Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2018 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

M. J.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. J. kwotę 1 254,60 zł (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt cztery złote sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

- 3 099,60 zł (trzy tysiące dziewięćdziesiąt dziewięć złotych) od dnia 29 stycznia 2015 roku do dnia 8 maja 2015 roku;

- 1 254,60 zł (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt cztery złote sześćdziesiąt groszy) od dnia 9 maja 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 638,32 zł (sześćset trzydzieści osiem złotych trzydzieści dwa grosze) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 2/17/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 września 2016 r. (sprecyzowanym pismem z dnia 14 listopada 2016 r.) powód M. J. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 3 665,40 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot: 5 510,40 zł od dnia 29 stycznia 2015 r. do dnia 8 maja 2015 r. i 3 665,40 od dnia 9 maja do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wskutek zdarzenia drogowego w dniu 18 listopada 2014 r. uszkodzony został pojazd marki D. S. o nr rej. (...), stanowiący własność poszkodowanego L. S.. W dacie zdarzenia pojazd, którym kierował sprawca szkody, łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia OC. Poszkodowany na czas likwidacji szkody wynajął od powoda samochód zastępczy marki H. (...). Powód wyjaśnił, że przedmiotowy pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego w okresie od dnia 18 listopada 2014 r. do dnia 18 grudnia 2014 r., tj. przez okres 28 dni. Z tytułu najmu samochodu zastępczego powód wystawił fakturę VAT na kwotę 5 510,40 zł brutto. Wraz z umową najmu samochodu zastępczego powód i poszkodowany zawarli umowę cesji wierzytelności, na mocy której poszkodowany przelał na powoda wierzytelność w postaci odszkodowania należnego mu z tytułu naprawienia szkody, jaką poniósł w związku z koniecznością najmu pojazdu zastępczego. Powód zawiadomił pozwanego o dokonanej cesji i wezwał go do zapłaty należności z tytułu wystawionej faktury VAT. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił kwotę 1 845 zł weryfikując okres najmu do 15 dni i dobową stawkę najmu do kwoty 100 zł netto.

W dniu 30 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie o sygn. akt VI GNc 2651/16 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W ustawowym terminie pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że w ramach swojej odpowiedzialności wypłacił odszkodowanie z tytułu kosztów najmu samochodu zastępczego w kwocie 1 845 zł weryfikując okres najmu do 15 dni oraz stawkę najmu do kwoty 100 zł netto. Pozwany wskazał, że wypłacone odszkodowanie w pełni pokrywa rozmiar poniesionej przez poszkodowanego szkody. Podniósł również, że faktura VAT wystawiona przez powoda nie może być elementem przesądzającym o konieczności jej refundacji w pełnej wysokości albowiem brak jest pewności czy została ona opłacona przez poszkodowanego.

Sąd ustalił, co następuję:

Dnia 18 listopada 2014 r. samochód osobowy marki D. S. o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność poszkodowanego L. S. uległ uszkodzeniu w wyniku zdarzenia drogowego. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej był pozwany. Dnia 18 listopada 2014 r. – w związku z zaistniałym zdarzeniem drogowym –poszkodowany zawarł z powodem umowę wynajmu pojazdu zastępczego marki H. (...). Przedmiotowy pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego celem dojazdów do pracy w okresie od dnia 18 listopada 2014 r. do dnia 18 grudnia 2014 r., tj. przez okres 28 dni. Z tytułu najmu samochodu zastępczego powód wystawił fakturę VAT na kwotę 5 510,40 zł brutto.

Dowód: umowa najmu pojazdu (k. 8-9), protokół zdawczo-odbiorczy (k. 10), arkusz likwidacji szkody (k. 11), faktura VAT nr (...) (k. 12, 71-72), oświadczenie (k. 19), akta szkody na płycie CD (k. 97).

Wraz z umową najmu samochodu zastępczego powód i poszkodowany zawarli umowę cesji wierzytelności, na mocy której poszkodowany przelał na powoda wierzytelność w postaci odszkodowania należnego mu z tytułu naprawienia szkody, jaką poniósł w związku z koniecznością najmu pojazdu zastępczego.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 13).

Pismem z dnia 21 stycznia 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności z tytułu wystawionej faktury VAT. Decyzją z dnia 8 maja 2015 r. pozwany wypłacił odszkodowanie w kwocie 1 845 zł weryfikując okres najmu do 15 dni i dobową stawkę najmu do kwoty 100 zł netto. Powód pismem z dnia 27 maja 2015 r. wniósł odwołanie od tejże decyzji. W odpowiedzi pozwany podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

Dowód: pismo powoda z dnia 21 sierpnia 2015 r. (k. 14), decyzja pozwanego z dnia 8 maja 2015 r. (k. 15), stanowisko pozwanego z dnia 17 czerwca 2015 r. (k. 16), odwołanie z dnia 27 maja 2015 r. wraz z dowodem nadania (k. 17-18).

Zdarzenie drogowe miało miejsce w godzinach wieczornych. Poszkodowany musiał na drugi dzień dotrzeć do pracy. Nie posiadał innego samochodu oraz nie miał możliwości skorzystania z innego pojazdu.

Poszkodowany pracował na podstawie umowy zlecenia, nie prowadził działalności gospodarczej i nie przysługiwało mu prawo odliczenia podatku VAT.

Dowód: zeznania świadka L. S. (k. 80-81).

Czas najmu samochodu zastępczego uzasadniony okolicznościami likwidacji szkody wyniósł 21 dni, w tym wolne od pracy, zaś uśredniona stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego wyniosła 120,00 zł netto.

Dowód: opinia biegłego sądowego M. D. (k. 103-108).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Sąd uznał również za przekonującą i w konsekwencji mającą zasadnicze znaczenie dla definitywnego rozstrzygnięcia sprawy opinię biegłego M. D.. Należy zauważyć, że biegły dysponuje odpowiednią wiedzą dla sporządzenia przedmiotowej opinii, czego strony nie kwestionowały. Sąd nie miał zatem żadnych zastrzeżeń co do metody jej opracowania. Przedmiotowa opinia jest rzetelna, fachowa i czyni zadość postawionej tezie dowodowej. Wnioski końcowe wynikające z opinii zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, kategoryczny i zostały należycie umotywowane.

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom świadka L. S. (k. 80-81) uznając je za w pełni wiarygodne, logiczne, konsekwentne, spójne oraz zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd oddalił wniosek o dowód z innego biegłego albowiem opinia biegłego była pełna i rzetelna, zaś dowód z innego biegłego był zbędny wobec jasnej opinii biegłego złożonej sprawie, zaś zarzuty dotyczyły niekorzystnych dla powoda wniosków opinii, a nie błędnych założeń i ustaleń.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie zasługiwało na jedynie w części.

Podstawę prawną powództwa, stanowiły art. 822 § 1 k.c. oraz przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.). Zgodnie z art. 4 ww. ustawy ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Stosownie natomiast do treści art. 13 ust. 2 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 22 ust. 1 ustawy). I tak zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Na wstępie wskazać należy, że sprawca szkody ponosi odpowiedzialność za zdarzenie komunikacyjne wywołujące szkodę na zasadach ogólnych, o których mowa w art. 436 § 2 k.c. oraz według zasad określonych w art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń - według zasad określonych w § 2 tego przepisu.

Podstawą prawną legitymacji czynnej powoda jest przy tym art. 509 k.c. zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanych.

Na wstępie należy zaznaczyć, że co do zasady utrwalone jest w orzecznictwie oraz praktyce stanowisko, że normalnym następstwem zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu jest konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody, a postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem, że zwrot wydatków koniecznych i potrzebnych na czasowe używanie pojazdu zastępczego pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z kolizją. W ramach odszkodowania poszkodowanemu, albo jak w tym przypadku nabywcy wierzytelności od poszkodowanych, należą się celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na ten cel (por. uchwałę SN z dnia 17.11.2011r., III CZP 5/11; wyrok SN z dnia 8.09.2004r., IV CK 672/03). Pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność z tytułu odpowiedzialności cywilnej, albowiem przyznał powodowi za okres najmu pojazdu kwotę 1 845 zł, argumentując, iż jego zdaniem najem winien trwać maksimum 15 dni przy stawce 100,00 zł netto za dzień.

Poniesienie przez poszkodowanego kosztu najmu pojazdu zastępczego nastąpiło poprzez przeniesienie na rzecz powoda wierzytelności przysługującej poszkodowanemu względem pozwanego z tytułu odszkodowania, w zakresie kosztów pojazdu zastępczego. Już bowiem samo powstanie wymagalnej wierzytelności o zapłatę czynszu najmu przysługującego wynajmującemu wobec poszkodowanego powoduje u tego ostatniego powstanie nowych lub zwiększenie się istniejących pasywów. Zwiększenie pasywów lub powstanie nowych jest niczym innym jak poniesieniem straty przez poszkodowanego w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 lipca 2008 r. w sprawie III CZP 62/08 wskazując, że pojęcie strat jakie poszkodowany poniósł w rozumieniu powołanego artykułu obejmuje także niezaspokojone przez poszkodowanego, wymagalne zobowiązanie na rzecz osoby trzeciej.

Sąd Rejonowy podziela powyższe stanowisko Sądu Najwyższego, uznając, że koszty najmu pojazdu zastępczego, choć nie pokryte bezpośrednio przez poszkodowanego mogą wchodzić w skład szkody. Poszkodowany przenosząc bowiem wymagalną wierzytelność z tytułu czynszu najmu na rzecz powódki dokonał w ten sposób zapłaty. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że przenoszona wierzytelność już istniała i była skonkretyzowana, w szczególności co do podstawy faktycznej i prawnej. W sprawie niniejszej przedmiot przelewu został określony w umowie cesji zawartej pomiędzy powodem a poszkodowanym. Przedmiotem cesji było prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu powodowi pojazdu zastępczego, przysługujące poszkodowanej (cedentowi) w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 18 listopada 2014 r., za którą odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ponosi pozwany. Wysokość czynszu najmu, jakkolwiek nieznana w momencie zawierania umowy, została sprecyzowana w fakturze VAT i wynika z zaakceptowanego przez poszkodowanego cennika obowiązującego u powoda. Gdyby poszkodowany nie zawarł z powodem umowy cesji wierzytelności, sam musiałby dokonać zapłaty tej kwoty, a zatem przysługiwało mu roszczenie o naprawienie szkody związanej z najmem pojazdu zastępczego. Praktyką przyjętą przez podmioty profesjonalnie trudniące się najmem pojazdów zastępczych jest zawieranie z poszkodowanymi umów przelewu wierzytelności. Nie oznacza to, że przez fakt zawarcia takiej umowy, także w dniu zawarcia umowy najmu, szkoda nie wystąpiła. Szkoda ta wystąpiła w majątku poszkodowanego, jednak poszkodowany wiedząc, że musiałby ponieść koszt najmu pojazdu i następnie dochodzić od pozwanej naprawienia wynikłej stąd szkody, dokonał przelewu wierzytelności na podmiot, który profesjonalnie zajmuje się tego typu czynnościami. Dodać należy, że koszt związany z najmem pojazdu zastępczego, który i tak musiałby ponieść poszkodowany, i który niewątpliwie stanowiłby szkodę w jego majątku, wziął na siebie inny podmiot, ale absolutnie nie powoduje to utraty przez uszczerbek w majątku poszkodowanego rangi szkody, do naprawy, której zobowiązany jest zakład ubezpieczeń. Szkodą majątkową jaką ponosi poszkodowany jest konieczność uiszczenia kosztów najmu pojazdu, a dozwoloną formą zapłaty może być przelew wierzytelności. Zapłata za fakturę nie musi zatem nastąpić w formie gotówkowej.

W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwanego odszkodowania. Spornym pomiędzy stronami był okres najmu pojazdu zastępczego oraz wysokość stawki dobowa najmu pojazdu zastępczego.

Sąd dopuścił w sprawie dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej na okoliczność ustalenia czasu technologicznego oraz rzeczywistego koniecznego do naprawy samochodu, uwzględniając dokumentację zakładu naprawczego oraz przebieg postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciela, a także zasadności wysokości zastosowanej stawki w okresie najmu w rejonie miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Biegły sądowy M. D. określił uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego na 21 dni, a wysokość stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego na 120 zł netto (147,60 zł brutto). Należne powodowi odszkodowanie winno zatem wynieść 3 099,60 zł. Mając jednakże na uwadze, że pozwany wypłacił już powodowi z tego tytułu kwotę 1 845 zł brutto, należne powodowi odszkodowanie wynosi 1 254,60 zł brutto (3 099,60 zł – 1 845 zł).

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne jedynie w części, w związku z tym w punkcie 1 sentencji wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 254,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot

- 3 099,60 zł od dnia 29 stycznia 2015 r. do dnia 8 maja 2015 r.

- 1 254,60 zł od dnia 9 maja 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 817 k.c.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Na koszty procesu powoda w sprawie składały się kwoty: 184,00 zł z tytułu uiszczonej opłaty sądowej, 17,00 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz koszt zastępstwa procesowego strony powodowej ustalony zgodnie z §2 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r. ze zm.) w kwocie 1 200,00 zł, co daje łączną kwotę 1 401,00 zł. Na koszty procesu strony pozwanej składały się kwoty: 17,00 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, koszt zastępstwa procesowego strony pozwanej w wysokości 1 200,00 zł oraz 471,88 zł tytułem kosztów opinii sporządzonej przez biegłego sądowego, co daje łączną kwotę 1 688,88 zł. W związku z powyższym łączny koszt procesu wyniósł 3 089,88 zł. Powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 66%, a zatem 34% powinno go obciążyć. Powód winien zatem zwrócić pozwanemu kwotę 638,32 zł (3 089,88 zł x 66% = 2 039,32 zł; 2039,32 zł – 1 401 zł = 638,32 zł), o czym orzeczono w punkcie 3 sentencji wyroku.

SSR Jolanta Brzęk