Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Irma Lorenc

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Gnidzińska

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2018 r. S.

na rozprawie sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda A. S. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt III C 964/17

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

Powód A. S. pozwem z dnia 19 kwietnia 2017 r. wniósł o zasądzenie
jego rzecz od pozwanego (...) Spółki akcyjnej w Ł. kwoty 2.170,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa oraz kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pojazd powoda M. (...) uczestniczył w kolizji z pojazdem ubezpieczonym w pozwanym towarzystwie. W prowadzonym postępowaniu szkodowym pozwany przyjął swoją odpowiedzialność i wypłacił część należnego odszkodowania. Powód zlecił rzeczoznawcy wykonanie wyceny szkody, co skutkowało uznaniem, że nie otrzymał całości odszkodowania. Na dochodzoną pozwem kwotę złożyły się pozostała część odszkodowania – 1.926,83 zł i wydatek w kwocie 243,90 zł za wykonanie wyceny rzeczoznawcy.

Pozwany w sprzeciwie od wydanego w niniejszej sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swą rzecz kosztów procesu. Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji procesowej po jego stronie, z uwagi na to, iż sprawcą szkody był kierujący pojazdem obywatel Niemiec, korzystający z ochrony ubezpieczeniowej w (...), a nie u pozwanego, który był jedynie tzw. przedstawicielem do spraw roszczeń niemieckiego ubezpieczyciela na terytorium RP. Pozwany podniósł, że podjął się jedynie przeprowadzenia procedury likwidacji szkody, w której toku na podstawie kosztorysu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 1.658,32 zł. Pozwany powołując się na przepis art. 123 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wskazał, że właśnie to Biuro powinno być adresatem roszczeń powoda. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował wysokość roszczenia powoda, a także zasadność żądania zapłaty kosztów ekspertyzy wykonanej na jego zlecenie.

W toku postępowania strony nie modyfikowały swych stanowisk procesowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 października 2016 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący
do powoda A. S. pojazd marki M. (...) o numerze rej. (...). Powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych, jest podatnikiem podatku VAT i może odliczyć ten podatek od kosztów naprawy pojazdu.

Sprawca kolizji, kierujący pojazdem marki I. nr rej. (...), zarejestrowanym na terenie Niemiec, będący obywatelem tego państwa, korzystał w dniu zdarzenia z ochrony ubezpieczeniowej (...) wynikającej z polisy (...).

Powód zgłosił szkodę w pojeździe pozwanemu (...) Spółce akcyjnej w Ł., będącej przedstawicielem ds. roszczeń ww. ubezpieczyciela na terenie Polski. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wycenił koszt przywrócenia pojazdu powoda do stanu sprzed szkody na kwotę 1.658,32 zł netto i taką też należność wypłacił powodowi na podstawie decyzji z dnia 25 listopada 2016 r. W decyzji tej wskazano, że pozwany działa jako korespondent niemieckiego towarzystwa ubezpieczeń, pouczając powoda, że przysługuje mu prawo dochodzenia roszczeń na drodze postępowania sądowego wobec Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Powód nie aprobując wysokości ustalonego przez pozwanego odszkodowania zwrócił się do rzeczoznawcy samochodowego o zweryfikowanie kosztów naprawy jego pojazdu. Rzeczoznawca samochodowy w kalkulacji z dnia 1 marca 2017 r. koszt ten ustalił na kwotę 3.358,15 zł netto . Powód uiścił rzeczoznawcy wynagrodzenie w kwocie 243,90 zł netto. W oparciu o tak sporządzoną kalkulację powód wezwał pozwanego do dopłaty odszkodowania.

okoliczności niesporne, a nadto dowody:

- notatka Policji k. 38

- zgłoszenie szkody k. 39-42

- wiadomość e-mail k. 43

- protokół szkody k. 44

- kalkulacja naprawy z dnia 28.10.2016 r. k. 45-48

- kalkulacja z dnia 1.03.2017 r. k. 6-16

- faktura z dnia 1.03.2017 r. k. 17

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Powód domagał się od pozwanego zapłaty odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku zderzenia dwóch pojazdów mechanicznych. Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Powód powoływał się w pozwie na to, iż pojazd sprawcy szkody ubezpieczony był u pozwanego, a zatem wywodził jego legitymację procesową z art. 822 § 1 k.c., w myśl którego w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4 k.c.).

Wskazać w tym miejscu należy, iż pozwany zakwestionował istnienie po jego stronie legitymacji procesowej biernej, powód zaś nie wykazał, by w istocie sprawcę szkody wiązała z pozwanym umowa ubezpieczenia, z której wynikałby obowiązek zapłaty świadczenia odszkodowawczego na rzecz powoda przez pozwanego. Podkreślenia wymaga, że stan faktyczny, który został ustalony w niniejszej sprawie na podstawie dowodów zaoferowanych przez strony, w tym dokumentów dołączonych do sprzeciwu od nakazu zapłaty, zawartych w aktach szkody, w istocie okazał się bezsporny. Powód, który został zobowiązany do wniesienia odpowiedzi na sprzeciw, pod rygorem uznania, że nie kwestionuje zarzutów, wniosków i twierdzeń pozwanego w nim wyrażonych, w zakreślonym terminie nie ustosunkował się do treści sprzeciwu, toteż mając na względzie przepis art. 230 k.p.c. Sąd uznał okoliczności wskazane przez pozwanego w sprzeciwie za przyznane przez powoda, zwłaszcza, że okoliczności te wynikały również z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu likwidacyjnym.

Za bezsporne uznać należało, iż to nie pozwany, a (...) na podstawie polisy (...) udzielał ochrony ubezpieczeniowej sprawcy szkody, kierującemu pojazdem marki I. nr rej. (...), zarejestrowanym na terenie Niemiec, będącemu obywatelem tego państwa. Adresatem roszczeń odszkodowawczych powoda winien być zatem albo niemiecki zakład ubezpieczeń, jako odpowiedzialny za szkodę na podstawie tejże umowy ubezpieczenia albo Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z art. 123 pkt 1 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz. U. z 2013 r., poz. 392 z późn. zm.), nie zaś pozwany, który występował w procesie likwidacji szkody jako tzw. reprezentant ds. roszczeń ww. ubezpieczyciela.

W świetle art. 120 ust. 1 tej ustawy, Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. jest instytucją wykonującą zadania określone w ustawie, w szczególności, zgodnie z art. 123 pkt 1 tejże ustawy, Biuro odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które miały miejsce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego. Porozumienie Wielostronne, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 15 cyt. ustawy, to umowa zawarta między biurami narodowymi z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz państw stowarzyszonych, określająca wzajemne stosunki między biurami narodowymi. W świetle art. 2 ust. 2 pkt 16 cyt. ustawy, sygnatariusz Porozumienia Wielostronnego to biuro narodowe, które zawarło umowę dotyczącą zaspokajania roszczeń wynikających z międzynarodowego ruchu pojazdów mechanicznych, zgodnie z postanowieniami Porozumienia Wielostronnego, natomiast w jej art. 2 ust. 1 pkt 1 zdefiniowano biuro narodowe jako organizację zakładów ubezpieczeń na terytorium danego państwa, które prowadzą działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Artykuł 2 ust. 1 pkt 1, 9 oraz 15-17 przywołanej ustawy definiuje pojęcia związane z tzw. Systemem Zielonej Karty. Polska jest członkiem Systemu Zielonej Karty w związku z przystąpieniem do Wielostronnego Porozumienia Gwarancyjnego oraz na podstawie umów dwustronnych, zapewniających ochronę osobom poszkodowanym w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, przy czym z dniem 1 lipca 2003 r. Wielostronne Porozumienie Gwarancyjne zastąpił tzw. Regulamin Wewnętrzny. (...) Zielonej Karty ma ułatwiać dochodzenie roszczeń ubezpieczeniowych podmiotom poszkodowanym na skutek ruchu pojazdów zarejestrowanych w innym kraju niż kraj miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Z systemem tym wiąże się instytucja reprezentanta do spraw roszczeń, którą zdefiniowano w art. 2 ust. 1 pkt 11a) ww. ustawy jako - reprezentanta do spraw roszczeń w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1170, z późn. zm.), ustanowionego w Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 36 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, reprezentant do spraw roszczeń to pełnomocnik zakładu ubezpieczeń wykonującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej działalność w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, z wyjątkiem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, umocowanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym ten zakład ma siedzibę, zgodnie z prawem państwa, w którym jest ustanowiony, do reprezentowania zakładu ubezpieczeń oraz rozpatrywania i zaspokajania roszczeń w imieniu i na rachunek reprezentowanego zakładu ubezpieczeń.

Instytucja reprezentanta do spraw roszczeń jest związana z wynikającym z art. 21 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (Dz. Urz. UE L 263 z 7.10.2009, s. 11, z późn. zm.) obowiązkiem nałożonym na państwa członkowskie, zgodnie z którym państwa członkowskie są zobowiązane podejmować wszelkie niezbędne środki, aby zagwarantować, że wszystkie zakłady ubezpieczeń ubezpieczające ryzyka odpowiedzialności cywilnej z tytułu użytkowania pojazdów mechanicznych inne niż odpowiedzialność przewoźnika wyznaczą swoich przedstawicieli w każdym państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskały oficjalne zezwolenie. Przedstawiciel ten jest odpowiedzialny za rozpatrzenie i zaspokojenie roszczeń uprawnionych do odszkodowania w związku ze stratą lub szkodą powstałą w wyniku wypadku, który miał miejsce w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie stałego miejsca zamieszkania strony poszkodowanej, spowodowaną użytkowaniem pojazdów ubezpieczonych i mających stałe miejsce postoju w państwie członkowskim, jak również który miał miejsce w państwie trzecim, którego narodowe biuro ubezpieczeniowe przyłączyło się do systemu Zielonej Karty, w każdym przypadku, gdy wypadek taki został spowodowany użytkowaniem pojazdów ubezpieczonych i mających stałe miejsce postoju w państwie członkowskim.

Z powyższego wynika jednoznacznie, że pozwany w niniejszej sprawie reprezentował niemiecki zakład ubezpieczeń oraz rozpatrywał i zaspokajał roszczenia zgłoszone przez powoda, jednakże wyłącznie w imieniu i na rachunek reprezentowanego zakładu ubezpieczeń, a nie w imieniu własnym. Pozwanego z powodem nie łączył przy tym żaden stosunek prawny, który uzasadniałby legitymację procesową bierną pozwanego w niniejszej sprawie, a to skutkowało oddaleniem skierowanego przeciwko niemu powództwa w punkcie I wyroku.

Zważywszy, że pozwany przegrał proces, na rzecz powoda zasądzono poniesione przezeń koszty postępowania, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w postaci wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego w wysokości adekwatnej do wartości przedmiotu sporu, tj. 900 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego – 17 zł.