Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Kraków dnia 22 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Wojciech Żukowski

Protokolant: starszy protokolant Marzena Stępkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2018 roku w K.

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko J. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. W. na rzecz powódki A. W. kwotę 120.000 (słownie: sto dwadzieścia tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 1 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego J. W. na rzecz powódki A. W. kwotę 13.217 (słownie: trzynaście tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 sierpnia 2016 r. powódka A. W. wniosła o zasądzenie od pozwanego J. W. kwoty 120.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 1 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty i o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu.

Na uzasadnienie żądania podała, że pożyczyła pozwanemu w dniu 29 października 2010 r. kwotę 120.000 zł. brakującą mu na zakup mieszkania przy ul. (...) w K. wpłacając tę kwotę na konto sprzedającego P. G.. Strony uzgodniły, że pożyczka zostanie zwrócona przez pozwanego z zarobków osiąganych w Norwegii. W dniu 7 czerwca 2016 r. powódka wypowiedziała pozwanemu umowę pożyczki i zażądała jej zwrotu, czego ten odmówił twierdząc, że była to darowizna w zamian za dopuszczenie powódki do własności gruntu i domu w R.. W rzeczywistości powódka partycypowała co najmniej w połowie z zakupie w 2003 r. działki w R. a następnie co najmniej w połowie w budowie domu. Współwłaścicielką była co najmniej od 2003 r. Wydatki na budowę stron poniosły po połowie, ale tylko powódka pracowała na budowie i organizowała fachowców. Strony zaciągnęły kredyt w kwocie 20.000 zł. na zakup działki, który w większości spłaciła powódka. Nadto powódka zaciągnęła pożyczkę budowlaną w kwocie 25.000 zł. i zwykłą w kwocie 8000 zł. w całości przez nią spłacone. Nadto na budowę przeznaczyła otrzymaną nagrodę jubileuszową w kwocie 9000 zł. Na budowę domu przeznaczyła nadto odprawę 90.000 zł. otrzymaną przy odejściu w 2008 r. z pracy oraz sprzedała na ten cel akcje (...) za 40.000 zł. Natomiast pozwany nie miał oszczędności, zarabiał niewiele i dopiero w 2006 r. po wyjeździe do Norwegii zaczął dokładać się do budowy.

W złożonej w dniu 17 stycznia 2017 r. odpowiedzi na pozew (k. 88) pozwany wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powódki zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznał fakt przekazania przez powódkę kwoty 120.000 zł. na zakup lokalu przy ul. (...). Zarzucił, że strony w 2003 r. nabyły na współwłasność nieruchomości w R. i rozpoczęły w 2004 r. budowę domu jednorodzinnego, która trwała do 2013 r. Powódka pracowała w latach 2004-2008, a od 2008 r. do 2014 r. nigdzie nie pracowała. Powód w latach 2003-2006 był zatrudniony w Zakładzie Usług (...) S.A. a od 2006 r. pracuje w Norwegii. W budowę domu głównie zaangażowany był pozwany, a powódka w latach 2004-2006 poniosła wydatki w kwocie 1075,99 zł. podczas gdy pozwany w latach 2009-2013 wydatkował łącznie kwotę 72752,92 zł. Powódka od 2006 r. nie miała żadnych dochodów. Nadto w latach 2011-2013 powódka wynajmowała mieszkanie przy ul. (...) i pobierała z tego tytułu czynsz. Strony rozstały się w 2014 r.

Ostatecznie strony postanowiły, że rozliczenie ich konkubinatu nastąpi w ten sposób, że pozwany zapłaci powódce kwotę 160.000 zł. a powódka przeniesie na niego udział w nieruchomości w R. co nastąpiło. Zatem pomiędzy stronami doszło do rozliczenia majątkowego po ustaniu konkubinatu.

W piśmie z dnia 1 marca 2017 r. (k. 319) powódka zarzuciła, że udokumentowane przez pozwanego wydatki na budowę domu wyniosły kwotę 45987,30 zł. a pozostałe faktury pozwanego dotyczą wyposażenia, które nie było przedmiotem rozliczeń. Natomiast powódka poniosła wydatki na budowę w kwocie 74762,87 zł. Zarzuciła, że po zakończeniu zatrudnienia pobierała zasiłek chorobowy i dla bezrobotnych i spieniężyła środki zgromadzone na indywidualnym koncie emerytalnym. Oświadczyła, że czynszem z mieszkania przy ul. (...) dzielili się po połowie, tj. po 350 zł. oraz, że spłaciła z kredytu na zakup działki kwotę 15484,81 zł. Ponadto pracowała fizycznie co dzień na budowie. Zaprzeczyła aby strony dokonały kompleksowego rozliczenia.

Bezspornym było, że powódka i pozwany do 2014 r. pozostawali w nieformalnym związku (konkubinacie). W 2003 r. nabyli w udziałach po ½ nieruchomość w R., płacąc cenę w kwotach po 10.000 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Umową przedwstępną z dnia 1 października 2010 r. A. G. i P. G. zobowiązali się sprzedać Z. W. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) za cenę 220.000 zł.

W dniu 29 października 2010 r. z rachunku bankowego A. W. na rachunek bankowy P. G. została przelana kwota 120.000 zł. jako realizacja umowy przedwstępnej z dnia 1 października 2010 r.

Dowód: - odpis umowy, k. 5-7

- odpis potwierdzenia przelewu, k. 8

Pieniądze przelane w dniu 29 października 2010 r. pochodziły w zamiany lokalu należącego do powódki na mniejszy. Przekazanie tej kwoty stanowiło pożyczkę powódki na rzecz pozwanego. Nie została określona data zwrotu tej pożyczki.

Dowód: - przesłuchanie powódki, k. 392

- przesłuchanie świadka G. B., k. 360-361

- przesłuchanie świadka K. W., k. 361-362

- przesłuchanie świadka D. O., k. 377

W latach 2004-2010 A. W. poniosła w związku z budową domu w R. koszty:

- przyłącza wodociągowego w kwocie 2675 zł.

- przyłącza energetycznego w kwocie 1673,84 zł.

- prac budowlanych w kwocie 18060 zł.

- wykonania dachu w kwocie 6300 zł.

- zakupu materiałów budowlanych i montażu okien w kwocie 30250,67 zł.

- prac geodezyjnych w kwocie 316,55 zł.

łącznie: 59276,06 zł.

Dowód:

- odpisy dowodów wpłat, k. 344

- odpis pokwitowania i faktury, k. 15, k. 342

- odpisy pokwitowań, k. 347-349

- odpis pokwitowania, k. 326

- odpisy faktur, k. 324-325, 327-332, 335-341, 345

- odpisy faktur, k. 343, 346

W latach 2009-2013 J. W. poniósł w związku z budowa w domu w R. koszty:

- zakupu materiałów budowlanych w kwocie: 62937,93 zł.

- zakup mebli i sprzętu domowego: 9813,99 zł.

Dowód: - odpisy faktur zakupu mebli i sprzętu, k. 139, 141, 158, 161-163, 167, 171, 209

- odpisy faktur na materiały budowlane, k. 126-138, 140, 142-157, 159-160, 164-166, 168-170, 172-208, 210-302

W dniu 6 kwietnia 2005 r. J. W. i A. W. dokonali spłaty kredytu w kwocie 15462,45 zł. w (...) Bank (...) S.A.

Dowód: - odpis dowodu wpłaty, k. 13

J. W. osiągnął dochody:

- 305653 koron norweskich w 2007 r.

- 267061 koron norweskich w 2008 r.

- 270134 koron norweskich w 2009 r.

- 246094 koron norweskich w 2010 r.

- 293548 koron norweskich w 2011 r.

- 338042 koron norweskich w 2012 r.

- 379234 koron norweskich w 2013 r.

- 380253 koron norweskich w 2014 r.

Dowód: - informacje o przyznaniu zasiłku, k. 99-110

- odpis kontraktu, k. 111

A. W. osiągnęła dochody:

- 17763,65 zł. od 1 stycznia do 30 czerwca 2008 r.

- 69913,54 zł. od 1 lipca 2008 r. do 31 lipca 2008 r.

- 5134,42 zł. w 2008 r. z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

- 1169,90 zł. od 9 października 2008 do 30 listopada 2008 r. z Grodzkiego Urzędu Pracy,

- 2825,40 zł. od 1 stycznia 2009 r. do 8 kwietnia 2009 r. z Grodzkiego Urzędu Pracy.

Kwota 70.000 zł. została otrzymana przez A. W. jako odprawa przy zwolnieniu się z pracy.

Dowód: - odpisy deklaracji, k. 350-354

- przesłuchanie powódki, k. 392

Lokal przy ul. (...) był wynajmowany i powódka, po opłaceniu opłat mogła pobierać z tego czynszu kwotę 350 zł.

Dowód: - przesłuchanie powódki, k. 392

- przesłuchanie świadka D. O., k. 377

Pismem z dnia 7 czerwca 2016 r. (doręczonym w dniu 15 czerwca 2016 r.) A. W. wypowiedziała J. W. umowę pożyczki, wzywając do zwrotu całej kwoty po upływie sześciotygodniowego terminy wypowiedzenia.

Dowód: - odpis oświadczenia z dowodem doręczenia, k. 10-11

Po zakończeniu się związku stron powódka przekazała pozwanemu udział w nieruchomości w R. za kwotę 160.000 zł.

Dowód: - przesłuchanie powódki, k. 392

Pismem z dnia 6 lipca 2016 r. J. W. odmówił A. W. zapłaty kwoty 120.000 zł. zaprzeczając, aby stanowiła ona pożyczkę i twierdząc, że stanowiła ona darowiznę w związku z uczestniczeniem we współwłasności gruntu i domu w R. w udziale ½ pomimo, że faktycznie nie poniosła wydatków na wzniesienie i ukończenie domu w wysokości uzasadniającej taki udział.

Dowód: - odpis pisma, k. 12

Powódka wysłała do pozwanego wiadomość sms o treści: „ Zapomniałam zapytać o tym czy dajesz te kasę co mówiłeś 180 pomyśl albo przepis wileńska i będzie ok.”.

Dowód: - odpis wiadomości, k. 303

Przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się sąd na dowodach z dokumentów prywatnych, które nie były kwestionowane co do ich prawdziwości i stanowiły dowód na okoliczności urzędowo w nich stwierdzone.

Ustalając okoliczności dotyczące podstawy przekazania przez powódkę pozwanemu kwoty 120.000 zł. oraz kwestie zakresu w jakim strony przedprocesowo uregulowały swoje stosunki majątkowe oparł się sąd na zeznaniach pozwanej. Zeznania te są spójne i konsekwentne. Znajdują potwierdzenie w treści zeznań świadków K. W., G. B. i D. O.. Nie dał natomiast sąd wiary zeznaniom pozwanego jakoby doszło pomiędzy nim a powódką od uzgodnienia, że kwota 120.000 zł. stanowi dopłatę powódki do inwestycji, jaką strony poczyniły w R.. Wersja przedstawiona przez pozwanego popada bowiem w sprzeczność ze zgodnymi zeznaniami powódki i świadków. Nadto jawi się jako nielogiczna w kontekście okoliczności, iż nabycie nieruchomości w R. nastąpiło po ½ przez obie strony, zaś z przedstawionych dokumentów wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że powódka poczyniła porównywalne z pozwanym wydatki ze swojego majątku na koszty budowy domu w R.. Wydała bowiem na te cele kwotę blisko 60.000 zł. podczas gdy pozwany wydatkował kwotę niewiele przekraczającą kwotę 60.000 zł. Wydatków pozwanego na koszty zakupu mebli i wyposażenia nie można w tym kontekście uwzględniać, ponieważ ruchomości te pozostały własnością pozwanego, a nie były nabyte przez obie strony na współwłasność. Uwzględniając powyższą równowagę wydatków poniesionych przez obie strony nie można potraktować jako wiarygodnej wersji pozwanego jakoby kwota 120.000 zł., bezspornie przekazana przez powódkę pozwanemu, stanowiła rodzaj rekompensaty za wyższy wkład finansowy pozwanego w koszty budowy domu, skoro nie zostało wykazane aby takie wymiernie wyższe koszty pozwany poniósł. Podkreślić przy tym należy, że wprawdzie pozwany od 2007 r. osiągał znaczne dochody z pracy za granicą. Wszelako powódka wykazała, że uzyskała w 2008 r. kwotę bez mała 70.000 zł. z tytułu odprawy w związku ze zwolnieniem z pracy. Zatem miała środki, które mogła przeznaczyć na koszty budowy domu w R.. Dalszą zaś konsekwencją powyższej oceny jest danie wiary zeznaniom powódki co do okoliczności, iż dokonane już pomiędzy stronami rozliczenie polegające na przeniesieniu przez powódkę na pozwanego udziału w nieruchomości w R. w zamian za kwotę 160.000 zł. nie stanowiło całkowitego uregulowania relacji majątkowych powstałych pomiędzy stronami a jedynie uregulowanie kwestii majątkowych dotyczących tego składnika majątkowego. W sytuacji gdy pozwany nie wykazał aby jego wkład w budowę domu w R. był na tyle istotnie wyższy od wkładu pozwanej aby obiektywnie uzasadniał zaliczenie kwoty 120.000 zł. na poczet różnicy pomiędzy wydatkami pozwanego a wydatkami powódki, teza pozwanego o tym, że dokonane pomiędzy stronami rozliczenie obejmowało również kwotę 120.000 zł. nie może być potraktowana jako wiarygodna. Nawet uwzględniając okoliczność, że strony do 2014 r. pozostawały w faktycznym związku, nie ma podstaw do uznania aby pozwana już po zakończeniu związku stron była skłonna dokonać rozliczenia, które skutkowałoby tak znaczącym zwiększeniem się majątku pozwanego kosztem majątku powódki. Eksponowana przez pozwanego kwestia wiadomości sms, nie może być tutaj rozstrzygająca. Brak ujawnienia w toku sprawy kontekstu, w jakim wiadomość ta została wysłana, w szczególności zaś brak informacji co do wypowiedzi pozwanego, do której w tym sms-sie pozwana się odwołuje, nie pozwala na przypisanie takiej wyrwanej z kontekstu wiadomości sensu, jaki chciałby przypisać mu pozwany.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego powódka w dniu w dniu 29 października 2010 r. dokonała w wykonaniu uzgodnionej z pozwanym pożyczki przekazania kwoty 120.000 zł. wierzycielowi pozwanego w celu zaspokojenia zobowiązania ciążącego na pozwanym. Pozwany nie wykazał aby kwota powyższa stanowiła darowiznę, względnie innego rodzaju bezzwrotne przysporzenie na jego rzecz. W szczególności nie wykazał aby kwota ta została zaliczona przez strony na poczet różnicy wydatków poniesionych przez pozwanego i przez powódkę na budowę stanowiącego ich współwłasność domu w R., albowiem z ustalonego stanu faktycznego nie wynika aby różnica taka rzeczywiście miała miejsce. Pozwany nie wykazał również aby kwota ta została objęta rozliczeniem dokonanym przez strony, w ramach którego powódka przekazała pozwanemu udział w tej nieruchomości w zamian za otrzymanie kwoty 160.000 zł. W tym stanie rzeczy uznać należało, że – wobec nieokreślenia przez strony terminu zwrotu pożyczki i dokonania przez pozwaną wypowiedzenia przewidzianego w art. 723 k.c. – na pozwanym ciąży obowiązek zwrotu powódce pożyczonej kwoty 120.000 zł. Mając to na uwadze powództwo podlegało uwzględnieniu o czym orzeczono w pkt I sentencji na podstawie wyżej powołanych przepisów.

O żądaniu odsetek orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. uwzględniając, że pismem doręczonym w dniu 15 czerwca 2016 r. powódka wezwała pozwanego do zwrotu pożyczki po upływie terminu sześciu tygodni (a zatem w dniu 28 lipca 2016 r.), co uzasadnia przyjęcie, że powód popadł w opóźnienie w zapłacie poczynając od dnia 29 lipca 2016 r. a zatem zawarte w pozwie żądanie odsetek ustawowych poczynając od dnia 1 sierpnia 2016 r. należy potraktować jako uzasadnione.

Na zasądzone w pkt II sentencji na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. od przegrywającego pozwanego na rzecz wygrywającej powódki koszty postępowania złożyło się:

- uiszczona opłata od pozwu: 6000 zł.

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa: 17 zł.

- wynagrodzenie pełnomocnika powódki: 7200 zł.

łącznie kwota 13217 zł.