Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Cz 106/17

POSTANOWIENIE

Dnia 7 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Leszek Dąbek

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy

z powództwa R. M.

przeciwko K. G.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego w (...)

z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt I C 107/13

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie poprzez jego uchylenie.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Cz 106/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w (...) w postanowieniu z dnia 30 12 2013r. odrzucił zażalenie powoda R. M. na zarządzenie Przewodniczącego
z dnia 24 09 2013r.r. o zwrocie pozwu, uznając, że nie została w terminie uiszczona należna opłata o tego zażalenia.

Orzeczenie zaskarżył powód R. M., który wnosił o jego uchylenie, zarzucając, iż Sąd niezgodnie ze stanem faktycznym ocenił jego sytuację finansową, bowiem dotychczas badane dokumenty pochodziły z 2012r. Sąd oddalił jego wniosek nie badając nowych dokumentów do niego załączonych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Przy ferowaniu zaskarżonego orzeczenia umknęło uwadze Sądu Rejonowego, że powód w zakreślonym w wezwaniu do uzupełnienia braków fiskalnych zażalenia terminie złożył nowy wniosek o zwolnienie go od opłaty (k.95).

Jakkolwiek Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 03 2002r. (III Cz 13/02) wyraził pogląd, iż w przypadku powtórnego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych złożonego po prawomocnym oddaleniu wniosku poprzedniego postanowienie to wiąże sąd (dopóki nie zapadnie postanowienie odmienne od poprzed-niego oddalającego wniosek), to równocześnie w późniejszym postanowieniu z dnia

24 05 2012r. (II Cz 12/12) jednoznacznie wskazał na konieczność wydania orzeczenia - przed podjęciem decyzji o dopuszczalności skargi kasacyjnej - zawierającego ustosunkowanie się do tego wniosku o zwolnienie od kosztów sadowych w sposób formalny lub merytoryczny.

Pogląd ten co prawda dotyczy nadzwyczajnego środka zaskarżenia w postaci skargi kasacyjnej, to ma on jednak także zastosowanie w niniejszej sprawie (z uwagi na występujące w obu sprawach podobieństwo konstrukcyjne sytuacji procesowej),

a przytoczone poniżej jego uzasadnienie Sąd odwoławczy w całości podziela.

„W razie złożenia kolejnego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych

w czasie biegu terminu do uiszczenia należnej opłaty, sąd ma bowiem obowiązek ustosunkowania się do tego wniosku w sposób formalny albo merytoryczny przez wydanie odpowiedniego orzeczenia. Zgodnie z art. 112 ust. 4 (...), jedynie wniosek, oparty na tych samych okolicznościach, nie ma wpływu na bieg terminu do opłacenia pisma, jednak, czy taka sytuacja występuje w rozpoznawanej sprawie musi ocenić sąd

i dać temu wyraz w stosownym orzeczeniu. Nie jest bowiem możliwa ocena, czy skarga kasacyjna podlega odrzuceniu z powodu nie uiszczenia należnej opłaty, przed rozstrzy-gnięciem, czy kolejny wniosek o zwolnienie od kosztów miał wpływ na bieg terminu

do jej opłacenia. Należy przy tym zwrócić uwagę, że art. 107 (...), stwierdzający niedopuszczalność ponownego domagania się przez stronę zwolnienia od kosztów

z powołaniem się na te same okoliczności i przewidujący odrzucenie takiego ponownego wniosku, dotyczy jedynie sytuacji, gdy poprzedni wniosek został oddalony. W rozpoznawanej sprawie poprzedni wniosek powoda o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej został zwrócony, a więc, jak wskazano wyżej, nie wywołał żadnych skutków, jakie ustawa wiązała z jego wniesieniem”.

Ponieważ Sąd Rejonowy w żaden sposób nie rozstrzygnął kolejnego wniosku powoda o zwolnienie go od kosztów sądowych, wniesionego w czasie biegu terminu

do uiszczenia opłaty od zażalenia, przedwczesne było odrzucenie zażalenia z powodu nie uiszczenia tej opłaty.

Czyni to zażalenie skarżącego uzasadnionym (niezależnie od oceny podniesionych w nim zarzutów) i prowadziło do skasowania zaskarżonego postanowienia (zmiany zaskarżonego postanowienia) w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 zd 1 k.p.c.

Reasumując zaskarżone orzeczenie jest wadliwe i dlatego zażalenie powoda jako uzasadnione uwzględniono orzekając jak w sentencji na mocy regulacji art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 zd 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną i zakończy postępowanie w przedmiocie wniosku skarżącego
o zwolnienie go od opłaty od zażalenia.

Następnie w zależności od sposobu jego zakończenia nada bieg temu zażaleniu (w przypadku uwzględnienia wniosku skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych) albo zażalenie odrzuci (w przypadku formalnego zwrotu lub odrzucenia wniosku).

SSO Leszek Dąbek