Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Zbigniew Krepski

Sędziowie: SO Wojciech Modrzyński (spr)

SO Joanna Rusińska

protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Falkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2018 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. W.

przeciwko B. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 17 października 2017 r., sygn. akt V GC 512/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt II w ten sposób, że: obniża zasądzoną w nim kwotę 20.154,70 zł (dwadzieścia tysięcy sto pięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt groszy) do kwoty 14.150,55 zł (czternaście tysięcy sto pięćdziesiąt złotych pięćdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwoty 13.805,00 zł (trzynaście tysięcy osiemset pięć złotych) od dnia 5 listopada 2016 roku do dnia zapłaty i oddala powództwo w pozostałej części;

II.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt IV w ten sposób, że: obniża zasądzoną w nim kwotę 4.658,00 zł (cztery tysiące sześćset pięćdziesiąt osiem złotych) do kwoty 2.192,88 zł (dwa tysiące sto dziewięćdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  oddala apelację w pozostałej części,

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 427,28 zł (czterysta dwadzieścia siedem złotych dwadzieścia osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Zbigniew Krepski Wojciech Modrzyński Joanna Rusińska

VI Ga 5/18

UZASADNIENIE

Powód R. W. domagał się zasądzenia od pozwanego A. S. kwoty 20.809,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych, równowartości kwoty 80 euro (po 40 euro od każdej z faktur objętych pozwem) oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż obie strony procesu są przedsiębiorcami. W 2016 r. pozwany zakupił u powoda towar oraz usługi, które następnie otrzymał. Powód wystawił pozwanemu dwie faktury VAT na kwoty odpowiednio 12.300,00 zł oraz 19.809,15 zł. Pozwany uiścił jedynie kwotę 11.300,00 zł z pierwszej faktury, mimo licznych wezwań do zapłaty

Nakazem zapłaty z dnia 28 grudnia 2016 r. w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowym w Toruniu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 21.156,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwot: 1000 zł od dnia 1 października 201 roku do dnia zapłaty; 19.809,15 zł od dnia 5 listopada 2016 roku oraz kwotę 2677,25 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania, w tym kwotę 2400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W sprzeciwie od nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz obciążenie powoda poniesionym kosztami procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wyjaśnił, że strony zawarły ustną umowę o dzieło polegającą na tym, że powód dostarczy kostkę brukową i krawężniki, które następnie ułoży w miejscu prowadzenia przez pozwanego działalności gospodarczej. Strony miały umówić się, że łączna wartość wynagrodzenia za wykonane prace wraz z dostarczonym towarem wynosić będzie 23 300 zł brutto, przy czym wynagrodzenie miało być stałe i niezmienne (ryczałt), płatne powodowi w dwóch częściach na podstawie prawidłowo wystawionych faktur, tj. w kwotach odpowiednio 12 300 zł brutto oraz 11 000 zł brutto. Pozwany wskazał, że kwotę wynikającą z pierwszej faktury uiścił w dwóch częściach: 11 300 zł w dniu 15.11.2016 r. i kwotę 1000 zł w dniu 11.01.2017 r. Nie miał natomiast obowiązku zapłaty drugiej faktury, ponieważ została wystawiona na kwotę 19 809,15 zł brutto, tj. na inną kwotę niż wcześniej uzgodniona. Pozwany wskazał, iż odesłał tą fakturę i próbował skontaktować się z powodem w celu polubownego załatwienia sprawy. Pozwany zakwestionował również roszczenie powoda w zakresie żądania zapłaty kwoty stanowiącej równowartość 80 euro (k. 24-25).

Wyrokiem z dnia 17 października 2017 roku Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie sygn. akt V GC512/17:

I)  umarzył postępowanie co do kwoty 1 000 zł (tysiąc złotych) oraz odsetek liczonych od tej kwoty od dnia 1 października 2016 r. do dnia 11 stycznia 2017 r.,

II)  zasądza od pozwanego A. S. na rzecz powoda R. W. kwotę 20 154,70 zł (dwadzieścia tysięcy sto pięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 19 809,15 zł (dziewiętnaście tysięcy osiemset dziewięć złotych piętnaście groszy) od dnia 5 listopada 2016 r. do dnia zapłaty;

III)  oddala powództwo w pozostałej części;

IV)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 658 zł (cztery tysiące sześćset pięćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód R. W. i pozwany A. S. są przedsiębiorcami. Powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie robót budowlanych, a pozwany w zakresie wykonywania instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych.

W lipcu 2016 r. powód i pozwany zawarli umowę o dzieło, której przedmiotem było ułożenie kostki brukowej na powierzchni ok. 380 m ² na terenie firmy pozwanego (...) w miejscowości B. przy ul. (...) oraz montaż obrzeży. Wynagrodzenie zostało ustalone jako iloczyn ilości metrów kwadratowych położonej kostki oraz ceny za 1 m ². Umowa została zawarta wskutek zaakceptowania przez pozwanego przesłanej przez powoda oferty. W trakcie wykonywania prac strony uzgodniły zmniejszenie metrażu powierzchni, która miała być pokryta kostką do 209 m ².

Jak ustalił Sąd Rejonowy po zakończeniu prac w dniach 27.09.2016 r. i 02.11.2016 r. powód wystawił pozwanemu faktury VAT, odpowiadające zakresowi wykonanych prac:

- fakturę VAT nr (...) na kwotę 12 300 zł z terminem płatności do dnia 30.09.2016r.

- fakturę VAT nr (...) na kwotę 19 809,15 zł z terminem płatności do dnia 04.11.2016 r.

Wobec braku uregulowania należności w terminie, powód zlecił windykację należności spółce (...) sp. z o.o. w I.. Wezwaniem z dnia 10.11.2016 r. (...) sp. z o.o. wezwała pozwanego do zapłaty należności w łącznej kwocie 32 109,15 zł. Wobec przedstawicieli firmy windykacyjnej pozwany deklarował spłatę zadłużenia, nie kwestionując powstałego zobowiązania. Strony również bezpośrednio – poprzez korespondencję sms – kontaktowały się w przedmiocie rozliczenia umowy. W dniu 29.11.2016 r. pozwany zadeklarował spłatę reszty należności do końca przyszłego tygodnia. W dniach 12.12.2016 r., 20.12.2016 r. oraz 28.12.2016 r. pozwany wzywał powoda do odbioru pieniędzy. W odpowiedzi powód poprosił o przelew pieniędzy na konto.

Ostatecznie pozwany uiścił należność wynikającą z faktury VAT nr (...) w dwóch ratach: w dniu 15.11.2016 r. 11 300 zł i w dniu 11.01.2017 r. 1000 zł. Pozwany nie uiścił należności wynikającej z faktury VAT nr (...).

Sąd I instancji wskazał, iż powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony oraz zeznań stron. Jak wskazał Sąd meriti stan faktyczny w niniejszej sprawie był w przeważającej części bezsporny. Bezspornym było, że strony łączyła umowa o dzieło, której przedmiotem było ułożenie kostki brukowej na terenie firmy pozwanego (...) i montaż obrzeży oraz że pierwotnie wynagrodzenie zostało ustalone jako iloczyn ilości metrów kwadratowych położonej kostki oraz ceny za 1 m ², a nadto, iż w trakcie wykonywania umowy doszło do zmniejszenia zakres prac. Przedmiotem sporu była zmiana umowy w czasie trwania prac w zakresie wynagrodzenia. Pozwany podnosił, że w związku z ograniczeniem metrażu wynagrodzenie zostało zmienione na wynagrodzenie ryczałtowe, natomiast powód przyznał, że metraż został ograniczony, lecz zaprzeczał zmianie formy wynagrodzenia.

Z uwagi na cofnięcie powództwa, co do kwoty 1000 zł za zgodą pozwanego Sąd I instancji umorzył postepowanie, co do tej części żądania zgodnie z art. 203 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c.

W ocenie Sądu I instancji powództwo okazało się zasadne. Strony łączyła umowa o dzieło, której przedmiotem było ułożenie kostki brukowej. Zgodnie z art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Z art. 628 k.c. wynika natomiast, że wysokość wynagrodzenia wynika w pierwszej kolejności z umowy stron. W niniejszej sprawie strony ustaliły wysokość wynagrodzenia, przyjmujący zamówienie spełnił swoje świadczenie niepieniężne – wykonał umówione dzieło, a zamawiający nie uiścił wynagrodzenia w terminie. W ocenie Sądu meriti brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia, że umowa uległa zmianie w trakcie jej wykonywania w zakresie sposobu określenia wynagrodzenia. Przeciwko takiemu ustaleniu przemawia przede wszystkim zachowanie pozwanego, który po wykonaniu prac przez powoda nie uiścił wynagrodzenia powodowi do uznanej przez siebie wysokości. Skoro pozwany nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń do wykonanych prac i uznawał roszczenie powoda do kwoty 23.300,00 zł brutto, nic nie stało na przeszkodzie, aby zapłacił powodowi wynagrodzenie do tej wysokości. Pierwsza faktura na kwotę 12.300,00 zł została wystawiona z terminem płatności do dnia 30.09.2016 r., druga na kwotę 19.809,15 zł z terminem płatności do dnia 04.11.2016 r. Bezsporne jest, że przed dniem wniesienia pozwu pozwany uiścił jedynie kwotę 11.300,00 zł w dniu 15.11.2016 r. na poczet pierwszej faktury, której poprawności wystawienia przecież nie kwestionował. Pozostała z przedmiotowej faktury kwota 1.000 zł została uiszczona dopiero po zawiśnięciu sprawy, w dniu 11.01.2017 r.

Jednocześnie Sąd Rejonowy wskazał, iż nie jest prawdą twierdzenie, że nie można uiścić należności bez prawidłowo wystawionej faktury VAT. Faktury VAT mają znaczenie przede wszystkim z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego. Obowiązek zapłaty należności z umowy cywilnoprawnej (w tym przypadku – wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło) wynika zaś wprost z przepisów prawa cywilnego i jest niezależny od tego, czy w związku z tą zapłatą sprzedawca (przyjmujący zamówienie) dopełnił obowiązków wynikających z prawa podatkowego związanych z wystawieniem faktury VAT, bądź też czy wystawił fakturę VAT w oczekiwanej przez kupującego (zamawiającego) wysokości.

jak wskazał Sąd meriti opóźnienie w płatności pozostałej części należności (23 300 zł – 11 300 zł) pozwany próbował tłumaczyć również tym, że prosił powoda o odbiór pieniędzy, jednakże ten nie miał zamiaru ich odebrać. W tym zakresie, jak wynika z korespondencji sms, przyznać należało, iż obie strony zachowywały się nieracjonalnie z punktu widzenia własnych interesów. Niemniej, zgodnie z art. 454 § 1 zd. 2 k.c. dług pieniężny jest długiem oddawczym, tj. powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela. Wierzyciel nie ma obowiązku stawiać się u dłużnika w celu odbioru pieniędzy. Zauważyć również należy, że zapłata przez pozwanego kwoty 1000 zł nastąpiła przelewem w dniu 11.01.2017 r., mimo że powód nie stawił się osobiście u pozwanego, by te pieniądze odebrać. Nic nie stało zatem na przeszkodzie, aby pozwany dokonał przelewu na rachunek powoda pozostałej kwoty należności w uznanej przez siebie wysokości.

Zadaniem Sądu Rejonowego istotną okolicznością w niniejszej sprawie jest również to, że pozwany po uiszczeniu pierwszej raty w kwocie 11 300 zł (a zatem również po dacie wystawienia drugiej faktury VAT) deklarował wobec firmy windykacyjnej wynajętej przez powoda spłatę zadłużenia, nie kwestionując powstałego zobowiązania (raport częściowy k. 64-65). Wprawdzie pozwany zaprzeczył, jakoby kontaktowała się z nim firma windykacyjna, jednakże to twierdzenie pozwanego również nie zasługiwało na uwzględnienie. Na kartach 18-19 akt znajduje się wystawione przez firmę windykacyjną wezwanie do zapłaty z dnia 10.11.2016 r. wraz z potwierdzeniem nadania z tego samego dnia. Należy zatem domniemywać, że wezwanie to dotarło do adresata. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2010 r., II CSK 454/09, domniemanie doręczenia przesyłki rejestrowanej, wynikające z dowodu jej nadania, może być przez adresata obalone przez wykazanie, że nie miał możliwości zapoznania się z zawartym w niej oświadczeniem woli. W niniejszej sprawie pozwany nie przeprowadził takiego dowodu na okoliczność nieotrzymania wezwania do zapłaty z dnia 10.11.2016 r.

Reasumując, w ocenie Sądu I instancji, powództwo okazało się w pełni zasadne co do kwoty 19.809,15 zł objętej fakturą VAT nr (...). Oprócz tej należności powód dochodził również odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwoty 19 809,15 zł od dnia 5 listopada 2016 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu równowartości kwoty 80 euro (40 euro od każdej niezapłaconej w terminie faktury) na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 684)

W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości, iż mamy do czynienia z transakcją handlową zawartą pomiędzy przedsiębiorcami w ramach wykonywanych działalności gospodarczych w rozumieniu przepisów w/w ustawy. Ustawa ta stanowi w zakresie w niej uregulowanym lex specialis w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego oraz innych ustaw regulujących umowy nazwane. Stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Wobec braku terminowej zapłaty przez pozwanego kwot wynikających z wystawionych faktur VAT – powód nabył uprawnienie do odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Ponadto nabył również uprawnienie do rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Stosownie bowiem do art. 10 ust. 1 cyt. ustawy, wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

Rekompensata w postaci równowartości kwoty 40 euro (art. 10 ust. 1) jest zależna od podjęcia przez wierzyciela jakichkolwiek działań mających na celu odzyskanie należności, jednak bez konieczności wykazywania wysokości poniesionych kosztów bądź też szkody związanej z dochodzeniem tej należności. Wydaje się, iż rekompensata ta występować będzie nawet wówczas jeżeli wierzyciel nie poniósł żadnych kosztów, lecz podjął jakiekolwiek kroki faktyczne zmierzające do ściągnięcia należności. Może to być choćby pojedynczy kontakt telefoniczny z dłużnikiem, celem przypomnienia o zaległej płatności. Ustawodawca uzależnił powstanie obowiązku zapłaty określonej w ustawie rekompensaty jedynie od nabycia prawa do żądania odsetek za opóźnienie i jak już wskazano powyżej podjęcia jakiekolwiek aktywności wierzyciela, bez względu na poniesione przez niego koszty.

Powód w niniejszej sprawie wykazał, iż podjął działania windykacyjne względem pozwanego, w ramach których korzystał z zewnętrznej firmy windykacyjnej. Korekcie podlegała jedynie dochodzona z tego tytułu kwota. Termin płatności faktury VAT nr (...) upłynął w dniu 30 września 2016 r. – należność stała się wymagalna w dniu 1 października 2016 r. W ostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie stało się wymagalne (tj. w dniu 30 września 2016 r.) średni kurs euro ogłoszony przez NBP wynosił 4,3120 zł. Równowartość kwoty 40 euro wynosi zatem 172,48 zł (40 x 4,3120 zł). Termin płatności faktury VAT nr (...) upłynął w dniu 4 listopada 2016 r. – należność stała się wymagalna w dniu 5 listopada 2016 r. W ostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie stało się wymagalne (tj. w dniu 31 października 2016 r.) średni kurs euro ogłoszony przez NBP wynosił 4,3267 zł. Równowartość kwoty 40 euro wynosi zatem 173,07 zł (40 x 4,3267 zł). Tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności powód domagał się kwot 174,22 zł i 173,07 zł, podczas gdy z powyższego wyliczenia wynika, że należały mu się kwoty 172,48 zł i 173,07 zł. W podsumowaniu Sąd I instancji uznał za zasadne zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 20.154,70 zł (19 809,15 zł + 172,48 zł + 173,07 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 19.809,15 zł od dnia 5 listopada 2016 r. do dnia zapłaty, o czym orzeczono w punkcie II sentencji na podstawie art. 627 k.c. w zw. z art. 7 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 684). W części, w jakiej żądanie rekompensaty za koszty odzyskiwania należności przewyższało rekompensatę należną (174,22 zł - 172,48 zł = 1,74 zł) powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie III sentencji. O kosztach Sąd I instancji orzekł zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda składają się: opłata od pozwu 1041 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, koszty zastępstwa procesowego 3600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając powyższy wyrok w części tj. w pkt III i IV i zarzucając wyrokowi:

a)  naruszenie przepisu postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegającego na wadliwej ocenie dowodów i uznaniu, że strony uzgodniły zmniejszenie metrażu powierzchni, która miała być pokryta kostką „do" 209 m ², mimo że z akt sprawy, z tym jednoznacznie z zeznań powoda nie wynikało ile kostki zostało ułożone, a zostało ułożone niewątpliwe mniej niż 209 m ², albowiem iloczyny 209 m ² i ceny 1 m ² wskazanej w ofercie z dnia 06 lipca 2016 roku oraz ewentualnie iloczyn wykonanych krawężników i ewentualnie przyjętej przez strony ich ceny nie jest równy roszczeniowi dochodzonemu przez powoda w niniejszej sprawie z uwzględnieniem kwoty dotychczas uregulowanej przez pozwanego;

b)  naruszenie przepisu postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegającego na wadliwej ocenie dowodów i uznaniu, że pozwany mógł uiścić należność wynikającą z nieprawidłowo wystawionej faktury VAT nr (...), mimo że strony umowy uzgodniły, że wynagrodzenie będzie płatne w dwóch częściach, po uprzednim dostarczeniu prawidłowo wystawionej faktury VAT, tj. na kwotę 12 300 zł i 11 000 zł, łącznie zaś 23 300 zł brutto;

W tej sytuacji pełnomocnik pozwanego wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  oddalenie powództwa w całości,

b)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kwoty 3617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za postępowanie I instancyjne,

2)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego. w ocenie powoda Sąd I instancji w żaden sposób nie naruszył art. 233§1 k.p.c. , prawidłowo ocenił wiarygodność i moc dowodów przedstawionych przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się częściowo uzasadniona.

Na wstępie należy podkreślić, że w ocenie Sądu Okręgowego częściowo uzasadniony okazał się zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., przy czym zaznaczyć należy, iż Sąd I instancji prawidłowo przyjął w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, że ostatecznie metraż powierzchni, która została pokryta kostką brukową uległ zmniejszeniu do 209 m kw. Fakt ten w sposób jednoznaczny wynika z treści rozliczenia przedłożonego przez powoda, zawartego na karcie nr 66 akt sprawy. Jednocześnie, pozwany wbrew zarzutom podniesionym w apelacji, nie zakwestionował w sposób skuteczny ilości kostki brukowej ułożonej faktycznie przez powoda, a wynikającej z przedmiotowego rozliczenia. W szczególności, pozwany nie przeprowadził żadnego miarodajnego przeciwdowodu przeciwko okolicznościom wynikającym z ww. dokumentu, w świetle których powód ułożył 209 m ² kostki brukowej, a łączna wartość kosztów dostarczenia i ułożenia kostki i związanych z nią elementów, jak np. obrzeża itp., zgodnie z ww. rozliczeniem 26.105,00 zł. W tym stanie rzeczy należało uznać za bezzasadny zarzut pozwanego, według którego z akt sprawy nie wynika jednoznacznie, ile kostki zostało ułożone, a tym bardziej, że zostało ułożone niewątpliwie mniej, niż 209 m kw.

Zasadnie natomiast pozwany zarzucał, iż iloczyn wykonanych krawężników (kostki) i przyjętej przez strony ceny, nie jest równy wysokości roszczenia dochodzonego pozwem, mając na względzie wysokość kwoty dotychczas uregulowanej przez pozwanego. W związku z tym zważyć należy, iż powód dochodził od pozwanego zapłaty kwoty 20.809,15 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w tym: 19.809,15 zł z tytułu faktury VAT nr (...) oraz 1.000,00 zł z tytułu faktury VAT nr (...) (całkowita kwota faktury to 12.300,00 zł). Bezspornym w sprawie był fakt, że strony łączyła ustna umowa o dzieło, na mocy której powód miał dostarczyć i ułożyć na rzecz pozwanego 380 m ² kostki brukowej w cenie po 95 zł za 1 m ². Pozwany przed wniesieniem pozwu zapłacił powodowi kwotę 11.300,00 zł, a w toku sprawy 1.000,00 zł, tj. łącznie 12.300,00 zł, co nie było sporne między stronami, i na co Sąd I instancji wprawdzie zwrócił uwagę w uzasadnieniu orzeczenia (k.99 akt), jednakże nie wziął pod rozwagę faktu wynikającego wprost z dokumentu rozliczenia zawartego na karcie nr 66 akt sprawy, a mianowicie, że całość rzeczywistych kosztów dostarczenia i ułożenia kostki i związanych z nią elementów, jak obrzeża itp., wyniosła 26.105,00 zł (vide: rozliczenie - k.66 akt).

Wobec zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 12.300,00 zł, co było kwestią bezsporną, należało zatem uznać, że pozwany jest jeszcze zobowiązany do zapłaty powodowi kwoty 13.805,00 zł, stanowiącej różnicę kwot 26.105,00 zł i 12.300,00 zł. W toku postępowania dowodowego powód nie wykazał bowiem, że ułożył większą ilość kostki brukowej, aniżeli 209 m ² oraz, że poniósł wyższe koszty jej ułożenia, aniżeli kwota określona w dokumencie rozliczenia w wysokości 26.105,00 zł, pomimo iż to na nim z mocy art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Zgodnie z powołanym przepisem, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, w tym wypadku na powodzie. Skoro powód nie udowodnił, że ułożył większą ilość kostki, a przedstawiając przedmiotowe rozliczenie, wręcz przyznał, że ilość rzeczywiście ułożonej kostki była mniejsza, niż pierwotnie zakładano, to w sytuacji zapłaty przez pozwanego kwoty 12.300,00 zł powództwo ponad kwotę należności głównej przekraczającej 13.805,00 zł podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Jednocześnie, do należnej powodowi kwoty 13.805,00 zł doliczeniu podlegały odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 172,48 zł (równowartość kwoty 40 euro za opóźnienie w płatności faktury VAT nr (...)) oraz 173,07 zł (równowartość kwoty 40 euro za opóźnienie w płatności faktury VAT nr (...)). W konsekwencji, łączna wysokość kwoty należnej powodowi od pozwanego z tytułu wykonania umowy wynosi 14.150,55 zł (13.805,00 zł + 172,48,00 zł + 173,07 zł).

Wobec tego, że Sąd I instancji zasądził na rzecz powoda kwotę 20.154,70 zł (k.93), tj. zgodnie z fakturą VAT nr (...) załączoną do pozwu (k.14), którą pozwany po części skutecznie zakwestionował, zaskarżony wyrok należało zmienić na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

W pozostałej części apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako bezzasadna (art. 385 k.p.c. – pkt III wyroku).

W następstwie częściowej zmiany rozstrzygnięcia Sądu I instancji, zmianie podlegało także orzeczenie w zakresie kosztów procesu, poprzez obniżenie zasądzonej w pkt IV (czwartym) sentencji wyroku Sądu Rejonowego kwoty kosztów procesu w wysokości 4.658,00 zł do kwoty 2.192,88 zł (dwa tysiące sto dziewięćdziesiąt dwa złote 88/100), w oparciu o regulację art. 100 k.p.c. (tj. zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu) w zw. z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj.Dz.U.2015.1804). Koszty procesu poniesione przez powoda w postępowaniu pierwszoinstancyjnym wyniosły 4.658,00 zł, natomiast koszty poniesione przez pozwanego 3.617,00 zł. Powód wygrał sprawę w 70,21% (Sąd I instancji zasądził od powoda kwotę 20.154,70 zł, natomiast ostatecznie została na jego rzecz zasądzona kwota 14.150,55 zł, co stanowi 70,21% roszczenia). Pozwany wygrał sprawę w 29,79 % (wg wyliczenia: 100% - 70,21% = 29,79 %). Koszty poniesione przez powoda w wysokości 4.658,00 zł należało zatem przemnożyć przez 70,21% , co daje kwotę 3.270,38 zł. Koszty poniesione przez pozwanego w wysokości 3.617,00 zł podlegały natomiast pomnożeniu przez 29,79%, co daje kwotę 1.077,50 zł. Po wzajemnym potrąceniu obu należności należało obniżyć zasądzoną przez Sąd I instancji kwotę należnych kosztów postępowania do kwoty 2.192,88 zł, zasadzoną w pkt II. sentencji wyroku Sądu II instancji z tytułu kosztów postępowania pierwszo instancyjnego.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 oraz § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj.Dz.U.2015.1804). Łączne koszty pozwanego w postępowaniu apelacyjnym wyniosły 2.808,00 zł, w tym: 1.008,00 zł z tytułu opłaty sądowej od apelacji oraz 1.800 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany wygrał postępowanie apelacyjne w 29,79%. Po przemnożeniu kwoty 2.808,00 zł przez 29,79% otrzymana kwota kosztów należnych pozwanemu wynosi 836,50 zł. Powód wygrał postępowanie apelacyjne w 70,21 % oraz poniósł koszty tego postępowania w wysokości 1.800,00 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika procesowego. Po przemnożeniu kwoty 1.800,00 zł przez 70,21 % wynagrodzenie należne powodowi wynosi 1.263,78 zł. Po odjęciu kwoty 836,50 zł od kwoty 1.263,78 zł, zgodnie z zasadą ekonomiki procesowej powodowi należy się od pozwanego zapłata kwoty 427,28 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Zbigniew Krepski Wojciech Modrzyński Joanna Rusińska