Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SSO Katarzyna Antoniak (spr.)

Sędziowie: SO Jacek Witkowski

SO Elżbieta Wojtczuk

Protokolant: st.sekr.sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2018 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. D.

przeciwko (...) w S.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 22 września 2017r. sygn. akt IV P 32/17

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) w S. na rzecz Ł. D. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

J. W. K. A. E. W.

Sygn. akt IV Pa 60/17

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 23 stycznia 2017 r. przeciwko (...)w S. powód Ł. D. domagał się uznania wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę w dniu 3 stycznia 2017 r. za bezskuteczne, a gdyby umowa o pracę uległa już rozwiązaniu – przywrócenia do pracy, ewentualnie zasądzenia odszkodowania w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia, tj. kwoty 9.734,40 zł z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę i zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu. Powód zaprzeczył istnieniu przyczyn wskazanych w pisemnym wypowiedzeniu. Wskazał, że nieprawdziwe jest stanowisko pozwanego odnośnie redukcji zatrudnienia pracowników inżynieryjno-technicznych i z posiadanych przez powoda informacji wynika, że obsada na tych stanowiskach jest racjonalna i nie ma przerostów zatrudnienia. Dodał, że nie zna kryteriów, jakimi kierował się pracodawca dokonując krzywdzącej, jego zdaniem, oceny kompetencji powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Pozwany powołał się na uchwałę Senatu pozwanej uczelni nr 9/2014 z dnia 26 lutego 2014 r., która w przypadku pracowników inżynieryjno-technicznych określa zasady ustalania liczby etatów pracowników w ten sposób, że ½ etatu takiego pracownika przypada na średnio 900 godzin laboratoryjnych, realizowanych zgodnie z planem studiów na Wydziale Przyrodniczym lub na Wydziale Nauk Ścisłych. Natomiast zgodnie z uchwałą Senatu nr 34/2014 z dnia 29 października 2014 r. zmieniającą uchwałę nr 9/2014, dziekani wydziałów powołują komisje, których zadaniem jest przedstawienie propozycji organizacyjnych i personalnych w zakresie dostosowania zatrudnienia na wydziale do postanowień uchwały. W przypadku zaistnienia konieczności rozwiązania stosunku pracy bierze się pod uwagę takie kryteria, jak: przydatność zawodową pracownika, w szczególności kwalifikacje zawodowe, jakość i wydajność wykonywanej pracy. Kierując się postanowieniami powyższych uchwał Przewodniczący Komisji ds. Racjonalizacji Zatrudnienia w dniu 7 listopada 2016 r. przedstawił raport komisji, z którego wynikało, że sumaryczna liczba obsadzonych etatów inżynieryjno-technicznych Wydziału Nauk Ścisłych wynosi 15,5, podczas gdy w świetle uchwały Senatu nr 9/2014 powinna wynosić 14,5 etatu. Komisja stwierdziła więc przerost zatrudnienia o jeden etat. Jeśli chodzi o zmniejszenie liczby godzin zajęć laboratoryjnych w Instytucie (...) pozwany wskazał, że zgodnie z raportem Komisji ds. Racjonalizacji Zatrudnienia z dnia 18 listopada 2016r. w roku akademickim 2015/2016 było 7.436 godzin, a w bieżącym roku akademickim było ich 6.450, czyli mniej o 986 godzin. Ponadto od 3 lat wdrażany jest system laboratoriów wirtualnych. Powód dotąd zajmował się ręcznym przygotowaniem komputerów w sali do zajęć dydaktycznych oraz sprawowaniem opieki nad pracowniami komputerowymi. Wdrożenie nowego systemu umożliwi przygotowanie poszczególnych stanowisk komputerowych w sali komputerowej z poziomu serwera. Według pozwanego powód nie brał dotąd w udziału wdrażaniu systemu laboratoriów wirtualnych ani nie wykazał żadnej inicjatywy w tym zakresie. Zdaniem jego przełożonych powód nie posiada wystarczającej wiedzy i umiejętności ani nie wykazuje należytego zaangażowania w zakresie wdrażania i obsługi nowej technologii. Nie podejmował żadnych działań, aby podnieść kwalifikacje zawodowe czy zdobyć nowe umiejętności w zakresie obsługi systemu laboratoriów wirtualnych.

W wyroku z 22 września 2017 r., Sąd Rejonowy w Siedlcach zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9.734,40 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej od dnia 30 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty oraz oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Sąd ten zasądził od pozwanego na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego oraz nadał, w odpowiednim zakresie, wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie to było wynikiem poczynienia następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych.

Ł. D. od 1 listopada 2010 r. był pracownikiem (...) w S., zatrudnionym na stanowisku starszego technika w Instytucie (...), na Wydziale Nauk Ścisłych, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Do obowiązków powoda należało w szczególności bieżące sprawowanie opieki nad salami laboratoryjnymi w zakresie zapewnienia prawidłowości działania sprzętu komputerowego i oprogramowania, diagnostyka i usuwanie skutków drobnych awarii sieci, sprzętu i oprogramowania, przygotowanie sal do zajęć dydaktycznych. Ł. D. jest absolwentem (...)w S.. Z wynikiem dobrym ukończył studia wyższe na kierunku informatyka.

W dniu 26 lutego 2014 r. Senat pozwanej uczelni przyjął uchwałę nr 9/2014 w sprawie określenia zasad ustalania liczby etatów pracowników niebędących nauczycielami akademickimi zatrudnionymi w podstawowych jednostkach organizacyjnych (...), która w przypadku pracowników inżynieryjno-technicznych określa zasady ustalania liczby etatów pracowników w ten sposób, że ½ etatu takiego pracownika przypada na średnio 900 godzin laboratoryjnych, realizowanych zgodnie z planem studiów na Wydziale Przyrodniczym lub na Wydziale Nauk Ścisłych.

Zgodnie natomiast z uchwałą Senatu nr 34/2014 z dnia 29 października 2014 r. zmieniającą uchwałę nr 9/2014, w przypadku zaistnienia konieczności rozwiązania stosunku pracy bierze się pod uwagę takie kryteria, jak: przydatność zawodową pracownika, w szczególności kwalifikacje zawodowe, jakość i wydajność wykonywanej pracy, dyspozycyjność pracownika (częstotliwość absencji, gotowość do pracy poza ustawowymi normami czasu pracy) w okresie ostatnich 12 miesięcy, posiadanie innych stałych źródeł otrzymania (np. pobieranie renty lub emerytury, prowadzenie gospodarstwa rolnego, prowadzenie działalności gospodarczej), spełnianie warunków do nabycia uprawnień rentowych lub emerytalnych.

Liczba godzin laboratoryjnych w roku akademickim 2016/2017 realizowanych w pracowniach Instytutu (...) w S., za które odpowiadali jego pracownicy inżynieryjno-techniczni zmniejszyła się względem poprzedniego roku akademickiego z 7.436 godzin do 6.539.

Powołana przez pracodawcę Komisja ds. racjonalizacji zatrudnienia na Wydziale Nauk Ścisłych przygotowała w dniu 7 listopada 2016 r. raport, z którego wynikało, że liczba obsadzonych etatów inżynieryjno-technicznych Wydziału Nauk Ścisłych wynosi 15,5, podczas gdy w świetle wymagań uchwały Senatu nr 9 /2014 z dnia 26 lutego 2014 r. liczba ta powinna wynosić 14,5, co według autorów raportu oznaczało przerost zatrudnienia w wymiarze jednego etatu.

W Instytucie (...) ścisłych na stanowiskach inżynieryjno-technicznych obok powoda byli zatrudnieni D. S., który jest administratorem sieci komputerowej, E. A., która zajmuje się prowadzeniem badań naukowych profesorów tytularnych Instytutu (...), P. U., który zajmuje się głównie pieczą nad salą multimedialną w czasie zajęć z technologii informacyjnych oraz uwiecznianiem na zdjęciach i filmach uroczystości uniwersyteckich, a także S. S., którego zakres obowiązków był tożsamy z zakresem obowiązków powoda. Od kilku lat w pozwanym Uniwersytecie wdrażany jest system laboratoriów wirtualnych, który polega na utworzeniu na serwerze komputerów wirtualnych, dla których komputery lokalne w pracowniach laboratoryjnych byłby miejscem dostępu do zasobów komputerów wirtualnych i ich oprogramowania. W takim układzie korzystanie z komputerów lokalnych w pracowniach pozostaje niezbędne dla funkcjonalności całego systemu, który pozwala na ograniczenie kosztów dostosowywania do bieżących realiów konfiguracji sprzętowej komputerów lokalnych, a przy odpowiednim stanie i konfiguracji infrastruktury, na zdalny dostęp przez użytkowników do komputera wirtualnego. Obecne zasoby sprzętowe Instytutu (...) służące projektowi laboratoriów wirtualnych to dwa używane serwery przejęte z innej jednostki organizacyjnej pozwanego oraz jeden nowo zakupiony serwer, co pozwala na uruchomienie w ten sposób dwóch przedmiotów studiów .

W dniu 3 stycznia 2017 r. pracodawca wypowiedział powodowi umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jako przyczyny wskazując redukcję liczby zatrudnionych pracowników inżynieryjno-technicznych w Instytucie (...) w związku ze zmniejszeniem się liczby godzin laboratoryjnych w stosunku do poprzedniego roku akademickiego (tj. (...)) oraz wdrożeniem i obsługą nowego systemu laboratoriów wirtualnych. Pracodawca wskazał, że spośród pracowników inżynieryjno-technicznych Instytutu (...) powód zajmuje się obsługą pracowni komputerowych, które po wdrożeniu nowego systemu będą obsługiwane w znacznym stopniu zdalnie, a wdrażany system laboratoriów wirtualnych posiada wysoki stopień innowacyjności i wymaga dużej wiedzy oraz kompetencji, które znacznie przewyższają jego obecny poziom przydatności do pracy na nowym stanowisku.

Oprócz Ł. D. pozwany dokonał wypowiedzenia umowy o pracę również S. S..

W ocenie Sądu Rejonowego, powództwo Ł. D. okazało się zasadne i podlegało uwzględnieniu.

Sąd pierwszej instancji nie doszukał się uchybień w zakresie badania wymogów formalnych wypowiedzenia umowy o pracę powoda.

Odnośnie zaś spełnienia przez pracodawcę kryteriów merytorycznych wypowiedzenia umowy o pracę, Sąd Rejonowy doszedł do następujących wniosków. Typując powoda do rozwiązania z nim stosunku pracy w drodze wypowiedzenia pozwany powołał się na uchwałę Senatu uczelni nr 34/2014 z dnia 29 października 2014 r. zmieniającą uchwałę nr 9/2014, wprowadzającą zasadę, że w przypadku zaistnienia konieczności rozwiązania stosunku pracy bierze się pod uwagę takie kryteria, jak m. in. przydatność zawodową pracownika, w szczególności kwalifikacje zawodowe, jakość i wydajność wykonywanej pracy, dyspozycyjność pracownika.

Odnosząc treść powyższej uchwały do treści wypowiedzenia powodowi umowy o pracę można stwierdzić, że pracodawca spełnił, zdaniem Sądu, obowiązek wskazania kryterium, jakie stało za wyłonieniem do wypowiedzenia pracownika, powołując się na jego dalszą przydatność zawodową, w tym kwalifikacje zawodowe. Wyprowadzone z tego przez pozwanego wnioski są jednak, w ocenie Sądu, błędne i nie uzasadniają wypowiedzenia powodowi stosunku pracy.

Odnosząc się do argumentu o zmniejszeniu się liczby godzin laboratoryjnych w stosunku do poprzedniego roku akademickiego, to istotnie, takie zmniejszenie, według danych zaprezentowanych przez pozwanego, można zauważyć w liczbie niespełna 900 godzin. Zjawiska tego nie można jednak rozpatrywać w oderwaniu od uchwały Senatu pozwanego (...) z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie określenia zasad ustalania liczby etatów pracowników niebędących nauczycielami akademickimi zatrudnionymi w podstawowych jednostkach organizacyjnych (...), która w przypadku pracowników inżynieryjno-technicznych określa zasady ustalania liczby etatów pracowników w ten sposób, że ½ etatu takiego pracownika przypada na średnio 900 godzin laboratoryjnych, realizowanych zgodnie z planem studiów na Wydziale Przyrodniczym lub na Wydziale Nauk Ścisłych. Analizując to w świetle samej liczby godzin można więc wnioskować, że były podstawy do rozważania ograniczenia z tego powodu zatrudnienia w grupie zawodowej pracowników inżynieryjno-technicznych Instytutu (...) o pół etatu, a nie o dwa etaty, jak faktycznie zmniejszył zatrudnienie pozwany. Raport komisji, na który powołuje się pozwany wskazuje bowiem przerost zatrudnienia o 1 etat, tymczasem oprócz powoda wypowiedzenie umowy o pracę otrzymał również świadek S. S.. Również zdaniem świadka D. S., administratora sieci komputerowej pozwanego, zmniejszenie liczby godzin laboratoryjnych nie pociągało za sobą wydatnego zmniejszenia obłożenia pracą powoda.

Przechodząc do kwestii wdrożenia i obsługi systemu laboratoriów wirtualnych, jako uzasadnienie braku zapotrzebowania na dotychczasową pracę powoda podnieść należy, że nie trzeba być biegłym z zakresu informatyki, żeby w świetle informacji zebranych w niniejszej sprawie na temat funkcjonowania systemu laboratoriów wirtualnych wiedzieć, że stacjonarne komputery lokalne będą nadal niezbędną częścią tego systemu i będą wymagać odpowiedniej pieczy jeśli chodzi o utrzymanie ich w odpowiednim stanie technicznym. Potwierdzają to zeznania powoda, świadka D. S., który u pozwanego zajmuje się administrowaniem siecią komputerową, a więc ma dobre rozeznanie co do realiów pracy w systemie laboratoriów wirtualnych i zupełnie inaczej niż pracodawca ocenił kompetencje powoda, jak również świadka S. S.. Z zeznań tych wynika, że nawet jeśli system laboratoriów wirtualnych zostanie zgodnie z planami przyjęty w najpełniejszym wariancie, to i tak komputery lokalne w pracowniach długo jeszcze będą potrzebne do tego, żeby łączyć się z komputerami wirtualnymi utworzonymi na serwerze. Siłą rzeczy konieczne będzie zapewnienie im właściwej pieczy ze strony pracowników technicznych. Jak zeznali świadkowie perspektywa wyłącznie zdalnego komunikowania się przez użytkowników z komputerami wirtualnymi poprzez sieć internetową, jak to wyobraża sobie Dyrektor Instytutu (...), jest bliżej nieokreślona. Poza tym nie wszystkie przedmioty dydaktyczne mogą być wykładane z wykorzystaniem systemu laboratoriów wirtualnych.

Świadek A. B., Dyrektor Instytutu (...) zeznał, że system laboratoriów wirtualnych sprawi, że dotychczasowy technik laboratoryjny będzie musiał stać się administratorem takiego systemu, znać niuanse i mieć bogatą wiedzę, co jego zdaniem wymaga kilku lat przygotowania. Nie wiadomo jednak o jaką konkretnie wiedzę chodzi i umiejętności, których w jego ocenie powód nie posiada i dlaczego dezawuuje możliwości intelektualne powoda twierdząc, że nie jest on w stanie opanować kwestii związanych z funkcjonowaniem laboratorium wirtualnego. Opinia świadka na temat powoda, który był jego podwładnym, jest niczym nieuzasadniona i świadczy tylko o funkcjonowaniu przełożonego opiniującego w ten sposób powoda w oderwaniu od realiów jego pracy, kompetencji, wiedzy i umiejętności. Podobnie jeśli chodzi o realne możliwości zastosowania laboratoriów wirtualnych w procesie dydaktycznym, gdyż formułowane przez niego w tym zakresie oczekiwania mają w chwili obecnej głównie charakter życzeniowy w świetle możliwości finansowych jednostki oraz docelowych wymogów technicznych całego przedsięwzięcia. Sąd nie dał wiary zeznaniom tego świadka w zakresie oceny kompetencji powoda do wykonywania czynności obsługi systemu laboratoriów wirtualnych.

Decydująca dla sytuacji pracowniczej powoda opinia świadka A. B. na temat nieprzydatności Ł. D. do pracy przy obsłudze systemu laboratoriów wirtualnych jest dowolna, subiektywna i nie znajduje odzwierciedlenia w konkretnych okolicznościach faktycznych. Trudno sobie wyobrazić, że osoba, która ukończyła wyższe studia informatyczne nie jest w stanie pojąć zasad obsługi informatycznych zasobów wirtualnych. Świadek A. B. jednostronnie stwierdził, że powód byłby nieprzydatny do wykonywania zadań w realiach laboratoriów wirtualnych i pracodawca bezkrytycznie przyjął to za pewnik, chociaż już na pierwszy rzut oka taka stanowcza deklaracja miała wątpliwe podstawy, już tylko mając na uwadze samo wykształcenie powoda i jego wieloletni staż pracy u pozwanego, także przy realizacji elementów systemu wirtualnego. Wymogi stawiane pracownikom odnośnie możliwości wykonywania przez nich pracy w systemie laboratoriów wirtualnych nie zostały nigdy zebrane i ucieleśnione w jakimkolwiek dokumencie.

Dotychczasowa praca powoda była doceniana i dobrze oceniano jego umiejętności i kwalifikacje. Świadek P. Ś. potwierdził zeznania powoda, że istniał projekt powierzenia mu dodatkowych obowiązków polegających na dostosowaniu witryn internetowych pozwanego do potrzeb osób niepełnosprawnych i pozytywnie na temat powierzenia tych dodatkowych obowiązków powodowi wypowiadał się również jego przełożony świadek A. B.. Ponadto świadek ten sam jest zdania, że absolwent informatyki pozwanego uniwersytetu przy odpowiednim zaangażowaniu jest w stanie zgłębić funkcjonowanie systemu wirtualnego. Tymczasem z wypowiedzenia umowy o pracę wręczonego powodowi wynika, że przekracza to jego możliwości intelektualne. Sama liczba logowań do systemu wirtualnego nie świadczy przy tym w pełni o zaangażowaniu powoda w te zagadnienia, tym bardziej, że nie uwzględnia ile faktycznie czasu spędził on pracując w tym systemie.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje na to, że powód ma odpowiednią wiedzę i umiejętności, żeby być częścią zespołu pracowników pracujących w środowisku laboratoriów wirtualnych. Brał on udział w testowaniu elementów tego systemu w określonych warunkach technicznych w celu dokonania oceny jego możliwości, weryfikował bowiem jego przydatność do pracy z oprogramowaniem graficznym. Ponadto wirtualizacją zasobów zajmował się już wcześniej, z tym że na poziomie komputerów lokalnych, gdzie tworzył obrazy wirtualne, a nie na serwerze. Jak podkreślił świadek D. S., administrator sieci komputerowej pozwanego, dla technika nie ma w tym zakresie żadnych istotnych różnic, jeśli chodzi o zasady funkcjonowania tych systemów i powód nie ma w tym względzie żadnych braków do nadrobienia. Kwalifikacje D. S. nie budzą przy tym wątpliwości. Jest więc osobą kompetentną do oceny kwalifikacji i przydatności innego pracownika do pracy na stanowisku inżynieryjno-technicznym, zwłaszcza przy pracy nad systemem laboratoriów wirtualnych.

Budzi zdziwienie z punktu widzenia zasad prawidłowej organizacji pracy fakt, że pozwany uznał za konieczną redukcję zatrudnienia wśród grupy zawodowej pracowników inżynieryjno-technicznych o jeden etat, a zredukował je o dwa etaty, nie pozostawiając przy tym w zatrudnieniu nikogo, kto mógłby nadal zajmować się obsługą zajęć komputerowych w laboratoriach, czym dotąd zajmował się powód i świadek S. S., a zajęcia te w dalszym ciągu przecież się odbywają.

W sytuacji gdy redukcji zatrudnienia podlega jedno z kilku analogicznych stanowisk pracy ocenie powinni podlegać wszyscy pracownicy zatrudnieni w tej samej grupie zawodowej, a nie tylko wybrani, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Tymczasem inni pracownicy inżynieryjno-techniczni E. A. i P. U. w ogóle nie byli brani pod uwagę jako potencjalni kandydaci do rozwiązania z nimi umów o pracę, co dziwi szczególnie w przypadku tego drugiego pracownika. Zakres obowiązków P. U. był określony nader wąsko i jak zeznali świadkowie faktycznie sprowadzał się do uwieczniania na filmach i zdjęciach uroczystości uniwersyteckich oraz sprawowania pieczy nad salą multimedialną. Umiejętności, wiedza i doświadczenie powoda pozwalały natomiast na przejęcie przez niego tych nieskomplikowanych wszak obowiązków P. U., tym bardziej, że w zastępstwie za niego parał się tymi czynnościami, za to nie była obiektywnie możliwa odwrotna ewentualność. Powód i świadkowie D. S. oraz S. S. w swoich zeznaniach bardzo nisko ocenili przy tym kwalifikacje P. U. i jego przydatność w pracy.

Należy zauważyć, że wskazany powodowi cel wypowiedzenia w postaci redukcji liczby zatrudnionych pracowników inżynieryjno-technicznych w Instytucje (...) Wydziału Nauk Ścisłych w związku ze zmniejszeniem liczby godzin laboratoryjnych w stosunku do poprzedniego roku akademickiego oraz wdrożeniem i obsługą nowego systemu laboratoriów wirtualnych, jest pozorny. Z góry bowiem założono, że w miejsce zwalnianych z pracy powoda i S. S. zostanie zatrudniony nowy pracownik, najpewniej absolwent pozwanego, co wynika z zeznań świadków A. B. i W. B.. Rozpatrując to indywidualnie w świetle sytuacji powoda, efekt redukcji zatrudnienia będzie więc zniwelowany.

Całokształt powyższych okoliczności prowadzi do wniosku, że wytypowanie powoda z pracowników inżynieryjno-technicznych Instytutu (...) i wypowiedzenie mu umowy o pracę miało charakter dowolny i nieobiektywny, a przez to sprzeczny z przepisami prawa. Wadliwe wypowiedzenie umowy o pracę otwiera pracownikowi drogę do wystąpienia z alternatywnymi roszczeniami o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie (art. 45 § 1 kp). W świetle powyższych rozważań zgłoszone żądanie odszkodowania jest w pełni uzasadnione i zasługuje na uwzględnienie na podstawie art. 47 ¹ kp. Z tych powodów Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda kwotę trzymiesięcznego wynagrodzenia, z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej, od której to chwili pozostawała ona w zwłoce z zapłatą świadczenia. Rozstrzygnięcie o kosztach Sąd I instancji oparł o art. 98 § 1 i 3 kpc oraz § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w części uwzględniającej żądanie pozwu i zarzucając:

1.  mającą istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia obrazę przepisów postępowania, tj. art.233 §1 kpc polegającą na dokonaniu dowolnej i sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez:

- niewszechstronną analizę zeznań świadków A. B. i D. S. sprowadzającą się do błędnego przyjęcia, że ocena kompetencji powoda wyrażana przez jego przełożonego jest nieuzasadniona i oderwana od realiów jego pracy, wiedzy i umiejętności, a oczekiwania przełożonego mają wyłącznie charakter życzeniowy, w sytuacji gdy świadek A. B. w sposób logiczny i fachowy uzasadnił dokonaną ocenę, a z pominiętej przez Sąd Rejonowy części zeznań świadka D. S. wynika jednoznacznie, że powód nie przejawiał zaangażowania sferze wdrożenia systemu wirtualnych laboratoriów jak również inicjatywy w zakresie podnoszenia posiadanych kompetencji (wbrew obowiązkowi wyartykułowanemu w pisemnym zakresie podstawowych obowiązków);

- niewszechstronną analizę zakresu obowiązków pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych w Instytucie (...) oraz uchwały Senatu pozwanego z 26 lutego 2014r., sprowadzającą się do błędnego przyjęcia, że pracodawca nie przeanalizował sytuacji wszystkich osób zatrudnionych na stanowiskach inżynieryjno-technicznych w Instytucie (...), podczas gdy analogiczne obowiązki wykonywali wyłącznie powód oraz S. S., a przyczyną towarzyszącą wypowiedzeniu z nimi umów o pracę była negatywna ocena ich dalszej przydatności zawodowej;

co skutkowało oparciem wyroku na błędnych ustaleniach faktycznych, takich mianowicie, że: zmiana liczby godzin zajęć nie uzasadniała proponowanego przez Komisję ograniczenia zatrudnienia, pozwany błędnie nie porównał sytuacji pozostałych osób zatrudnionych na stanowiskach inżynieryjno-technicznych w Instytucie (...), cel wypowiedzenia okazał się pozorny, a ocenia kompetencji powoda jest niczym nieuzasadniona i dowolna;

2.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art.30 §4 kp oraz art.45 §1 kp jak również art. 47 ¹ kp polegającą na ich niewłaściwym zastosowaniu poprzez:

- błędne przyjęcie, że wytypowanie do zwolnienia powoda z pracowników inżynieryjno-technicznych Instytutu (...) i wypowiedzenie mu umowy o pracę miało charakter dowolny i nieobiektywny, a przez to sprzeczny z przepisami prawa, w sytuacji gdy wskazane przez pracodawcę okoliczności okazały się prawdziwe i obiektywnie uzasadniały rozwiązanie umowy o pracę z powodem,

- bezpodstawną ocenę, że pozwany uchybił zasadom typowania pracowników do zwolnienia pomijając innych pracowników zaszeregowanych do grupy pracowników inżynieryjno-technicznych, podczas gdy osoby te nie były zatrudnione na analogicznych stanowiskach, a samo przypisanie tych osób do jednej puli godzin nie uzasadniało samo w sobie konieczności porównywania sytuacji każdej z nich, przy jednoczesnym pominięciu faktu, że współprzyczyną rozwiązania umowy o pracę z powodem była negatywna ocena jego dalszej przydatności zawodowej.

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, obejmujących koszty zastępstwa procesowego za pierwszą i drugą instancję wg norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu apelacji pozwany wskazał m. in., iż negatywna ocenia przydatności zawodowej stanowiła kryterium doboru pracownika do zwolnienia w kontekście redukcji zatrudnienia jak również była autonomiczną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.

Powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu wg norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego (...) w S. podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela, poczynione przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, ustalenia faktyczne i ocenę prawną. Sąd Rejonowy nie dopuścił się zarzucanych mu przez apelującego naruszeń prawa procesowego i prawa materialnego. Sąd ten należycie ocenił zgromadzony materiał dowodowy i wyprowadził z niego prawidłowy wniosek o nieuzasadnionym wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę. Przede wszystkim jako niezasadne określić należy sformułowane przez apelującego zarzuty naruszenia prawa procesowego, tj. art. 233 §1 kpc wyrażające się w niewłaściwej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym zeznań świadków A. B., D. S. oraz zakresu obowiązków pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych w Instytucie (...) pozwanego oraz uchwały Senatu (...) nr (...) z 26 lutego 2014r.

Nie ma podstaw do uznania, iż autonomiczną przyczyną wypowiedzenia powodowi umowy o pracę – obok redukcji zatrudnienia – było wprowadzenie w Instytucie (...) systemu laboratoriów wirtualnych i związana z tym ocena pozwanego, że powód nie posiada dostatecznych kompetencji i umiejętności do obsługi tego systemu przez co jest mało przydatnym pracownikiem. Z pisma o wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę wynika wprost, że przyczyną dokonanego wypowiedzenia była redukcja liczby zatrudnionych pracowników inżynieryjno-technicznych w Instytucie (...) w związku ze zmniejszeniem liczby godzin laboratoryjnych w stosunku do poprzedniego roku akademickiego oraz w związku z wdrożeniem i obsługą nowego systemu laboratoriów wirtualnych (pismo z 2 stycznia 2017r. k.14 akt sprawy). W świetle powyższego nie sposób uznać, jak przedstawia to apelujący, że wdrożenie systemu laboratoriów wirtualnych było autonomiczną – obok redukcji etatów w gronie pracowników inżynieryjno-technicznych w Instytucie (...) - przyczyną wypowiedzenia powodowi umowy o pracę. Przeczy temu również zgromadzona w sprawie dokumentacja, z której wynika, że kwestia wprowadzenia systemu laboratoriów wirtualnych została podniesiona w toku procedury zmierzającej do racjonalizacji zatrudnienia zgodnie z wewnętrznymi uregulowaniami Senatu pozwanego (uchwały nr 9/2014 z 26 lutego 2014r. i nr (...) z 29 października 2014r. k.26-28 akt sprawy). Otóż w wykonaniu postulatu Komisji ds racjonalizacji zatrudnienia na Wydziale Nauk Ścisłych przedstawionego w raporcie tej komisji z 7 listopada 2016r. (na k.30-31 akt sprawy) doszło do spotkania Dziekana Wydziału Nauk Ścisłych z dyrektorami poszczególnych instytutów tego Wydziału i to właśnie podczas tego spotkania (co dokumentuje notatka z 16 listopada 2016r. na k.32 akt sprawy) dyrektor Instytutu (...) wskazał na trwający proces wdrażania systemu laboratoriów wirtualnych, który wymaga dużej wiedzy i kompetencji, a których w jego ocenie powód nie posiada. Powyższe potwierdza ustalenie, że kwestia wprowadzenia systemu laboratoriów wirtualnych nie była niezależną od redukcji etatów przyczyną wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, ale kryterium doboru pracowników do wypowiedzenia umowy o pracę. W tym miejscu zwrócić należy uwagę, na co wskazał również Sąd Rejonowy, że choć Komisja ds racjonalizacji zatrudnienia na Wydziale Nauk Ścisłych w raporcie z 7 listopada 2016r. stwierdziła przerost zatrudnienia o 1 etat i w związku z tym konieczność zmniejszenia stanu zatrudnienia o 1 etat, to pozwany – realizując wniosek dyrektora Instytutu (...) postawiony na w/w spotkaniu w dniu 16 listopada 2016r. - dokonał wypowiedzenia umowy o pracę nie jednemu, a dwóm pracownikom zatrudnionym na etatach inżynieryjno-technicznych w Instytucie (...), w tym powodowi. Już ta okoliczność uzasadnia stwierdzenie, że wypowiedzenie powodowi umowy było nieuzasadnione i dokonane zostało wbrew wewnętrznym regulacjom pozwanego w sprawie określania zasad ustalania liczby etatów pracowników niebędących nauczycielami akademickimi (uchwały Senatu nr 9/2014 i nr (...)), w których przewidziano ścisłe zasady ustalania liczby w/w etatów (odnosząc je zasadniczo do liczy godzin laboratoryjnych). Co więcej, złożona dokumentacja, tj. treść notatki z 16 listopada 2016r. (k.32), w której zapisano końcowy wniosek dyrektora Instytutu (...) o rozwiązanie umowy o pracę z powodem i drugim pracownikiem oraz zatrudnienie w to miejsce jednego pracownika pokazuje, że wdrażany w tym instytucie system laboratoriów wirtualnych nie skutkował koniecznością rozwiązania umowy o pracę z dotychczasowymi pracownikami (a z pewnością nie z dwoma), skoro dyrektor Instytutu widział potrzebę zatrudnienia nowego pracownika. Tymczasem realizując powyższy wniosek – w ramach procedury przewidzianej w uchwale Senatu nr 9/2014 - Dziekan Wydziału Nauk Ścisłych wystąpił do Rektora pozwanego o rozwiązanie umowy o pracę z powodem i drugim pracownikiem i jednocześnie o zatrudnienie nowego pracownika na etat inżynieryjno-techniczny (pismo z 21 listopada 2016r. k.55 części B akt osobowych powoda). Nie ulega wątpliwości, że powoływanie się na redukcję etatów jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę dwóm pracownikom i jedocześnie wnioskowanie o zatrudnienie nowej osoby na etat inżynieryjno-techniczny samo w sobie jest sprzeczne i świadczy o pozornej redukcji etatu.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że ocena wiedzy i kompetencji powoda jako kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę została – jak słusznie określił Sąd Rejonowy – dokonana przez dyrektora Instytutu (...) w oderwaniu od realiów pracy oraz umiejętności powoda. Treść zeznań świadka A. B. uzasadnia wniosek, że ocena ta ma charakter arbitralny i nie poddający się kontroli. Analizując treść przywołanych zeznań można wysnuć wniosek, iż powód nie jest w stanie opanować zasad funkcjonowania systemów informatycznych, które pozwany dążył wprowadzić. Tymczasem powyższa ocena umiejętności i kompetencji powoda jest odmienna od oceny przestawionej przez D. S., którego dyrektor instytutu wytypował na koordynatora wdrażania systemu laboratoriów wirtualnych, a który od lat współpracował z powodem w Instytucie (...). Mało tego, ostatni ze wspomnianych świadków zeznał, że pomimo zmian w zakresie wprowadzenia nowych systemów informatycznych, u pozwanego nadal będzie istniało zapotrzebowanie na pracę powoda, gdyż konieczna będzie obsługa komputerów lokalnych. Tym samym niezrozumiała jest decyzja pozwanego pracodawcy, który postanowił wypowiedzieć umowę o pracę aż dwóm pracownikom, tj. powodowi i S. S., podczas gdy jak wynika z w/w raportu z 7 listopada 2016r., pożądane były zmiany kadrowe polegające na zmniejszeniu stanu zatrudnienia odpowiadającej liczbie jednego etatu. Na marginesie wskazać należy, że na karcie 38 części B akt osobowych powoda znajduje pismo Rektora pozwanego z 2013r. (bez bliższej daty), w którym Rektor w uznaniu zasług dla pozwanej Uczelni i za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej w roku akademickim 2012/2013 przyznaje powodowi nagrodę pieniężną. Nagrodzenie powoda za zasługi i osiągnięcia (jak wskazano - szczególne) przeczy twierdzeniom pozwanego, że powód jest mało przydatny w pracy i nie jest w stanie opanować zasad obsługi wdrażanego stopniowo systemu.

Nie można pominąć okoliczności, iż jak wynika z treści przywołanej notatki ze spotkania z 16 listopada 2016r., Dyrektor Instytutu (...) wskazał na konieczność zatrudnienia innej osoby na miejsce powoda, najlepiej absolwenta studiów magisterskich. Tymczasem powód jest absolwentem studiów odbywanych na pozwanej uczelni, na której uzyskał najpierw tytuł licencjata, a potem magistra. Powód posiada również kilkuletnie doświadczenie zawodowe zdobyte w ramach zatrudnienia u pozwanej i jak wskazano wyżej był nagradzany przez pracodawcę za osiągnięcia w pracy. Pomimo tych okoliczności, pozwany negatywnie ocenił przydatność powoda do pracy, co tylko potwierdza niezasadność wypowiedzenia powodowi umowy o pracę. W treści swych zeznań świadek A. B. zarzucił powodowi brak zainteresowania w zgłębieniu funkcjonowania systemów informatycznych. Twierdzenia te nie znalazły jednak uzasadnienia w treści zebranego materiału dowodowego. Pozwany powoływał się na małą liczbę logowań powoda do systemu wirtualnego, jednakże nie można ustalić, jak długo trwało każde z tych logowań, co z kolei nie pozwala na potwierdzenie przywołanej tezy pozwanego. Powyższa ocena przydatności zawodowej powoda wpisująca się w przyczynę rozwiązania z nim umowy o pracę budzi zatem uzasadnione wątpliwości. Pozwany pracodawca zarzucając powodowi zaniechanie w podnoszeniu kwalifikacji nie skonkretyzował, na czym miałyby polegać to uchybienie. W szczególności, nie wskazał szkoleń, w których powód miałby odmówić udziału, a które byłyby koniczne do opanowania problematyki systemu laboratoriów wirtualnych.

W tej sytuacji nie ma powodów do uznania, by, jak twierdzi pozwany, Sąd Rejonowy niewłaściwie zastosował wskazane w apelacji przepisy prawa materialnego, tj. art. 30 §4 kp oraz art.45 §1 kp jak również art. 47 ¹ kp.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy, na podstawie art.385 kpc, oddalił apelację pozwanego.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art.98 §1 i 3 kpc w związku z §10 ust.1 pkt 1 i §9 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz.1800 ze zm.).