Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2018 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) FINANSE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) FINANSE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 1 651,35 zł (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt jeden złotych trzydzieści pięć groszy) z ustawowymi odsetkami z opóźnienie liczonymi od dnia 18 lutego 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 70,54 zł (siedemdziesiąt złotych pięćdziesiąt cztery grosze) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów;

4)  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 44,32 zł (czterdzieści cztery złote trzydzieści dwa grosze) tytułem wydatków wynagrodzenia biegłego;

5)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 72,30 zł (siedemdziesiąt dwa złote trzydzieści groszy) tytułem wydatków wynagrodzenia biegłego.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 982/16/3

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. w K. pozwem z dnia 18 lutego 2016 roku wystąpiła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. z pozwem o zapłatę kwoty 2.650,01 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 18 lutego 2016 do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w skutek kolizji drogowej z dnia 30 listopada 2015 r. uszkodzony został pojazd marki B. (...) o nr rej. (...) należący do T. D.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana. Poszkodowany na czas naprawy uszkodzonego pojazdu wynajął od powódki samochód zastępczy marki K. (...) za dobową stawkę wynoszącą 209,10 zł brutto. Samochód był wynajmowany w okresie od 1 grudnia 2015 r. do 22 grudnia 2015 r. tj. łącznie prze 22 dni. W dniu 1 grudnia 2015 r. powódka nabyła od poszkodowanego w drodze umowy cesji wierzytelności, wierzytelność przysługującą wobec pozwanej. Tytułem najmu samochodu zastępczego powódka wystawiła na rzecz pozwanego fakturę VAT z dnia 29 grudnia 2015 r. na kwotę 4.600,20 zł brutto. Powódka zweryfikowała okres najmu pojazdu do 19 dni oraz dobową stawkę do 80 zł netto.

W dniu 31 sierpnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 1602/16/5 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz o zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana stwierdziła, że podtrzymuje stanowisko zawarte w toku postepowania likwidacyjnego uznając za uzasadniony jedynie 19 dniowy okres najmu samochodu zastępczego. Pozwana uznała również przyjętą przez powoda dobową stawkę najmu za zawyżoną.

Sąd ustalił co następuje:

Dnia 30 listopada 2015 r. uszkodzony został pojazd marki B. (...) o nr rej. (...) należący do T. D.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana.

Dowód: odpowiedź z (...) (k. 20), kopia dowodu rejestracyjnego (k. 21-22), oświadczenie sprawcy wypadku (k. 24).

Pojazd zastępczy był niezbędny poszkodowanemu do obsługi klientów.

Dowód: oświadczenie (k. 12).

W dniu 1 grudnia 2015 r. powódka zawarła z poszkodowanym umowę najmu pojazdu zastępczego za dobową stawkę wynoszącą 170 zł netto tj. 209,10 brutto. Przedmiotem najmu był samochód marki K. C.. Najem pojazd trwał od 1 grudnia 2015 r. do 22 grudnia 2015 r.

Dowód: umowa najmu (k. 26-27), protokół zdawczo odbiorczy (k. 28-29), pełnomocnictwo (k. 113), oświadczenie (k. 134).

W dniu 1 grudnia 2015 r. poszkodowany i powódka zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z 30 listopada 2015 r.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 35).

Dnia 29 grudnia 2015 r. powódka wstawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT opiewającą na kwotę 4.600,20 zł tytułem najmu samochodu zastępczego.

Dowód: faktura VAT (k. 36).

Pismem z dnia 29 grudnia 2015 r. powódka wezwała pozwaną od zapłaty kosztów najmu samochodu zastępczego.

Dowód: pismo z 29 grudnia 2015 r. (k. 37), potwierdzenie nadania (k. 38-39).

Pozwana wypłaciła na rzecz powódki odszkodowanie w kwocie 1 520 zł.

Dowód: potwierdzenie przelewu (k. 40), decyzja (k. 47-48).

Poszkodowany jest płatnikiem VAT i przysługuje mu prawo do odliczenia 50 % podatku VAT.

Dowód: oświadczenie (k. 42).

Poszkodowany zapłacił na rzecz powódki kwotę 430,10 stanowiąca 50% podatku należnego z faktury VAT z dnia 11 grudnia 2015 r.

Dowód: potwierdzenie przelewu (k. 41).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 11 stycznia 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 4.170,10 zł.

Dowód: wezwanie do zapłaty (k. 43-44).

Zastosowana przez powódkę dobowa stawka za wynajem pojazdu klasa C P. w kwocie 170 zł netto miesici się w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym.

Dowód: cenniki (k. 49-50, 83-93).

Uzasadniony czas wynajmu samochodu zastępczego wynosił 16 dni tj. od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 1 grudnia 2015 r. Samochód uszkodzony B. (...) jest pojazdem należącym do klasy D. Wynajmowany pojazd K. C. jest pojazdem kwalifikowanym jako klasa C P.. Dobowa stawka w kwocie 170 zł netto za wynajmem samochodu klasy C jest stawką wyższą od średniej przeciętnej stawki.

Dowód: pisemna opinia biegłego sądowego R. P. (k. 123-127), ustna opinia biegłego sądowego R. P. (k. 175-176), historia naprawy (k. 25).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości, a ich moc dowodowa nie została przez strony skutecznie podważona.

Sąd oparł również ustalenia faktyczne na podstawie opinii pisemnej oraz ustanej biegłego z zakresu techniki motoryzacji. Opinia biegłego była logiczna, jasna i rzeczowa oraz kategoryczna. Biegły dysponował odpowiednią wiedzą specjalistyczną niezbędną na potrzeby jej wydania, a dane statystyczne, którymi się posłużył dla potrzeb jej wydania były oparte na aktualnych metodach badawczych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez powódkę (...) sp. z o.o. w K. przeciwko pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem, a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Z kolei zgodnie z art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule 435 § 1 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednocześnie zgodnie z § 2 w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W toku postępowania likwidacyjnego bezspornym było, że poszkodowanemu należna była kwota jedynie 50% podatku VAT. Tylko w tej wysokości podatku VAT cesją roszczenie przeszło na powoda, ponieważ w tej wysokości należne było poszkodowanym.

W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanych.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Powołany w sprawie biegły sądowy stwierdził, że uzasadniony czas wynajmu samochodu zastępczego wynosił 16 dni tj. od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 1 grudnia 2015 r. Biegł wskazał również, że samochód uszkodzony B. (...) jest pojazdem należącym do klasy D natomiast wynajmowany pojazd K. C. jest pojazdem kwalifikowanym jako klasa C P.. Biegły wydając opinię ustalał stawki dla pojazdów klasy (...) ponieważ w taki sposób pełnomocnik pozwanego próbował przeforsować stanowisko polegające na zakwalifikowaniu samochodu zastępczego do klasy (...), podczas gdy pojazd zastępczy K. C. należy do klasy C. Zdaniem biegłego dobowa stawka w kwocie 170 zł netto za wynajmem samochodu klasy C jest stawką wyższą od średniej przeciętnej stawki. Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego. W zakresie przyjętej stawki należy zważyć, że zastosowana stawka choć wyższa od średniej przeciętnej stawki dla samochodów klasy C to jednak w ocenie Sądu mieściła się w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym dla tych pojazdów.

Należy wyjaśnić, iż przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależenie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana, nie kompensowałyby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte u danego przedsiębiorcy (którego przedmiotem działalności gospodarczej jest wynajem pojazdów) byłyby wyższe od przeciętnych. Nadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) stwierdził, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej.

Tym samym przyjęcie przez pozwaną tezy jakoby stawka 170 zł netto za najem pojazdu klasy C P. była w powyższej sprawie zawyżona w żaden sposób nie mogła się ostać zważywszy na fakt, że zastosowana przez powódkę stawka za wynajem pojazdu należącego do klasy C P. mieściła się nawet w granicach stawek stosowanych przez podmioty wynajmujące pojazdy zastępcze w tej klasie tj. klasie C na rynku lokalnym (woj. (...)). W zakresie obowiązku minimalizacji szkody należy wskazać również, że pomimo, iż uszkodzony pojazd poszkodowanego należał do segmentu D, to pozwany zgodził się na wynajęcie pojazdu zastępczego z niższego segmentu tj. z segmentu C P.. Wobec powyższego w ocenie Sądu poszkodowany w oczywisty sposób wywiązał się z obowiązku minimalizacji szkody.

Sąd uznał, że uzasadniony okres najmu wynosi 19 dni, zgodnie ze stanowiskiem pozwanej w toku postępowania likwidacyjnego. Fakt stwierdzenia przez biegłego w opinii złożonej w sprawie, że według biegłego okres winien zamknąć się w 16 dniach, nie ma znaczenia, wobec uznanego przez pozwaną okresu w toku likwidacji szkody w decyzji ubezpieczyciela. W ocenie Sądu okres 19 dni najmu samochodu zastępczego był okresem uzasadnionym i powiązanym z naprawą uszkodzonego pojazdu, zatem pozostawał w adekwatnym związku przyczynowo-skutkowym z zaistniałą szkodą. Okres najmu w wysokości 19 dni nie jest nadmiernie długi wobec okresu przebiegu postępowania likwidacyjnego.

Koszt naprawy uszkodzonego pojazdu został ustalony przez Sąd w kwocie netto powiększonej o 50% podatku VAT, w związku z faktem, iż poszkodowana miała możliwości odliczenia 50 % podatku VAT.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne w części, wobec czego orzeczono jak w punkcie 1 sentencji wyroku. Sąd uznał za zasadne roszczenie w wysokości 19 dni po 170 zł netto, co daje 3 230 zł netto. Ponieważ pomiędzy stronami jest zgoda, że należny jest podatek VAT wysokości 50%, zatem w przypadku uznanego za uzasadnione roszczenia wynosi on 371,45 zł. Podkreślić należy, że w toku postępowania likwidacyjnego, pozwana wypłaciła 50% VAT od kwoty całej faktury przedstawionej przez powoda do wypłaty tytułem odszkodowania (430, 10 zł - k. 41 akt). Tytułem odszkodowania za najem samochodu zastępczego wypłacono kwotę 1 520 zł. Mając na uwadze powyższe wyliczenia w wyroku należało zasądzić dodatkowo kwotę 1 651,35 zł.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Powódka domagała się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 18 lutego 2016 r. do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia w części tj. w kwocie 1.651,35 zł, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 998,66 zł oraz dochodzonych od tej kwoty odsetek orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Na kwotę kosztów postępowania strony powodowej złożyły się kwoty: 133 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej, oraz 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonego zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, co daje łącznie 1350 zł.

Na kwotę kosztów postępowania strony pozwanej złożyły się kwoty: 17 zł tytułem opłaty skarbowej, 800 zł tytułem uiszczonej zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego oraz 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego co dało łącznie kwotę 2017 zł.

Zatem łączny koszt procesu przy uwzględnieniu kosztów opinii biegłego ( 916,62 zł) wyniósł 3367 zł. Powódka utrzymała się ze swoim roszczeniem w 62 % a zatem 38 % powinno obciążyć powoda (3367 zł x 38 % = 1279,46 zł). Powódka poniosła koszt w wysokości 1350 zł, a zatem różnicę (1350 zł –1279,46 zł = 70,54 zł) powinna zwrócić jej pozwana o czym orzeczono w 3 punkcie sentencji wyroku.

W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Mając na uwadze powyższe oraz uwzględnienie powództwa w części, Sąd nakazał pobrać od powódki kwotę 44, 32 zł oraz od pozwanej kwotę 72,30 zł tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa na sporządzenie opinii biegłego sądowego, o czym orzeczono w punkcie 4 i 5 sentencji wyroku, uwzględniając stosunek wygranej w procesie każdej ze stron.

SSR Jolanta Brzęk