Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grzegorz Karaś (spr.)

: SSO Jarosław Jaroń

SSR del. Karolina Maciejewska

Protokolant: Wojciech Langer

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2018 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy W.

przeciwko M. M.

o opróżnienie lokalu mieszkalnego

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu

z dnia 9 listopada 2016 r.

sygn. akt XI C 599/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej 120 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Grzegorz Karaś SSO Jarosław Jaroń SSR del. Karolina Maciejewska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 listopada 2016r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt XIC 599/15 nakazał pozwanemu M. M., aby opróżnił, opuścił i wydał stronie powodowej Gminie W. nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym położoną we W. przy ul. (...), oznaczoną geodezyjnie jako działka (...), obręb G.; ustalił że pozwanemu M. M. nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego; oraz zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 320 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 6 listopada 2013r. pomiędzy Gminą W. (wynajmującym) a M. M. (najemcą) została zawarta umowa najmu nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) na czas nieoznaczony na mocy, której najemca zobowiązany byli do uiszczania czynszu płatnego z góry do 10 dnia każdego miesiąca oraz ponoszenia opłat eksploatacyjnych. M. M. nie wywiązywał się jednak ze zobowiązania i w lutym 2016r. z tego tytułu posiadał zaległości w kwocie 46.787,40 zł.

Skutecznie doręczanymi pozwanemu w dniach 13 listopada 2012r. i 28 grudnia 2013r. Gmina W. wezwała pozwanego początkowo do zapłaty zaległego czynszu w wysokości 11.946,91 zł, wyznaczając dodatkowy miesięczny termin do uiszczenia zadłużenia z uprzedzeniem o zamiarze wypowiedzenia stosunku najmu, a następnie z powodu zwłoki z zapłatą czynszu oświadczyła pozwanemu, że wypowiada umowę. Na skutek wniosku pozwanego pismem z dnia 21 czerwca 2013r. Gmina W. odmówiła udzielenia ulgi pozwanemu oraz wezwała do zapłaty kwoty 13.283,71 zł z tytułu zaległych należności z tytułu korzystania lokalu w terminie miesiąca od dnia doręczenia wezwania. Pozwany M. M., pomimo wypowiedzenia umowy najmu do dziś samotnie zamieszkuje w nieruchomości, za którą od marca 2016 r. regularnie uiszcza opłaty w pełnej wysokości.

Pozwany nie pobiera świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie korzysta ze środków z pomocy społecznej, nie figuruje również w ewidencji zarejestrowanych bezrobotnych. Prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest internetowa sprzedaż sprzętu komputerowego. Do lipca 2016r. wykonywał usługi w zakresie pozycjonowania stron internetowych.

Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, przy jednoczesnym ustaleniu, że pozwanemu nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

Nakazując pozwanemu opróżnienie, opuszczenie i wydanie przedmiotowego lokalu przy ul. (...) we W. Sąd stwierdził, że pozwanemu nie służy tytuł prawny do zajmowanej nieruchomości, skuteczny przeciwko wynajmującemu. Opierając się na powyższych ustaleniach faktycznych oraz treści art. 675 § 1 kc, art. 222 § 1 kc oraz art. 11 ustawy o z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego Sąd Rejonowy uznał, że Gmina W. skutecznie wypowiedziała umowę najmu, w związku z czym zachodzą przesłanki do nakazania pozwanemu opuszczenia, opróżnienia i wydania stronie powodowej domu mieszkalnego.

W ocenie Sądu I instancji pozwany utracił prawo władania lokalem z dniem 28 grudnia 2012 r., bowiem pozwany zalegał z zapłatą czynszu w kwocie przekraczającej trzykrotność należności czynszowych, a Gmina W. przed dokonaniem wypowiedzenia, wezwała pozwanego do uregulowania zaległości wyznaczając dodatkowy miesięczny termin na tę czynność, jednocześnie wskazując, że w przeciwnym razie dokona wypowiedzenia umowy najmu. Pomimo wezwania pozwany jednak nie uregulował zaległych należności, co skutkowało złożeniem przez stronę powodową wypowiedzenia najmu w formie pisemnej z zachowaniem ustawowego miesięczne terminu, które zostało pozwanemu doręczone 28 grudnia 2012r. Pozwany nie przekazał jednak stronie powodowej lokalu i nadal z niego korzysta.

W ocenie Sądu I instancji żądanie strony powodowej nie stanowiło nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 kc. W ocenie Sądu utrzymywanie stanu, w którym pozwany sam zamieszkuje w domu jednorodzinnym o powierzchni przeszło 70 m ² nie mając faktycznie wystarczających środków na jego utrzymanie i spłatę zadłużenia wygenerowanego przez wiele lat nieuiszczania opłat, nie daje się pogodzić ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa własności i w zdaniem Sądu orzekającego nie odpowiada zasadom współżycia społecznego. Nie sposób zatem przyjąć, by powodowej Gminie z powodu trudnej sytuacji materialnej pozwanego i jego niekwestionowanych starań o to, by zadłużenie chociaż się nie zwiększało, należało odmówić udzielenia przysługującej jej ochrony prawnej.

Uwzględniając ustalony stan faktyczny oraz dyspozycję art. 14 ust. l, 3 i 4 u.o.p.l Sąd Rejonowy doszedł również do przekonania, że pozwany nie kwalifikuje się do przyznania mu uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego. Wskazał przy tym, że wobec M. M. nie zachodzi którakolwiek z przesłanek obligatoryjnego orzeczenia o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, w szczególności nie jest obłożnie chory i nie posiada statusu osoby bezrobotnej. Pozwany nie spełnia kryterium dochodowego określonego w uchwale Rady Miejskiej W. nr (...)., nie ma innych osób na utrzymaniu, a nadto jest osobą w średnim wieku, w pełni zdolną do pracy, wobec czego ma możliwość samodzielnego utrzymania się.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwany zaskarżając go w całości zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego oraz niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Pozwany podniósł, że Sąd od początku procedowania nie dążył do wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych w sprawie, a jedynie rozpatrywał tylko te okoliczności, które miały doprowadzić go do bezdomności, ignorując jego wnioski. Zdaniem pozwanego został on bezpodstawnie oskarżony o ukrywanie dochodów, a błędne rozpatrzenie jego wniosków skutkowało tylko tym, że został obciążony opłatami sądowymi i pozbawiony prawa do pomocy prawnej podczas procesu.

Zdaniem pozwanego działania Gminy polegające na wykorzystywaniu swojej silniejszej pozycji, działaniu wbrew obowiązkom jakie spoczywają na niej jako na instytucji publicznej, odmowie ugodowego rozwiązania powstałej sytuacji oraz oczernianie go przed Sądem w oczywisty sposób naruszają nie tylko normy współżycia społecznego, ale także konstytucyjną zasadę poszanowania i ochrony godności człowieka.

Pozwany zarzucił, że kwestia zasadności przyznania mu lokalu socjalnego została oceniona błędnie, gdyż mimo tego, że był gotów przedstawić dowody na okoliczność swoich niskich dochodów Sąd odstąpił od rozpoznania tego kluczowego dowodu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, w oparciu o jego wyniki dokonał właściwego ustalenia stanu faktycznego, a następnie trafnej jego oceny prawnej. Stąd też ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego oraz jego rozważania prawne Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Uzasadnienie apelacji wskazuje, że pozwany sformułowały zarzuty, który dotyczą problematyki naruszenia przepisów prawa procesowego w zakresie art. 233 § 1 kpc, art. 227 kpc i art. 232 kpc. Podnieść należy, że prawidłowe sformułowanie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc powinno bowiem polegać na wskazaniu dowodów, których zarzut ten dotyczy oraz przytoczeniu okoliczności, które dyskwalifikują ocenę tych konkretnie dowodów przyjętą przez sąd. Skarżący powinien więc przedstawić, jakie kryteria oceny sąd naruszył dając wiarę poszczególnym dowodom lub uznając brak ich wiarygodności, nadto winien też wskazać wpływ zarzucanego uchybienia na wynik postępowania.

Podnieść również należy, że stosownie do ogólnej reguły ciężaru dowodu wyrażonej w art. 6 kc, ciężar udowodnienia określonej okoliczności faktycznej spoczywa na osobie, która wywodzi z niej dla siebie skutki prawne. Podkreślić przy tym trzeba, że samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 kpc) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą.

Zgodnie bowiem z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą kontradyktoryjności sąd nie ma obowiązku zarządzania dochodzeń w celu uzupełniania lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Również prowadzenie przez Sąd postępowania z urzędu nie jest jednoznaczne z nałożeniem na niego obowiązku działania za stronę dla zgromadzenia w postępowaniu materiału dowodowego uzasadniającego prezentowane przez stronę stanowisko. Nieprzedłożenie dowodów jest związane z ryzykiem niewykazania zasadności prezentowanego w procesie stanowiska, co prowadzi do przegrania sprawy. Nie można zatem zasadnie czynić sądowi zarzutów, że strona nie złożyła wniosków dowodowych, na które się powoływała w toku sprawy, przez co nie dała możliwości przeprowadzenia z nich dowodów, a w efekcie nie podołała obowiązkowi udowodnienia swojego stanowiska. To strona – stosownie do treści art. 3 kpc – ma ocenić, jakie dowody na poparcie podnoszonych twierdzeń powinny przedstawić w sporze sądowym oraz winny umożliwić sądowi ich przeprowadzenie. Strona też ponosi ewentualne negatywne konsekwencje zaniechania w prezentowaniu dowodów.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd Okręgowy uznał, że argumentacja środka odwoławczego nie stanowi skutecznego zakwestionowania dokonanej przez Sąd I instancji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Zdaniem Sądu II instancji wniesiona apelacja jest wyłącznie przedstawieniem własnego stanowiska pozwanego, natomiast w żadnej mierze nie wykazuje, by w rozumowaniu Sądu w zakresie oceny tego dowodu znalazły się jakieś uchybienia, czyniące tę ocenę błędną. Pozwany bowiem nie wskazał, na żadne okoliczności, osadzone w realiach sprawy, które podważałyby zasadność przyjęcia przez Sąd Rejonowy zadłużenia skarżącego wobec strony powodowej oraz prawidłowości trybu i terminu wypowiedzenia umowy najmu, a w konsekwencji skuteczności jej wypowiedzenia. Ograniczył się jedynie od ogólnikowego stwierdzenia, że Sąd „nie dążył do wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych w sprawie, a jedynie rozpatrywał tylko te okoliczności, które miały doprowadzić go do bezdomności, ignorując jego wnioski”. Z pewnością za zasadnością wniesionego środka odwoławczego nie mogą przemawiać wyrwane z kontekstu zdania z postanowienia wpadkowego z dnia 4 sierpnia 2016r., czy wstępnej części uzasadnienia orzeczenia kończącego sprawę zacytowane przez pozwanego w apelacji, nawet jeśli zawierają oczywistą omyłkę w postaci błędnego określenia strony powodowej i pozwanej.

Pozwany nie dysponuje zatem skutecznym wobec powodów tytułem prawnym do nieruchomości przy ul. (...) we W., a w konsekwencji ziściły się warunki z art. 222 § 1 kc do nakazania pozwanemu opróżnienia, opuszczenia i wydania lokalu.

Odnosząc się natomiast do kwestii nierozpoznania przez Sąd I instancji w zakresie zasadności przyznania pozwanemu lokalu socjalnego zarzut ten był bezzasadny. Podnieść należy, że pozwany o żądaniach strony powodowej dowiedział się 1 lutego 2016 r. i do dnia 9 listopada 2016 r. m. in. osobiście uczestniczył w trzech rozprawach przed Sądem Rejonowym. Nie było zatem przeszkód, aby pozwany w toku postępowania przed Sądem Rejonowym przedłożył dowody na poparcie swojego stanowiska na rozprawie, ale również w piśmie procesowym kierowanym do Sądu. .

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że pozwany mimo, że jak utrzymuje posiadał w powyższym aspekcie „kluczowy dowód” nie tylko nie przedstawił go do zamknięcia rozprawy przez Sądem Rejonowym w dnu 9 listopada 2016 r., ale nie zaoferował go także w postępowaniu odwoławczym. Tym samym pozwany niezasadnie oczekuje, że zostanie wyręczony przez Sąd w przedstawieniu dowodów na poparcie prezentowanego stanowiska. Musi natomiast ponieść negatywne skutki swego zaniechania w tym względzie.

Sąd Okręgowy nie stwierdził również naruszenia art. 14 ust. 3 z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego poprzez orzeczenie o braku uprawnienia do lokalu socjalnego. Przeciwnie, Sąd II instancji podzielił stanowisko Sądu Rejonowego co do braku przesłanek do pozytywnego orzeczenia w tym przedmiocie. Pozwany jest osobą w sile wieku, zdrową, nie mającą żadnych ograniczeń do pracy. Posiada umiejętności w zakresie usług informatycznych, które są bardzo poszukiwane na rynku usług, a nadto nadal prowadzi w tym kierunku działalność gospodarczą. Jeśli natomiast dochody uzyskiwane przez pozwanego z tytułu działalności gospodarczej nie zapewniają mu wystarczających środków winien on rozważyć podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Kwalifikacje zawodowe jakie posiada są bowiem pożądane przez pracodawców, a wynagrodzenie przez nich oferowane znacznie przewyższa deklarowane przez pozwanego obecne dochody.

Pozwany może zatem pozyskać środki na wynajęcie dla siebie lokalu na wolnym rynku, choćby np. pokoju, tym bardziej, że nie ma nikogo na swoim utrzymaniu i nie posiada obowiązków opiekuńczych, które ograniczałyby go co do czasu pracy, czy w wyborze miejsca pracy. Słusznie zresztą uznał Sąd Rejonowy, że stanowisko pozwanego, co do jego sytuacji finansowej budzą uzasadnione wątpliwości. Pozwany twierdząc bowiem, że jest osobą biedną, równocześnie wskazuje swoje stałe comiesięczne wydatki na kwotę znacznie przewyższającą dochody, przy czym nie korzysta z żadnej pomocy osób trzecich, czy instytucji.

W świetle przywołanych okoliczności, mając na względzie treść art. 14 ust. 3 o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, słusznie zatem uznał Sąd Rejonowy, że brak jest przesłanek do orzeczenia o przyznaniu pozwanemu prawa do lokalu socjalnego. Pozwany ma bowiem realną możliwość zamieszkania w innym lokalu.

Zarzuty apelacji okazały się zatem bezzasadne, co na podstawie art. 385 kpc skutkowało orzeczeniem, jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z § 7 pkt w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804).

SSO Grzegorz Karaś SSO Jarosław Jaroń SSR del. Karolina Maciejewska