Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Wiesław Kasprzyk
Protokolant:	st. sekr. sąd. Marzena Lewicka

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2018 r. sprawy z powództwa

(...) Spółka z o.o. w S.

przeciwko

(...) Spółka z o.o. w P.

o zapłatę

1.  powództwo oddala

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu

3.  nakazuje ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa ( kasa Sądu Okręgowego w Olsztynie ) kwotę 3030,60 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo sfinansowanych przez Skarb Państwa

4.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 123 zł (słownie: sto dwadzieścia trzy złote) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym toczącym się przed Sądem Apelacyjnym w Białymstoku w sprawie sygn. akt I ACz 1196/17.

Sędzia

Wiesław Kasprzyk

Sygn. akt V GC 59/15

UZASADNIENIE

Powód – (...)sp. z o.o w K. wniósł o zasądzenie od pozwanych :

1.  (...)sp. z o.o w P. i

2.  (...) sp. z o.o w P.

solidarnie kwoty 300 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu to jest od dnia 22.01.2015 roku.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, że dnia 13.11.2012 roku strony zawarły umowę na budowę biogazowni rolniczej wraz formule ,, zaprojektuj i wybuduj’’. Umowa zawarta została pomiędzy powodem oraz konsorcjum w skład którego wchodzili obaj pozwani z tym, że pozwany nr 1 był liderem konsorcjum. Wartość projektu wyniosła 10 184 400 zł. Zadanie odebrane zostało protokołem końcowym z dnia 30.01.2014 roku oraz oddane do użytkowania decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 31.01.2014 roku. Po uruchomieniu biogazowni w miesięcznym okresie użytkowania powód zaobserwował liczne nieprawidłowości związane z funkcjonowaniem silnika kogeneracyjnego A. , z których najpoważniejsza dotyczyła wyższego poziomu spalania aniżeli w zadeklarowany w ofercie konsorcjantów - 196N m ^{( 3)}/h przy zawartości metanu na poziomie 50%. Faktyczne spalania silnika wynosi 220 - 196N m ^{( 3)}/h przy zawartość metanu na poziomie 52-53%. Na tym tle strony prowadziły bogatą korespondencję jednakże do dnia wniesienia pozwu wada ta nie została usunięta przez pozwanych. W konsekwencji powód domaga się obniżenia ceny w oparciu o przepisy art. 560 Kodeksu Cywilnego - o 13% ceny brutto silnika która wyniosła 2 299 766 zł 67 gr. W zaokrągleniu daje to sumę 300 000 zł.

Pozwany (...)sp. z o.o w P. wniósł o oddalenie powództwa. Uzasadnienie stanowiska tego pozwanego zawiera następujące tezy:

- brak solidarnej odpowiedzialności pozwanych

- brak w ofercie pozwanych parametrów wysokości spalania biogazu na co powołuje się powód.

Jak ustalono w toku postępowania wobec (...)sp. z o.o w P. ogłoszona została upadłość w tej sytuacji postępowanie w stosunku do tego pozwanego zostało zawieszone. W konsekwencji powodowi służy prawo zgłoszenia wierzytelności postępowaniu upadłościowym. Tym samym proces toczy się wyłącznie przeciwko pozwanemu (...) sp. z o.o w P. .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 05.10.2012 roku obie pozwane firmy w ramach stworzonego przez nie konsorcjum złożyło ofertę na wykonanie robót budowlanych pod nazwą budowa biogazowni rolniczej o mocy nieprzekraczającej 0,5MW na działce nr (...) w S.. Wartość całego projektu zamknęła się kwotą 10 184400 zł brutto. Szczegóły techniczne oferty zawarte zostały w 11 załącznikach. Łącznie oferta zawiera 86 kolejno ponumerowanych stron wraz z załącznikami.

Dla potrzeb niniejszego postępowania decydujące znaczenie ma treść załącznika nr 5 który zawiera zestawienie substratów do produkcji biogazu a przede wszystkim określenie planowanej ilości wytwarzanej energii oraz ilości wyprodukowanego biogazu.

Instalacja biogazowa zaprojektowana została w oparciu o następujące substraty :

Kiszonka z kukurydzy, gnojówka bydlęca, kiszonka z sorga cukrowego, obornik bydlęcy oraz woda. Bazując na powyższych substratach i przy prawidłowej obsłudze biogazowni obiekt wytwarzać miał energią elektryczną pomocy 400kWel i produkować biogaz w ilości 196 Nm ³/h.

dowód

Oferta k. 50-53, załącznik nr 5 k. 76.

Oferta została sporządzona przez pozwanych stosownie do wymogów powoda zawartych w Programie Funkcjonalno Użytkowym .

Zgodnie z jego treścią inwestycja zakładała budowę instalacji elektrowni biogazowej która będzie przeznaczona do produkcji energii elektrycznej oraz energii cieplnej z biogazu powstałego w procesie fermentacji odpadów pochodzących rolnictwa. Wyprodukowany biogaz posłuży następnie jako paliwo napędowe niezależnej jednostce prądotwórczej. Na karcie 138 akt sprawy zawarto wstępne założenia i oczekiwania powoda co do rocznej wielkości produkcji i zużycia surowców w fazie eksploatacji. Powódka oczekiwał zatem produkcji biogazu w skali roku na poziomie 1 554 565 m3 co daje dzienną produkcję wysokości 4259 m3 . Powód oczekiwał produkcji energii elektrycznej na poziomie 3 185 624 KWh skali roku. Na karcie 137 akt sprawy w tabeli zawarto wykaz elementów biogazowni. I tak w skład gazowego bloku energetycznego wchodzi jednostka kogeneracyjna z silnikiem spalinowym do wytwarzania energii elektrycznej i termicznej. Nie wskazano w PFU parametrów jakie winien ten silnik spełniać w tym nie wskazano wielkości oczekiwanego poziomu spalania biogazu.

dowód

program funkcjonalno użytkowy część opisowa k. 136- 144

Dnia 13.11.2012 roku strony zawarły umowę na podstawie której powód zlecił pozwanemu wykonanie zamówienia polegającego na zaprojektowaniu, wybudowaniu i uruchomieniu inwestycji objętej projektem budowa biogazowni rolniczej wj formule zaprojektuj wybuduj pod nazwą budowa biogazowni rolniczej o mocy nieprzekraczającej 0,5MW na działce nr (...) w S. zgodnie z wymogami określonymi przez zamawiającego i zasadami wiedzy technicznej na warunkach wskazanych w ofercie z dnia 05.10.2012 roku stanowiący załącznik nr 2 do umowy. Zakres robót opisany został w programie funkcjonalnoużytkowym, który stanowi załącznik nr 1 do umowy .

Zgodnie z treścią umowy wykonawca zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy zgodnie z ofertą z dnia 05.10.2012 roku bazującą na założeniach programu funkcjonalnoużytkowego, zasadach wiedzy technicznej i budowlanej, obowiązujących przepisach i polskich normach. Osiągnięcie wydajności równej 85% zakładanego uzysku biogazu nastąpić miało w terminie 10 miesięcy od dnia uzyskania prawomocnego pozwolenia na budowę przy uwzględnieniu warunku pogodowych

Dowody

umowa k. 23-36

Dnia 30.01.2014 roku strony dokonały odbioru końcowego biogazowni.

dowód

protokół odbioru k. 145

Decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 31 stycznia 2014 roku udzielono pozwolenia na użytkowanie biogazowni.

dowód

decyzja k. 146

Po uruchomieniu biogazowni powód pismami z dnia 25.02.2014 r., 16.03.2014 .r 09.04.2014 r. 20.05.2014 r. 23.06.2014 r. 29.07.2014 r. składał reklamacje w zakresie nadmiernego zużycia biogazu przez silnik kogeneracyjny.

dowód

reklamacje k. 147,148 150,153,157.

Pozwany nie zgadzając się tezą powoda o nadmiernym spalaniu gazu kwestię tę szczegółowo wyjaśnił na karcie 221 z akt sprawy , pismem z dnia 28.07.2014 roku.

dowód

pismo k. 220-222

Sąd zważył co następuje:

Żądanie powoda jako bezzasadne podlega oddaleniu.

Swoje orzeczenie sąd oparł na analizie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy , w szczególności na umowie łączącej strony, ofercie złożonej przez pozwanych oraz programie funkcjonalno użytkowym . Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy te właśnie dokumenty miały kluczowe znaczenie ,co oznacza, że pozostałym dowodom zwłaszcza osobowym przypisać należy rolę drugorzędną.

Spór w niniejszej sprawie koncentruje się wokół , zdaniem powoda, niewłaściwie funkcjonującego silnika kogeneracyjnego a w szczególności na jego nadmiernym spalaniu biogazu. Nadmierne spalania biogazu w ocenie powoda stanowi wadę tego silnika. To nadmierne spalanie , jak obliczył powód , średnio kształtuje się na poziomie o 13%. wyższym niż zakładane w ofercie pozwanych. O taki właśnie procent ,od całkowitej ceny silnika ,powód żąda obniżenia ceny. Szczegółowe obliczanie w tej materii powód zawarł na stronie 8 i 9 uzasadnienia pozwu.

Tym samym przedmiotem niniejszego postępowania jest jedynie kwestia nadmiernego spalania biogazu przez jednostkę kogeneracyjną. Mimo, że z dokumentów przedstawione przez powoda wynika że silnik ten miał także inne mankamenty jednakże powód swoje żądania oparł wyłącznie na nadmiernym spalaniu biogazu. Pozostałe kwestie nie są zatem przedmiotem procesu.

Strony łączyła umowa o dzieło przedmiotem, której była budowa biogazowni. Zgodnie z treścią art. 638 § 1 zd. pierwsze o odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi sprzedaży.

Powód swoje żądanie oparł na treści art. 560 § 1 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z jego treścią jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba, że sprzedawca niezwłocznie nie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz Vat tylko na wolną od wad albo wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiona przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

Nie może budzić wątpliwości treść tego przepisu z której jednoznacznie wynika, że ma on zastosowanie w przypadku kiedy dzieło dotknięte jest wadą. Zatem dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu między stronami kluczowe znaczenie ma ustalenie czy faktycznie mamy do czynienia z nadmiernym spalaniem silnika kogeneracyjnego (przy czym powód swoje twierdzenie o nadmiernym spalaniu opiera na porównaniu faktycznego poziomu spalania ze spalaniem, jego zdaniem, określonym w ofercie). Zatem wadę silnika powód dostrzega w braku jego właściwości określonych w ofercie .

Rozstrzygnięcie tej kluczowej kwestii wymaga analizy trzech dokumentów.

Pierwszym z nich jest umowa łącząca strony a zawarta 13.11.2012 roku. W § 1 tejże umowy strony określiły przedmiot umowy a co do szczegółowych wymagań, także technicznych biogazowni umowa odsyła do dwóch pozostałych dokumentów to jest do:

1)oferty pozwanych i

2) programu funkcjonalno użytkowego.

Wynika to wprost z treści ust. 1 i 2 § 1 umowy. Z tego względu sama umowa nie zawiera szczegółowych regulacji co do rozwiązań technicznych biogazowni a odsyła do pozostałych dokumentów które są jej załącznikami.

W dalszej kolejności skupić należy się więc na treści oferty sporządzonej przez pozwanych. W ocenie Sądu decydujące znaczenie w tej kwestii ma załącznik nr 5 do oferty bowiem ten załącznik określa najbardziej istotne wymagania jakie spełnić miała biogazownia w zakresie produkcji biogazu oraz otrzymywanych energii. Dokument ten w pierwszej kolejności wymienia zatem substraty będące źródłem biogazu oraz wymagania powoda co do ilości produkowanego biogazu - 196Nm ³/h. Określa także poziom wytwarzanej energii elektalenej-400kWel. Inaczej mówiąc to ta część oferty określa finalne produkty pracy biogazowni.

Najbardziej istotny wniosek wynikający z analizy tego dokumentu jest taki, że nie zawiera on żadnych wskazań co do poziomu i wielkości spalania biogazu przez silnik kogeneracyjny.

Oferta pozwanych będąca następnie częścią umowy określa więc jedynie wielkości końcowe poszczególnych etapów funkcjonowania biogazowni a zatem ilość produkowanego biogazu oraz ilość wyprodukowanej energii. Tych wielkości powód nie kwestionuje bo nie jest to przedmiotem procesu. Jako gospodarz procesu z tego tytułu nie zgłasza roszczeń.

W tym miejscu wskazać należy, że powód zapewne myli w swoim stanowisku dwa pojęcia: ilość spalanego biogazu przez silnik oraz wielkość produkcji biogazu.

Zatem wyraźnie należy stwierdzić, że zgodnie z treścią oferty, na którą powód się powołuje, biogazownia wyprodukować miała gaz w ilości 196Nm ³ /h. Ta wielkość natomiast absolutnie nie odnosi się do poziomu spalania biogazu przez silnik kogeneracyjny. Oferta w całej swej treści nie zawiera żadnych parametrów wielkość spalania biogazu przez silnik kogeneracyjny.

W rezultacie biogazownia produkowała tego gazu więcej co wynika zarówno z opinii biegłego jak i ze stanowiska powoda który twierdzi, że silnik spalał nie 196 a 220Nm ³ . Skoro silnik spalał 220 jednostek to co najmniej tyle musiała wyprodukować biogazownia. Powód nie kwestionował także, że w skali roku biogazownia produkuje tyle energii elektrycznej ile założono w obu dokumentach. Ta kwestia nie była przedmiotem sporu między stronami w niniejszym procesie.

Kolejnym dokumentem będącym jednocześnie częścią umowy regulującym także wymagania techniczne biogazowni jest program funkcjonalnoużytkowy. Jest to dokument powoda określający jego oczekiwania co do planowanej inwestycji. Na karcie 138 akt sprawy zawarto wstępne założenia zamawiającego co do rocznej wielkości produkcji i zużycia surowców w fazie eksploatacji. W tym dokumencie powód zawarł swoje oczekiwania co do ilości produkowanego gazu w skali roku a także oczekiwania co do wielkości produkcji energii elektrycznej w skali roku.

Podobnie jak w przypadku oferty także i ten dokument nie reguluje kwestii wysokości spalania biogazu przez silnik kogeneracyjny. Lektura treści całego programu funkcjonalnoużytkowego nie może pozostawiać w tym zakresie żadnych wątpliwości.

Wniosek wynikający z analizy tychże dokumentów może być więc tylko jeden. Skoro strony nie określiły w umowie i w dokumentach stanowiących załączniki parametrów dotyczących wielkości spalania biogazu przez silnik kogeneracyjny to powód nie może skutecznie poczytywać rzeczywistego poziomu spalarnia tego silnika jako wadę. Niespełnione oczekiwania powoda będące zapewne wynikiem mylnej interpretacji pojęć ,, wielkości produkcji biogazu’’ z ,, wysokością spalania biogazu’’ nie mogą być utożsamiane z wadą silnika. Powód nie wykazał czym kieruje się twierdząc , że silnik ten winien spalać 196 jednostek do biogazu a nie 220 jednostek. Nie jest więc wadą nie osiągnięcie przez silnik oczekiwanych przez powoda parametrów spalania określonych w ofercie i PFU bowiem oba dokumenty kwestii tej nie regulują.

Podkreślić należy, że pozwany na karcie 220 akt sprawy zawarł stanowisko, w którym odniósł się do pracy silnika kogeneracyjnego. Stanowisko to przekonuje Sąd . Dodać także należy, że na dzień dzisiejszy biogazownia funkcjonuje a powód nie podnosi problemu niższej produkcji energii oraz niskiego poziomu produkcji biogazu. Przez cały czas natomiast skupia się na problemie nadmiernego spalania silnika.

Skoro zatem silnik nie jest wadliwy to pozwany nie może ponosić z tego tytułu odpowiedzialności w zakresie przepisów o rękojmi.

O kosztach procesu orzeczono stosownie do treści art. 98 k.p.c.

Sędzia

Wiesław Kasprzyk