Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy (...) III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Marek Szcześniak

Protokolant sekr.sądowy Karol Kotoński

Po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2017 r. (...).

przy udziale -

sprawy z powództwa: W. F.

przeciwko: A. Z.

o: ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

I.  ustala, że w dniu 09.04.2016r wygasł obowiązek alimentacyjny W. F. wobec A. Z. (która poprzednio nosiła nazwisko (...)) ostatnio ustalony w kwocie 600zł (sześćset) miesięcznie na mocy wyroku z dnia (...) w sprawie (...) Sądu Rejonowego (...),

II.  nie obciąża pozwanej A. Z. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda W. F..

UZASADNIENIE

W. F. w dniu (...). wniósł pozew przeciwko A. Z. domagając się – po sprecyzowaniu stanowiska na rozprawie w dniu (...). (k. 55 verte) – stwierdzenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego określonego w kwocie po 600zł w sprawie (...) Sądu Rejonowego (...), poczynając od dnia (...).

W uzasadnieniu wskazano m.in., iż córka W. F. w dniu (...). zawarła związek małżeński i obecnie nosi nazwisko (...), córka liczy (...) i osiągnęła zdolność do samodzielnego utrzymania, a w lipcu (...) urodziła dziecko i obecnie mieszka z mężem i swoim dzieckiem. Natomiast obowiązek alimentacyjny małżonka wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych (w tym ojca). Ponadto sytuacja finansowa W. F. jest trudna gdyż posiada on na utrzymaniu drugie dziecko tj. (...) córkę. W rezultacie istnieją również podstawy do uchylenia się przez W. F. od obowiązku płacenia alimentów dla dorosłej A. Z. w trybie art. 133 § 3 kro gdyż świadczenia alimentacyjne połączone są dla ojca z nadmiernym uszczerbkiem. W. F. prowadzi 13-hektarowe gospodarstwo rolne, uprawia zboże i zioła, a jego roczny dochód wynosi ok. (...) zł brutto.

Wyjaśniono również że W. F. zaprzestał płacenia alimentów dla córki A. Z. od kwietnia (...), tj. od miesiąca w którym zawarła związek małżeński. Z informacji posiadanych przez W. F. wynika, że córka A. w roku szkolnym 2015/2016 była uczennicą (...) w (...), na kierunku (...), w systemie zaocznym, nauka była bezpłatna, a zajęcia odbywały się co dwa tygodnie w soboty i niedziele, co pozwalało córce na podjęcie pracy i osiąganie dochodów.

W (...). W. F. otrzymał pismo od komornika sądowego przy SR w (...), w sprawie (...), o zajęciu wierzytelności. Jak wynika z treści pisma A. Z. skierowała do egzekucji komorniczej tytuł wykonawczy wydany w sprawie (...) SR (...) domagając się prowadzenia egzekucji zasądzonych na jej rzecz alimentów za okres od kwietnia (...) Zadłużenie zostało określone przez komornika kwotą (...) do której doliczono znaczne koszty egzekucji. (k.2-16)

W. F. złożył ponadto wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów niniejszego procesu, w tym wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem, w kwocie łącznie 2.777 zł (k.2 i 98).

Pozwana A. Z. – po sprecyzowaniu stanowiska na rozprawie w dniu (...). (k. 30 verte) i w piśmie z dnia (...). (k.37) oraz na rozprawie w dniu (...). (k. 55 verte) – uznała powództwo częściowo zgadzając się na wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego lecz od dnia (...) i wniosła o oddalenie powództwa w pozostałej części wskazując m.in., iż mieszka w (...) z mężem i synem mał. J. Z. urodzonym w dniu (...) Opłaty mieszkaniowe wynoszą łącznie ok. (...) miesięcznie. A. Z. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem i synem. Obecnie jest studentką (...) studiów niestacjonarnych na Uniwersytecie (...), na kierunku (...). Opłata czesnego za studia wynosi (...) rocznie. Wcześniej była studentką w (...) (...) na kierunku (...). A. Z. nie pracuje i nigdy wcześniej nie pracowała. W okresie od 24 czerwca 2016r. do 24 czerwca 2017r. pobierała świadczenie rodzicielskie w wysokości (...) miesięcznie, w związku z urodzeniem syna. Jej mąż S. Z. osiąga dochody w wysokości ok. (...) netto miesięcznie. A. Z. jest właścicielką mieszkania w (...), które zostało oddane w najem i pobiera 950 zł netto miesięcznie tytułem czynszu najmu.

Ponadto A. Z. wskazała, że zawarcie przez nią małżeństwa nie powoduje ustania obowiązku alimentacyjnego jej ojca, tym bardziej że A. Z. nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać. Obecnie kontynuuje ona naukę, mąż A. Z. dopiero (...). zakończył zajęcia dydaktyczne na studiach.

Z tych względów A. Z. ostatecznie wyraziła zgodę na uchylenie obowiązku alimentacyjnego pomimo, że jej sytuacja materialna jest bardzo trudna, jednakże wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego może nastąpić od dnia 5 października 2017r. (k.24-28,37-51,63-71)

A. Z. złożyła wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów niniejszego procesu, w tym wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem, według norm przepisanych (k.37)

S ą d u s t a l i ł c o n a s t ę p u j e

Na mocy wyroku z dnia (...) w sprawie (...) Sądu Rejonowego (...), zasądzono od W. F. na rzecz wówczas małoletniej A. F. alimenty w wysokości 600zł miesięcznie.

Wówczas A. F., ur. (...), była uczennicą (...), mieszkała z matką M. Z.. Matka małoletniej posiadała orzeczenie o zaliczeniu do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, pracowała i zarabiała ok. (...) miesięcznie.

W. F. był wówczas właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. (...) i osiągał dochód w wysokości ok. (...) miesięcznie. Posiadał na utrzymaniu córkę pochodzącą ze związku pozamałżeńskiego tj. mał. N. F., urodzoną w dniu (...) Na mocy wyroku sądowego W. F. był zobowiązany do płacenia alimentów dla mał. N. po 300 zł miesięcznie.

(dowód: akta sprawy (...) SR (...) k. 2-6, 10-19, 23-34, 38-49 i 52)

A. F. w dniu (...). zawarła związek małżeński ze S. Z. i obecnie nosi nazwisko (...).

W dniu (...) urodziła syna mał. J. Z..

Obecnie mieszka z mężem i synem w (...), w mieszkaniu za które opłaty wynoszą łącznie ok. (...) miesięcznie. S. Z. osiąga dochody w wysokości ok. (...) netto miesięcznie.

A. F. jest właścicielką mieszkania w (...) przy ul. (...), które dostała w (...) w darowiźnie od swojej matki. Mieszkanie oddała w najem w czerwcu 2017r., a wcześniej to mieszkanie stało puste. Otrzymuje kwotę 950 zł netto miesięcznie za wynajem tego mieszkania. Nie posiada oszczędności. Z mężem jest współwłaścicielką samochodu (...), rok produkcji (...) który był kupiony w (...).

A. Z. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem i synem. Małżonkowie korzystają z pomocy swoich rodzin, zarówno pieniężnej jak i rzeczowej.

W roku akademickim 2014/2015 była studentką (...) na kierunku (...). Nie ukończyła nauki w tym zawodzie bo studia przerwała.

W roku szkolnym (...)była uczennicą (...) w (...), na kierunku (...), w systemie zaocznym. Tej szkoły nie ukończyła bo po zakończeniu zajęć miała jeszcze odbyć praktyki, ale była w zaawansowanej ciąży i żadna kwiaciarnia nie chciała jej przyjąć na praktyki.

W roku akademickim 2016/2017 rozpoczęła studia na Uniwersytecie (...) i obecnie jest studentką (...) studiów niestacjonarnych, na kierunku (...). Opłata czesnego za studia wynosi (...) rocznie.

A. Z. nie pracuje i nigdy nie pracowała. W okresie od 24 czerwca (...) do 24 czerwca 2017r. pobierała świadczenie rodzicielskie w wysokości (...) miesięcznie, w związku z urodzeniem syna. Jej mąż S. Z. (...). zakończył zajęcia dydaktyczne na studiach, a w listopadzie 2017r. zdał egzamin magisterski.

(okoliczności bezsporne k.8-13,37-38,46-50,63-68)

(dowód: odpis aktu małżeństwa k.7

- zaświadczenie o studiach k.27,69,79-81,

- odpis umowy o studiach na (...) w (...) k.44-45

- pismo (...) w (...) k. 94

- zeznania A. Z. k. 122-124)

Obecnie W. F. mieszka w B. z konkubiną B. B. i ich córką mał. N. F..

Nadal jest właścicielem ok. 13-hektarowego gospodarstwa rolnego w (...) (...) i uprawia zboże oraz zioła. Roczny dochód z gospodarstwa rolnego wynosi ok. (...) netto.

Konkubina W. F. szacuje, że koszty utrzymania mał. N. F. wynoszą ok. 1.400 zł miesięcznie, w tym za zajęcia w szkole muzycznej, naukę języka angielskiego i zajęcia na basenie.

W. F. zaprzestał płacenia alimentów dla córki A. Z. od kwietnia (...), tj. od miesiąca w którym zawarła ona związek małżeński.

W (...). W. F. otrzymał pismo od komornika sądowego przy SR w (...), w sprawie (...), o zajęciu wierzytelności, gdyż A. Z. skierowała do egzekucji komorniczej tytuł wykonawczy wydany w sprawie (...) SR (...) domagając się prowadzenia egzekucji zasądzonych na jej rzecz alimentów za okres od kwietnia (...) Zadłużenie zostało określone na kwotę (...) do której doliczono koszty egzekucji.

(okoliczności bezsporne k.2-6,53,54,99-104)

(dowód: odpisy z akt komorniczych k.14,15,105-121

- zaświadczenie z UG w R. k.52

- zeznania W. F. k. 124-125)

S ą d z w a ż y ł c o n a s t ę p u j e

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie zeznań stron procesu, które uznano za wiarygodne gdyż były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały, a ponadto znalazły potwierdzenie w stosownych dokumentach urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kodeksu postępowania cywilnego – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone.

W myśl art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte pozwie i innych pismach procesowych, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym zgromadzonym w sprawie.

Zgodnie z art. 128, art. 129, art. 133 § 1 oraz art. 135 § 1 i 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego kwota alimentów należnych dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie a nie posiada majątku przynoszącego dochód, zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości każdego z jego rodziców, albowiem obowiązek alimentacyjny spoczywa w odpowiednich częściach na obojgu rodzicach, stosownie do ich aktualnych możliwości finansowych.

Natomiast na mocy art. 135 § 3 kro rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Na podstawie art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, w tym także ustalenia, że obowiązek alimentacyjny wygasł.

Stosownie do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 9.11.1994r., sygn. akt III CZP 138/94, podstawą obliczenia wysokości alimentów jest dochód netto (a nie brutto) zobowiązanego (OSNC z 1995r., Nr 3, poz. 43, glosy aprobujące Tadeusz Smyczyński OSP z 1995r., Nr 9, poz. 194, oraz Zdzisław Krzemiński „Monitor Prawniczy” z 1995r., Nr 4, str. 113).

W myśl art. 130 kro obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Na mocy art. 27 kro oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli.

W doktrynie prawa rodzinnego wyjaśniono, że „zgodnie przyjmuje się, że skoro obowiązek alimentacji rozwiedzionego małżonka wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych uprawnionego, to tym bardziej w czasie trwania związku obowiązek krewnych ustępuje wzajemnemu obowiązkowi małżonków, o którym mowa w art. 27 kro.”

(K. Osajda (red.) „Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz”, Warszawa 2017, wydanie w wersji elektronicznej zawarte w Systemie Informacji Prawnej Legalis, komentarz do art. 130, teza 5)

Powyższy pogląd akceptowany jest także w orzecznictwie Sądu Najwyższego – w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 565/98 (niepublikowanym, zawartym w (...) pod numerem (...)) wskazano m.in., że z treści art. 130 kro wyprowadzana jest konkluzja, iż obowiązek małżonka przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 kro) wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych współmałżonka. W rezultacie w następstwie zawarcia małżeństwa przez córkę nastąpiło wyprzedzenie obowiązku ojca przez obowiązek męża, co stanowiło zdarzenie uzasadniające skuteczność powództwa z art. 138 kro o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.

Stosownie do treści art. 213 § 2 kpc sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba, że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Materiał procesowy zgromadzony w niniejszej sprawie wskazuje, że wygasł obowiązek alimentacyjny W. F. względem jego dorosłej córki A. Z..

Pozwana A. Z. uznała powództwo częściowo zgadzając się na ustalenie że obowiązek alimentacyjny jej ojca wygasł, z tym, że wskazała późniejsza datę wygaśnięcia niż żądał W. F..

Analiza w/w poglądów doktryny prawa i judykatury Sądu Najwyższego prowadzi do wniosku, że obowiązek alimentacyjny rodziców dorosłego dziecka wygasa z chwilą zawarcia przez to dorosłe dziecko związku małżeńskiego. Obowiązek utrzymania małżonka (o którym mowa w art. 27 kro) wyprzedza bowiem obowiązek alimentacyjny krewnych (o którym mowa w art. 133 kro).

Z tego względu należało uwzględnić powództwo w całości i ustalić, że obowiązek alimentacyjny ojca A. Z. – to jest W. F. – wygasł w dniu (...)., tj. w dniu zawarcia przez A. Z. związku małżeńskiego (a nie dopiero w dniu (...) jak tego domagała się pozwana).

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 138 kro orzeczono jak w punkcie I sentencji.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zawartą w art. 98 kpc to pozwana A. Z. powinna zwrócić powodowi W. F. koszty procesu, jednakże z uwagi na trudną sytuację materialną pozwanej i fakt że posiada ona na utrzymaniu około półtorarocznego syna, to na podstawie art. 102 kpc nie obciążono pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu, orzekając jak w punkcie II sentencji.