Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2017 roku

Sąd Rejonowy w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Ewa Nocuń-Balbus

Protokolant Beata Stefaniuk

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2017 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa

Ł. L.

przeciwko

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S.

o zapłatę

1.  powództwo oddala,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 1217 zł (jeden tysiąc dwieście siedemnaście zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSR Ewa Nocuń-Balbus

Sygn. akt VIII GC 1440/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2017r. powód Ł. L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. kwoty 2 634,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu, wskazał, że mocą umowy cesji poszkodowana przeniosła na niego wierzytelność wobec pozwanego z tytułu pozostałej części kosztów najmu. Ubezpieczyciel wypłacił bowiem na rzecz powoda odszkodowanie z tego tytułu w kwocie niższej niż podnoszona przez niego wartość czynszu najmu.

W dniu 5 maja 2017r. Referendarz Sądu Rejonowego w Częstochowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie pozwany (...) Spółki Akcyjnej w S. zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu podniósł, że spór między stronami dotyczy uzasadnionego okresu oraz stawki dobowej najmu. W ocenie ubezpieczyciela, najem samochodu zastępczego powyżej 6 dni jest niezasadny, bowiem uszkodzenia pojazdu były nieznaczne i nie wyłączały pojazdu z ruchu, a technologiczny czas naprawy wynosił 3 dni robocze. Ponadto, pozwany poinformował poszkodowaną o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego za jego pośrednictwem, a gdyby poszkodowana wybrała ofertę innego podmiotu – o weryfikacji stawki dobowej najmu do kwoty 135,00 zł brutto, czyli takiej, jaką stosuje pozwany. Poszkodowana nie skorzystała z propozycji pozwanego.

W piśmie z dnia 14 maja 2017r. powód podtrzymał swoje stanowisko. Wskazał, że uszkodzeniu uległ nie tylko zderzak, ale również wzmocnienie. Okres naprawy obejmuje rzeczywisty, a nie technologiczny czas naprawy. Poszkodowany nie musi poszukiwań najtańszej oferty w zakresie stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego. Ponadto, poszkodowana wynajęła pojazd klasy C, a uszkodzeniu uległ pojazd z segmentu D, wobec czego powód dążył do minimalizacji szkody.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 stycznia 2017r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód M. (...) nr rej. (...), będący własnością poszkodowanej A. W.. Sprawcą szkody był ubezpieczony w zakresie OC u pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S.. W pojeździe poszkodowanej uszkodzeniu uległ tył pojazdu – tylny zderzak i klapa bagażnika. Uszkodzenia pozwalały na korzystanie z pojazdu, co też poszkodowana czyniła do chwili odstawienia do warsztatu mechanicznego.

Samochód ten należy do segmentu D.

( dowód: kserokopie dowodu osobistego i rejestracyjnego oraz prawa jazdy – k. 18-19; akta szkody na płycie CD – k. 52; zeznania świadka A. L.-W. – k. 67v; dowód z przesłuchania powoda – k. 67v)

Szkoda została zgłoszona pozwanemu dnia 24 stycznia 2017r. W e-mailu z dnia 27 stycznia 2017r. pracownik ubezpieczyciela poinformował poszkodowaną o możliwości zorganizowania bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego w wypożyczalniach, które współpracują z ubezpieczycielem tj. A., 99 R. lub R. a car. Wskazał również stawki dobowe najmu pojazdu zastępczego w zależności od klasy samochodu tj. 135 zł w przypadku pojazdu klasy D i 95 zł w przypadku pojazdu klasy C. Ponadto, poinformował, że gdyby poszkodowana zdecydowała się skorzystać z oferty innego podmiotu, zarówno czas najmu, jak i stawka dobowa podlegają weryfikacji do wartości uznawanych przez pozwanego.

( dowód: akta szkody na płycie CD – k. 52; zeznania A. L.-W. – k. 67v)

Uszkodzony pojazd poszkodowanej został oddany do naprawy w warsztacie (...) P. K. w C. w dniu 18 marca 2017r. Naprawa rozpoczęła się dnia 23 marca 2017r., a zakończyła – 30 marca. Wcześniej, gdyż dnia 24 marca warsztat złożył zamówienie na części zamienne, które zostały dostarczone dnia 27 marca 2017r. Samochód po naprawie został odebrany przez poszkodowaną dnia 31 marca 2017r. i wtedy również zakończył się najem pojazdu zastępczego. Naprawa nie rozpoczęła się od razu z uwagi na konieczność naprawy pojazdów wcześniej przyjętych przez warsztat.

( dowód: arkusz naprawy pojazdu – k. 17; dowód z przesłuchania powoda – k. 67v)

Poszkodowana oraz jej brat – powód Ł. L. zawarli w dniu 18 marca 2017r. umowę najmu pojazdu zastępczego O. (...) nr rej. (...). Pojazd jest zaliczany do kategorii C. Stawka dobowa najmu wynosiła 200 zł netto (246 zł brutto), a zasadności tej stawki powód dowodził poprzez porównanie z cennikami innych wypożyczalni. Samochód został wydany poszkodowanemu w dniu zawarcia umowy, a zwrócony powodowi – dnia 31 marca 2017r. Łącznie, najem trwał 14 dni. Po zakończeniu najmu powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 3 444 zł brutto, obciążając nią poszkodowaną.

( dowód: faktura – k. 10; umowa najmu – k. 11-12; protokół zdawczo-odbiorczy – k. 13; cennik powoda – k. 14; oświadczenie poszkodowanej – k. 16)

W dniu 18 marca 2017r. poszkodowana (cedent) i powód (cesjonariusz) zawarli umowę cesji, wedle której cedent przeniósł na powoda wierzytelność przysługującą mu względem pozwanego z tytułu prawa do odszkodowania za korzystanie z pojazdu zastępczego.

( dowód: umowa cesji – k. 15)

Decyzją z dnia 3 kwietnia 2017r. pozwany przyznał na rzecz powoda odszkodowanie w kwocie 540 zł brutto tytułem kosztów najmu. Stawka dobowa została zweryfikowana do kwoty 135 zł brutto (z 200 zł netto), a za uzasadniony czas trwania najmu uznano 4 dni. Z kolei, w e-mailu z dnia 13 kwietnia 2017r. przyznał dodatkowe odszkodowanie w wysokości 270 zł brutto tytułem kosztów najmu za dodatkowe 2 dni. Łącznie, ubezpieczyciel uznał 6 dni najmu (2 dni – organizacyjne, 3 dni – technologiczny czas naprawy, 1 dzień wolny) przy stawce dobowej 135 zł brutto.

( dowód: decyzja pozwanego – k. 20-21; odwołanie powoda – k. 22-24; e-mail pozwanego – k. 25-27)

Pismem z dnia 2 kwietnia 2017r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3 444 zł brutto tytułem nieuiszczonej części kosztów najmu pojazdu zastępczego.

( dowód: wezwanie do zapłaty – k. 9)

Dokonując powyższych ustaleń, Sąd oparł się na dowodach w postaci dokumentów i innych środków dowodowych. Ich prawdziwość i wiarygodność nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw do tego, aby odmówić im wiary. Sąd zaaprobował zeznania świadka A. W. z uwagi na ich jasność i szczerość . Świadek niewiele wniosła do sprawy szczerze przyznając, że wszystkim zajmował się mąż. Z kolei, dowód z przesłuchania powoda Sąd przyjął jako podstawę ustaleń stanu faktycznego tylko w zakresie, w jakim znajduje potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd nie oparł się na wydrukach cenników przedstawionych przez powoda albowiem ich wybór opierał się na nieznanych Sądowi , subiektywnych kryteriach.

Sąd zważył, co następuje:

Legitymacja powoda w niniejszej sprawie uzasadniona jest treścią art. 509 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Odpowiedzialność pozwanego w niniejszej sprawie wywodzi się z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy szkody spowodowanej ruchem pojazdu. Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z treści art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) wynika, że z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Do rozstrzygnięcia o odszkodowaniu ubezpieczeniowym przy ubezpieczaniu OC koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych reguł Kodeksu cywilnego odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Jeżeli pojazd nadaje się do naprawy odszkodowanie może obejmować pozostające w adekwatnym związku przyczynowym koszty najmu pojazdu zastępczego na czas niezbędny do naprawy pojazdu. Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego i nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28).

Zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. to na powodzie spoczywał obowiązek wykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. Powód powinien więc wykazać zdarzenie, z którym wiąże odpowiedzialność ubezpieczyciela, wystąpienie szkody oraz jej wysokość jak również związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą. W sprawię bezspornym był fakt zaistnienia kolizji, za która sprawca odpowiadał na zasadzie art. 436 § 2 k.c. oraz wystąpienie szkody, która pozostawała w związku przyczynowym ze zdarzeniem. Pozwany uznał odpowiedzialność co do zasady ,zakwestionował natomiast wysokość szkody uznając czas wynajmu w liczbie 6 dni oraz stawkę dobową w kwocie 135 zł.

Powód nie wykazał, aby koszty najmu pojazdu ponad kwotę przyznaną przez pozwanego były celowe i uzasadnione. Przedłożył jedynie umowę najmu pojazdu i arkusz naprawy. Z dowodów tych nie wynika jaki był w rzeczywistości niezbędny okres korzystania z pojazdu zastępczego. Z arkusza naprawy pojazdu wynika natomiast, że samochód znajdował się w warsztacie w okresie od 18 marca 2017r. do 31 marca 2017r. przy czym został odstawiony w sobotę i do 22 marca 2017r. nie podjęto żadnych czynności z uwagi na realizację innych napraw. Arkusz naprawy jako dokument prywatny ( art. 245 k.p.c.) nie stanowią dowodu potwierdzającego konieczny czas naprawy pojazdu. Tym samym na podstawie powyższych dowodów nie było możliwe określenie celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego. Czasu pozostawania pojazdu w warsztacie nie można bowiem wprost utożsamiać z okresem niezbędnego najmu. Powód nie wykazał, że był to czas niezbędny na naprawę samochodu.

Z art. 361 § 1 k.c. wynika odpowiedzialność zobowiązanego do naprawienia szkody za normalne następstwa zdarzenia. W adekwatnym związku przyczynowym z kolizją drogową pozostaje konieczność korzystania z pojazdu zastępczego przez czas niezbędny do naprawy uszkodzonego samochodu. Stosownie do art. 362 k.c. ubezpieczyciel nie odpowiada za szkodę w zakresie w jakim poszkodowany przyczynił się do jej powstania. Na poszkodowanym spoczywa obowiązek minimalizowania szkody. Powinien więc znaleźć warsztat, który zrealizuje naprawę w czasie do tego koniecznym. Jeżeli natomiast wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi poszkodowany zleca naprawę, która ma być realizowana przez okres dłuższy niż niezbędny, to jego powinny obciążać koszty najmu pojazdu przez czas niecelowego pozostawania pojazdu w warsztacie.

Należy zauważyć, że kolizja nastąpiła w dniu 17 stycznia 2017 roku, a do naprawy pojazd został oddany dopiero w dniu 18 marca 2017 roku. Jak wynika z zeznań świadka po zaistnieniu kolizji poszkodowana nadal go użytkowała. Samochód nie został więc w tym okresie wyłączony z eksploatacji. Poszkodowana mogła z niego nadal korzystać i w tym czasie ustalić z serwisem optymalny czas oddania go do naprawy, tak aby trwała ona możliwie najkrócej.. W ocenie sądu powód nie wykazał, aby okres powyżej 6 dni był okresem niezbędnym do naprawy. Poszkodowana postępując racjonalnie powinna ustalić z warsztatem , że samochód odstawi do warsztatu dopiero, gdy będą już dostępne części, tak aby warsztat od razu mógł przystąpić do naprawy, a do tego czasu mogła pojazd nadal użytkować. Powód nie wnosił również o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wykazania zasadności czasu naprawy i nie sprostał obowiązkowi z art. 6 k.c.. Należy zaznaczyć. Iż kwestionowanie czasokresu naprawy przez pozwanego sprowadza się do kwestionowania adekwatnego związku przyczynowego ponad uznany okres i to powód jako wywodzący skutki prawne z tego faktu winien udowodnić celowość i zasadność naprawy w czasie przekraczającym czas uznany przez pozwanego. Powód winien wykazać adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem i szkodą a nie pozwany bo nie ten ostatni wywodzi skutki prawne.

Przechodząc do kwestii wysokości stawki czynszu za wynajmowany pojazd wskazać należy, że również w tym zakresie stanowisko pozwanego zasługuje na uwzględnienie. Przede wszystkim, w e-mailu z dnia 27 stycznia 2017r. pracownik ubezpieczyciela poinformował poszkodowaną o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego u podmiotu, która współpracuje z ubezpieczycielem. Wskazał również stawki dobowe najmu pojazdu zastępczego w zależności od klasy samochodu i poinformował że gdyby poszkodowana zdecydowała się skorzystać z oferty innego podmiotu, zarówno czas najmu, jak i stawka dobowa podlegają weryfikacji do wartości uznawanych przez pozwanego. Poszkodowana miała zatem pełną świadomość możliwego postępowania ubezpieczyciela w razie zawarcia umowy najmu z innym podmiotem (należy wskazać, że te informacje zostały przesłane drogą elektroniczną, a zatem poszkodowana mogła wielokrotnie analizować je i skonfrontować z ofertami innych wypożyczalni), co zresztą sama przyznała. Co więcej, poszkodowana została poinformowana o ofercie ubezpieczyciela ponad półtora miesiąca przed wynajęciem przez nią samochodu zastępczego. Był to bez wątpienia wystarczający okres na porównanie propozycji pozwanego z ofertami innych podmiotów i wybór najlepszej z nich. Poszkodowana jednak, jak wskazała, zdecydowała się na najem samochodu zastępczego u powoda tylko dlatego, że on jest jej bratem. Taki wybór, jako zupełnie nieoparty na analizie ofert wskazanych podmiotów, w świetle ustaleń w niniejszej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód podniósł, że poszkodowany nie ma obowiązku wyboru oferty najtańszej na rynku ani takiej, która jest aprobowana przez ubezpieczyciela. W odniesieniu do pierwszego z twierdzeń powoda, Sąd zgadza się z nim, jednak należy podnieść, że zachowanie osoby poszkodowanej podlega ocenie pod względem współdziałania z ubezpieczycielem w zakresie minimalizacji szkody (jak wynika z art. 362 k.c., art. 826 § 1 k.c. i art. 17 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, t.j.: Dz.U. z 2016 r. poz. 2060). Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia z dnia 25 sierpnia 2017r., III CZP 20/17, którą Sąd aprobuje, wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu, są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W niniejszym postępowaniu, z powyższych względów, nie sposób stwierdzić, by koszty najmu pojazdu zastępczego ponad kwotę zaaprobowaną przez ubezpieczyciela były celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Reasumując, żądanie powoda jest niezasadne w całości.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania, na mocy art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 805 i nast. k.c., art. 822 § 1 k.c. i art. 509 k.c. i nast. a contrario.

Sąd orzekł o kosztach postępowania na mocy art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 217 zł składa się opłata od pełnomocnictwa – 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w niniejszej sprawie – 1 200 zł.

SSR Ewa Nocuń-Balbus