Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Irena Żarnowska-Sporysz

Protokolant: starszy protokolant Jolanta Latała

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. (...) we W.

przeciwko I. K. (1) i R. K. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego R. K. (1) na rzecz P. (...) we W. kwotę 193.103,80 zł (sto dziewięćdziesiąt trzy tysiące sto trzy złote 80/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty ograniczając odpowiedzialność pozwanego do nieruchomości położonej w K. dla której Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą numer (...);

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanego R. K. (1) na rzecz P. (...) we W. kwotę 9.655 złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych;

IV.  koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt I C 1923/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 03 sierpnia 2016r wniesionym w trybie postępowania upominawczego strona powodowa P. (...) z siedzibą we W. domagała się zasądzenia od I. K. (1) i R. K. (1) kwoty 238.360,11 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty z zastrzeżeniem ,że zapłata powyższej kwoty przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego do wysokości dokonanej zapłaty

i z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności R. K. (1) do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w K. dla którego Sąd Rejonowy dla Krakowa Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą (...) do wysokości ujawnionego na rzecz wierzyciela hipotecznego wpisu tj. do kwoty 193103,80 zł. Wniosła też o zasądzenie solidarnie od pozwanych kosztów postępowania.

W uzasadnieniu podała ,że pozwana I. K. (1) zawarła z pierwotnym wierzycielem tj. (...) Bank SA KRS (...) umowę kredytu hipotecznego na kwotę 113.590,47 zł indeksowanego kursem (...). Pozwanej udostępniono środki pieniężne w wysokości 47.787,33 (...).

Zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka umowna kaucyjna na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonym w K. dla którego Sąd Rejonowy dla Krakowa Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą (...), a do którego prawo przysługiwało R. K. (1).

Wobec zaprzestania spłaty rat kredytu wierzyciel pierwotny tj. bank dokonał wypowiedzenia umowy dnia 25.01.2010r i dokonał przeliczenia zadłużenia na walutę polską . Wypowiedzenia dokonał w stosunku do kredytobiorcy i dłużnika rzeczowego tj. R. K. (1) a następnie wystawił (...) nr (...) , któremu Sąd Rejonowy nadał dnia 23.12.2010r klauzulę wykonalności w sprawie I Co 7867/10/N.

Na jego podstawie komornik M. K. prowadził postępowanie egzekucyjne pod sygn. Km 782/11 ,które umorzył postanowieniem z dnia 16.06.2015r co do dłużniczki I. K., a postanowieniem z dnia

03 września 2015r co do dłużnika R. K..

Wcześniej bo 31 marca 2014r wierzyciel pierwotny (...) Bank SA zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności wraz ze wszystkimi zabezpieczeniami .

Powód wyjaśnił ,że dnia 04.01.2010r doszło do połączenia (...) BANK SA (KRS (...)) z (...) BANK SA ( KRS (...)) . (...) BANK SA był spółką przejmującą. Po tym przejęciu nowy podmiot występował po nazwą (...) BANK SA ( KRS (...)) .

Następnie tenże (...) BANK SA ( KRS (...)) w dniu 01.06.2012r połączył się z (...) BANK SA (KRS (...)) – który był spółką przejmującą. Od tej pory nowy podmiot występował pod nazwą (...) BANK SA ( KRS (...)).

W księdze wieczystej dokonano wpisu zmiany wierzyciela hipotecznego co zgodnie z art. 79 ust.1 u.o.k.w.h skutkowało przeniesieniem wierzytelności hipotecznej. I. K. jest dłużnikiem osobistym ,

a R. K. – dłużnikiem rzeczowym.

W odpowiedzi na pozew ( jako ,że sprawa została przekazana do trybu zwykłego ) pozwana I. K. (1) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów . W uzasadnieniu powołała się na dwa wyroki tut. Sądu Okręgowego I C 1247/12 i I C 1053/15, którymi pozbawiono wykonalności odnośnie każdego z pozwanych tytuł wykonawczy tj. (...) nr (...), któremu Sąd Rejonowy nadał dnia 23.12.2010r klauzulę wykonalności w sprawie I Co 7867/10/N.

Podniosła ponadto ,że powód nie wykazał swego następstwa prawnego po banku który był stroną umowy kredytowej. Zakwestionowała przejście wierzytelności z umowy kredytowej- zabezpieczonej hipotecznie na powoda, podniosła też zarzut przedawnienia roszczenia oraz zakwestionowała prawidłowość wyliczeń zadłużenia.

Taką samą odpowiedź na pozew złożył pozwany R. K. powołując w niej identyczne argumenty.

Ustosunkowując się do tych odpowiedzi na pozew strona powodowa podtrzymała swe stanowisko, powołała się na argumenty wskazane już w pozwie i na jeden jeszcze dowód, mianowicie na ugodę długoterminową

z dnia 22.01.2013r zawartą pomiędzy (...) BANK SA ( KRS (...)) a I. K. (1) .

Sąd ustalił :

Dnia 23 września 2008r pomiędzy kredytodawcą (...) BANK SA D. (...) ( KRS (...)), a I. K. (1) jako kredytobiorcą zawarta została umowa kredytu hipotecznego nr (...) indeksowanego do (...) opiewająca na kwotę 113.590,47 zł co w przeliczeniu na (...) dawało kwotę 58.013,52 (...).

Zabezpieczeniem kredytu była hipoteka kaucyjna na rzecz kredytowego banku na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonym w K. dla którego Sąd Rejonowy dla Krakowa Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą (...), a do którego prawo przysługiwało R. K. (1) - do kwoty stanowiącej 170% kwoty kredytu . R. K. (1) poddał się egzekucji do kwoty 193.103,80 zł z tytułu odpowiedzialności rzeczowej. I. K. (1) wyraziła też zgodę na przeniesienie przez bank wierzytelności z tytułu kredytu na innych wierzycieli w tym na Fundusz Sekurytyzacyjny. Zgodę taką wyraził też dłużnik rzeczowy.

Dow; umowa kredytowa –k. 18- 29, oświadczenie o poddaniu się egzekucji –k. 30, oświadczenie kredytobiorcy i dłużnika rzeczowego k. 31

Dnia 04.01.2010r doszło do połączenia banku, który udzielił kredytu tj. (...) BANK SA D. (...) (KRS (...) ) z (...) BANK SA ( KRS (...)) przy czym (...) BANK SA był spółką przejmującą. Po tym przejęciu tj. od 04.01.2010r nowy podmiot występował po nazwą (...) BANK SA ( KRS (...)) .

Umowa kredytowa została wypowiedziana 25 stycznia 2010r już przez ten nowy podmiot tj. (...) BANK SA ( KRS (...)) .

Vide – oświadczenie strony powodowej w pozwie (k. 4 ) – przyznane przez pozwanych w odpowiedziach na pozew (k. 131, 140 )

Dnia 26 lipca 2010r (...) Bank SA ( KRS (...)) wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...) przeciwko I. K. (1) i R. K. (1) z tytułu zaciągniętego kredytu – umowa nr (...) z dnia 23 września 2008r.

Dow; (...)k. 37

Temu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu Sąd Rejonowy dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie nadał na wniosek (...) Bank SA

( KRS (...)) klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 23 grudnia 2010r w sprawie I Co 7867/10/N do kwoty nie wyższej niż 193.103,80 zł.

Dow; post. SR dla Kr. Nowej Huty w K. –k. 38

Na podstawie tego właśnie tytułu wykonawczego (...) Bank SA ( KRS (...)) wszczął w 2011r egzekucję przeciwko dłużnikom I. K. (1) i R. K. (1). Prowadził ją komornik przy SR dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie M. K. pod sygn. Km 782/11. Postępowanie to było przez jakiś czas zawieszone i podjęte na wniosek wierzyciela . Trwało do 2015r i zakończyło się ostatecznie jego umorzeniem na wniosek wierzyciela tj. na podstawie art. 825 par.1 kpc na mocy dwóch postanowień komornika z 16 czerwca 2015r odnośnie I. K. (1) i z 03 września 2015r odnośnie R. K. (1) .

W międzyczasie jednak i niezależnie od trwającego w/w postępowania egzekucyjnego (...) BANK SA ( KRS (...)) na którego wniosek zostało ono wszczęte - w dniu 01.06.2012r połączył się z (...) BANK SA (KRS (...) ) – który był spółką przejmującą. Od tej pory tj. od 01 czerwca 2012r nowy podmiot występował pod nazwą (...) BANK SA ( KRS (...)).

(...) BANK SA ( KRS (...)) zawarł dnia

22 stycznia 2013r z pozwaną I. K. ugodę długoterminową,

z której postanowień wynika między innymi iż pozwana I. K. przyznaje , że (...) BANK SA ( KRS (...)) jest stroną umowy kredytowej nr (...) zawartej z I. K. dnia 23 września 2008r , która to umowa została skutecznie wypowiedziana ze skutkiem nadzień 22 marca 2010r i że zadłużenie na dzień spisywania tej ugody wynosi 182.780,92 zł. I. K. zobowiązała się spłacić je w 12 miesięcznych ratach poczynając od lutego 2013r . Bank może wypowiedzieć tę ugodę na wypadek opóźnienia w płatności raty o co najmniej 15 dni . Strony ustaliły też ,że pozostają w mocy zabezpieczenia określone w umowie kredytowej z 23 września 2008r w tym i to dotyczące hipoteki kaucyjnej. Strony ustaliły też ,że ugoda ta stanowi dobrowolną spłatę , i nie jest odnowieniem. Ugodę tę ze strony banku podpisał opiekun klienta M. F..

Dow: treść ugody –k. 158- 160

Ugoda ta została następnie pismem z dnia 21 marca 2013r wypowiedziana przez (...) BANK SA ( KRS (...))

z powodu zaległości w spłacie rat.

Dow: wypowiedzenie –k. 161

Dnia 31 marca 2014r doszło pomiędzy (...) BANK SA

( KRS (...) ), a powodem tj. P. (...) z siedzibą we W. reprezentowanym przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA do zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności nr (...) wraz z wszelkimi zabezpieczeniami istniejącymi w dniu podpisania umowy a więc i hipoteką ustanowioną na lokalu R. K..

Jedną z przejętych wierzytelności była ta w stosunku do pozwanej

I. K. .

Nowy wierzyciel tj. P. (...) z siedzibą we W. został wpisany jako nowy wierzyciel hipoteczny do księgi wieczystej (...) w dniu 24 lutego 2015r.

Dow: Dow: wypis z listy k. 106

Dow; umowa sprzedaży wierzytelności –k. 41 i nast.,

odpis KW (...) -k. 36

Przywołane wcześniej postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika zanim zostało umorzone w 2015r doprowadziło do sprzedaży licytacyjnej lokalu mieszkalnego dłużnika R. K. (1) . Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2014r ( tj. jeszcze przed cesją wierzytelności na rzecz powodowego Funduszu ) Sąd Rejonowy udzielił przybicia na rzecz nabywcy nieruchomości J. M. ,

a postanowieniem z dnia 8 września 2016r tj. po uiszczeniu przez niego ceny nabycia czyli 95.000 zł - Sąd Rejonowy przysądził własność lokalu na rzecz tegoż nabywcy , co wynika z treści uzasadnienia Sądu Okręgowego w Krakowie w sprawie II Cz 185/17 z dnia 23 lutego 2017r (k. 187) .

Dow: postanowienia Komornika –k. 39,40 uzasadnienie post SO II Cz 185/17 -k.187

W trakcie trwania postępowania egzekucyjnego toczyły się równolegle procesy o pozbawienie wykonalności cytowanego tutaj tytułu wykonawczego tj. Bankowego Tytułu Egzekucyjny nr (...) i wydane zostały dwa wyroki przez Sąd Okręgowy w Krakowie. Jeden

z dnia 10.06.2015r sygn. I C 1247/14 w sprawie z powództwa I. K. (1) przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej w W., którym to wyrokiem pozbawiono w stosunku do I. K. w/w tytuł wykonalności. Z uzasadnienia tego wyroku wynika między innymi że w trakcie trwania postępowania egzekucyjnego doszło do zmiany wierzyciela

( cesji na rzecz Prokury Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty ) zatem wierzyciel który wszczął egzekucje tj. bank utracił tytuł do jej kontynuowania.

Drugi wyrok SO w Krakowie z dnia 24.11.2015r – sygn. I C 1053/15 wydany został w sprawie z powództwa R. K. (1) przeciwko (...) Bank spółce Akcyjnej w W. o pozbawienie tego samego tytułu wykonawczego wykonalności i wyrokiem tym pozbawiono w stosunku do powoda R. K. w/w tytuł wykonalności. W tym postępowaniu strona pozwana uznała żądanie pozwu.

Dow: w/w wyroki SO w załączeniu

Z treści księgi wieczystej nr (...) obejmującej lokal mieszkalny na którym istniało hipoteczne zabezpieczenie kredytu według stanu na dzień 28 listopada 2017r wynika ,że hipoteka na rzecz PROKURA Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. została wykreślona w dniu 28 września 2017r oraz że nowym właścicielem lokalu mieszkalnego jest J. M., który kupił ten lokal na licytacji komorniczej we wspomnianym postępowaniu egzekucyjnym.

Dow: aktualny odpis KW (...) , odpis postan. SO sygn. II Cz 185/17 –k. 187

Tak opisany stan faktyczny wynika w całości z przywołanych dokumentów w tym głównie urzędowych, których treści strony nie kwestionują i które w związku z tym nie wymagają omówienia oraz jednego dokumentu prywatnego tj. cytowanej ugody z 22 stycznia 2013r zawartej pomiędzy bankiem a pozwaną I. K., do której sąd się niżej odniesie.

Stan prawny:

Pozwaną I. K. (3) i poprzednika prawnego strony powodowej tj. (...) BANK SA D. (...) ( KRS (...)) łączyła umowa kredytu indeksowanego do (...) zabezpieczona hipoteką na nieruchomości pozwanego R. K. (1).

W związku z wypowiedzeniem tej umowy na skutek niepłacenia rat kredytowych - strona powodowa dochodzi zapłaty w stosunku do pozwanej I. K. (3) jako dłużniczki osobistej i w stosunku do pozwanego R. K. (1) jako dłużnika rzeczowego .

Powództwo jest uzasadnione jedynie w stosunku do pozwanego R. K. (1).

Oboje pozwani podnieśli kilka zarzutów w tym między innymi zarzut przedawnienia roszczenia.

Odnosząc się do tego zarzutu jako najdalej idącego zauważyć należy:

Roszczenie powoda jako roszczenie wynikające z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej przedawnia się z upływem trzech lat , który to termin należy liczyć od dnia wymagalności roszczenia – vide art. 118 kc

i 120 kc.

Roszczenie w stosunku do obojga pozwanych stało się wymagalne z dniem upływu terminu wypowiedzenia im umowy kredytowej tj. z dniem

22 marca 2010r i z tą datą rozpoczął się bieg przedawnienia roszczenia.

Został on przerwany i zaczął biec od nowa od daty 23 grudnia 2010r tj od wydania postanowienia przez Sąd Rejonowy o nadaniu klauzuli wykonalności (...) co stało się na wniosek (...) Bank SA ( KRS (...)) - art. 123 par.1 p.1 kpc.

Na podstawie tego tytułu zostało wszczęte postepowanie egzekucyjne w 2011r , które również przerywało bieg przedawnienia. To postępowanie zostało jednak w 2015r umorzone na wniosek wierzyciela w oparciu o art. 825 p.1 kpc – co spowodowało zniweczenie przerwy biegu przedawnienia, czyli ,że należało liczyć rozpoczęcie terminu przedawnienia znów od

23 grudnia 2010r tj. zakończenia postępowania klauzulowego .

Trzy lata od tej daty upłynęło 23 grudnia 2013r – i doszłoby już w tej dacie do przedawnienia gdyby nie zawarcie ugody z daty 22 stycznia 2013r pomiędzy bankiem , a pozwaną I. K., w której to ugodzie nastąpiło uznanie długu przez I. K. . Chociaż ugodę tę ze strony banku podpisała osoba nieuprawniona do składania w imieniu banku oświadczeń to jednak należy przyjąć iż było to ze strony pozwanej świadome i dobrowolne oświadczenie o uznaniu długu, które było kierowane do banku , odebrane przez bank i które spowodowało skutek w postaci przerwy biegu przedawnienia -vide art. 123 p. 2 kc. Potwierdza to stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w orzeczeniu ( II CSK 602/12 z 29.05.2013r ), że do uznania roszczenia ze skutkiem w postaci przerwy biegu przedawnienia może dojść przez każde zachowanie się zobowiązanego, które jeśli nawet nie wyraża zamiaru wywołania tego skutku to dowodzi świadomości zobowiązanego istnienia roszczenia . Podobnie wyrok SN z 25.03.2010

( I CSK 457/09) Wyrok S. Apel w Katowicach z 28.09.2017 - VCa 681/16.

Tak więc termin przedawnienia roszczenia rozpoczął bieg od nowa od daty

22 stycznia 2013r- co oznacza , że w chwili cesji wierzytelności na rzecz powodowego Funduszu czyli 31 marca 2014r wierzytelność banku względem pozwanej nie była przedawniona .

Na podstawie tej umowy cesji w miejsce poprzedniego wierzyciela hipotecznego czyli (...) BANK SA D. (...) ( KRS (...)) wpisany został do księgi wieczystej KW (...) dnia 24 lutego 2015r, nowy wierzyciel tj. P. (...) z siedzibą we W.. Został on z tej księgi wykreślony dopiero dnia 28 września 2017r ( vide –k. 196) tj. po sprzedaży licytacyjnej lokalu objętego ta księga wieczystą .

Dla nowego wierzyciela tj. P. (...) termin biegu przedawnienia roszczenia w stosunku do pozwanej I. K. (1) jako dłużniczki osobistej rozpoczął bieg od daty 22 stycznia 2013r – czyli od jej uznania długu – bo późniejsze zawarcie umowy cesji nie przerywało biegu przedawnienia . Od daty 22 stycznia 2013r jednak do wniesienia pozwu przez powodowy Fundusz tj. do 03 sierpnia 2016r minęło więcej niż trzy lata Wierzytelność zatem strony powodowej względem pozwanej I. K. (3) przedawniła się w dniu 22 stycznia 2016r.

Inaczej przedstawia się sprawa przedawnienia w stosunku do pozwanego R. K., który odpowiada jako dłużnik rzeczowy do wysokości ustanowionej na jego nieruchomości hipoteki. Zgodnie

z przepisem art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej .

Wierzyciel tj. P. (...) legitymował się wpisem hipoteki na swoją rzecz na nieruchomości pozwanego R. K. w okresie od 24 lutego 2015r do dnia 28 września 2017r ( vide –k. 196). Kiedy dokonywano wpisu hipoteki na rzecz powodowego Funduszu – jego roszczenie względem pozwanej I. K. (3) nie było przedawnione – bo ( co wyżej ustalono) przedawniło się ono dopiero 22 stycznia 2016r. Dopóki istniał wpis hipoteki na rzecz Funduszu dopóty Fundusz był wierzycielem hipotecznym .

Z chwilą sprzedaży licytacyjnej lokalu mieszkalnego obciążonego tą hipoteką – hipoteka została wykreślona – zgodnie z treścią art. 1000 kpc bowiem z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności wygasają wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości . Na miejsce jednak tych praw powstaje prawo do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszeństwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzyskanej z egzekucji. Tak więc stronie powodowej – czyli wierzycielowi hipotecznemu przysługuje prawo zaspokojenia roszczenia zabezpieczonego wygasłą hipoteką z ceny nabycia sprzedanego lokalu. Przysądzenie własności lokalu nastąpiło w chwili gdy hipoteka wpisana była już na rzecz powodowego Funduszu.

Dłużnik rzeczowy może odpowiadać tylko z nieruchomości obciążonej wygasłą już obecnie hipoteką . Pieniądze uzyskane ze sprzedaży lokalu jak podaje powód są w depozycie Ministra Finansów złożone tam przez komornika.

Co do zarzutu braku następstwa prawnego po stronie powodowego Funduszu – jest on nieuzasadniony. Analiza treści odpisu z KRS zbywcy wierzytelności tj. (...) BANK SA KRS (...) wskazuje na istnienie tego następstwa prawnego - vide odpisy KRS k. 101 i 84 .

Co do zarzutu niewłaściwego wyliczenia należności – stwierdzić trzeba iż pozwani nie wskazali na czym to niewłaściwe wyliczenie polega tj. w którym miejscu strona powodowa się pomyliła . Brak wskazania konkretnej pomyłki w tym wyliczeniu nie pozwala odnieść się do tak ogólnie sformułowanego zarzutu i zweryfikować go i czyni zarzut gołosłownym.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 i 100 kpc. Od pozwanego co do którego powództwo zostało uwzględnione w całości zasądzono na rzecz strony powodowej zwrot kosztów sądowych tj. 5% opłaty od zasądzonej kwoty. Ponieważ co do pozwanej z kolei powództwo w całości zostało oddalone a pozwani mieli jednego pełnomocnika – zniesiono wzajemnie koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami .