Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2018 r. w Lublinie

sprawy (...) Spółki Akcyjnej w R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o zwrot nienależnie pobranych świadczeń

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zamościu

z dnia 8 września 2017 r. sygn. akt IV U 691/16

oddala apelację.

Jacek Chaciński Małgorzata Pasek Małgorzata Rokicka-Radoniewicz

III AUa 980/17

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 13 czerwca 2016 r. zobowiązał płatnika składek (...) S.A. Oddział w Z. do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 16 października 2010 r. do 31 maja 2016 r., w kwocie 1.071,02 zł i odsetek za okres od 6 listopada 2010 r. do 13 czerwca 2016 r., w kwocie 320,25 zł. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że świadczenia zostały wypłacone W. S. bezpodstawnie, w wyniku złożenia podwójnych raportów ubezpieczeniowych, które spowodowały zawyżenie wysokości emerytury. Organ rentowy przyjął, że przyczyną błędnie zawyżonego świadczenia było przekazanie do ZUS korekt kompletów dokumentów rozliczeniowych za m-ce: grudzień 2001 r., styczeń 2002 r., marzec 2002 r. i maj 2002 r. przez płatnika składek z nr NIP - (...) i REGON - (...) ( (...) S.A. Oddział w Z.), zamiast nr NIP - (...) i REGON - (...) ( (...) S.A.).

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Zamościu wniósł płatnik składek, zarzucając naruszenie art. 84 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121 ze zm.) poprzez uznanie odpowiedzialności płatnika, że w okresie od 16 października 2010 r. do 31 maja 2016 r. z powodu złożenia podwójnych raportów ubezpieczeniowych doszło do zawyżenia emerytury wypłaconej W. S. oraz naruszenie art. 84 ust. 3 tej ustawy, poprzez żądanie zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy, ewentualnie za okres dłuższy niż ostatnie 3 lata.

Sąd Okręgowy w Zamościu wyrokiem z dnia 8 września 2017 roku zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że (...) SA w R. nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 16 października 2010 r. do 31 maja 2016 r., w kwocie 1.071,02 zł i odsetek za okres od 6 listopada 2010 r. do 13 czerwca 2016 r., w kwocie 320,25 zł.

Sąd Okręgowy ustalił, że (...) S.A. Oddział z siedzibą w Z. powstał z dniem 1 września 2010 r., w wyniku zmian organizacyjno-prawnych, w miejsce wcześniej funkcjonującej (...) S.A. w Z.. Każdemu z tych podmiotów nadano odrębne nr NIP i REGON.

Za miesiące: grudzień 2001 r., styczeń 2002 r., marzec 2002 r. i maj 2002 r., istniejący wówczas płatnik przekazał organowi rentowemu prawidłowe raporty ZUS(...)(imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach), dotyczące m.in. zatrudnionego wtedy W. S.. Już po powstaniu z dniem 1 września 2010 r. (...) S.A. Oddział z siedzibą w Z., w miejsce (...) S.A. w Z., A. J., pracownik odwołującego się, zajmująca się sprawami ubezpieczeniowymi, otrzymała z ZUS we wrześniu 2010 r. zalecenie, aby dokonać korekty w/w dokumentów ubezpieczeniowych w zakresie zgłoszeniowym, tj. nr kodu ubezpieczeń. Zalecenie nie dotyczyło W. S., ale Program (...) był tak skonstruowany, że należało przywołać od nowa wszystkie raporty dotychczasowe w ujęciu miesięcznym. Chociaż korekty dotyczyły raportów złożonych wcześniej przez innego, nie istniejącego już płatnika, to na zalecenie organu rentowego, w dniu 24 września 2010 r., zostały sporządzone przez (...) S.A. Oddział z siedzibą w Z.. W tym czasie posiadał on swój nr NIP i REGON, które powołał składając te korekty. W tym okresie od 1 września 2010 r., tj. od dnia powstania (...) S.A. Oddział z siedzibą w Z., nie dokonano jeszcze rozcalenia kont obecnego i poprzedniego (nie istniejącego) płatnika składek. Dokonał tego w dniu 5 listopada 2010 r. zespół informatyków, pracujących przy Oddziale ZUS w P.. Od tego czasu jest możliwość dokonywania korekt raportów ubezpieczeniowych z odpowiednimi nr NIP i REGON, w zależności od tego, który podmiot składał je po raz pierwszy.

Powyższe spowodowało, że w okresie od 24 września 2010 r. do 5 listopada 2010 r. W. S. miał ujawnione składki za grudzień 2001 r. oraz styczeń, marzec i maj 2002 r., na kontach różnych płatników, o różnych nr NIP i REGON. Decyzją z dnia 27 października 2010 r. organ rentowy przyznał W. S. prawo do emerytury i na podstawie zapisów na kontach obu płatników, uwzględnił przy ustalaniu wysokości emerytury, podwójne składki z w/w 4 miesięcy, przez co doszło do bezpodstawnego zawyżenia świadczenia. W następstwie przyjęcia przez organ rentowy, do wyliczenia wysokości emerytury, składek w podwójnych kwotach, W. S. w okresie od 16 października 2010 r. do 31 maja 2016 r., pobrał bezpodstawnie kwotę 1.071,02 zł, którą to kwotą wraz z odsetkami organ rentowy obciążył odwołującego się.

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych W. S., złożonych do akt sprawy niniejszej oraz w oparciu o zeznania świadków – pracowników płatnika, które to dowody Sąd Okręgowy obdarzył wiarą.

Sąd Okręgowy orzekł, że zgodnie z art. 84 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1778), jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot. Nieprawdziwe dane to informacje podane przez pracodawcę (płatnika składek), które są niezgodne ze stanem faktycznym. W rozpoznawanej sprawie odwołujący się w korektach raportów ubezpieczeniowych, wskazał prawdziwe dane dotyczące składek W. S., a jedynie posłużył się przy tym własnymi nr NIP i REGON, zamiast nr NIP i REGON (...)S.A. w Z..

Trudno zarzucić odwołującemu się, że w dniu 24 września 2010 r., przy składaniu korekt, przywołał własne nr NIP i REGON, a nie (...) S.A. w Z., która w tym dniu już nie istniała, a odwołujący się nie miał ze strony organu rentowego pewnych informacji, jak postępować w takim przypadku. Program (...) również nie był w pełni przygotowany do takich sytuacji i dopiero praca zespołu informatyków ZUS Oddziału w P., dała pozytywny efekt. Organ rentowy nie sprawdził natomiast w odpowiednim czasie, czy kwestia braku rozcalenia kont, spowodowała skutki finansowe i nie podjął wcześniej żadnych działań, aby je wykluczyć lub zminimalizować.

W okolicznościach faktycznych sprawy odwołującemu się nie można postawić skutecznie zarzutu przekazania nieprawdziwych danych i winy w złożeniu „podwójnych raportów ubezpieczeniowych”. Stąd odwołujący się nie jest zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych przez W. S. świadczeń za okres od 16 października 2010 r. do 31 maja 2016 r., w kwocie 1.071,02 zł wraz z odsetkami.

Od tego wyroku apelację wniósł organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał naruszenie prawa materialnego art.84 ust.4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, ze (...) SA w R. nie jest zobowiązany do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń.

Wnosił o zmianę wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Apelacja nie kwestionując ustaleń Sądu Okręgowego zarzuca naruszenie prawa materialnego. Stosownie do treści art. 387 § 2 ¹ kpc jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, uzasadnienie wyroku może zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Przepis art.84 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 roku, poz.1778) określa zasady zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, definicję świadczeń nienależnie pobranych oraz krąg osób zobowiązanych do zwrotu i warunki wymagane do ustalenia ich odpowiedzialności. Zgodnie z art. 84 ust. 6 obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami obciąża odpowiednio płatnika składek, ale wyłącznie w sytuacji gdy pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Z ustaleń Sądu Okręgowego - niekwestionowanych w apelacji - wynika, że płatnik składek (...) SA nie przekazał danych nieprawdziwych. Złożenie podwójnych raportów rozliczeniowych było spowodowane niedoskonałością programu Płatnik, którego stosowanie wymusza organ rentowy, a który to program nie przewiduje niektórych sytuacji faktycznych, jak np. podział firmy.

Wbrew zarzutom apelacji w ustalonym stanie faktycznym powołany w apelacji przepis art.84 ust.6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajduje zastosowania.

Z tych względów i na mocy art.385 KPC Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.