Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Pawlik

Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Roman Troll

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2018 r. w Gliwicach

na rozprawie sprawy z powództwa I. W.

przeciwko Z. W.

o alimenty

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 22 września 2017 r., sygn. akt IV RC 701/16

1.  z apelacji powódki zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 o tyle, że zasądzone w punkcie 1 alimenty zasądza od pozwanego na rzecz powódki od dnia 20 lipca 2016 r.;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego wywołanego apelacją powódki;

3.  nakazać pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 350 zł (trzysta pięćdziesiąt złotych) z tytułu opłaty od apelacji, od uiszczenia której powódka była zwolniona;

4.  oddala apelację pozwanego;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego wywołanego apelacją pozwanego.

SSO Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 1813/17 i Ca 2137/17

UZASADNIENIE

Powódka I. W. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego Z. W. od 20 07 2016r. alimentów w kwotach po 1.000zł miesięcznie.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z wyłącznej winy pozwanego i orzeczony rozwód doprowadził

do pogorszenia jej sytuacji majątkowej.

Pozwany Z. W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu, zarzucając że rozwód małżeństwa stron nie doprowadził do pogorszenia sytuacji majątkowej powódki, a wprost przeciwnie znajduje się ona obecnie w lepszej sytuacji materialnej.

W toku postępowania na posiedzeniu rozprawy w dniu 21 06 2017r. powódka „ograniczyła żądanie pozwu do kwoty po 500zł miesięcznie od 20 07 2016r. do nadal” (k - 172 akt).

Sąd Rejonowy w Rybniku w wyroku z dnia 22 09 2017r. zasądził od pozwanego na rzecz powódki od 1 09 2017r. alimenty w kwotach po 500zł miesięcznie płatne do 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności, oddalił powództwo w pozostałej części, orzekł o kosztach procesu i o nie-uiszczonych kosztach sądowych oraz nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części zasądzającej alimenty.

W motywach orzeczenia jako podstawę prawną rozstrzygnięcia powołał regulację art. 60 § 2 k.r.o. Stwierdził, iż powódka, gdyby pozostawała w związku małżeńskim miałaby do dyspozycji na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb kwotę 3.000zł miesięcznie. Jej możliwości kształtują się obecnie na poziomie około 1.000zł brutto miesięcznie, gdyż z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad schorowanymi rodzicami ma ona potencjalnie możliwość uzyskiwania wynagrodzenia tylko w wymiarze połowy minimalnego wynagrodzenia.

Jej usprawiedliwione koszty utrzymania wynoszą 1.500zł miesięcznie i przy uwzględnieniu jej potencjalnych dochodów nie jest ona wstanie ich zaspokoić w wysokości 500zł miesięcznie. Wskazał, że pozwany osiąga dochody w wysokości po 3.000zł i przy uwzględnieniu jego miesięcznych wydatków wynoszących 2.372zł jest w stanie płacić alimenty w wymiarze 500zł, co w tej części czyni powództwo uzasadnione.

O kosztach procesu orzekał stosując regulację art. 102 k.p.c. a rygor natych-miastowej wykonalności nadała rozstrzygnięciu zasadzającemu alimenty

w oparciu o regulację art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyły obie strony.

Powódka I. W. zaskarżyła wyrok w części oddalającej powództwo za okres 20 07 2016r. do 31 08 2017r, która wnosił o jego zmianę przez zasądzenie na jej rzecz od pozwanego we wskazanym okresie alimentów

w kwotach po 500zł miesięcznie.

Zarzucała, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo materialne, regulację

art. 60 § 2 k.r.o. przez wadliwe założenie a priori, iż we wskazanym powyżej okresie jej potrzeby zostały zaspokojone.

Pozwany Z. W. zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwo, który wnosił o jego zmianę przez oddalenie powództwa w zaskarżo-nej części, bądź jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Zarzucał, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe i materialne,

regulację art. 227 k.p.c. w związku z art. 233 § 1 k.p.c., art. 232 k.p.c., art. 328 § 2 k.p.c. i art. 162 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. i art. 278 k.p.c. oraz art. 60 § 2 k.r.o. - w sposób wskazany w apelacji, co w konsekwencji doprowadziło

do powstania podanych w niej sprzeczności pomiędzy istotnymi ustaleniami Sądu a zebranym w sprawie materiału.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia regulację art. 60 § 2 k.r.o. a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę.

Jakkolwiek bowiem pozwany w toku postępowania składał liczne wnioski dowodowe, to ostatecznie po na posiedzeniu rozprawy po zakończeniu przez Sąd Rejonowy postępowania dowodowego podtrzymał tylko wniosek

o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego

z zakresu hematologii oraz złożył do akt aktualne zaświadczenie lekarskie (k- 234 akt).

Dlatego przyjąć należy, iż faktycznie zmienił on swoje stanowisko ograniczając swe wcześniejsze wnioski dowodowe do uwzględnionych dowodów oraz zgłoszenia nowych wniosków dowodowych z uzupełniającej opinii biegłego

z zakresu hematologii i z przedłożonego przez niego zaświadczenia lekarskiego (dowód ten został dopuszczony i przeprowadzony) .

Biegły z zakresu hematologii sporządził opinię po przeprowadzeniu badań fizykalnych pozwanego oraz w oparciu o istniejącą dokumentację medyczną pozwanego.

W sporządzonej przez niego opinii nie występuje zarzucana przez skarżącego w apelacji sprzeczność.

Z opinii tej wynika bowiem jednoznacznie, że pozwany aktywnie pracuje zawodowo jako spawacz i jak słusznie wskazał biegły w przedłożonej przez niego dokumentacji medycznej „brak jakichkolwiek procedur diagnostycznych”

i „zostały jedynie przedstawione skierowania na badania uzupełniające, skierowanie do szpitala oraz wynik badania morfologii krwi z dnia 20 01 2017r.”.

Dlatego na tej tylko podstawie nie można w sposób jednoznaczny określić stan zdrowia pozwanego, co konstatację biegłego czyni w pełni uzasadnioną, a to z kolei - przy uwzględnieniu faktu, że pozwany aktywnie pracuje zawodowo jako spawacz - czyni także logicznym wniosek opinii, że „stan zdrowia Pozwanego Z. W. nie ogranicza jego możliwości zarobkowych i nie ma wpływu na jego dyspozycyjność do wykonywania pracy zarobkowe” (skoro bowiem pozwany aktywnie pracuje zawodowo a w oparciu

o przedłożoną dokumentację nie da się jednoznacznie określić stanu jego zdrowia, nie sposób przyjąć, że stan jego zdrowia uniemożliwia mu wykonywanie pracy zawodowej).

Z tej przyczyny Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że w materiale sprawy

nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego

z zakresu hematologii i wniosek ten prawidłowo oddalił.

Ustalenia faktyczne składające się podstawę faktyczna w znacznej części dotyczą okoliczności bezspornych pomiędzy stronami, a w pozostałym zakresie mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowy, którego ocena jest logiczna i mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów.

Wbrew zarzutowi apelacji przy konstruowaniu podstawy faktycznej orzeczenia nie naruszono w sposób wskazany w apelacji pozwanego regulacji:

art. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 k.p.c.

Powódka mieszka bowiem obecnie na stałe w Polsce i podjęcie przez nią pracy zarobkowej w Holandii byłoby związane z jej przymusową emigracją

z kraju ojczystego.

Dlatego jej możliwości zarobkowe należy oceniać w odniesieniu do jej aktualnego miejsca zamieszkania, przez co wskazywane w apelacji okoliczności - świadczące o możliwości podjęcia przez nią pracy w Holandii - nie są okoliczno-ściami istotnymi dla rozstrzygnięcia sprawy i jako takie nie wymagają one udowonienia oraz uwzględnienia w podstawie faktycznej orzeczenia (niezależnie od tego dowód ten zostały przeprowadzony przez Sąd Rejonowy na posiedzeniu rozprawy w dniu 22 09 2017r., „ złożone do akt wydruki ofert pracy”; k- 234 akt).

Pozwany w ramach podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia prawa procesowego przy konstruowaniu podstawy faktycznej powództwa poprzez przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, że skarżąca z powodu konieczności sprawowania pieczy nad rodzicami ma ograniczone możliwości podjęcia pracy zarobkowej, w istocie kwestionuje dokonaną przez ten Sąd ocena prawną ustalonego stanu faktycznego (ocenę możliwości zarobkowych powódki).

Zarzut ten zatem tylko werbalnie odnosi się do podstawy faktycznej orzeczenia i jako taki nie ma wpływu na powyższą oceną.

W toku postępowania odwoławczego uzupełniono materiał sprawy, przeprowadzając dowód z wydruków ze stron internetowych Centralnej Bazy Ofert Pracy, w tym także postulowany w apelacji dowód z ofert pracy z obszaru właściwości PUP, w którym zarejestrowana jest powódka (k. 290-342 akt)

i na podstawie zawartych w nich informacji ustalono, że powódka w okresie objętym powództwem posiadała możliwości podjęcia pracy zarobkowej w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 2.100zł brutto miesięcznie.

Sąd odwoławczy oddalił zawarte w apelacji pozwanego wnioski dowodowe:

- z zeznań świadka A. W., uznając, że nie ma on charakteru nowości, gdyż mógł zostać skutecznie powołany już w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji (art. 381 k.p.c.),

- Agencji Pracy w Holandii (...) i (...) praz Biura (...), gdyż z podanych powyżej względów dotyczą one okoliczności

nie mających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Z tych też względów Sąd odwoławczy z powyższymi modyfikacjami przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawa ustalonego stanu faktycznego ma oparcie w przywołanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia regulacjach prawnych, w swym zasadniczym zarysie jest prawidłowa

i z podanymi poniżej modyfikacjami Sąd odwoławczy ją podziela (orzecz. SN

z dn. 26 04 1935r. III C 473/34, ZB. Urz. 1935r. nr 12, poz. 496).

Zgodnie z poczynionymi ustaleniami małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z wyłącznej winy pozwanego i gdyby strony w dalszym ciągu pozostawały w związku małżeńskim, to osiągałyby łączne dochody

w wymiarze około 4.500zł netto miesięcznie (powódka w wysokości około 1.500zł netto, pozwany około 3.000zł netto miesięcznie.).

Tym samym powódka na swoje utrzymanie dysponowałaby kwotą około 2.250zł netto miesięcznie, która równocześnie wyznacza granicę zrównania stóp życiowych stron.

W okresie objętym powództwem powódka miała możliwości podjęcia pracy zarobkowej za wynagrodzeniem w wysokości 1.500zł netto miesięcznie,

co mocy regulacji art. 60 § 2 k.r.o. nakłada na pozwanego obowiązek dostarczenia jej środków finansowych w celu zniwelowania stanu pogorszenia się jej sytuacji materialnej na skutek rozwiązaniem małżeństwa stron z jego wyłącznej winy (ustalone przez Sąd Rejonowy koszty utrzymania powódki w wysokości 1.521zł pozwalają tylko na zaspokojenie jej podstawowych potrzeb i wyznaczają granicę poniżej której znajdowałaby się ona w niedostatku).

Zasądzone w zaskarżonym wyroku alimenty w wysokości po 500zł miesięcznie mieszczą się w tych granicach (2.250zł – 1.500zł = 750zł)

oraz w granicach możliwości zarobkowych pozwanego (po ich zapłaceniu na jego miesięczne utrzymanie pozostanie mu kwota 2.500zł).

Czyni to apelacje pozwanego bezzasadną w rozumieniu art. 385 k.p.c.,

co z mocy zawartej w nim regulacji prowadziło do jej oddalenia.

Obowiązek małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia przy-czyniania się do zaspokojenia się usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewin-nego powstaje z chwilą rozwiązania małżeństwa przez rozwód.

Powódka w pozwie dochodzi od pozwanego alimentów od dnia 20 07 2016r.

Wskazane powyżej okoliczności leżące u podstaw zasądzenia alimentów od pozwanego na jej rzecz alimentów istniały w całym okresie objętym powództwem, a dla rozstrzygnięcia sprawy nie miała żadnego znaczenia przywołana przez Sąd Rejonowy okoliczność, że powódka do chwili wyroko-wania „korzystała z zabezpieczenia”.

Nie znalazło to prawidłowego odzwierciedlenia w zaskarżonym wyroku, przez co apelacja skarżącej jest uzasadniona i dlatego w oparciu o regulację

art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok w sposób podany w sentencji.

Reasumując w podanym powyżej zakresie zaskarżony wyrok jest wadliwy i dlatego apelację powódki uwzględniono, zmieniając zaskarżony wyrok w sposób wskazany w sentencji w oparciu o regulację art. 386 § 1 k.p.c., a apelację pozwanego jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji

art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację art. 98 1 i 3 k.p.c., biorąc pod uwagę, że pozwany uległ zarówno

w części postępowania odwoławczego wywołanej jego apelacją jak i w części wywołanej apelacją powódki, wobec czego powinien zwrócić powódce poniesione przez nią w tym postępowaniu koszty procesu.

SSO Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek