Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2017 r. w Gorzowie Wielkopolskim

sprawy z powództwa S. Z., H. Z.

przeciwko P. (...)z siedzibą we W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

orzeka:

I.  Powództwo H. Z. oddala w całości.

II.  Pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy – nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydany dnia 23 listopada 2011 przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie VI Nc – e 1226602/11 zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 27 stycznia 2012 – co do odsetek ustawowych zasądzonych od S. Z. za okres od dnia 31 grudnia 2011 do dnia 18 października 2014.

III.  W pozostałej części powództwo S. Z. oddala.

IV.Nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów procesu.

SSO Lidia Wieliczuk

Sygn. akt I C 108/17

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2016 powodowie H. Z. i S. Z. złożyli pozew przeciwko P. (...)z siedzibą we W. o pozbawienie na podstawie art. 840 kpc wykonalności tytułu wykonawczego - nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23 listopada 2011 wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie w sprawie VI Nc-e 1226602/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 27 stycznia 2012.

W uzasadnieniu powodowie podnieśli , że ich zobowiązanie do spłaty kredytu udzielonego im przez (...) Bank SA z siedzibą w W. w dniu 29 września 2008 wygasło na skutek przedawnienia albowiem umowa ta została im wypowiedziana przez bank już 12 sierpnia 2009 . Podali , że w międzyczasie postępowanie egzekucyjne przeciwko nim było dwukrotnie umarzane : z wniosku (...) Banku SA w dniu 13 kwietnia 2012 i z wniosku P. (...) 6 grudnia 2013

Aktualnie pozwany prowadzi egzekucję na podstawie wskazanego już tytułu wykonawczego .

W ocenie powodów według Uchwały Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2016 egzekwowane przez pozwaną roszczenie jest roszczeniem przedawnionym .

W odpowiedzi na pozew ( k- 67 – 68 ) P. (...) z siedzibą we W. wniósł o oddalenie powództwa podnosząc , że powództwo opozycyjne nie prowadzi do ponownego merytorycznego zbadania sprawy , która została zakończona prawomocnym orzeczeniem , jak również nie może ono zmierzać do uchylenia powagi rzeczy osądzonej . Podnoszone przez powodów okoliczności nie stanowią żadnej z podstaw wskazanych w art. 840 kpc , mogących doprowadzić do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 7 października 2008 H. Z. i S. Z. na podstawie umowy nr (...) został udzielony przez (...) Bank SA z siedzibą w W. kredyt w wysokości 86.916 złotych ( na podstawie wniosku kredytobiorców z 29 września 2008 ) .

W pismach z datami 12 / 13 sierpnia 2009 ( wysłanymi 13 / 17 sierpnia 2009 ) Bank wezwał powodów do zapłaty zadłużenia przeterminowanego w terminie 7 dni od otrzymania wezwania , informując że w razie braku spłaty niniejsze pismo należy traktować jako wypowiedzenie z okresem wypowiedzenia 30 dni od dnia następnego po upływie wyznaczonego 7 – dniowego terminu .

Powodowie nie dokonali żądanej spłaty . Pozostała do spłaty wierzytelność stała się wymagalna nie wcześniej niż 20 września 2009 .

(...) Bank w dniu 22 kwietnia 2010 wystawił przeciwko powodom bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę 100.388,47 złotych , któremu Sąd Rejonowy w Sulęcinie w dniu 28 maja 2010 nadał klauzulę wykonalności . Tytuł ten utracił moc z momentem zbycia przez (...) Bank objętej nim wierzytelności na rzecz P. (...) z siedzibą we W. . Postępowanie egzekucyjne prowadzone na jego podstawie z wniosku (...) Banku zostało umorzone .

Dowody :

- umowa kredytu gotówkowego k- 4 -8 akt I Co 793/10 SR w Sulęcinie

- ostateczne wezwanie do zapłaty k- 6-7

- bankowy tytuł egzekucyjny k- 3 akt I Co 793/10 SR w Sulęcinie

- zeznania powódki k- 102 – 103

- zeznania powoda k- 103

W dniu 23 listopada 2011 Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie na skutek pozwu wniesionego w dniu 26 września 2011 przez P. (...) z siedzibą we W. przeciwko H. Z. i S. Z. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie VI Nc-e 1226602/11 nakazujący pozwanym zapłatę na rzecz powódki kwoty 119.656,13 złote z odsetkami ustawowymi od dnia 26 września 2011 do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu w kwocie 5.122,93 złote .

W uzasadnieniu powódka podała , że nabyła przedmiotową wierzytelność na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 26 kwietnia 2011 zawartej pomiędzy powódką a (...) Bank SA z siedzibą w W. .

Nakaz ten został doręczony pozwanym w dniu 16 grudnia 2011z pouczeniem o możliwości złożenia sprzeciwu . H. Z. i S. Z. nie złożyli sprzeciwu i nakaz uprawomocnił się 31 grudnia 2011 . W dniu 27 stycznia 2012 nakazowi została nadana klauzula wykonalności .

Dowody :

- zawiadomienie o przelewie wierzytelności k- 9

- pozew k- 82- 88

- nakaz zapłaty k- 89

- potwierdzenia doręczenia nakazu k- 90 – 93

- postanowienie o nadaniu nakazowi klauzuli wykonalności k- 94

- zeznania powódki k- 102 – 103

- zeznania powoda k- 103

W dniu 1 lutego 2012 P. (...) z siedzibą we W. złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko H. Z. i S. Z. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty z 23 listopada 2011 w sprawie VI Nc-e 1226602/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności . Postępowanie prowadził komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Międzyrzeczu Marcin Małuszek pod sygnaturą Km 281/12 . Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2013 komornik umorzył postępowanie egzekucyjne wobec bezskuteczności egzekucji . Postanowienie uprawomocniło się 28 grudnia 2013 .

Dowody :

- wniosek o wszczęcie egzekucji k- 1 akt Km 281/12

- postanowienie o umorzeniu postępowania k- 32 akt Km 281/12

W dniu 6 maja 2016 P. (...) z siedzibą we W. złożyła ponownie wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko H. Z. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty z 23 listopada 2011 w sprawie VI Nc-e 1226602/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności . Postępowanie prowadzi komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Międzyrzeczu Marcin Małuszek pod sygnaturą Km 989/16 ( poprzednio komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gnieźnie pod sygnaturą Km 844/16 ) . Na tytule wykonawczym w aktach brak adnotacji o wyegzekwowaniu wierzytelności .

Dowody:

- tytuł wykonawczy w aktach Km 989/16 ( okładka )

- wniosek wszczęcie egzekucji k- 1 akt Km 989/16

Sąd zważył co następuje :

Dłużnik może żądać pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia , jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie , wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane ( art. 840 par 1 pkt 2 kpc ) .

.

W myśl art. 117 § 1 k. c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia , w którym roszczenie stało się wymagalne ( art. 120 § 1 k. c ) . Zgodnie z art. 118 k. c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jak stanowi art. 125 § 1 zdanie 1 k. c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu ( art. 125§ 1 zdanie 2 k. c ) .

Po upływie terminu przedawnienia ten , przeciwko komu przysługuje roszczenie , może uchylić się od jego zaspokojenia ( art. 117 par 2 kpc ) . Bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania spraw danego rodzaju albo przed sądem polubownym przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia lub zaspokojenia roszczenia ( art. 123 par 1 pkt 1 kpc ) . Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo ( art. 124 par 1 kpc ) . W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji , przedawnienie nie biegnie na nowo , dopóki postępowanie to nie zostanie ukończono ( art. 124 par 2 kpc ) .

Powodowie oparli żądanie pozwu na twierdzeniu , że ich zobowiązanie do spłaty kredytu udzielonego im przez (...) Bank SA z siedzibą w W. w dniu 29 września 2008 wygasło albowiem umowa ta została im wypowiedziana przez Bank 12 sierpnia 2009 . Jak podali w międzyczasie postępowanie egzekucyjne przeciwko nim było dwukrotnie umarzane : z wniosku (...) Banku SA w dniu 13 kwietnia 2012 i z wniosku P. (...) 6 grudnia 2013 . Aktualnie pozwany P. (...) z siedzibą we W. prowadzi egzekucję przeciwko powodom na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23 listopada 2011 wydanym na podstawie pozwu wniesionego przez P. (...) w dniu 26 września 2011 do Sądu Rejonowego Lublin Zachód w Lublinie zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z 27 stycznia 2012 . W ocenie powodów według Uchwały Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2016 ( która jest sądowi znana z sygnaturą III CZP 29/16 ) egzekwowane przez pozwaną roszczenie jest roszczeniem przedawnionym .

W ocenie sądu stanowisko powodów nie zasługuje na akceptację . Przedmiotem niniejszego postępowania i podstawą do prowadzenia egzekucji przeciwko powodom jest bowiem nie bankowy tytuł egzekucyjny a prawomocny nakaz zapłaty w wydany w postępowaniu upominawczym z dnia 23 listopada 2011 w sprawie z powództwa P. (...) z siedzibą we W. przeciwko H. Z. i S. Z. przez Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie zaopatrzony 27 stycznia 2012 w klauzulę wykonalności . Tak więc dla oceny czy doszło do przedawnienia wierzytelności zastosowanie znajdzie artykuł 125 § 1 zdanie 1 k. c. .

Okres przedawnienia dla należności głównej opisanej w tym nakazie wynosi zatem lat 10 . Jest oczywistym , że należność główna stwierdzona nakazem pochodzącym z roku 2011 nie mogła jeszcze ulec przedawnieniu albowiem mamy dopiero rok 2017 .

Natomiast sytuacja zasądzonych w nakazie zapłaty odsetek od należności głównej , które należą do roszczeń okresowych , o jakich mowa w art. 125 § 1 zdanie 2 k. c. i których termin przedawnienia wynosi 3 lata , przedstawia się następująco :

Bieg terminu przedawnienia rozpoczął się z uprawomocnieniem się nakazu zapłaty ale został przerwany na skutek postępowania o nadanie mu klauzuli wykonalności i ponownie zaczął biec z momentem jej nadania tj. od dnia 27 stycznia 2012 . Wierzyciel doprowadził do przerwania biegu przedawnienia składając w dniu 1 lutego 2012 wniosek egzekucyjny przeciwko obojgu dłużnikom i przerwa ta trwała do prawomocnego zakończenia tego postępowania tj. do dnia 28 grudnia 2013 .

Bieg przedawnienia dla roszczeń odsetkowych stwierdzonych przedmiotowym tytułem wykonawczym rozpoczął więc swój bieg ( trzyletni ) na nowo od tej daty .

Powodowie są dłużnikami solidarnymi . Przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku wobec współdłużników ( art. 372 kc ) .

Wobec H. Z. został złożony ponownie wniosek egzekucyjny w dniu 6 maja 2016 , który rozpoczął kolejną przerwę biegu przedawnienia , która trwa nadal . Nie doszło więc do przedawnienia w żadnym zakresie zasądzonych od niej odsetek , gdyż pomiędzy 28 grudnia 2013 a 6 maja 2016 nie minęły 3 lata .

Reasumując żądanie pozwu H. Z. pozbawienia przedmiotowego tytułu wykonawczego wykonalności z uwagi na przedawnienie stwierdzonej w nim wierzytelności jest w całości niezasadne , tak co do należności głównej jak i co do odsetek .

Jak wynika z pisma pełnomocnika pozwanej ( k- 111 ) wobec S. Z. po roku 2013 nie toczyło się kolejne postępowanie egzekucyjne , dowodów na okoliczność przeciwną strona pozwana do momentu zamknięcia rozprawy nie zgłosiła .

S. Z. z pozwem o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności wystąpił 26 października 2016 a więc w dacie wniesienia pozwu wynikająca z nakazu zapłaty należność odsetkowa nie był przedawniona ( licząc od 28 grudnia 2013 ) .

Złożenie pozwu w niniejszej sprawie przez powoda pozostaje bez wpływu na bieg terminu przedawnienia ( nie jest to działanie zaczepne wierzyciela o jakim mowa w art. 123 § 1 pkt 1 k. c) a co do zasady sąd wydając wyrok czyni ustalenia na datę zamknięcia rozprawy ( art. 316 § 1 k. c kpc ) .

Sąd na datę zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie ustalił , że odsetki należne wierzycielowi od S. Z. według tytułu wykonawczego na dzień orzekania 18 października 2017 przedawniły się już za okres sprzed 18 października 2014 .

Tak więc sąd pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci opisanego w pozwie nakazu zapłaty co do odsetek zasądzonych od S. Z. od kwoty 119.656,13 złote za okres dalszy niż 3 lata od daty zamknięcia rozprawy tj. sprzed 18 października 2014 a precyzyjnie za okres 31 grudnia 2011 do dnia 18 października 2014 .

W pozostałej części sąd powództwo H. Z. i S. Z. oddalił .

Ma rację strona pozwana , że w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego niedopuszczalne jest ponowne merytoryczne badanie powództwa a strona może powoływać się tylko na okoliczności , które nastąpiły po zamknięciu rozprawy ( art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c ) , w tym przedawnienie roszczenia .

Natomiast prawomocne orzeczenie , w tym prawomocny nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym , korzysta z powagi rzeczy osądzonej ( art. 366 kpc ) .

Treść zeznań stron znajduje potwierdzenie w dokumentach , z których sąd dopuścił dowód .

Powodom został doręczony przedmiotowy nakaz zapłaty , nie wnosili jednak od niego sprzeciwu . Na marginesie można dodać , że w dacie wydawania nakazu przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie wierzytelność powód wynikająca z umowy kredytowej nie była przedawniona , skoro stała się wymagalna nie wcześniej niż 20 września 2009 a P. (...)złożyła pozew 26 września 2011 a więc przed upływem lat 3 od w/w faktu .

Pozwana nie powołuje się na przerwę biegu przedawnienia spowodowanego przez bank , nie ma zresztą takiej potrzeby , gdyż tak w dacie cesji jak i złożenia pozwu do sądu nie minęły jeszcze 3 lata od wypowiedzenia umowy , stąd uchwała Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2016 w sprawie III CZP 29/16 nie ma odniesienia do ustalonego przez sąd w niniejszym postępowaniu stanu faktycznego, gdyż dotyczy zupełnie innej sytuacji .

Roszczenia banku jako związane z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej przedawniają się po 3 latach , tzn. bank ma 3 lata na uzyskanie tytułu wykonawczego od końcowej daty okresu wypowiedzenia , tak samo nabywca wierzytelności . Jednak kiedy tytuł ten uzyska np. nakaz zapłaty , ma 10 lat na egzekucję zasądzonej należności głównej , z odsetkami o których już była mowa powyżej .

Powództwo zostało przez sąd uwzględnione w marginalnym zakresie a więc co do zasady powodowie powinni zwrócić koszty procesu pozwanemu . W ocenie sądu ich postawa procesowa była wyrazem przekonania opartego na powołanym w uzasadnieniu pozwu orzeczeniu Sądu Najwyższego , które opacznie zinterpretowali albowiem nie korzystali w procesie z pomocy fachowego pełnomocnika . Przy stosunkowo niewielkich dochodach ( oświadczenia powodów o sytuacji rodzinnej i majątkowej k- 35 – 40 ) i pokaźnych zobowiązaniach , ich sytuacja finansowa jest ciężka . Obrona pozwanej – profesjonalisty na rynku obrotu wierzytelnościami - nie była trudna i ograniczyła się do sformułowania dwóch pism procesowych . Tak więc sąd uznał za słuszne nieobciążanie powodów obowiązkiem zwrotu pozwanej kosztów procesu ( art. 102 kpc ) .

SSO Lidia Wieliczuk