Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bogusław Łój

Protokolant: stażysta Joanna Dejewska vel Dej

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2018 r. w Zielonej Górze

sprawy z odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 23.11.2017r. znak (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż w podstawie wymiaru emerytury wnioskodawcy uwzględnia podstawę wymiaru kapitału początkowego w wysokości
85,56 % i jego wartość na dzień 01.01.1999r. w wysokości 131.678,36 zł

SSO Bogusław Łój

Sygn. akt IV U 114/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.11.2017 r. znak: (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał R. W. emeryturę od 01.10.2017 r. tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury. Wysokość świadczenia brutto Organ Rentowy ZUS wyliczył na kwotę 2261,06 zł.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca R. W. wniósł o jej zmianę poprzez ponowne przeliczenie emerytury za okres od 01.01.1976 r. do 31.12.1987 r.

W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że we wniosku o przyznanie emerytury wnioskował o wyliczenie emerytury z całego okresu stażu pracy, decyzja natomiast wydana została na podstawie dochodów wnioskodawcy z niekorzystnego dla odwołującego dziesięciolecia.

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) od 23.08.1973 r. do 30.06.1987 r. na stanowisku mistrza energetyki wnioskodawca zajmował się zabezpieczaniem elektrycznym, energetycznym oraz wodnym zakładu.

R. W. podniósł także, że decyzja nie zawiera informacji o okresach wykonywania przez odwołującego pracy w warunkach szkodliwych, podczas gdy odwołujący wykonywał prace określone w dziale VII poz. 1 oraz poz. 4 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (praca przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzenia, prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych) oraz w dziale XIV poz. 24 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno- techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prac wymienione w wykazie.

Ponadto w okresie od 06.09.1969 r. do 18.08.1973. wnioskodawca zatrudniony był w komunalnym przedsiębiorstwie (...) w L. na stanowisku pomocy elektryka i wykonywał prace montażowe instalacji elektrycznych i energetycznych, a wiec prace określone w dziale II wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany wskazał, że niezaskarżoną przez odwołującego decyzją organ wyliczył kapitał początkowy R. W.. Do ustalenia kapitału początkowego organ przyjął najkorzystniejszy udowodniony okres kolejnych 10 lat kalendarzowych to jest od 01.01.1989 r. do 31.12.1998 r. Organ podniósł także, że wnioskodawca domaga się uwzględnienia jako najkorzystniejszego okresu od 01.01.1973 r. do 30.06.1987 r., a nie przedłożył żadnych dokumentów na ten okres.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca R. W., urodzony (...) w dniu 19.09.2017 r. zgłosił w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury, będąc uprawnionym do stałej renty rodzinnej po zmarłej w dniu 05.12.2011r. M. W..

okoliczności niesporne

Na skutek złożonego wniosku o emeryturę organ decyzją z dnia 15.11.2017r. ustalił kapitał początkowy, który na dzień 01.01.1999 r. wyniósł 91040, 40 zł.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 01.01.1989 r. do 31.12.1998 r.. WWWPW wyniósł 42, 20 %.

Łączny okres przyjęty do obliczenia kapitału początkowego wyniósł 28 lat, 3 miesiące 10 dni.

Za okresy zatrudnienia:

- od 06.09.1969 r. do 18.08.1973 r.-w Przedsiębiorstwie (...) w L.,

- od 23.08.1973 r. do 30.06.1987 r. w Zakładach (...) w L.,

- od 01.07.1987 r. do 16.03.1990 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w L.,

- od 01.07.1993 r. do 31.12.1993 r. w agencji (...) S.A. w J.,

organ przyjął stosowanie do art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej wynagrodzenia minimalne obowiązujące w tych okresach, ponieważ wnioskodawca nie przedłożył zaświadczeń o osiągniętych dochodach.

dowód: akta organu rentowego

W kartotekach pracowniczych R. W. wystawionych przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy Archiwum Zakładowe wykazano, że R. W. w latach 1973-1975, 1978-1985 i 1987 otrzymał wynagrodzenie w wysokości:

- 1973 r. – 12.020 zł,

- 1974 r. – 39.798 zł,

- 1975 r. – 42.072 zł,

- 1978 r. – 64.816 zł,

- 1979 r. – 67.715 zł,

- 1980 r. – 76.976 zł,

- 1981 r. – 93.926 zł,

- 1982 r. – 120.915 zł,

- 1983 r. – 162.772 zł,

- 1984 r. – 171.102 zł,

- 1985 r. – 179.600 zł,

- 1987 r. – 140.503 zł

dowód: - kartoteki płac za lata 1973-1975, 1978-1985 i 1987, k. 22-30 akt sąd.,

Organ rentowy dokonał hipotetycznego przeliczenia kapitału początkowego R. W. w oparciu o kartoteki płac wystawione przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy Archiwum Zakładowe, przyjmując wskazane w nim zarobki wnioskodawcy. Tak obliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony na podstawie kart wynagrodzeń za lata 1973-1975, 1978-1985 i 1987 oraz wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej za lata 1969-1972 wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 85,56%, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. to 131.678,36 zł.

dowód: wyliczenie ZUS z dnia 05.04.2018 r., k. 34 akt sąd.

Wnioskodawca wniósł o przeliczenie emerytury przy uwzględnieniu wskazanych wyżej wartości

k. 38 akt

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się zasadne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy osiąganego w latach 01.01.1976 r. do 31.12.1985r. i ustalenie czy przy przyjęciu tego wynagrodzenia wnioskodawcy możliwe jest przeliczenie emerytury.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 887) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 r. (art. 173 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Zgodnie z art. 174 ust. 3 ustawy emerytalnej, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 01.01.1999 r.

W myśl przepisu art. 116 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Natomiast zgodnie z treścią informacje o jednostce

orzeczenia sądów

§ 22 pow. rozporządzenia - jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Jeśli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

Zgodnie zaś z treścią § 28 ust. 1 cytowanego wyżej rozporządzenia środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów stwierdzających stan zdrowia oraz dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, a także wysokości wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń, wydawane przez jednostki upoważnione do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem i utartą praktyką w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określone w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (tak: SN w wyroku z dnia 25.07.1997 r., II UKN 186/97). W postępowaniu sądowym mogą być więc przeprowadzone dowody z innych dokumentów niż wymienione w rozporządzeniu.

W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w postępowaniu sądowym zgodnie zatem z treścią art. 473 k.p.c. nie stosuje się także przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i przesłuchania stron. W postępowaniu przed sądem, także wówczas, gdy przedmiotem sporu jest podstawa wymiaru świadczeń ubezpieczeniowych, fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami, a do sądu należy ocena ich wiarygodności ( vide: wyrok SA w Warszawie z 04.03.1997 r., III AUa 105/97, wyrok SA w Białymstoku z 18.08.1993 r., III AUr 294/93).

W sytuacji gdy fakt zatrudnienia odwołującego jest niewątpliwy, dopuszczalne jest ustalenie wysokości jego wynagrodzenia na podstawie dowodów pośrednich (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 19.01.1994r. III AUr 494/93).

Zdaniem Sądu, za w pełni zasadne uznać należało żądanie odwołującego, aby za podstawę ustalenia wysokości kapitału początkowego, a w konsekwencji wysokości emerytury, przyjąć kwoty wynikające z kartotek płac dotyczących wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w L. na stanowisku elektryka za lata 1973-1975, 1978-1985 i 1987.

Zgodnie z art. 233 § 1 kpc Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału.

Zatem w przypadku gdy nie ma możliwości uzyskania dokumentów wskazanych w przywołanym powyżej rozporządzeniu, możliwe jest przyjęcie wynagrodzenia w oparciu o inne wiarygodne dowody: na podstawie uwierzytelnionych kart wynagrodzeń, list płac, umów o pracę, angaży - przy czym przyjmowane są tylko te składniki wynagrodzenia, które przysługiwało bezwarunkowo w czasie trwania stosunku pracy tj. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki określone kwotowo lub procentowo od znanego kwotowo składnika wynagrodzenia.

Ustalając w niniejszej sprawie stan faktyczny Sąd oparł się na zgromadzonej w sprawie dokumentacji, w tym przede wszystkim na dołączonych do akt sprawy uwierzytelnionych kartach wynagrodzeń z okresu zatrudnienia R. W. w (...) Zakładach (...) w L.. Podkreślić należy że pozwany nie zakwestionował wiarygodności przedstawionych w toku sprawy przez wnioskodawcę dokumentów ani nie przedstawił dowodów przeciwnych.

W świetle całokształtu powyższego autentyczność i wiarygodność kartotek płacowych nie budzi wątpliwości Sądu.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uzasadnia twierdzenie, że zasadnym jest przyjęcie wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy w oparciu o dane wynikające z przedłożonych kartotek wynagrodzeń.

W tym stanie rzeczy, dysponując powyższym materiałem dowodowym, w tym uwierzytelnionymi kartotekami płac, które Sąd uznał za wiarygodny dowód w sprawie, zobowiązano organ rentowy do hipotetycznego wyliczenia wysokości kapitału początkowego wnioskodawcy przy uwzględnieniu zarobków wynikających z kart wynagrodzeń, a nadto przy uwzględnieniu dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy.

W odpowiedzi na powyższe zobowiązanie organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia kapitału początkowego (k. 34 akt sąd.), w oparciu o kartoteki płac wystawione przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy Archiwum Zakładowe, przyjmując wskazane w nim zarobki wnioskodawcy. Tak obliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony na podstawie kart wynagrodzeń za lata 1973-1975, 1978-1985 i 1987 oraz wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej za lata 1969-1972 wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 85,56%, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. to 131.678,36 zł.

Wnioskodawca zgodził się z takim wyliczeniem (k. 38 akt).

Wobec braku sporu co do tego jaka byłaby wysokość świadczenia wnioskodawcy, po jego przeliczeniu w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, nie zachodziła potrzeba przeprowadzania dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości.

W świetle całokształtu powyższego, z uwagi na to, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony przez organ rentowy na podstawie autentycznej dokumentacji płacowej wnioskodawcy okazał się korzystniejszy dla niego, aniżeli dotychczas przyjęty przez organ rentowy, Sąd na mocy powołanych wyżej przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje w ten sposób ustalił się w podstawie wymiaru emerytury należy uwzględnić wskazany wyżej (ustalony hipotetycznie przez pozwany organ rentowy) wskaźnik wymiaru podstawy kapitału początkowego i jego wartość.

Biorąc pod uwagę powyższe należało na podstawie art. 477 ¹⁴§2 kpc orzec jak w wyroku.