Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 29-01-2018 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Porada-Łaska

Protokolant: sekretarz sądowy Sylwia Marek

po rozpoznaniu w dniu 29-01-2018 r. w Kaliszu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko K. Ż.

o zapłatę 3 555,32 zł

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz pozwanej K. Ż. kwotę 917,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSR Katarzyna Porada - Łaska

Sygn. akt I C 1786/17

UZASADNIENIE

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. pozwem wniesionym w dniu 30.01.2017r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym domagała się zasądzenia od pozwanej K. Ź. kwoty 3.555,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu od dnia zapłaty od następujących kwot: 1.021,76 zł, 10,97 zł, 2.510,97 zł i od kwoty 11,62 zł. Nadto powódka wniosła o zasądzenie od strony przeciwnej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że dochodzi niniejszym pozwem wymagalnych wierzytelności wynikających z umów pożyczek zawartych na odległość przez pozwaną z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. w W.. Powódka wyjaśniła, iż nabyła przedmiotowe wierzytelności na podstawie umowy cesji z dnia 07.12.2016r., a na kwotę główną objętą żądaniem pozwu składają się następujące kwoty:

- 1.021,76 zł tytułem należności głównej wynikającej z umowy nr (...) z dnia 07.12.2015r. należnej wobec pierwotnego wierzyciela,

- 10,97 zł tytułem naliczonych przez powódkę odsetek ustawowych wynikających z opóźnienia w zapłacie kapitału począwszy od dnia 02.12.2016r., jako dnia następnego po dniu, w którym P. L. zakończył naliczanie przysługujących mu należności, a do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu,

- 2.510,97 zł tytułem należności głównej wynikającej z umowy nr (...) z dnia 18.08.2015r., należnej wobec P. L.,

- 11,62 zł tytułem naliczonych przez powódkę odsetek ustawowych, wynikająca z opóźnienia w zapłacie kapitału począwszy od dnia 02.12.2016r., jako dnia następnego po dniu, w którym poprzedni wierzyciel zakończył naliczanie przysługujących mu należności, a do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 15.05.2017r. przekazał niniejszą sprawę do Sądu Rejonowego w Kaliszu wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Motywując zasadność swojego stanowiska pozwana w pierwszej kolejności zaprzeczyła wszelkim twierdzeniom zawartym w pozwie, poza twierdzeniami wyraźnie wskazanymi. Pozwana poniosła zarzut braku legitymacji procesowej po stronie powodowej argumentując, że powódka nie wykazała, aby skutecznie nabyła wierzytelność, której zasądzenia domaga się obecnie. Pozwana podała, iż nie zawierała jakichkolwiek umów z powodem, a także podmiot ten nie wykazał swojego następstwa prawnego w stosunku do (...) spółki z o.o. S.K.A. Wskazała ponadto, że z umowy cesji, o ile można tak nazwać dokument przedstawiony przez powódkę, nie wynika jakie konkretnie wierzytelności są przedmiotem przelewu. Pozwana podniosła także, że przedstawiony dokument umowy pożyczki nie jest opatrzony jej podpisem, a niepodpisany wzór umowy nie może być uznany za zgodne oświadczenie woli obu stron i nie ma żadnego waloru dowodowego. Podała, że nigdy nie zawierała umowy pożyczki z P. L. i nigdy nie otrzymała od niej żadnych pieniędzy. Poza tym pozwana podniosła zarzut stosowania przez powódkę klauzul niedozwolonych, które przewidują obowiązek zapłaty kosztów pożyczki, których wysokość jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i przepisami prawa, a które nie zostały uzgodnione indywidualnie z pozwaną, a więc stanowią niewiążące postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. Co więcej, w ocenie pozwanej w przedmiotowej sprawie nie sposób odnieść wrażenia, że powódka otrzymuje zawyżone wygrodzenie, zwłaszcza mając na uwadze, że jest ono równe 60% pożyczki. Zdaniem pozwanej, opłacie przygotowawczej oraz kosztom prowizji należy odmówić mocy obowiązującej na podstawie art. 5 k.c. Pozwana stała także na stanowisku, że powódka nie może pobierać odsetek od opłat nienależnych, a w związku z tym powódce nie przysługują odsetki w podanej przez nią wysokości.

Ustosunkowując się do powyższych twierdzeń strony przeciwnej, powódka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Jednocześnie wyjaśniono, że kwota objęta pozwem jest wynikiem pomniejszenia całkowitego zadłużenia o sumę wpłat jakich dokonała pozwana wobec (...) spółka z o.o. S.K.A., a datą ostatniej wpłaty jest 20.09.2016r. Zdaniem powódki spłata zadłużenia jest niewątpliwe zachowaniem, z którego wynika, że dłużnik uważa roszczenie za istniejące.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 07.12.2016r. pomiędzy (...) sp. z o.o. SKA z siedzibą w W. a powódką została zawarta ramowa umowa przelewu wierzytelności oraz porozumienie nr 1 do tej umowy, na podstawie których (...) sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą w W. przeniosła na powódkę wierzytelności według wykazu stanowiącego dwa załączniki do umowy (nr (...) i nr 1b). Jako jedna z wierzytelności wymieniona była w załączniku nr 1A, pod numerem porządkowym (...), wierzytelność mająca przysługiwać w stosunku do pozwanej K. Ź. z tytułu zawarcia umowy pożyczki nr (...) z dnia 07.12.2015r., z której do zapłaty miało pozostać 1.021,76 zł, w tym kapitał 1.003,76 zł oraz odsetki karne- 18 zł.

Jako kolejna z wierzytelności w załączniku nr 1B do ww. umowy i porozumienia, została wskazana pod numerem porządkowym (...), wierzytelność mająca przysługiwać w stosunku do pozwanej K. Ź. z tytułu zawarcia umowy pożyczki nr (...) z dnia 18.08.2015r., z której do zapłaty miało pozostać 2.510,97 zł, w tym kapitał 1.062,53 zł, prowizja w kwocie 1.435,47 zł, odsetki karne- 5,97 zł, koszty windykacji- 7 zł.

(dowód: umowa przelewu z załącznikami k. 28-35)

Powódka znajduje się w posiadaniu papierowego formularza określonego jako „Umowa ramowa (...).08.2015”, w którym jako strony tej umowy wymieniono (...) Sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą w W. jako pożyczkodawcę oraz osobę fizyczną o nr PESEL (...) jako pożyczkobiorcę. Przy tym określono, że usługi pośrednictwa dla P. L. świadczy firma (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W..

W punkcie 1.18 umowy stwierdzono, iż prowizja za rozpatrzenie wniosku o pożyczkę oznacza opłatę 0,01 zł, bądź 1,00 zł, należną z tytułu rejestracji, pożyczkobiorcy na stronie internetowej, jak również służącą potwierdzeniu przez pożyczkobiorcę “Ramowej Umowy P.”.

Na podstawie punktów 5.1 – 5.6 umowy, w celu uzyskania pożyczki pożyczkobiorca dokonuje rejestracji na stronie internetowej (...) na której zostaje utworzone konto użytkownika, przy czym podczas rejestracji pożyczkobiorca musi podać: imię, nazwisko, nr PESEL, numery telefonu komórkowego i stacjonarnego, numer dowodu osobistego, adres zameldowania i do korespondencji, adres e-mail, wreszcie numeru rachunku bankowego pożyczkobiorcy.

Po prawidłowym wypełnieniu formularza rejestracji, pożyczkobiorcy przekazywane miały być dane niezbędne do dokonania przelewu prowizji za rozpatrzenie wniosku o rejestrację, tj. dane odbiorcy, numer rachunku odbiorcy, kwota przelewu zgodna z tabelą opłat oraz tytuł przelewu, przy czym w celu potwierdzenia rejestracji pożyczkobiorca jest zobowiązany dokonać przelewu za rozpatrzenie wniosku na podany rachunek bankowy, wpisując w tytule przelewu tekst zawierający unikalny kod, otrzymany przez niego na pocztę elektroniczną po poprawnym wypełnieniu formularza rejestracji.

Zgodnie z treścią pkt 8.2. umowy, pożyczkobiorca nie może w tym samym czasie korzystać z więcej niż jednej pożyczki. Wniosek o udzielenie kolejnej pożyczki może zostać złożony dopiero po całkowitym zwrocie przez pożyczkobiorcę wcześniejszej pożyczki oraz wypełnieniu wszelkich obowiązków spoczywających na pożyczkobiorcy w stosunku do pożyczkodawcy z tytułu wcześniejszej pożyczki.

(dowód: umowa ramowa k. 13-17)

Powódka znajduje się w posiadaniu drugiego papierowego formularza określonego jako „Umowa ramowa (...).12.2015”, w którym jako strony tej umowy wymieniono (...) Sp. z o.o.” S.K.A. z siedzibą w W. jako pożyczkodawcę oraz osobę fizyczną o nr PESEL (...) jako pożyczkobiorcę. Przy tym określono, że usługi pośrednictwa dla P. L. świadczy firma (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Pozostałe zapisy są tożsame z zapisami ww. umowy.

(dowód: umowa ramowa k. 21-26v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów, którym dał wiarę w całości.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu, z przyczyn wskazanych poniżej.

Strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z art. 509 k.c. dotyczącego umowy przelewu wierzytelności, a zgodnie z § 2 tego przepisu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jednakże warunkiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi (art. 509 k.c.).

Przelew wierzytelności jest czynnością prawną o charakterze kauzalnym, co oznacza, iż uzyskanie wierzytelności przez cesjonariusza musi mieć odpowiednią podstawę prawną. Jeśli takiej podstawy nie ma, to sam przelew nie wywołuje skutków prawnych (art. 509 k.c.). Obowiązkiem powoda było udowodnienie, iż przysługuje mu wierzytelność wobec pozwanego, wysokości tej wierzytelności i terminu płatności.

Powódka niniejszym pozwem dochodziła należności wynikających z nieuregulowanych przez pozwaną umów pożyczek o nr (...) oraz o nr (...) zawartych z (...) spółki z o.o. S.K.A. w W..

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 12.05.2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r., nr 126, poz. 715 ze zm.), przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy). Natomiast przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13 ustawy).

W obowiązującym w polskim prawie cywilnym kontradyktoryjnym modelu postępowania sądowego o rodzaju i zakresie roszczenia decyduje powód, a ciężar udowodnienia twierdzeń spoczywa na tej stronie, która je zgłasza. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c., strona wywodząca z danego faktu skutki prawne powinna fakt ten udowodnić. Procesowym wyrazem przedstawionej reguły dowodowej jest treść art. 232 k.p.c., z którego wynika, iż strona jest zobowiązana do wskazania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodził skutki prawne. W myśl tej ogólnej zasady, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenia powództwa (zob. SN wyrok z dnia 03.10.1969r., II PR 313/69, Lex nr 317731; SN wyrok z dnia 20.04.1982r., I CR 79/82, Lex nr 318337; SN wyrok z dnia 24.11.2010r., II CSK 297/10, Lex nr 970074).

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że powódka winna udowodnić, że została zawarta pomiędzy pozwaną a cedentem umowa pożyczki na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 przywołanej wyżej ustawy z 12.05.2011r.

Zdaniem Sądu powódka nie sprostała ciężącemu na niej obowiązkowi.

W przedmiotowej sprawie powódka nie przedłożyła dowodów potwierdzających zasadność powództwa, a pozwana jednoznacznie zaprzeczyła aby zawierała wskazane umowy pożyczki o nr (...) oraz o nr (...), co powoduje, że żądanie to nie zostało wykazane zgodnie z ogólnymi regułami. Innymi słowy, powódka nie udowodniła aby pozwana zawarła dwie wspomniane umowy pożyczki z (...) sp. z o.o. S.K.A. w W., z których wywodzi ona swoje roszczenie.

Z przedłożonych przez powódkę dokumentów nie wynika, że pozwana zaakceptowała warunki umowy o nr (...) i że z jej rachunku dokonano rejestracji, a ponadto że pozwana zgodziła się na umowy pożyczki i zaakceptowała warunki tych umów. Z żadnego dokumentu nie wynika, że pożyczka została wypłacona pozwanej, po wcześniejszej rejestracji przez pozwaną i uiszczeniu opłaty weryfikacyjnej 0,01 zł lub 1 zł. Co więcej brak jest w aktach sprawy dowodu, aby pozwana złożyła wniosek o jakąkolwiek pożyczkę od podmiotu (...) sp. z o.o. S.K.A. w W.. Powódka przedłożyła wprawdzie dokument (k.76), jednakże z niego wynika jedynie, że osoba o danych osobowych (...) potwierdziła warunki umowy (...) nr (...), a więc niedotyczącej niniejszego postępowania. Rację ma strona pozwana, że wspomniany dokument nie może stanowić dowodu na to, że pozwana zaakceptowała i zawarła umowy pożyczki z dnia 07.12.2015r. i dnia 18.08.2015r.

Co więcej, przedłożone przez powódkę wydruki w postaci „dokumentów wewnętrznych, sporządzonych elektronicznie” (k.74-75), wobec kwestionowania ich autentyczności przez pozwaną, nie stanowią wystarczającego dowodu na to, że pozwana otrzymała od (...) sp. z o.o. S.K.A. w W. kwotę 1.700 zł, a następnie 4.000 zł.

Należy dodatkowo zwrócić uwagę, ze zgodnie z pkt 8.2 umów, pożyczkobiorca nie może wnioskować o kolejną pożyczkę, jeżeli wobec pożyczkodawcy ma jakiekolwiek zaległości. Z tego zapisu jasno wynika, że wniosek o udzielenie kolejnej pożyczki może zostać złożony dopiero po całkowitym zwrocie przez pożyczkobiorcę wcześniejszej pożyczki. W związku z tym, nie było możliwe aby pozwana zawarła kolejną umowę pożyczki z (...) sp. z o.o. S.K.A. w W. w dniu 07.12.2015r., w sytuacji gdy nie spłaciła całkowicie pożyczki rzekomo zawartej w dniu 18.08.2015r. Byłoby to sprzeczne z zapisami umowy.

Ponadto powódka wskazywała, że kwota objęta pozwem jest wynikiem pomniejszenia całkowitego zadłużenia o sumę wpłat, jakich rzekomo dokonała pozwana. W ocenie Sądu powódka nie zdołała w toku postępowania dowodowego wykazać, że pozwana dokonała jakichkolwiek wpłat na rzecz pierwotnego wierzyciela, a w szczególności nie wykazała w jakim dniu (dniach) i w jakiej kwocie (kwotach) pozwana spłacała przedmiotowe zobowiązania.

Należy nadmienić, że strona powodowa będąc reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazała się w toku niniejszego postępowania inicjatywą dowodową w celu udowodnienia zasadności swojego roszczenia. Co więcej, w ocenie Sądu orzekającego, strona powodowa winna zdawać sobie sprawę z konsekwencji cywilnoprawnych swojej postawy procesowej w toku procesu. Wskazać trzeba, że powódka zarządzeniem z dnia 20.11.2017r. (k.85) została zobowiązana do podania: co składa się na należność główną tj. jakie składniki należności głównej poza kwotą udzielonej pożyczki oraz przytoczenie okoliczności faktycznych i podstaw prawnych uzasadniających pozostałe (poza kwotą pożyczki) składniki należności głównej oraz jakie kwoty pozwana zapłaciła na poczet poszczególnych pożyczek, w jakich dniach i w jakiej wysokości oraz w jaki sposób wpłaty te zostały zaliczone na zadłużenie-w terminie 14 dni pod rygorem skutków z art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. oraz z art. 207 § 6 k.p.c. Pełnomocnik powódki nie wykonał powyższego zobowiązania, pomimo prawidłowego jego doręczenia.

Podsumowując, niezachowanie przez powódkę procedur pozwalających na udowodnienie ciążącego na pozwanej obowiązku zapłaty skutkuje przyjęciem, że obciążają ją ujemne konsekwencje niewywiązania się ze spoczywającego na niej, na podstawie art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. ciężaru dowodu w zakresie wykazania okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W konsekwencji powyższych ustaleń i rozważań, uznając że powódka nie udowodniła roszczenia zarówno co do zasady, jak i co do wysokości Sąd na podstawie wyżej przetoczonym przepisów oddalił powództwo, zgodnie z punktem pierwszym sentencji orzeczenia.

Rozstrzygnięcie z punktu 2 części dyspozytywnej wyroku znajduje oparcie w przepisach art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. wyrażających zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Kierując się powyższą zasadą, Sąd orzekł o zasądzeniu od powódki na rzecz pozwanej kwoty 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, które obejmowały: 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwoty 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1808 ze zm.).

SSR Katarzyna Porada-Łaska