkowany został w/w samochód, lecz pojazdu już nie było. Mężczyzna zgłosił na policję zawiadomienie o kradzieży.

Z uwagi na taktykę postępowania operacyjnego oraz brak decyzji o tzw. „realizacji”, na ówczesnym etapie czynności, Komenda Rejonowa Policji W. II w W. (właściwa dla W. M.) nie poinformowała Komendy Rejonowej Policji W. IV w W. ( właściwej dla (...)) o poczynionych przez D. K. i K. M. (1) obserwacjach.

Skradzione samochody F. (...) o nr rej. (...) i F. (...) nr rej. (...) nie zostały odnalezione. Towarzystwa (...), w których ubezpieczone były skradzionego samochody, naprawiły szkodę pokrzywdzonym właścicielom samochodów- A. R. (1) i J. K..

Postępowanie procesowe prowadzone w związku z kradzieżą w/w samochodów zostały umorzone wobec niewykrycia sprawcy.

Pomimo umorzenia w/w dochodzeń, czynności operacyjne dalej kontynuowano, a następnie podjęto decyzję o tzw. (...), czyli zatrzymaniu T. R.. T. R. został zatrzymany w dniu 20 listopada 2012 r. zaś umorzone dochodzenia prowadzone w sprawie kradzieży w/w samochodów zostały na nowo podjęte.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków A. R. (2), J. K., K. C., B. Z., K. M. (2), D. K., E. Ś., M. B., D. R., T. W. (1), oraz na podstawie protokołu zatrzymania osoby ( k. 81), protokołu zatrzymania rzeczy ( k. 13-15), protokołów oględzin rzeczy ( k. 23-24, 86-87, 122-123), protokołu oględzin miejsca ( k. 51-54), protokołów przeszukania (k. 82-84, 89-90, 92-94), informacji z ZUS (k. 475 ), informacji z (...) (k. 447), opinie biegłego z zakresu kryminalistycznych badan dokumentów audiowizualnych (k. 641-645) oraz analizy zapisu nagrania na płycie DVD dołączonej do akt sprawy protokołem zatrzymania rzeczy (k.25, 13-15).

T. R. był uprzednio karany (karta karna 657).

Oskarżony T. R. zarówno w toku postępowania przygotowawczego (k. 101 – 105) jak i na rozprawie (k.219 – 220, 405-407) nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu przestępstw. W toku postępowania przygotowawczego oskarżony podał, iż pracował jak dostawca/kurier na terenie W.. Nie pamięta czy był w miejscach gdzie dokonano kradzieży. Wyjaśnił, iż ujawnione w należącym do niego samochodzie przedmioty tj. gazu, śrubokręt służyły mu do obrony. Oskarżony T. R. zaprzeczył aby ujawniony w jego samochodzie łamaka należał do niego. T. R. wyjaśnił, iż łamak ten został podrzucony przez policjantów Oskarżony wyjaśnił, że jest użytkownikiem samochodu F. (...), w samochodzie woził również inne narzędzia: klucze, lewarki (k. 105).

Podczas pierwszej rozprawy sądowej oskarżony odmówił składania wyjaśnień, potrzymał swoje wcześniejsze wyjaśnienia.

Na rozprawie w dniu 6 maja 2014 r. T. R. złożył wyjaśnienia, w których wskazuje na daty zarzucanych mu czynów, notatki urzędowe znajdujące się w aktach sprawy. Oskarżony wyjaśnił, iż w jego ocenie zeznania policjantów to stek kłamstw. Podał, iż na skrzyżowaniu ulic al. (...) i al. (...) II doliczył się 10 kamer. Wyjaśnił, iż nie pamięta co robił w dniu 27 sierpnia 2012 r. Podał, iż mógł być wtedy w pobliżu miejsca zdarzenia albowiem pracował jako kurier i dużo poruszał się po mieście. Podał, iż nie pamięta co robił 18 września 2012 r. W firmie kurierskiej pracował do momentu zatrzymania, pracował tam przez okres jednego miesiąca. Wcześniej pracował w firmie (...), ta firma (...) to był chiński bar. Podał, iż w tamtym okresie czasu zdarzał mu się jeździć z przesyłkami w okolice Centrum Handlowego (...). (k. 405-406)

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w których nie przyznaje się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnienia oskarżonego T. R. są wewnętrznie sprzeczne oraz są sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w postępowania, a w szczególności z zeznaniami świadków K. M. (1), D. K., K. C., B. Z.. Dlatego też Sądu uznał wyjaśnienia oskarżonego za przyjętą przez niego linię obrony zmierzającą do uniknięci odpowiedzialności karnej

Wyjaśnia oskarżonego są wewnętrznie sprzeczne albowiem podaje on iż pracował w firmie kurierskiej i rozwoził przesyłki, dlatego mógł być w okolicach (...) w czasie gdy dokonano kradzieży. W dalszej części tych wyjaśnień podaje on, iż w firmie kurierskiej pracował na czas około 1 miesiąca przed zatrzymaniem. Oskarżony został zatrzymany w dniu 20 listopada 2012 r. Z jego wyjaśnień wynika, więc, iż do dnia 20 października 2012 r. nie pracował w firmie kurierskiej, w związku z tym, w czasie zarzucanych mu czynów, tj. w dniach 27 sierpnia 2012 r. i 18 września 2012 r. nie mógł rozwozić przesyłek jako kurier. Brak zaś jest jakichkolwiek dowodów, które wskazywałyby na to, iż w tym okresie czasu dowoził jedzenie z ulicy (...) w W. do budynków znajdujących się w okolicach (...). Pokonywanie takich odległości, w ocenie Sąd wiązałoby się ze znacznymi kosztami dostawy, sprzecznymi z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i z zasadami rachunku ekonomicznego. Nadto z dokumentów dostarczonych przez ZUS nie wynika, aby oskarżony w tamtym okresie czasu wykonywał działalność gospodarczą lub świadczył pracę polegającą na transporcie żywności.

Wyjaśnia oskarżonego w tym zakresie są też sprzeczne w informacją z ZUS, z której wynika, iż T. R. był w okresie sierpień – wrzesień 2012 r. zarejestrowany jako bezrobotny, bez prawa do zasiłku ( k. 475 ) oraz z pisma z (...) sc z którego wynika, iż T. R. rozpoczął współpracę z firmą (...) w dniu 13 listopada 2012 r. i współpraca to trwała do momentu zatrzymania ( k. 447). Informacje zawarte w piśmie firmy (...) sc zostały następnie potwierdzone przez świadka T. W. (2) – osobę bezstronną, nie zaangażowaną w sprawę i nie mającą żadnych racjonalnych powodów, które mogłyby ją skłonić do zeznawania nieprawdy. (k. 515-517).

Wyjaśnienia oskarżonego są także sprzeczne z zeznaniami świadków K. M. (1), D. K., K. C., B. Z.. Ich zeznania Sąd ocenił jako spójnie, logicznie, wzajemnie uzupełniające się i szczere. W ocenie Sądu świadkowie ci nie mieli powodu, dla którego mieliby narażać się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań. W swoich zeznaniach złożonych w dniach 26 września 2014 r, 26 listopada 2014 r. 3 lutego 2016 r., 14 kwietnia 2016 r.10 sierpnia 2018 r. świadkowie K. C., B. Z., E. Ś., M. B., R. K. i K. M. (1), D. R. w sposób, spójny i logiczny opisali przebieg zdarzeń wskazują na to w jaki sposób działa oskarżony ( zeznania K. C., B. Z., K. M. (1), D. K.,) oraz w sposób racjonalny, logiczny, wskazując na przyczyny, które spowodowały opóźnienie w przekazaniu informacji o zdarzeniach które zaobserwowali podczas rozpracowywania operacyjnego T. R. ( zeznania K. C., B. Z., K. M. (1), D. K. oraz świadków E. Ś., M. B., D. R.).

Z kolei świadkowie pokrzywdzeni – J. K. i A. R. (1) – w sposób logiczny i wiarygodny opisali okoliczności poruszania się swoimi samochodami, ich parkowania, zabezpieczania przed kradzieżą i ujawnienie kradzieży.

Mając na uwadze opisane wyżej okoliczności Sąd dał wiarę zeznaniom wszystkich wymienionych wyżej świadków.

Wyjaśnienia oskarżonego Sądu uznał za niewiarygodne, albowiem Sąd one wewnętrznie sprzeczne – co już wyżej opisano- oraz są sprzeczne z zeznaniami w/w świadków K. C., B. Z., K. M. (1), D. K. oraz są sprzeczne z opisanym wyże informacjami z ZUS.

Oceniając wiarygodność osobowych źródeł dowodowych Sąd doszedł do przekonania, iż brak jest jakichkolwiek racjonalnych podstaw aby przyjąć, iż funkcjonariusze Policji narażając się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań, na utratę pracy, dokonali zmowy i zgodnie złożyli fałszywe zeznania, obciążając jedną spośród kilku milionów osób zamieszkujących aglomerację (...).

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, przyjmując iż stanowią one obraną przez niego linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej. Sąd uznał, iż wina oskarżonego nie budzi wątpliwości. W czasie czynów oskarżony nie miał zniesionej ani ograniczonej poczytalności, mógł rozpoznać znaczenie czynów, których znamiona realizował, i mógł pokierować swoimi postępowaniem. Jednocześnie był on w czasie czynu osobą dorosłą, dojrzała, mającą świadomość swoich działań.

Autentyczność i rzetelność zgromadzonych w sprawie materiałów nieosobowych protokołu zatrzymania osoby ( k. 81), protokołu zatrzymania rzeczy ( k. 13-15), protokołów oględzin rzeczy ( k. 23-24, 86-87, 122-123), protokołu oględzin miejsca ( k. 51-54), protokołów przeszukania (k. 82-84, 89-90, 92-94), informacji z ZUS (k. 475 ), informacji z (...) (k. 447), opinie biegłego z zakresu kryminalistycznych badan dokumentów audiowizualnych (k. 641-645) oraz analizy zapisu nagrania na płycie DVD dołączonej do akt sprawy protokołem zatrzymania rzeczy (k.25, 13-15) nie była przedmiotem zarzutów stron, a także nie wzbudziły wątpliwości Sądu.

Protokoły zostały sporządzone poprawnie, kompleksowo i w sposób zgodny ze standardami rzetelnego postępowania.

Dołączona do akt opinia w ocenie Sądu jest rzetelna, spójna, nie zawiera braków ani sprzeczności. Została wykonana przez osobę kompetentną

Z tych względów Sąd nie odmówił wskazanym dowodom nieosobowym wiarygodności i mocy dowodowej.

Mając na uwadze tak ustalony i oceniony materiał dowodowy Sąd przeszedł do rozważań natury prawnej

T. R. został oskarżony o to że,

1.  w dniu 27 sierpnia 2012 r. w W. przy ul. (...) dokonał kradzieży po uprzednim włamaniu samochodu marki F. (...) o nr rej. (...) o wartości 17.000 na szkodę A. R. (1) tj. o przestępstwo z art. 279 § 1 kk.

2.  w dniu 18 września 2012 r. w W. przy al. (...) II 9 dokonał kradzieży po uprzednim włamaniu samochodu marki F. (...) o nr rej. (...) o wartości 15.000 zł na szkodę J. K..

W ocenie Sądu okoliczności popełnienia przez T. R. zarzucanych mu czynów – z przyczyn opisanych wyżej – nie budzą wątpliwości.

Zgodnie z treścią art. 279 §1 k. k. kto kradnie z włamaniem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Kradzież z włamaniem jest przestępstwem umyślnym, które można popełnić jedynie w zamiarze bezpośrednim kierunkowym. Sprawca musi działać w celu przywłaszczenia przedmiotu zaboru, a ponieważ włamanie stanowi środek prowadzący do tego celu, musi także być objęte zamiarem bezpośrednim. Zachodzi wtedy, gdy jej sprawca zabiera mienie w celu przywłaszczenia w następstwie usunięcia przeszkody materialnej, będącej częścią konstrukcji pomieszczenia zamkniętego lub specjalnym zamknięciem tego pomieszczenia, utrudniającym dostęp do jego wnętrza (wyrok SN z 28.12.2002r. III KKN 423/00 LEX nr 75463).

Dla bytu czynu z art. 279 § 1 kk nie ma znaczenia, czy zamknięcie to jest skuteczne oraz czy trudno je pokonać. Istotne jest natomiast to, że z samego faktu istnienia zabezpieczenia należy wnioskować, że użytkownik pomieszczenia ma zamiar ochronić je przed osobami niepowołanymi. Pokonanie zabezpieczenia musi mieć charakter faktycznego działania mającego na celu usunięcie przeszkody.

Oskarżony T. R. przed zaborem samochodów F. (...) opisanych wyżej, musiał pokonać fabrycznie zamontowane zabezpieczenia, których celem było uniemożliwienie kradzieży. Musiał więc pokonać stosowne zabezpieczenia drzwi aby dostać się do wnętrza samochodów, następnie musiał unieszkodliwić zabezpieczenia uniemożliwiające uruchomienie samochodów, a następnie musiał odjechać uruchomionym uprzednio samochodem. Samochodów tych nie porzucał, lecz włączał je do swojego majątku. Działanie takie obejmuje realizacje znamion przestępstwa z art. 279 § 1 k.k.

Jak już wyżej wskazano, w chwili popełnienia czynów oskarżony T. R. był człowiekiem dojrzałym życiowo, w pełni poczytalnym, zdającym sobie sprawę z bezprawności swojego zachowania. Nie zachodziła żadna okoliczność wyłączająca bezprawność czynu bądź jego winę. Żaden z przeprowadzonych dowodów nie wskazuje, aby nie można było wymagać od oskarżonego zachowania zgodnego z prawem w tej konkretnej sytuacji.

Wymierzając karę Sąd kierował się zasadami określonymi w rozdziale VI kodeksu karnego, w szczególności w przepisach art. 53 k.k., wnikliwie analizował zarówno elementy przedmiotowe, jak i podmiotowe czynu, z troską, aby wymiar kar spełnił poczucie społecznej sprawiedliwości, był adekwatny do stopnia winy oskarżonego, jak również osiągnął cele zapobiegawcze i wychowawcze kary.

Ustalając wymiar kary Sąd miał też szczególnie na względzie stopień społecznej szkodliwości czynów oraz stopień zawinienia. Sąd uznał, iż działanie oskarżonego było nacechowane znacznym stopnień zawinienia. Działa on w sposób świadomy, zaplanowany. Jego zawinione zachowanie nie było wyrazem jednorazowej słabości, która doprowadziła do realizacji znamion przestępstwa, lecz było działaniem zaplanowanym i konsekwentnie zmierzającym do realizacji znamion typu czynu zabronionego.

Społeczna szkodliwość obu czynów jest wysoka, przedmiotami kradzieży było mienie o dużej wartości.

Wymierzając karę oraz oceniając, czy zachodzą podstawy do zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary Sąd miał na uwadze, iż oskarżony był już wcześniej karany, nie wyrazi skruchy, żalu.

Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności sprawy Sąd wymierzył oskarżonemu za czyny z punktów I i II aktu oskarżenia kary po 1 roku i 2 miesiące pozbawienia wolności, oraz wymierzył karę łączną w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

W ocenie Sądu kara w tym wymiarze spełni wymogi prewencji ogólnej oraz prewencji szczególnej, nie przekracza stopnia zawinienia i jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynów zarzucanych oskarżonemu.

Sąd odstąpił od orzekania obowiązku naprawienia szkody albowiem jak wynika z zeznań pokrzywdzonych A. R. (1) i J. K., wyrządzono im szkoda została pokryta przez ubezpieczycieli.

Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył oskarżonemu okres pozbawienia wolności w niniejszej sprawie związany ze stosowaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania w okresie od dnia 20 listopada 2012r. do dnia 29 kwietnia 2013 r. przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

Na podstawie art.624 § 1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych uznając, że obciążanie oskarżonego kosztami sądowymi stanowiłoby dla niego w jego obecnej sytuacji materialnej i osobistej nadmierną uciążliwość.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji.