Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE CZĘŚCIOWE

Dnia 4 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu XI Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2018 r. w Toruniu na rozprawie

sprawy z wniosku J. M.

z udziałem I. M.

Podział majątku wspólnego

postanawia:

I.  oddalić wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym,

II.  podzielić częściowo majątek wspólny J. M. i I. M.

w postaci przedsiębiorstwa pod nazwą (...),

III.  przyznać przedsiębiorstwo pod nazwą (...) na wyłączną własność uczestniczce I. M.,

IV.  zasądzić od uczestniczki I. M. na rzecz wnioskodawcy J. M. kwotę 42.550,00 zł (czterdzieści dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt złotych) płatną w terminie czterech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia w sprawie wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności spłaty.

XI Ns 946/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawca J. M. złożył wniosek o podział majątku wspólnego. Do wspólnego dorobku zaliczył nieruchomość położoną w T. przy ul. (...), nieruchomość położoną w P. przy ul. (...), działkę pracowniczą położoną w T. przy ul. (...), pawilon handlowy położony w T. przy ul. (...), samochód osobowy M. (...), samochód dostawczy M. (...), akcje spółek giełdowych, jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym w Banku (...), towar drogerii (...) oraz wyposażenie domu jednorodzinnego i pawilonu handlowego.

Uczestniczka I. M. w odpowiedzi na wniosek zakwestionowała wartość drogerii (...) podaną we wniosku. W odpowiedzi na wniosek złożyła także wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym w ten sposób, że jej przysługiwałby udział w wysokości 3/4, a wnioskodawcy w wysokości 1/ 4 części.

Wniosek o ustalenie nierównych udziałów uczestniczka uzasadniła w następujący sposób: w (...) urodził się syn stron Ł.. Wnioskodawca rozpoczął zasadniczą służbę wojskową. W tym czasie ciężar wychowania dziecka i utrzymania rodziny spoczął na uczestniczce. Po 14 miesiącach wnioskodawca jako jedyny żywiciel rodziny zostaje zwolniony ze służby i podejmuje pracę. Małżonkowie przeprowadzili się do T. na skutek darowizny domu przy ul. (...), przy czym wnioskodawca postawił warunek , że musi być jego współwłaścicielem. W 1990 roku małżonkowie podejmują decyzję o otwarciu drogerii. Jest ona prowadzona przez uczestniczkę, a wnioskodawca pomaga w jej prowadzeniu i zajmuje się dowożeniem towaru. W tym czasie małżonkowie pracują „od świtu do nocy” i trwa to 2 – 3 lata. Po tym czasie zostaje zatrudniony pracownik, a potem kolejni. Otwierane są również kolejne punkty sprzedaży. Wnioskodawca coraz mniej zajmował się wspólnie z uczestniczką działalnością gospodarczą. I. M., jak twierdzi w odpowiedzi na wniosek, zaczęła prowadzić działalność samodzielnie. W 2005 roku J. M. ostatecznie przestaje pomagać w prowadzeniu drogerii. Wnioskodawca jak twierdzi uczestniczka oświadczył, iż będzie zajmował się remontem domu, rozliczaniem utargów i przygotowywaniem pieniędzy do banków. Wnioskodawca przestał interesować się tym czy starcza pieniędzy na pokrycie płatności. Pozostawiał uczestniczce listy zakupów. Ponadto uczestniczka wywodziła, że wnioskodawca grał na giełdzie marnotrawiąc wspólny dorobek. Ponadto grał również na dużą skalę w Totolotka. Faktyczna separacja nastąpiła w 2010 roku.

J. M. w piśmie z dnia 28 sierpnia 2012 roku wniósł o oddalenie wniosku o ustalenie nierównych udziałów. Wnioskodawca wywodził, iż inwestowanie na giełdzie odbywało się za wiedzą i zgodą uczestniczki. Zyski z giełdy przelewane były na indywidualne, wspólne konto stron, a później środki z niego były transferowane na konto firmowe drogerii (...). Nie może więc być mowy o skrytym działaniu wnioskodawcy. J. M. podnosił, że czasie trwania małżeństwa obie strony wspólnie przyczyniały się do powstania majątku wspólnego.

SĄD USTALIŁ I ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Wnioskodawca i uczestniczka zawarli związek małżeński 24 listopada 1984 roku. Został on rozwiązany przez rozwód 20 kwietnia 2011 roku. Wyrok ten uprawomocnił się 11 maja 2011 roku. [dowód: kopia wyroku k. 7 akt].

W czasie trwania małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka prowadzili działalność gospodarczą pod firmą (...). [dowód: zeznania świadków K. Z. k. 105 akt, J. B. k. 96 akt, B. C. k. 96 akt, L. D. k. 97 akt, H. G. k. 97 akt, D. S. k. 98 akt, Ł. M. k. 98 akt].

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt dokumentów oraz zeznań świadków.

Przynależność przedsiębiorstwa (...) do majątku wspólnego wydaje się bezsporna. W tym stanie rzeczy oczywistym było zaliczenie przedsiębiorstwa do majątku wspólnego.

Wartość przedsiębiorstwa została określona przez biegłego. Sąd oparł się na tej opinii. Zdaniem Sądu została ona sporządzona w sposób profesjonalny. Wątpliwości co do opinii pierwotnej zostały wyjaśnione w opinii uzupełniającej. Sąd czyni argumentację przytoczoną przez biegłego własną i w związku z tym nie wydaje się celowe ponowne przytaczanie treści opinii w treści uzasadnienia.

Sąd przyznał przedmiotowe przedsiębiorstwo uczestniczce. Kwestią bezsporną jest to, że to I. M. w chwili obecnej prowadzi działalność gospodarczą. Wnioskodawca nie kwestionował tego , że ma to miejsce od kilku lat. W tym stanie rzeczy przyznanie przedmiotowego przedsiębiorstwa uczestniczce wydaje się najbardziej celowym rozwiązaniem.

Jeśli chodzi o wniosek o ustalenie nierównych udziałów, to świadek J. B. zeznała, iż wnioskodawca przebywał w drogerii jak trzeba coś było rozbić męską ręką np. przywieźć lub wywieźć towar, wymienić świetlówki. Bywał w drogerii sporadycznie do 2010 roku. Świadek zeznał także, że wnioskodawca w czasie kiedy świadek pracował w drogerii czyli od 2008 roku zajmował się wykończeniem wspólnego domu stron. Prowadzeniem działalności gospodarczej zajmowała się uczestniczka. Świadek B. C. zeznała, iż pracuje w drogerii od 15 , 16 lat. Z zeznań świadka wynika, iż wnioskodawca pracował w drogerii w czasie kiedy był tam magazyn. Został on zlikwidowany ok. 10 lat temu. Wnioskodawca zajmował się przywożeniem i wywożeniem towaru. W późniejszym okresie J. M. pojawiał się w drogerii rzadko. Zajmował się naprawą zamków. Ponadto przeprowadził remont dachu w punkcie sprzedaży na osiedlu (...). W czasie kiedy świadek pracował w punkcie na targowisku (...) towar przywoził mu wnioskodawca. Świadek L. D. przyjeżdżał do drogerii w latach 2007 – 2009 jako przedstawiciel handlowy. Świadek widywał wnioskodawcę w drogerii. Świadek H. G. jak zeznała, zaczęła się zajmować dokumentacją drogerii 10 , 12 lat temu. Zdaniem świadka prowadzeniem przedsiębiorstwa zajmowała się uczestniczka. Świadek widział wnioskodawcę raz układającego regały. Świadek zeznał, iż uczestniczka skarżyła się, że wnioskodawca gra na giełdzie. Świadek D. S. zeznał, że nie widuje wnioskodawcy od 5,6 lat. Z wnioskodawczynią łączą go stosunki biznesowe. Świadek Ł. M. jest synem stron. Wyjaśnił, że rodzice początkowo wspólnie prowadzili firmę. Do czasu jego studiów rodziców nigdy nie było w domu, bo wspólnie rozwijali firmę. Zanim firma zaczęła zatrudniać pracowników wnioskodawca sprzedawał w sklepie. Potem zajął się sprawami administracyjnymi, a uczestniczka zamówieniami towarów. W czasie kiedy między małżonkami zaczęło dochodzić do konfliktów wnioskodawca wycofał się ze współudziału w prowadzeniu drogerii. Świadek zeznał, że wnioskodawca przestał bywać w drogerii jakieś 5 lat temu. Wnioskodawca zajmował się także naprawami domowymi, a potem remontem domu. Przygotowywał także obiady. Świadek zeznał, iż wnioskodawca chciał zatrudnić się jako przedstawiciel jednakże uczestniczka była temu przeciwna. Zdaniem świadka to raczej z inicjatywy uczestniczki dochodziło do niecelowego wydawania środków finansowych. Jako przykład podał zakup sportowego M. zamiast samochodu dostawczego. Zdaniem świadka wnioskodawca nie trwonił pieniędzy. Wykonywał wszelkie prace remontowe jakie były potrzebne. Przez 10 lat sprzedawał towar na rynku. Ponadto zbijał regały, woził towar i rozliczał utargi do czasu kiedy uczestniczka oświadczyła, że odchodzi od wnioskodawcy. W przekonaniu świadka założycielem firmy był wnioskodawca. Ponadto świadek zeznał, iż operacje giełdowe odbywały się za wiedzą uczestniczki. Świadek K. Z. zeznała, że wnioskodawca zajmował się raczej sprawami technicznymi firmy, a uczestniczka sprawami wewnątrz firmy. Zdaniem świadka małżonkowie wspólnie prowadzili działalność gospodarczą i uzupełniali się wzajemnie. Zdaniem świadka uczestniczka wiedziała o operacjach giełdowych. Świadek oświadczył, iż on również o tym wiedział, co prowadziłoby do wniosku, że inwestowanie na giełdzie nie miało charakteru tajnego. Świadek zeznał także, że wnioskodawca czyli brat świadka, pokazywał mu efekty swoich prac remontowych niemal przy okazji każdej wizyty u stron. Zdaniem świadka wnioskodawca dowoził towar do drogerii do czasu rozwodu. Świadek wyjaśnił, że wnioskodawca zdecydował się samodzielnie wykonywać remont ze względu na wysokie koszty usług. Świadek wyjaśnił także, że widział wnioskodawcę w drogerii wymieniającego świetlówki i pracującego przy regałach.

Zgodnie z treścią art. 43 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów z majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczyniał się do powstania tego majątku. Wykładnia cytowanego przepisu nakazuje ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym w sytuacjach kiedy jeden z małżonków w sposób zawiniony trwoni majątek lub nie bierze udziału w procesie jego powstawania.

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie brak podstaw do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Podstawy, o których mowa powyżej, muszą istnieć w czasie kiedy majątek wspólny powstaje. Późniejsze , ewentualne konflikty małżeńskie nie mogą być podstawą do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Należy zwrócić uwagę, że przesłuchani w sprawie świadkowie nie negują udziału wnioskodawcy w prowadzeniu drogerii, przy czym w różny sposób określają zakres tego udziału. Zdaniem Sądu należy mieć na względzie to, że świadkowie ci są w większości pracownikami uczestniczki, bądź też łączą ich z uczestniczką sprawy biznesowe. Zważyć też należy, iż zeznania te w części odnoszą się do okresu kiedy małżonkowie byli już ze sobą skonfliktowani. Zdaniem Sądu szczególnie wiarygodne są zeznania syna stron Ł. M.. Opisuje on w sposób dokładny relacje jakie łączyły małżonków w czasie prowadzenia działalności gospodarczej. Świadek ten zaprzeczył także jakoby wnioskodawca w sposób skryty inwestował na giełdzie. Potwierdziła to także świadek K. Z.. Należy też zwrócić uwagę, że w odpowiedzi na wniosek , w której został zawarty wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym uczestniczka odnosi się do końcowego okresu wspólnego pożycia. Należy więc domniemywać zgodnie z cytowanym przepisem, że w okresie wcześniejszym małżonkowie wspólnie przyczyniali się do powstawania wspólnego dorobku.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.