Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej Wydział I Cywilny

w składzie: Przewodniczący SSR Bartłomiej Rajca

Protokolant: Mirosława Mękarska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2018 roku w Ś.

sprawy z powództwa (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z/s w W.

przeciwko B. H.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego B. H. na rzecz strony powodowej (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z/s w W. kwotę 461,12 zł (czterysta sześćdziesiąt jeden złotych 12/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 16.02.2017 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 186 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C upr 1177/17

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. wniosła w dniu 16.02.2017 r. do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko B. H. o zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kwoty 2.205,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16.02.2017 r. do dnia zapłaty, w tym:

- kwoty 349,35 zł - niezapłacony abonament z tytułu umowy z dnia 18.08.2009 r. tj. 344,40 zł (kapitał) + 4,95 zł odsetek naliczonych od ww. kwoty abonamentu za okres od dnia 01.12.2016 r. (dzień po cesji wierzytelności) do dnia 15.02.2017 r. (dzień poprzedzający wniesienie pozwu);

- kwoty 101,44 zł – nota z dnia 13.07.2015 r. za niezwrócenie sprzętu w terminie, w tym: kwota 100 zł (kapitał) + 1,44 zł (odsetki od tej kwoty za okres od 01.12.2016 r. do dnia 15.02.2017 r.);

- kwoty 111,77 zł – skapitalizowane odsetki naliczane od wymagalnych roszczeń wynikających z umowy z dnia 18.08.2009 r. na kwotę 111,77 zł;

- kwoty 1.643,30 zł – nota z dnia 25.01.2016 r. za sprzęt niezwrócony w tym: kwota 1.620 zł (kapitał) + 23,30 zł (odsetki od tej kwoty za okres od 01.12.2016 r. do dnia 15.02.2017 r.), wraz z kosztami procesu w wysokości 30 zł oraz kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, iż dochodzoną w niniejszej sprawie wierzytelność nabyła w drodze umowy sprzedaży wierzytelności zawartej z (...) S.A. w dniu 30 listopada 2016 r. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej i realizacji umów zawieranych z klientami cedent udostępniał pozwanemu kodowane programy telewizyjne w oferowanych pakietach i opcjach. Odbieranie programów było możliwe dzięki użyciu specjalnego sprzętu w postaci dekoderów z kartą abonencką, które cedent wynajmował pozwanemu, na czas obowiązywania umowy. Zgodnie z treścią umowy pozwany zobowiązywał się do terminowej zapłaty opłaty abonamentowej za odbieranie programów w ramach wybranego pakietu lub opcji oraz zapłaty czynszu najmu za sprzęt dekodujący sygnał telewizyjny. Umowy były zawierane na czas określony, a ich rozwiązanie przed terminem wiązało się z obowiązkiem zwrotu sprzętu oraz zapłatą kary umownej stanowiącej ekwiwalent za ulgę otrzymaną przy zawarciu umowy. Brak zwrotu sprzętu w ustalonym terminie wiązał się z obowiązkiem zapłaty przez pozwanego kary umownej z tytułu niedotrzymania terminu zwrotu sprzętu. Dochodzona w niniejszej sprawie wierzytelność wynika z Umowy o świadczenie usług nr (...) z dnia 18.08.2009 r. Podpisując umowę pozwany zobowiązał się do terminowego regulowania opłat abonamentowych oraz czynszu za najem sprzętu. Nadto pozwany zaakceptował postanowienia umowy zgodnie z którymi jej przedterminowe rozwiązanie wiązało się z koniecznością zapłaty kary umowne stanowiącej równowartość uprzednio otrzymanej ulgi i obowiązkiem terminowego zwrotu sprzętu pod rygorem obowiązku poniesienia dodatkowej opłaty. Strona powodowa po nabyciu przedmiotowej wierzytelności wezwała stronę pozwaną do dobrowolnej zapłaty spornej kwoty. Strona pozwana wskazała, iż zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu to pozwany powinien udowodnić fakt niweczący, iż ewentualnie zwrócił sporną kwotę.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie w sprawie VI Nc-e (...) nakazał pozwanemu w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłacić powodowi kwotę łączną 2.205,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16.02.2017 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 630,00 zł tytułem kosztów postępowania lub w tym terminie wnieść sprzeciw.

Pismem z dnia 30.05.2017 r. (data wpływu: 02.06.2017 r.) pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa. W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż (...) S.A. skutecznie zablokowała zwrot sprzętu celem próby wyłudzenia kary umownej.

Postanowieniem z dnia 13.06.2017 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie na podstawie art. 505 ³⁶ k.p.c. postanowił przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Środzie Śląskiej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 listopada 2016 r. strona powodowa zawarła ze Spółką (...) S.A. z siedzibą w W. umowę cesji wierzytelności. Na mocy niniejszej umowy na stronę powodową przeszły prawa i obowiązki dotychczasowego wierzyciela.

Dowód: - umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 30.11.2016 r. – k. 31-33

- potwierdzenie wykonanej operacji z dnia 06.12.2016 r. – k. 34

- Załącznik nr 3 do umowy sprzedaży wierzytelności zawartej dnia 30.11.2016 r. – k. 35-37

- odpis KRS strony powodowej – k. 39-44

Dnia 18 sierpnia 2009 r. pozwany B. H. zawarł z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę o świadczenie usług w ramach pakietu usług: (...), opcje dodatkowe: F., C., (...), Usługa ,,premiery (...). Strona powodowa zobowiązała się do rozpowszechniania programów telewizyjnych i radiowych oraz dostarczania pozwanemu sprzętu umożliwiającego ich odkodowanie i odbiór ( dekoder (...), model dekodera: dekoder (...) recoder, długość trwania umowy (miesięcy) 12 + miesiąc aktywacji). Pozwany zobowiązany był do uiszczania opłat abonamentowych oraz czynszu za najem sprzętu.

Dowód: - umowa o świadczenie usług z dnia 18.08.2009 r. – k. 46

Zgodnie z rozdz. VIII pkt 12 regulaminu świadczenia usług w razie rozwiązania, wygaśnięcia lub zakończenia w inny sposób umowy, abonent zobowiązany był do niezwłocznego zwrotu (...) udostępnionych: dekodera, karty dekodującej, z zastrzeżeniem, iż nie może nastąpić to później niż w terminie 14 dni od dnia rozwiązania, wygaśnięcia lub zakończenia w inny sposób umowy. Z tytułu opóźnienia w wykonaniu tego obowiązku, abonent był zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) kary w wysokości określonej w cenniku. Z tytułu niezwrócenia przez abonenta udostępnionych: dekodera, karty dekodującej, abonent był zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) kary w wysokości określonej w cenniku (rozdział VIII pkt. 13 regulaminu świadczenia usług).

Dowód: - Regulamin świadczenia usług- k. 50-53

Stosownie do rozdz. X Regulaminu pkt. 16 umowa wygasała wskutek upływu czasu, na jaki została zawarta. Z chwilą rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, (...) zaprzestawała świadczyć na rzecz abonenta usługi, a abonent miał obowiązek niezwłocznego zwrotu (z zastrzeżeniem, iż nie mogło nastąpić to później niż w terminie 14 dni od daty rozwiązania, wygaśnięcia umowy) na rzecz (...) udostępnionego sprzętu (rozdz. X pkt. 17).

Dowód: - Regulamin świadczenia usług – k. 50-53

Zgodnie z cennikiem, w związku z nieterminowym zwrotem dekodera po zakończeniu umowy, niezgodnie z Regulaminem, abonent zobowiązany był do uiszczenia kary w wysokości 50 zł za każdy dekoder. W sytuacji braku zwrotu urządzenia (w przypadku zakończenia umowy), w związku z zagubieniem urządzenia, abonent zobligowany był do uiszczenia kary przy dekoderze nbox (...) 500 zł, zaś przy dekoderze nbox (...) recorder – 1000 zł. Brak zwrotu zestawu antenowego multiroom obligował do uiszczenia kary w wysokości 120 zł.

Dowód: -Cennik-zestawienie opłat i usług świadczonych przez (...) Sp. z o.o. obowiązujące od dnia 1 kwietnia 2011 roku – k. 48-49

Wezwaniem do zapłaty z dnia 02.01.2017 r. strona powodowa wezwała pozwanego do spłaty zadłużenia w kwocie 2.188,83 zł, w nieprzekraczalnym terminie do dnia 10.01.2017 r. Na ww. kwotę składały się: saldo abonamentu – 344,40 zł, kara za brak zwrotu sprzętu – 100 zł, nota za sprzęt 1.620 zł, odsetki 111,77 zł. Ponadto notą księgową nr: (...) z dnia 26.01.2016 r. strona powodowa określiła karę za sprzęt: karta dekodująca B.+/HD, TurboBox+/ (...) w wysokości 1.620 zł.

Dowód: - wezwanie do zapłaty z dnia 02.01.2017 r. – k. 54

- szczegóły zadłużenia – k. 55

- nota księgowa nr: (...) – k. 47

Umowa z 2009 roku była po upływie jej okresu przedłużana za pośrednictwem infolinii. Umowa polegała na tym, że (...) udzielała pozwanemu dostępu do cyfrowej telewizji satelitarnej, a integralną częścią tej umowy było wypożyczenie pozwanemu sprzętu niezbędnego do korzystania z tej usługi. Pozwany pod koniec trwania umowy dysponował dwoma dekoderami od (...) wraz z kartami dekodującymi: jednym z nich był tzw. turbo dekoder z twardym dyskiem, a drugi z usługą (...) umożliwiający podłączenie drugiego odbiornika. Ostatecznie umowa zakończyła się ok. 2015 r. Kolejne przedłużenie umowy nie miało miejsca, ponieważ pozwany nie doszedł do porozumienia z dostawcą usług (...) co do warunków dalszej umowy. Pozwany podjął próby zwrotu sprzętu dostawcy usługi, jednak okazały się one nieskuteczne. Pierwszą próbę zwrotu sprzętu pozwany podjął w 14-dniowym terminie po nieprzedłużeniu umowy. Pozwany został poinformowany przez pracownika punktu o niemożliwości zwrotu sprzętu, w postaci jednego dekodera, gdyż umowa zawarta z dostawcą dotyczyła dwóch dekoderów. Pozwany kilka dni później podjął również drugą próbę zwrotu, jednak odmówiono przyjęcia sprzętu, z uwagi na fakt, iż pozwany nie dysponował oryginalnym opakowaniem. Pozwany nadal wyraża chęć zwrotu sprzętu, którym do tej pory dysponuje. Dostawca usług nie zaproponował zwrotu dekoderów w zamian za zapłacenie mniejszej kary za samo opóźnienie w zwrocie. Pozwany był wzywany do zapłaty wyższych kar, później również z odsetkami.

Dowód: -przesłuchanie informacyjne pozwanego w dniu 30.11.2017 r. oraz przesłuchanie pozwanego w dniu 20.03.2018 r. – k. 64-65 oraz k. 79-80

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało jedynie w części na uwzględnienie.

Strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z art. 509 k.c. dotyczącego umowy przelewu wierzytelności, a zgodnie z § 2 tego przepisu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Ponadto zgodnie z art. 6 Kodeksu cywilnego (k.c.) ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Podkreślić należy, że art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty (tamujące, niweczące) wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06, LEX nr 233051).

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego pierwotny wierzyciel, czyli (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z pozwanym umowę o świadczenie usług. Cedent, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej udostępnił pozwanemu kodowane programy telewizyjne wraz ze sprzętem potrzebnym do odbierania programów tj. dekoderami oraz kartą abonencką. Pozwany zobowiązany był do terminowej zapłaty opłaty abonamentowej za odbieranie programów w ramach wybranego pakietu lub opcji oraz zapłaty czynszu najmu za sprzęt dekodujący sygnał telewizyjny. Umowa została zawarta na czas określony, a jej wcześniejsze rozwiązanie nakładało na pozwanego obowiązek zwrotu sprzętu oraz zapłatą kary umownej stanowiącej ekwiwalent za ulgę otrzymaną przy zawarciu umowy. Brak zwrotu sprzętu w ustalonym terminie również wiązał się z obowiązkiem zapłaty przez pozwanego kary umownej z tytułu niedotrzymania terminu zwrotu sprzętu. Nie ulega wątpliwości, iż operator wywiązał się ze swoich obowiązków, albowiem dostarczył niezbędny sprzęt i udostępnił kanały, a pozwany otrzymany sprzęt podłączył i przez pewien czas korzystał z udostępnionego sygnału, a zatem bez wątpienia pozwany był zobligowany do ponoszenia opłat abonamentowych. Sąd za zasadne uznał zatem żądanie zasądzenia należności z tytułu opłaty abonamentowej w wysokości 349,35 zł z tytułu umowy z dnia 18.08.2009 r. (w tym: kwoty 344,40 zł (kapitał) + 4,95 zł tytułem kwoty odsetek naliczonych od ww. kwoty abonamentu za okres od dnia 01.12.2016 r. (dzień po cesji wierzytelności) do dnia 15.02.2017 r. (dzień poprzedzający wniesienie pozwu)) oraz kwoty 111,77 zł z tytułu skapitalizowanych odsetek naliczanych od wymagalnych roszczeń, wynikających z umowy z dnia 18.08.2009 r., a więc łącznie kwoty 461,12 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Strona powodowa wykazała bowiem istnienie w tym zakresie swojego roszczenia, natomiast pozwany nie wykazał ewentualnego faktu niweczącego w postaci ewentualnego uregulowania ww. należności (art. 6 k.c.), a nawet w żaden sposób nie kwestionował roszczenia strony powodowej w tym zakresie i nie odniósł się do żądania strony powodowej w tej części. O odsetkach od zasądzonej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 482 § 1 k.c..

Odnosząc się natomiast do pozostałej części roszczenia, w ocenie Sądu należało je uznać za bezzasadne.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego umowa łącząca strony uległa rozwiązaniu. Stosownie do rozdz. VIII pkt 12 regulaminu świadczenia usług w razie rozwiązania, wygaśnięcia lub zakończenia w inny sposób umowy, abonent zobowiązany był do niezwłocznego zwrotu (...) udostępnionych: dekodera, karty dekodującej, z zastrzeżeniem, iż nie mogło nastąpić to później niż w terminie 14 dni od dnia rozwiązania, wygaśnięcia lub zakończenia w inny sposób umowy. Z tytułu opóźnienia w wykonaniu tego obowiązku, abonent był zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) kary w wysokości określonej w cenniku. Z tytułu niezwrócenia przez abonenta udostępnionych: dekodera, karty dekodującej, abonent był zobowiązany do uiszczenia na rzecz wierzyciela (...) kary w wysokości określonej w cenniku (rozdział VIII pkt. 13 regulaminu świadczenia usług). Strona powodowa żądała zasądzenia od pozwanego kwoty 101,44 zł- nota z dnia 13.07.2015 r. za niezwrócenie sprzętu w terminie (w tym: kwota 100 zł (kapitał) + 1,44 zł (odsetki od tej kwoty za okres od 01.12.2016 r. do dnia 15.02.2017 r.)) oraz kwoty 1.643,30 zł – nota z dnia 25.01.2016 r. za sprzęt niezwrócony (w tym: kwota 1.620 zł (kapitał) + 23,30 zł (odsetki od tej kwoty za okres od 01.12.2016 r. do dnia 15.02.2017 r.)). Powyższe stawki zostały przez stronę powodową określone przy uwzględnieniu Cennika- zestawienie opłat i usług świadczonych przez (...) Sp. z o.o. obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 roku.

Istota kary umownej polega na tym, że zastrzeżona kara umowna ma zrekompensować w sposób ryczałtowy niedogodności, jakie dotykają wierzyciela, a ich przyczyną jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia głównego (art. 483 § 1 k.c.). Obowiązujące przepisy, w razie zastrzeżenia kary umownej, uniemożliwiają żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość kary umownej (wyrok SN z 7 kwietnia 1981 r., IV CR 91/81, OSP 1982, z. 5, poz. 67), chyba że strony umówiły się inaczej (art. 484 § 1 zd. 2 k.c.).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego niniejszej sprawy Sąd oddalił żądanie strony powodowej w zakresie żądania zasądzenia kwot z tytułu kar umownych. Regulamin świadczenia usług (rozdz. VIII pkt. 12 i 13) przewiduje kary za opóźnienie i kary za niezwrócenie sprzętu, nie określając przy tym konkretnej kwoty kary, odwołując się do Cennika. Cennik (rozdz. 6. Kary) normuje zaś karę za nieterminowy zwrot sprzętu po zakończeniu umowy określając wysokość kary na kwotę 50 zł za każdy dekoder. Za brak zwrotu urządzenia (w przypadku zakończenia umowy) Cennik ustala karę (umowną) za urządzenie zagubione w wysokości:

- 1.000 zł (nbox (...) recorder – dekoder z nagrywarką),

- 500 zł (nbox (...) zwykły dekoder),

- 120 zł za brak zwrotu zestawu antenowego multiroom. Nadto Cennik ustala określone wysokości kar umownych za urządzenia niezwrócone, a skradzione (200 zł za dekoder nbox (...) oraz 400 zł za dekoder nbox (...) recoder).

W niniejszej sprawie nie występuje sytuacja, by sprzęt podlegający zwrotowi nie został zwrócony w wyniku jego zagubienia, czy też skradzenia, zatem w przekonaniu Sądu brak jest podstaw do zastosowania uregulowań zawartych w Cenniku do niniejszej sprawy. Strona powodowa nie wykazała zatem swojego roszczenia w tym zakresie, wywodzonego z roszczenia cedenta wierzytelności z tego tytułu wobec pozwanego, a to na niej ciążył procesowy obowiązek wykazania okoliczności, stanowiących podstawę tego roszczenia (art. 6 k.c.). Nadto należy wskazać, iż pozwany wykazał, że czynił w umówionym terminie starania celem zwrotu sprzętu, jednak wierzyciel pierwotny odmawiał przyjęcia sprzętu pod różnymi pretekstami. W przekonaniu Sądu blokowanie zwrotu sprzętu należało uznać za niezasadne, gdyż zarówno w umowie, jak i dołączonym regulaminie brak było przepisu nakazującego zwrot w oryginalnym opakowaniu, czy też nakazującego zwrot jednocześnie wszystkich (tu: dwóch) dekoderów. Strona powodowa nie wykazała przy tym okoliczności, o których mowa w art. 450 k.c. in fine.

Nadto należy zaznaczyć, iż w orzecznictwie sądowym wyrażony został przekonywujący pogląd, że nie jest możliwe kumulowanie kary przewidzianej za nienależyte wykonanie zobowiązania, np. wykonanie ze zwłoką, z karą umowną za niewykonanie tego samego zobowiązania (zob. wyrok SN z 28.01.2011 r., I CSK 315/10). Tymczasem strona powodowa w niniejszej sprawie kumulowała roszczenie z tytułu kary umownej za nieterminowy zwrot sprzętu, z karą umowną za nie zwrócenie go w ogóle.

Mając powyższe na uwadze powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu jako pozbawione podstaw faktycznych i prawnych, o czym Sąd orzekł w pkt. II sentencji wyroku.

Za podstawę orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu przyjęto normę art. 100 k.p.c. zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Strona powodowa wygrała proces w 20 %, a koszty jakie strona powodowa wykazała, że poniosła w związku z postępowaniem to kwota 930 zł (30 zł opłata od pozwu oraz kwota 900 zł koszty zastępstwa procesowego). Dlatego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 186 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzekł w pkt. III sentencji wyroku. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika wynika z § 2 pkt. 3 w zw. z § 15 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018, poz. 265) w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu w niniejszej sprawie).

Z uwagi na powyższe orzeczono, jak w sentencji.