Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Protokolant: sekretarz sądowy Elżbieta Łojewska

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2017 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. Ż.

przeciwko (...)

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie

z dnia 4 października 2016 r., sygnatura akt I C 317/16/K

oraz zażalenia strony pozwanej na postanowienie w przedmiecie udzielenia zabezpieczenia zawarte w punkcie I tego wyroku

1.  oddala apelację;

2.  oddala zażalenie.

SSO Ewa Krakowiak SSO Krzysztof Wąsik SSO Grzegorz Buła

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 10 sierpnia 2017 r.

Powód M. Ż. wniósł o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego w dniu (...) przez (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie w dniu 13 czerwca 2014 r. w sprawie o sygnaturze akt I Co 2233/14/K. Na uzasadnienie swojego żądania podniósł, że w (...) zawarł ugodę z firmą windykacyjną reprezentującą stronę pozwaną i nie było podstaw do wypowiedzenia umowy kredytowej, co prowadziło do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego.

Strona pozwana (...) wniosła o oddalenie powództwa w całości, wskazując, że w dniu (...)wypowiedziała umowę kredytu zawartą z powodem ze względu na zaległości w płatnościach. Oznaczało to natychmiastową wymagalność niezapłaconych należności pozwanego z tytułu tej umowy. Na tej podstawie prawidłowo został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny.

Wyrokiem z dnia 4 października 2016 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie w punkcie I dokonał zabezpieczenia powództwa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko powodowi przez Komornika Sądowego przy (...)do sygnatury KM 1757/15; w punkcie II pozbawił wykonalności w całości tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego w dniu (...)przez(...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie w dniu (...) w sprawie o sygnaturze akt I Co 2233/14/K; ponadto zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 125 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2 579 zł (pkt III i IV).

Sąd I instancji oparł powyższe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych:

W dniu(...)strony zawarły umowę kredytu, która w dniu (...) została wypowiedziana przez stronę pozwaną. Jako podstawę wypowiedzenia wskazano nieterminową spłatę zadłużenia. Strona powodowa postawiła całą wierzytelność w stan wymagalności i na tej podstawie wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny z dnia (...)., zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia (...) Na dzień wypowiedzenia brak było zaległości w płatnościach po stronie powoda i nie było podstaw do wypowiedzenia umowy.

W powyższym stanie faktycznym w ocenie Sądu Rejonowego powództwo było zasadne, znajdując podstawę w art. 840 §1 pkt 1 k.p.c. Sąd Rejonowy stwierdził, że powód kwestionował istnienie obowiązku objętego tytułem egzekucyjnym, podnosząc że z uwagi na terminową płatność rat brak było podstaw do wypowiedzenie mu umowy kredytu, a postępowanie dowodowe potwierdziło słuszność tego zarzutu. Sąd Rejonowy podniósł, że strona pozwana nie wykazała, aby istniała zaległość w spłatach kredytu, która uzasadniała dokonanie wypowiedzenia umowy. Wobec uwzględnienia powództwa w całości Sąd Rejonowy obciążył stronę pozwaną kosztami postępowania, w tym kwotą 2579zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu, której powód nie uiścił. Nadto Sąd Rejonowy udzielił również zabezpieczenia powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko powodowi jako dłużnikowi na podstawie tytułu wykonawczego objętego niniejszym procesem, wskazując na uprawdopodobnienie roszczenia i interes prawny powoda. Jako podstawę prawną tego ostatniego orzeczenia Sąd Rejonowy podał art. 755 §1 pkt 3 k.p.c. oraz art. 730 k.p.c.

Od powyższego wyroku strona pozwana wniosła środek odwoławczy nazwany apelacją, zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości, a także o nieobciążanie pozwanego kosztami postępowania. Strona pozwana zarzuciła orzeczeniu Sądu Rejonowego naruszenie art. 227 k.p.c., art. 230 k.p.c., art. 231 k.p.c., art. 232 k.p.c. i art. 233 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy i błędną ocenę materiału dowodowego, skutkujące błędnym ustaleniem faktycznym, że w dniu wypowiedzenia umowy powód nie pozostawał w zwłoce z płatnością rat. Ponadto w ocenie strony pozwanej Sąd Rejonowy naruszył art. 6 k.c. poprzez uznanie, że to na pozwanym spoczywał ciężar wykazania, że istniały podstawy do wydania bankowego tytułu egzekucyjnego. Strona pozwana podniosła, że w jej ocenie przedłożone w sprawie dokumenty wykazywały, iż wpłaty uiszczone przez powoda w dniach (...) i (...)zostały zaliczone na poczet wcześniejszych rat tj. przypadających na (...), (...)i częściowo na (...), a wypowiedzenie nastąpiło wobec nie zapłacenia w całości raty przypadającej na (...). Do apelacji strona pozwana dołączyła zestawienie z dnia (...)spłat zarejestrowanych dla umowy nr (...)w okresie od (...) do (...). Dokument ten był tożsamy w swej treści z takim samym zestawieniem z dnia (...)dołączonym do odpowiedzi na pozew.

W tym miejscu wskazać należy, że tut. Sąd Okręgowy zarządzeniem z dnia (...) wezwał stronę pozwaną o sprecyzowanie czy jej „apelacja” od przedmiotowego wyroku obejmuje także rozstrzygnięcie zawarte w jego punkcie I, a to wobec braku jakichkolwiek zarzutów dotyczących tego orzeczenia, w terminie 1 tygodnia pod rygorem uznania w przypadku braku odpowiedzi w wyznaczonym terminie, że jej środek odwoławczy objął również to postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Strona pozwana w zakreślonym terminie nie ustosunkowała się do tego wezwania. W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że środek odwoławczy wniesiony przez stronę pozwaną stanowi także zażalenie na postanowienie zawarte w punkcie I wyroku z dnia 4 października 2016 roku, gdyż taki środek odwoławczy, a nie apelacja przysługuje od tego rodzaju orzeczeń sądu I instancji (art. 741 k.p.c.)

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie, stwierdzając, że ustalenia faktyczne i rozstrzygnięcie Sądu I instancji są prawidłowe, czego strona pozwana ma świadomość ponieważ składa powodowi propozycje ugodowe co do spłaty zadłużenia.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Okręgowy przyjął za własny stan faktyczny ustalony przez Sąd I instancji, uznając iż jakkolwiek nie jest on pełny to jest prawidłowy w zakresie ustalonych faktów, z wyjątkiem tego, iż powód na dzień dokonania wypowiedzenia nie miał żadnych zaległości w zapłacie rat kredytu.

Nadto Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Strony łączyła umowa kredytu złotowego z dnia (...) nr (...). Zgodnie z jej treścią strona pozwana udzieliła powodowi kredytu w kwocie(...). Kwota ta wraz z należnym oprocentowaniem miała zostać spłacona w 72 równych miesięcznych ratach (z zastrzeżeniem, że rata pierwsza i ostatnia mogą odbiegać wysokością od pozostałych). Wysokość pierwszej raty przypadającej na (...)wynosiła (...), a wysokość kolejnych stanowiła kwotę (...). Umowa powyższa mogła zostać wypowiedziana przez kredytodawcę m.in. w przypadku gdy kredytobiorca nie zapłaci w terminach określonych w harmonogramie pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności. Bank mógł wypowiedzieć umowę po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie ustalonym przez Bank, nie krótszym niż 7 dni od daty otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Dowód: umowa kredytu z dnia (...) –k.6-9 akt I Co 2233/14/K, harmonogram spłat z dnia (...). –k. 5 w/w akt;

Do dnia (...) zgodnie z harmonogramem spłat powód był zobowiązany do uiszczenia (...), natomiast do tego dnia, włącznie z nim, wpłacił łącznie (...). Z powyższej kwoty wpłaconej przez powoda strona pozwana na poczet spłaty kapitału i spłaty odsetek umownych zaliczyła kwotę (...).

Dowód: zestawienie wpłat do umowy z dnia (...) z dnia (...) i zestawienie spłat do umowy nr (...) z dnia(...) –k. 10, 11;

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie niebudzących wątpliwości i niekwestionowanych przez strony dokumentów, znajdujących się w dołączonych jako związkowe aktach o sygn. I Co 2233/14/K, a także przedłożonych przez stronę pozwaną wraz z odpowiedzią na pozew. Należy podnieść, iż z samych twierdzeń strony pozwanej zawartych w odpowiedzi na pozew wynika, że wpłaty powoda dotyczące umów o numerach (...) dotyczą w istocie tej samej umowy z dnia (...), której nadano jedynie nowe oznaczenie w dniu (...). Okoliczności wynikające z powyższych dokumentów nie były przedmiotem sporu pomiędzy stronami.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie była zasadna.

Bezzasadne było także zażalenie dotyczące postanowienia zawartego w punkcie I wyroku Sądu I instancji.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zażalenia strony pozwanej dotyczącego postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia powództwa należy stwierdzić, iż żaden z podniesionych przez skarżącego zarzutów nie miał związku z tym rozstrzygnięciem, na co wskazuje wprost ich uzasadnienie. Sąd Okręgowy również nie dostrzegł jakichkolwiek uchybień Sądu pierwszej instancji, które mógłby uwzględnić urzędu. Z powyższych względów zażalenie to podlegało oddaleniu jako całkowicie bezzasadne.

Przechodząc do rozważań w zakresie merytorycznej części zaskarżonego wyroku stwierdzić należy, iż jakkolwiek część z podniesionych zarzutów należy ocenić jako zasadne, to ostatecznie Sąd Okręgowy uznał wyrok Sądu I instancji za prawidłowy.

Zdaniem Sądu Okręgowego za trafny należało uznać zarzut braku wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, a także częściowo naruszenia art. 233 §1 k.p.c. i częściowo błędnych ustaleń faktycznych, gdyż w istocie zakres przeprowadzonego postępowania dowodowego i jego wynik nie mógł prowadzić do wniosku, że w dacie dokonania wypowiedzenia umowy kredytowej w dniu (...) powód nie zalegał z jakimikolwiek świadczeniami na rzecz strony pozwanej, jak również iż strona pozwana nie miała podstaw do wypowiedzenia przedmiotowej umowy.

Należy podnieść, iż jeśli Sąd pierwszej instancji w ogóle nie ustalił jaka była treść umowy łączącej strony, jakie wynikały z niej obowiązki kredytobiorcy w zakresie wysokości i terminu spłat udzielonego kredytu, jak również w jakich przypadkach kredytodawca był uprawniony do wypowiedzenia tej umowy, to brak było jakichkolwiek przesłanek do ustalenia czy w dacie wypowiedzenia tej umowy w dniu (...) strona pozwana miała ku temu prawo czy też nie, a w konsekwencji czy dokonane wypowiedzenie mogło zostać uznane za skuteczne, czy też takiego skutku wywrzeć nie mogło. W ocenie Sądu Okręgowego z samych wpłat zadeklarowanych i wykazanych przez powoda w toku postępowania przed Sądem I instancji takiego wniosku nie można było wyciągnąć. Fakt uiszczenia przez niego w dniu (...)i (...)kwoty 2500zł nie pozwalał na ustalenie, że w dacie wypowiedzenia nie istniała zaległość uprawniająca stronę pozwaną do wypowiedzeniu mu umowy. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji, dokonując swoich ustaleń pominął w ogóle okoliczności faktyczne wynikające z dokumentów dołączonych do akt sprawy o sygn. I Co 2233/14/K, choć powyższe akta, wskazane także przez powoda, nakazał dołączyć do przedmiotowej sprawy, i na znajdujących się w nich dokumentach częściowo poczynił swoje ustalenia.

Z powyższych względów, zdaniem Sądu Okręgowego, zachodziła potrzeba uzupełnienia stanu faktycznego niniejszej sprawy, co też uczynił Sąd II instancji, opierając się na dokumentach, które znajdowały się w powyższych aktach, a w istocie nie były okolicznościami pomiędzy stronami spornymi. Z ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy wynikało, że zgodnie z treścią umowy powód jako kredytobiorca był zobowiązany do zapłaty miesięcznych rat w wysokości po (...)i pierwszej raty w kwocie (...). Wynikało z nich także, że wypowiedzenie przedmiotowej umowy przez stronę pozwaną jako kredytodawcę mogło nastąpić m.in. w przypadku gdy pomimo stosownego wezwania kredytodawcy, zalegał on na dzień wypowiedzenia z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat kredytu. Jeśli zatem miesięczna rata kredytu w przypadku przedmiotowej umowy wynosiła (...)to kredytodawca był uprawniony do dokonania wypowiedzenia, gdy zaległość ta wynosiła na dzień wypowiedzenia co najmniej(...)

W ocenie Sądu Okręgowego to na powodzie spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. obowiązek wykazania, że w toku obowiązywania umowy kredytowej wpłacił na rzecz strony pozwanej kwoty, które jak twierdził odpowiadały wysokości jego zobowiązań wynikających z tej umowy. To on bowiem twierdził, że w dacie dokonania wypowiedzenia jakiekolwiek zaległości nie istniały. Obciążenie przez Sąd Rejonowy tym obowiązkiem strony pozwanej nie mogło zostać uznane za prawidłowe, gdyż pozwany nie miał możliwości wykazania okoliczności negatywnej, a mianowicie iż powód nie wpłacił konkretnej kwoty wynikającej z umowy.

W ocenie Sądu Okręgowego analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności także zestawień wpłat dokonanych przez powoda, a wynikających z dokumentów przedłożonych także przez stronę pozwaną, prowadzi do wniosku, iż dacie (...), a więc w dacie dokonania powodowi wypowiedzenia umowy kredytowej nie zaistniały przesłanki określone w(...). Z powyższych dokumentów wynika bowiem jednoznacznie, że skoro na powyższą datę powód winien wpłacić na rzecz kredytodawcy(...), a wpłacił kwotę (...), z której na poczet należności z tytułu kapitału i odsetek umownych strona pozwana zaliczyła kwotę (...) , to istniejąca na ten dzień zaległość w świadczeniach ze strony powoda wynosiła (...), a więc znacznie mniej niż wysokość dwóch pełnych miesięcznych rat. Ta zaległość byłaby od niej niższa także wówczas, gdy zaległość powoda powiększyć o ratę wymagalną w dniu (...), gdyż wtedy jego zaległość wynosiłaby (...), podczas gdy wysokość dwóch rat to (...)Podnieść w tym miejscu należy, iż w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw, aby dla ustalenia wysokości zaległości istniejącej na dzień (...)nie uwzględniać uiszczonej przez powoda w tym dniu kwoty (...) którą strona pozwana wykazała w zestawieniu wpłat dokonanych już po dokonaniu wypowiedzenia (k.11). Zdaniem Sądu Okręgowego w sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów, że powyższa wpłata została dokonana po fakcie wypowiedzenia, zaś data jej uiszczenia wyraźnie dowodzi, że nastąpiła w dniu (...), a więc w dniu kiedy strona miała dokonać wypowiedzenia umowy. Jeśli zatem dokonując wypowiedzenia strona pozwana nie uwzględniła przedmiotowej wpłaty, to takie zaniechanie nie może rodzić negatywnych konsekwencji dla kredytobiorcy.

Zauważyć także należy, że strona pozwana w swojej apelacji wyraźnie stwierdziła, że w dacie dokonania wypowiedzenia powód zalegał z zapłatą części raty za(...), co potwierdza, iż nie zachodziły przesłanki do wypowiedzenia umowy, gdyż z nich wynikała konieczność wystąpienia zaległości w wysokości dwóch pełnych rat miesięcznych, a nie zaległości w wysokości części jednej z takich rat.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż po uzupełnieniu postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym, ustalenie Sądu Rejonowego w zakresie braku istnienia podstaw do dokonania wypowiedzenia umowy kredytowej łączącej strony, okazało się całkowicie prawidłowe, a w konsekwencji trafnie Sąd ten uznał, iż wypowiedzenie dokonane w dniu (...), jako uczynione z naruszeniem warunków określonych w umowie z dnia (...)nie może zostać uznane za skuteczne. Powyższe prowadzi do wniosku, że powód wykazał, że nie zaistniały okoliczności, na których oparte było nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia (...)nr (...), gdyż roszczenie nim objęte, wbrew stwierdzeniom zawartym w treści tego tytułu, nie było wymagalne w dniu (...).

W związku z powyższym prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że zachodziły przesłanki określone w art. 840 §1 pkt 1 k.p.c. do pozbawienia w całości wykonalności przedmiotowego tytułu wykonawczego. Na marginesie podnieść należy, że strona pozwana w swojej apelacji w ogóle nie zakwestionowała naruszenia powyższego przepisu.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, o czym orzekł w punkcie 1 sentencji.

SSO Ewa Krakowiak SSO Krzysztof Wąsik SSO Grzegorz Buła