Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2017 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w G.

przeciwko Towarzystwo (...) S.A. w W.

o zapłatę

I oddala powództwo

II zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu

Sygn. akt V GC 928/17

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. w G. wniósł 6 lutego 2017 r. pozew o zapłatę kwoty 665 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. w W..

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 11 lipca 2016 r. doszło do kolizji drogowej pojazdu marki R. (...) o numerze rej. (...), użytkowanego przez poszkodowanego (...) sp. z o.o., reprezentowanego przez S. D. (1), który zgłosił fakt zaistnienia szkody w pozwanym zakładzie ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy kolizji. Pozwany zakład ubezpieczeń wykonał opinię/kalkulację naprawy nr 100- (...) w dniu 29 sierpnia 2016 roku opisując zakres uszkodzeń powstałych w wyniku wypadku nadając jednocześnie numer sprawy 100- (...). Powód wskazał, że poszkodowana spółka zleciła naprawę uszkodzonego pojazdu w firmie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., a na czas naprawy wynajęła pojazd zastępczy w cenie 190 zł netto za każdy rozpoczęty dzień najmu. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 7 października 2016 roku na kwotę 1.635,90 zł brutto za 7 dni najmu. Powód wskazał, iż 7 dniowy czas unieruchomienia pojazdu obejmuje: przestój z powodu fizycznej naprawy oraz czas potrzebny na przyjęcie i zdanie pojazdu po naprawie – 5 dni; przestój z powodu dni wolnych od pracy – 2 dni.

Powód nadmienił, iż poszkodowana spółka w dniu 19 września 2016 r. zawarła umowę o przelew wierzytelności z (...) sp. z o.o. w T., który z kolei w dniu 7 listopada 2016 r. zawarł umowę o powierniczy przelew wierzytelności z (...) sp. z o.o. w G., kauzalną w świetle zlecenia do umowy o powierniczy przelew wierzytelności z dnia 7 listopada 2016 roku.

Powód wskazał ponadto, że wezwaniem z dnia 7 listopada 2016 r. wezwał pozwany zakład ubezpieczeń do zapłaty pełnej kwoty odszkodowania w wysokości 1.635,90 zł. W dniu 29 listopada 2016 r. pozwany przyznał odszkodowanie za szkodę w wysokości 665 zł. Powód zaznaczył, że żądana pozwem kwota 665 zł jest kwotą netto, bowiem poszkodowany jest uprawniony do odliczenia 100% podatku VAT.

W dniu 6 marca 2017 r. Referendarz sądowy w tutejszym Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodny z żądaniem pozwu, który utracił moc z uwagi na wniesienie przez pozwanego sprzeciwu.

W sprzeciwie pozwany Towarzystwo (...) S.A. w W. zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że co do zasady przyjął swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił powodowi kwotę 665 zł z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Jak podał, zgodnie z uzasadnieniem decyzji o przyznaniu odszkodowania, odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o przedłożoną fakturę za wynajem pojazdu zastępczego w kwocie netto, która została zweryfikowana do stawki 95 zł netto tj. stawki za jaką pozwany proponował zorganizowanie pojazdu zastępczego tej samej klasy co pojazd wynajęty następnie przez powoda. Pozwany wskazał, że poszkodowana spółka nie odpowiedziała pozytywnie na propozycję pozwanego odnośnie wynajmu auta zastępczego za stawkę 95 zł, natomiast wbrew zasadom współdziałania w likwidacji szkody, wynajęła auto za stawkę 100% wyższą. Tym samym, zdaniem pozwanego, poszkodowany przyczynił się świadomie do zwiększenia rozmiaru szkody o 100% .

Pismem z dni 13 czerwca 2017 r. strona powodowa odniosła się do zarzutów wskazanych w sprzeciwie od nakazu zapłaty przez pozwanego, podtrzymując również w całości swoje stanowisko wyrażone w uzasadnieniu pozwu. Przede wszystkim strona powodowa wskazała, że pozwany prócz swoich lakonicznych twierdzeń, nie wykazał w żaden sposób, by roszczenie powoda było niezasadne. Powód podał, że po pierwsze stawki za jakie wynajęto samochód zastępczy odpowiadały stawkom rynkowym i nie były zawyżone, po drugie, że poszkodowany nie był zobowiązany do poszukiwania najtańszej ofert najmu, a po trzecie, że informacja pochodząca od pozwanego nie stanowiła oferty najmu, a wskazywała jedynie na możliwość zorganizowania wynajmu zastępczego od danego podmiotu, a tym samym poszkodowany swobodnie mógł zadecydować od jakiego podmiotu wynajmie samochód zastępczy, bez obaw o wypłatę w tym zakresie odszkodowania. Strona powodowa zaprzeczyła by przyczyniła się do zwiększenia szkody, bowiem dokonała najmu pojazdu wedle swojego wyboru, jednak po cenach rynkowych, które nie były zawyżone.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 11 lipca 2016 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w skutek którego został uszkodzony pojazd marki R. (...) o nr rej. (...). Sprawca zdarzenia posiadał zawartą z Towarzystwem (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi.

(okoliczności bezsporne)

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. skierował do pełnomocnika poszkodowanego (...) sp. z o.o. w T. – S. D. (2) wiadomość e-mail, w której wskazał, również na gotowość zorganizowania dla poszkodowanego najmu pojazdu zastępczego i prosił o zapoznanie się z treścią załącznika. Załącznik nr 2 stanowił cennik usług, który zawierał tabelę poszczególnych segmentów rynkowych z przyporządkowanymi przykładowymi modelami pojazdów, stawek dobowych netto (zlecenie obsługi) oraz stawek dobowych netto (zlecenie zewnętrzne). Stawka dla samochodu zastępczego klasy C (klasy tożsamej z pojazdem uszkodzonym) wynajętym, za pośrednictwem ubezpieczyciela wynosiła 95 zł netto.

(dowód: wydruki z rzutu ekranu - k. 57-58; załącznik nr 2 – cennik usług- k. 59.)

(...) sp. z o.o. w T., reprezentowany przez S. D. (2) w dniu 29 sierpnia 2016 roku zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu marki firmie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.. Pojazd odebrano z naprawy w dniu 7 października 2016 r.

(okoliczność bezsporna oraz dowód: zlecenie naprawy pojazdu- k. 21, kalkulacja naprawy – k. 12-15, kosztorys- k. 24-25, protokół zdania pojazdu po naprawie – k. 27)

(...) sp. z o.o. w T. wziął w najem pojazd zastępczy na czas naprawy pojazdu marki od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., bowiem nie posiadał innego samochodu, który mógłby zastąpić uszkodzony pojazd, wykorzystywany w sposób ciągły dla prowadzonej działalności gospodarczej. Poszkodowany nie skorzystał z propozycji najmu pojazdu zastępczego przedstawionej przez pozwanego.

Stawka dzienna netto za najem pojazdu zastępczego została określona na kwotę 190 zł netto za każdy rozpoczęty dzień najmu. Najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego trwał przez okres 7 dni. Za wynajem pojazdu została wystawiona faktura z dnia 7 października 2016 roku nr (...) na kwotę 1.635,90 zł brutto, która obejmowała wartość wynajmu samochodu zastępczego netto w kwocie 1.330,00 zł i wartość podatku VAT w kwocie 305,90 zł.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego klasy C z dnia 19 września 2016 roku k. 16; oświadczenie z dnia 19 września 2016 roku k. 20; faktura VAT k.22; załącznik do umowy najmu i faktury VAT za najem k.23-24; kosztorys najmu pojazdu zastępczego klasy C k. 26; protokół zdania pojazdu k. 28)

(...) sp. z o.o. w T. zawarł w dniu 19 września 2016 roku z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. umowę o przelew wierzytelności z polisy OC sprawcy, na mocy której nastąpiło przejście wierzytelności z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy za szkodę komunikacyjną w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...) powstałą w dniu 11 lipca 2016 roku, celem pokrycia całkowitego kosztu najmu pojazdu zastępczego.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: umowa o przelew wierzytelności z polisy OC sprawcy k. 30)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. w dniu 7 listopada 2016 roku zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w G. umowę o powierniczy przelew wierzytelności w celu jej ściągnięcia z polisy OC sprawcy, której przedmiotem była wierzytelność z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy dotyczącą szkody komunikacyjnej w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...) powstałej w dniu 11 lipca 2016 roku. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. w dniu 7 listopada 2016 roku zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zlecenie do powierniczej umowy o przelewie wierzytelności, w której zleciła wyegzekwowanie kwoty 1.330 zł netto wraz
z należnymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

( okoliczność bezsporna, dowód: umowa o powierniczy przelew wierzytelności k. 40, zlecenie do powierniczej umowy o przelew wierzytelności k. 41)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., pismem z dnia 7 listopada 2016 roku zwróciła się do ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania.

Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w dniu 29 listopada 2016 roku wpłacił na konto (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 665 zł.

(okoliczność bezsporna, dowód: pismo z dnia 7 listopada 2016 roku, k. 45; dowód wpłaty k. 44.)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny sprawy ustalony został na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony w toku postepowania, którym Sąd dał wiarę w całości, bowiem nie budziły one wątpliwości zarówno Sądu jak i stron co do ich prawdziwości i autentyczności. Podkreślenia wymaga jednak to, że czym innym jest przyznanie dowodom z dokumentów waloru prawdziwości, to jest uznania, że nie zostały one podrobione lub przerobione, a czym innym są wnioski jakie się z tych dokumentów wyciąga.

W niniejszej sprawie bezsporny między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia z dnia
11 lipca 2016 roku, w skutek którego został uszkodzony pojazd marki R. (...). Ponadto pozwany uznał swoją odpowiedzialność za powstałą szkodę i wypłacił kwotę 665 zł tytułem odszkodowania za 7 dni najmu pojazdu zastępczego po stawce 95 zł netto za dobę, uznając zasadność najmu pojazdu na okres 7 dni.

Nie był również kwestionowany fakt zawarcia pomiędzy poszkodowanym a warsztatem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowy o najem samochodu zastępczego oraz cesja wierzytelności z tytułu tej umowy na rzecz powoda.

Kwestią sporną między stronami była wysokość dziennej stawki najmu pojazdu zastępczego. Powód wskazywał, że ustalona w umowie stawka jest stawką rynkową, obowiązującą na rynku lokalnym. Z kolei pozwany kwestionując wysokość stawki w kwocie 190 zł netto wskazywał, że powód decydując się na skorzystanie z oferty (...) C. Dwa zwiększył rozmiar szkody, bowiem wybierając tę ofertę miał świadomość, iż może wziąć w najem samochód zastępczy, za pośrednictwem pozwanego, po znacznie niższej stawce w wysokości 95 zł netto.

Zgodnie z art. 822 §1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania
za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W sytuacji gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Ponadto w myśl art. 19 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t.) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Jak stanowi art. 34 wyżej wskazanej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Poniesione przez posiadacza uszkodzonego pojazdu mechanicznego celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego stanowią szkodę majątkową, przewidzianą w art. 361§2 k.c. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (...)wskazał, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jak wskazał SN wynajęcie przez poszkodowanego pojazdu zastępczego będącego normlanym następstwem deliktu nie narusza obowiązku współdziałania wierzyciela z dłużnikiem określonego w art. 354 k.c. i odpowiada społeczno-gospodarczemu celowi tego uprawnienia oraz zasadom współżycia społecznego.

Najęcie pojazdu zastępczego jest normalnym następstwem uszkodzenia samochodu, wykorzystywanego nie tylko w działalności gospodarczej, w wyniku wypadku komunikacyjnego. Sąd Okręgowy w Toruniu w wyroku z dnia 21.10.2013r., sygn. akt (...), wskazał, że czas najmu wyznaczony jest rzeczywistym czasem naprawy – okresem, w którym uszkodzony pojazd mechaniczny w normalnym stanie rzeczy, przy uwzględnieniu faktycznych elementów naprawy oraz procesu likwidacji szkody mógł zostać naprawiony. Jak wskazuje Sąd Okręgowy w Szczecinie w orzeczeniu z dnia 08.07.2009r., sygn. (...), kwota jaką poszkodowany uiszcza tytułem najmu samochodu jest szkodą, jaka została spowodowana w jego majątku wskutek zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego. Zasadą jest zatem, że zobowiązany do odszkodowania powinien zwrócić poszkodowanemu całą, wydatkowaną na ten cel kwotę ( art. 361 § 1 i 2 k.c.) , z tym, że w przypadku podatnika podatku VAT - bez uwzględnienia jego wartości.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy uznać, że roszczenie powoda nie było zasadne w całości.

Nie ulega wątpliwości, że pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. posiadał zawartą ze sprawcą zdarzenia z dnia 11 lipca 2016 roku umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych i z tego tytułu był on odpowiedzialny za szkodę poniesioną przez poszkodowanego, która obejmuje również uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie nie budziła wątpliwości ani konieczność najmu pojazdu zastępczego ani okres najmu pojazdu na czas 7 dni, a jedynie kwota dziennej stawki najmu pojazdu zastępczego.

Należy zgodzić się z twierdzeniami pozwanego, iż wierzyciel (poszkodowany) ma obowiązek współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) przy wykonywaniu zobowiązania (art. 354§2 k.c.) Jeżeli uprawniony wierzyciel, mimo obowiązku współdziałania z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania, odmówił zgody na wykonanie prac prowadzących do naprawienia rzeczy i usunięcia czynnika wyrządzającego szkodę, dalsza szkoda, która wystąpiła później, nie pozostaje w normalnym związku przyczynowym z działaniem dłużnika (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 kwietnia 2013 r., (...) L.). Jak wynika z utrwalonego już w tym względzie orzecznictwa sądowego, poszkodowany nie miał obowiązku poszukiwania najtańszej, na lokalnym rynku, oferty najmu pojazdu zastępczego. Za takie poszukiwanie nie można jednak uznać propozycji najmu auta zastepczego przedstawionej poszkodowanemu przez pozwane Towarzystwo. Skoro po zgłoszeniu szkody pozwany , co jest bezsporne, niezwłocznie zaoferował poszkodowanemu najem pojazdu, w firmie współpracującej z pozwanym, za określoną cenę, to odmawiając skorzystania z tej propozycji poszkodowany powinien mieć świadomość, że czyni to na własne ryzyko, a ubezpieczyciel nie będzie miał obowiązku uiszczenia należności z tytułu najmu pojazdu za kwotę wyższą niż przez niego zaproponowana. Brak zgody poszkodowanego na propozycję ubezpieczyciela należało potraktować jako odmowę współdziałania przy wykonaniu zobowiązania i nieuzasadnione przyczynienie się do zwiększenia, zamiast minimalizacji, szkody.

Na mocy art. 233§1 k.p.c. Sąd dokonuje oceny wiarygodności dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. „Przez moc dowodową rozumie się siłę przekonania, jaką uzyskał Sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nie istnieniu faktu, którego on dotyczy”.

Podsumowując powyższe rozważania należy wskazać, iż powodowi należy się odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego na okres uzasadnionej i niezbędnej naprawy uszkodzonego pojazdu tj. 7 dni, przy przyjęciu stawki wskazanej przez powoda w kwocie 95 zł netto. Uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego wyniosły zatem 665 zł netto. Mając na względzie fakt, że pozwany zakład ubezpieczeń uwzględnił jeszcze przed wniesieniem pozwu roszczenie powoda do kwoty 665 zł netto (7 dni po stawce 95 zł netto), czyli w całości, to powództwo jako pozbawione uzasadnionych podstaw podlegało oddaleniu na podstawie art. 822 §1 i 2 k.c.

Jedynie na marginesie sprawy należy zaznaczyć, że postanowieniem z dnia 04.10.2017r. Sąd oddalił wnioski dowodowe strony powodowej, zaoferowane zarówno w pozwie jak i dalszych pismach procesowych, a to z uwagi na fakt, iż pomimo wezwania strona powodowa nie uiściła stosownej zaliczki, choć został do tego zobowiązana. O powyższym oddaleniu orzeczono na podstawie art. 130 z ind. 4 par. 1 i 2 k.p.c. Sąd nie znalazł też podstaw do żądania dokumentów od osób trzecich, na podstawie art.248 k.p.c., a to z uwagi na fakt, że z żądaniem takim Sąd może wystąpić dopiero wtedy , gdy strona, która zgłasza taki wniosek wykaże, że osoba trzecia odmówiła udostępnienia jej stosownych dokumentów. W niniejszej sprawie strona powodowa nie wykazała, aby osoby trzecie odmówiły jej dostępu do dokumentów znajdujących się w ich gestii.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., w myśl zasady odpowiedzialności strony za wynik procesu i zasądzono, od powoda na rzecz pozwanego, kwotę 287 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł tytułem opłaty administracyjnej od pełnomocnictwa.