Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym-Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SSO Arkadiusz Śmiech

Sędziowie: SO Włodzimierz Śpiewla

SO Ewa Bogusz-Patyra-spr.

Protokolant: prot. Małgorzata Purc

przy udziale Prokuratora Ewy Stelmach

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2013 r.

sprawy Z. O., W. O., J. O.

oskarżonych z art. 158 § 1 kk i in.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej

z dnia 9 sierpnia 2013 r. sygn. akt VII K 932/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę oskarżonych Z. O., W. O. i J. O. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Białej Podlaskiej do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt XI Ka 1027/13

UZASADNIENIE

Z. O.i W. O. oskarżeni zostali o to, że: w dniu 29 maja 2012 roku w M., powiatu (...), województwa (...), działając wspólnie i w porozumieniu wzięli udział w pobiciu P. O., w ten sposób, że uderzali ją rękoma i kopali po całym ciele, narażając ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k., tj. o przestępstwo z art. 158 § 1 k.k.

J. O. oskarżony został o to, że: w dniu 29 maja 2012 roku w M., powiatu (...), województwa (...), działając w celu wywarcia wpływu na świadka składającego zeznania w sprawie prowadzonej przez Komendę Miejską Policji w B.w sprawie RSD 842/12 wziął udział w pobiciu P. O.w ten sposób, że uderzał ją rękoma i kopał po całym ciele, narażając ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k., tj. o przestępstwo z art. 158 § 1 k.k. w zb. z art. 245 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2013 roku oskarżonych Z. O., W. O. i J. O. uznał za winnych dokonania zarzucanych im czynów opisanych aktem oskarżenia i skazał Z. O. i W. O. na mocy art. 158 § 1 k.k. na kary po 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności, zaś J. O. na mocy art. 158 § 1 k.k. w zb. z art. 245 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., przyjmując za podstawę wymiaru kary art. 245 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonych wobec wszystkich oskarżonych kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby lat 2 (dwóch); na mocy art. 71 § 1 k.k. orzekł wobec Z. O. i W. O. po 40 (czterdzieści) stawek dziennych grzywny, zaś wobec J. O. 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość stawki na kwotę 10 (dziesięć) złotych każda; zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych Z. O. i W. O. po 220 złotych, zaś od J. O. 230 złotych tytułem opłaty i po 191,46 złotych od każdego z oskarżonych tytułem zwrotu poniesionych wydatków.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonych. Zaskarżył powyższy wyrok w całości na korzyść oskarżonych, zarzucając:

1.  obrazy przepisów prawa materialnego w szczególności art. 158 § 1 k.k. poprzez błędną kwalifikację czynu zarzucaną wszystkim oskarżonym, gdyż ocena zebranego materiału dowodowego i uchybień procesowych nie dają podstawy do zastosowania kwalifikacji zarzucanego im występku a także obrazę tego przepisu poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy ani z opisu czynu przypisanego skazanym, ani z ustaleń faktycznych zawartych w uzasadnieniu wyroku nie wynika, aby oskarżeni narazili swym zachowaniem pokrzywdzoną na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo następnie skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k.;

2.  obrazy przepisów prawa materialnego w szczególności art. 245 k.k. zastosowanego wobec J. O. i skazania go za ten czyn, podczas gdy zarówno ocena materiału dowodowego jak i dokładna analiza strony przedmiotowej oraz podmiotowej tego występku w sposób zdecydowany prowadzą do wniosków odmiennych, stwierdzających brak podstaw do zastosowania takiej kwalifikacji zarzutu wobec tego oskarżonego;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść i rzutujący w konsekwencji na błędnie przyjętą kwalifikację prawną czynu, a polegający na uznaniu, że wszyscy oskarżeni brali udział w pobiciu P. O.z zamiarem narażenia jej na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo następstw przewidzianych w art. 156 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k., bez prawidłowego ustalenia stopnia niebezpieczeństwa, a w myśl art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. – dokładnie określonego w wyroku a więc ustaleniu zamiaru uczestników obejmujących działanie o charakterze walki i ich świadomości oraz ewentualnych skutków w postaci bezpośredniego zagrożenia dla życia lub w poważnym stopniu dla zdrowia człowieka – czego Sąd I instancji nie ustalił;

4.  błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wyroku, poprzez oparcie przedmiotowych ustaleń na zeznaniach pokrzywdzonej P. O.i jej matki M. O., które są z oskarżonymi w głębokim konflikcie oraz osób związanych z pokrzywdzonymi więzami przyjacielskimi, które to osoby były bezpośrednio zainteresowane przebiegiem niniejszego postępowania a w szczególności przypisania oskarżonym sprawstwa w zakresie zarzucanych im czynów – pomimo istnienia wielu niespójności tych zeznań, zarówno z wyjaśnieniami oskarżonych jak i innych świadków, nie zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy jak i pominięcie problemu złości – a wręcz nienawiści pokrzywdzonej do oskarżonego Z. O.– ojca jej dziecka, który nie chciał się z nią związać – co w znaczny sposób wpływało na ich postawę, jak i wiarygodność zeznań w zakresie oskarżenia;

5.  rażące naruszenie art. 5 § 2 k.p.k., które miało istotny wpływ na treść wyroku, poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości i niespójnych zeznań pokrzywdzonej P. O.i M. O., na niekorzyść oskarżonych;

6.  rażącego naruszenia art. 7 k.p.k. w zw. z art. 172 k.p.k. które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, poprzez przekroczenie, w zakresie ustalenia sprawstwa wszystkich trzech oskarżonych, zasady swobodnej oceny dowodów, podejście tej oceny w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, w sposób wykluczający możliwość ustalenia prawdy obiektywnej, a polegający na nieuzasadnionej i nie popartej dowodami odmowie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych, popartych zeznaniami innych świadków, które tworzą logiczną całość oraz niezasadnym przyjęciu ich działania jako bezprawne – wyłącznie na podstawie odmiennych i niespójnych początkowych zeznań pokrzywdzonej i jej matki M. O. – w zakresie ich spostrzeżeń co do sposobu zadawania ciosów przez oskarżonych, doznanych obrażeń i przebiegu rzekomego zdarzenia, podczas gdy pozostałe dowody w jednoznaczny sposób podważyły winę oskarżonych;

7.  naruszenie zasad postępowania mianowicie samego art. 172 k.p.k. poprzez zaniechanie przeprowadzenia konfrontacji oskarżonych a pokrzywdzoną i M. O., a także pokrzywdzoną ze świadkiem K. S. i P. K. na okoliczności przebiegu zdarzenia;

8.  rażące naruszenie procedury karnej, a w szczególności art. 170 § 1 i 2 k.p.k. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z nagrania rejestrującego przebieg zdarzenia objętego zarzutem, podczas gdy okoliczności sprawy winny być przez sąd wyjaśnione w sposób nie budzący wątpliwości – tym bardziej, że oskarżony Z. O. nagranie takie posiadał i informował o tym sąd pierwszej instancji;

9.  rażące naruszenie przepisów prawa procesowego art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k.; art. 167 k.p.k. a wyrażające się w naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez zaniechanie przeprowadzenia z urzędu dowodu z nagrania fonicznego z przebiegu zdarzenia będącego przedmiotem sprawy – celem wyjaśnienia wszystkich jego okoliczności, a także nie ustosunkowanie się, w uzasadnieniu wyroku, do zeznań świadka P. K., poprzez ich pominięcie oraz ogólnikowym, pobieżnym i dowolnym podejściu do zeznań K. S., mającym na celu zdyskredytowanie ich z powodu odmienności treści jego zeznań w stosunku do zeznań pokrzywdzonej; a ponadto zaniechanie wezwania i przesłuchania w charakterze świadków funkcjonariuszy policji, którzy przyjechali na miejsce zdarzenia bezpośrednio po jego zaistnieniu, a które to zeznania mają kluczowe znaczenie dla niniejszej sprawy.

Na zasadzie art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Białej Podlaskiej VII Wydział Karny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Analiza akt sprawy oraz lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku w zestawieniu z zarzutami podniesionymi przez skarżącego prowadzi do wniosku o zasadności apelacji i konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy oskarżonych do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu

Instancyjna kontrola zaskarżonego wyroku wykazała, iż Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424 § 1 kpk.

Słusznie bowiem podnosi skarżący, że Sąd Rejonowy ustalony stan faktyczny oparł na zeznaniach P. O.i M. O., uznając je za prawdziwe ze względu na ich niezmienność i konsekwencję, podczas gdy ich relacje zawierają szereg wewnętrznych sprzeczności jak również są sprzeczne ze sobą i opinią biegłego wydaną na podstawie dokumentacji lekarskiej.

Według P. O.wszystko działo się na oczach jej matki M., która zajęła się dziećmi. J. O.miał w ręku kij o długości 1m, którym zaczął ją bić po głowie, po plecach, gdzie popadnie. W. O.uderzyła ją metalową łapką na pewno raz w głowę, bo miała bolesny guz. Z. O.kopał ją po całym ciele (k 7-8). Na rozprawie zeznała, że matka próbowała jej pomóc, ale Z. O.zaczął bić jej matkę. Twierdziła, że odeszła kawałek i wywróciła się, co widziała tylko jej matka i dzieci (k 73), podczas gdy w pierwszych zeznaniach wskazała, że Z. O.kopał ją po całym ciele- upadła na ziemię i się podnosiła. Przesłuchana w dniu 26 czerwca 2013r. zeznała, że Z.ją popychał, a jak upadła, to ją kopał. Matka była na podwórku z jej dziećmi, przybiegła z dzieckiem na rękach i próbowała jej pomóc (96v).

Tymczasem M. O.zeznała, że to Z. O.zaczął szarpać P. O., do szarpaniny dołączyła się W. O.- trzymała w ręku metalowy pręt, którym biła jej córkę. Po krótkiej chwili dołączył do nich J. O.. Wtedy już przewrócili P., bili ją rękami i kopali. O.bili ją po całym ciele. Jak zabierała córkę, to oni nadal ją bili. Przez cały czas tego zajścia W. O.biła P.tym metalowym przedmiotem trzymanym w ręku, a J.kijem, z którym przyszedł, natomiast Z.uderzał córkę pięściami (k 14v). Ona sama była uderzona raz przez J. O.. Podała też, że J. O.popchnął P.w kupę kamieni (k 107v).

P. O.w pierwszych zeznaniach, które potwierdzała na rozprawie, wskazała, że straciła przytomność i upadła na ziemię (k 8). Przed Sądem przyznała, że była lekko ubrana, bo było gorąco (k 97).Twierdziła, że w karcie wypisu ze szpitala jest wpis świadczący o tym, że miała guzy i siniaki (k 97). M. O.także utrzymywała, że córka miała 3 guzy na głowie, miała siniaki na rękach (k 77v).

Przeczy temu dokumentacja lekarska (k 9) oraz opinia biegłego (k 17), które to dowody w ocenie Sadu Rejonowego nie budzą wątpliwości w zakresie doznanych obrażeń i ich charakteru. Jak wynika z zapisu w karcie szpitalnego oddziału ratunkowego, P. O.zgłaszała w wywiadzie uraz głowy okolicy ciemieniowej. Stwierdzono otarcie naskórka, krwiak podskórny średnicy około 4 cm. Przytomności nie straciła (k 9). Zgodnie z opinią biegłego u P. O.stwierdzono otarcie skóry okolicy ciemieniowej lewej z krwiakiem podskórnym około 4 cm. (k 17).

Ze względu na to, że Sąd Rejonowy procedując w sprawie niniejszej nie usunął wskazanych sprzeczności, a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonał mało wnikliwej oceny dowodów w sprawie tej zgromadzonych, obdarzając wiarą sprzeczne ze sobą dowody, wątpliwości musi budzić prawidłowość ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy. Sytuacja taka skutkować zatem musiała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, co z uwagi na treść art. 436 kpk zwalnia Sąd Okręgowy z obowiązku odnoszenia się do pozostałych zarzutów odwoławczych.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie dowodowe od początku. Przesłucha oskarżonych, o ile nie skorzystają oni z przysługującego prawa do odmowy złożenia wyjaśnień i udzielenia odpowiedzi na zadane pytania, prawidłowo stosując art. 389 kpk.

Szczegółowo przesłucha P. O.i M. O., dążąc do precyzyjnego i chronologicznego odtworzenia przebiegu wydarzeń, pamiętając o treści art. 391 § 1 k.p.k. oraz mając na względzie poczynione wyżej uwagi. W razie zaistnienia ku temu przesłanek z art. 172 k.p.k. Sąd Rejonowy przeprowadzi konfrontacje. W zakresie zeznań pozostałych świadków może poprzestać na ich ujawnieniu zgodnie z art. 442 § 2 k.p.k.

Nadto Sąd Rejonowy rozważy zasadność dopuszczenia dowodu z opinii Katedry i Zakładu (...)w L.celem wypowiedzenia się przez biegłych, czy stwierdzone u P. O.obrażenia ciała mogły powstać w okolicznościach podanych przez pokrzywdzoną i M. O., czy też mogły być rezultatem upadku, który opisał w swych wyjaśnieniach J. O.(k 72v). Przeprowadzi dowody nieosobowe, zgodnie z przepisami kpk i ewentualnie inne dowody z urzędu lub na wniosek stron, których potrzeba wyłoni się w toku postępowania.

Zgromadzony materiał dowodowy podda wnikliwej analizie. Oceny wszystkich dowodów dokona zgodnie z zasadami wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, w granicach określonych w art. 7 k.p.k. oraz respektując zasady wynikające z art. 4 k.p.k. Na tej podstawie ustali stan faktyczny, który podda właściwej ocenie prawnej. W razie potrzeby Sąd Rejonowy swoje stanowisko uzasadni, zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 437 § 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.