Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodnicząca: Sędzia SR Ewelina Iwanowicz

Protokolant: Patrycja Łuczak

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2018 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z powództwa Agio Wierzytelności (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko A. S.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od Agio Wierzytelności (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz A. S. kwotę 1.476 (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych, w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu przez adwokata M. K.;

3.  nie obciążać stron obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 1451/16

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2018 roku powód Agio Wierzytelności (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystąpił
o zasądzenie od pozwanej A. S. (poprzednio (...)) kwoty 10.000 zł wraz z maksymalnymi odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniesiono, iż dochodzona kwota związana jest z umową zawartą między pozwaną, a (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W., którą to wierzytelność powód nabył w drodze umowy
o przelew wierzytelności.

(pozew – k. 3-7v.)

Pismem z dnia 19 lipca 2016 roku pozwana wniosła o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych w całości oraz o przyznanie pełnomocnika z urzędu.

(wniosek – k. 89)

Postanowieniami z 19 września 2016 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu zwolnił pozwaną od kosztów sądowych w niniejszej sprawie w całości oraz ustanowił dla niej pełnomocnika
z urzędu.

(postanowienia – k. 96 i k. 97)

Na rozprawie w dniu 3 października 2016 roku pełnomocnik pozwanej wniósł
o oddalenie powództwa.

(protokół – k. 112)

W dniu 14 października 2016 roku strona pozwana skierowała do Sądu Rejonowego
w Z. odpowiedź na pozew i wniosła o oddalenie powództwa oraz o wezwanie
do udziału w sprawie w charakterze pozwanego M. S.. W uzasadnieniu podniesiono, iż pozwana nie uznaje powództwa w żadnym zakresie, jak również, iż nie otrzymała ona zawiadomienia o cesji wierzytelności.

(odpowiedź na pozew – k. 114-121)

Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił wniosek o zapozwanie M. S..

(protokół – k. 157)

Pismem z dnia 5 marca 2018 roku pełnomocnik pozwanej podniósł zarzut przedawnienia roszczeń powoda.

(pismo – k. 205)

Na rozprawie w dniu 29 maja 2018 roku pełnomocnik pozwanej wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu, oświadczając, iż nie zostały one uiszczone w całości ani w części.

(protokół – k .213)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 grudnia 2007 roku A. G. (obecnie S.) prowadząca działalność gospodarcza pod nazwą (...) A. G. z siedzibą
w Ł. zawarła z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną
z siedzibą w W. umowę kredytu (...) nr (...)- (...).
Na podstawie umowy pozwana uzyskała środki pieniężne w wysokości 68.800 zł, które miały zostać przeznaczone na finansowanie zakupu samochodu V. (...) nr rej. (...). Kredyt udzielony został na okres od 19 grudnia 2007 roku do 1 grudnia 2012 roku. Został on dodatkowo zabezpieczony zastawem rejestrowym na w/w pojeździe. Zgodnie z § 13,
w przypadku opóźnienia w spłacie kredytu bank miał prawo pobrać od niespłaconej kwoty odsetki według zmiennej stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych
i kredytów postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wykonalności, na cele gospodarcze i mieszkaniowe, określonej w uchwale zarządu banku obowiązujące
w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane i podawanej do wiadomości klientom
w komunikacie banku udostępnionym w lokalach oddziałów, niezależnie od innych form powiadomienia. Przy czym o każdej zmianie wysokości tego oprocentowania bank miał niezwłocznie powiadomić pisemnie dłużnika. M. S. na mocy umowy darowizny
z 8 stycznia 2018 roku stał się współwłaścicielem powyższego pojazdu.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia umowy kredytu z załącznikiem
– k. 15-20; poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia aneksu do umowy kredytu
– k. 21, k. 142-144; poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia umowy
o ustanowienie zastawu rejestrowego – k. 166-169; poświadczona za zgodność z oryginałem kopia umowy darowizny – k. 141, k. 170, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia postanowienia – k. 171-172)

Pismem z dnia 5 maja 2009 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna wypowiedziała A. G. (obecnie S.) umowę kredytu
w części dotyczącej warunków spłaty kredytu z powodu zaległości w spłacie należności
ze skutkiem, które nastąpić miało po upływie 30 dni od daty doręczenia pisma. Jednocześnie wskazano, iż zadłużenie na dzień wypowiedzenia wynosi 5.650,55 zł.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia wypowiedzenia umowy kredytu – k. 23)

Pozwana 11 września 2009 roku zwróciła się do Banku z prośbą o zawarcie ugody regulującej dalszą spłatę zadłużenia.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia wniosku – k. 145-146, k. 164-165)

Do zawarcia ugody doszło w dniu 15 października 2009 roku. Bank odstąpił od ugody 19 kwietnia 2012 roku.

(okoliczności przyznane przez pozwaną – k. 205)

W dniu 25 czerwca 2012 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna wystawiła względem pozwanej Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...), wskazując, iż na wymagalne zadłużenie z tytułu przedmiotowego kredytu składa się kwota niespłaconego kapitału w wysokości 33.945,87 zł, koszty w kwocie 30 zł oraz odsetki
w kwocie 4.780,73 zł.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia bankowego tytułu egzekucyjnego – k. 25, k. 132)

We wniosku z 25 czerwca 2012 roku (...) S.A. zażądał nadania przez Sąd Rejonowy w Zgierzu klauzuli wykonalności na w/w bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko A. S..

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia wniosku – k. 101-102, k. 133-134)

Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2012 roku w sprawie I Co 2249/12 Sąd Rejonowy w Zgierzu nadał klauzulę wykonalności w/w bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia odpisu postanowienia – k. 26, k. 135)

W dniu 17 września 2012 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie egzekucji na podstawie powyższego tytułu wykonawczego.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia wniosku – k. 103-104, poświadczona
za zgodność z oryginałem kserokopia tytułu wykonawczego – k. 25-26v)

Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2013 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi K. P. umorzył z powodu bezskuteczności powyższe postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko A. S.
w sprawie o sygn. akt KM 26650/12. W dniu 14 stycznia 2013 roku komornik uczynił w tym przedmiocie adnotację na tytule wykonawczym.

(adnotacja komornika na tytule wykonawczym – k. 26v, poświadczona za zgodność
z oryginałem kserokopia odpisu postanowienia – k. 105-106, k. 139-140)

W dniu 9 grudnia 2013 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna zawarła z Agio Wierzytelności Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowę sprzedaży wierzytelności. Jedną z wierzytelnością stanowiącą przedmiot w/w umowy była wierzytelność przysługująca względem A. S..

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia umowy sprzedaży wierzytelności – k. 51
-76; poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia aneksu nr (...) – k. 77-79; poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia załącznika nr 1 do aneksu – k. 80-84)

W dniu 27 maja 2015 roku Agio Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zbył na rzecz Agio Wierzytelności (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego
z siedzibą w W. szereg wierzytelności. Jedną z wierzytelności nabytych przez powoda była wierzytelność przysługująca względem pozwanej z tytułu przedmiotowego kredytu na zakup samochodu.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia umowy przelewu wierzytelności
– k. 30-30v.; poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia aneksu z załącznikiem
– k. 31-33, k. 86; poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia załącznika nr 1
do aneksu z załącznikami – k. 34-38)

14 lipca 2015 roku powód wystosował do pozwanej pismo z informacją o przelewie wierzytelności.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia pisma – k. 41-42)

4 stycznia 2016 roku Agio Wierzytelności (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty złożył w Sądzie Rejonowym w Zgierzu wniosek
o zawezwanie A. S. do zawarcia próby ugodowej dotyczącej przedmiotowego kredytu na zakup samochodu na kwotę 24.188,28 zł z dalszymi odsetkami. Do zawarcia ugody nie doszło.

(wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z kopertą – k. 3-4 i k. 13 załączonych akt
I Co 31/16, protokół – k. 17 załączonych akt I Co 31/16)

W związku z zawartą umową kredytu pozwana skierowała do Prokuratury Rejonowej w Zgierzu wniosek o wszczęcie postępowania karnego przeciwko M. S., który to miał namawiać pozwaną do zawierania kolejnych umów kredytowych i przyjmować uzyskane w ten sposób środki pieniężne na swoją rzecz, a następnie pozostawiać pozwanej obowiązek spłaty. Wszczęte dochodzenie zostało umorzone w dniu 24 października 2011 roku wobec braku dostatecznych danych uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego.

(kserokopia doniesienia – k. 124; załączone akta dochodzenia sygn. akt 2 Ds. 1908/11)

Pozwana prowadzi gospodarstwo domowe wraz z mężem. Małżonkowie mają rozdzielność majątkową. O. pracują. Ponoszą koszty utrzymania mieszkania
w granicach 1.500 zł w sezonie grzewczym, zaś przez pozostałą część roku koszty te są około 400-500 zł niższe. Na chwilę obecną pozwana spłaca zadłużenie względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości ok. 3.000-4.000 zł.

(zeznania A. S. – k. 210-210v. [00:01:40 – 00:13:33] w zw. z wyjaśnieniami informacyjnymi – k. 156-157)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych dowodów uznanych
za wiarygodne, w szczególności zaś na podstawie dokumentów, które to przez żadną ze stron nie były kwestionowane.

Sąd pominął dokumenty z załączonych akt KM 110/12, ponieważ dotyczyły one egzekucji innej należności niż objęta niniejszym powództwem (załączone akta II C 1218/11)
i prowadzonej na podstawie innego tytułu wykonawczego niż opisany w stanie faktycznym bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony przez sąd w klauzulę wykonalności. Pozwana przyznała, iż poza kredytem na samochód zaciągnęła również w (...) S.A. kredyt obrotowy (k. 156v). Ponadto, powód wyjaśnił, iż samochód kupiony przez powódkę na kredyt z przedmiotowej umowy został sprzedany przez komornika na poczet należności egzekwowanej w sprawie KM 110/12, a nie w sprawie KM 26650/12, co potwierdza protokół sprzedaży ruchomości (k. 137, k. 174 oraz k. 175).

Sąd pominął również opinie biegłego psychiatry, gdyż ich wnioski nie dotyczyły przedmiotu sprawy, a jedynie zdolności pozwanej do udziału w niniejszym postepowaniu sądowym i możliwości jej przesłuchania w charakterze strony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe
(t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1878), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać
do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych
z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej
na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu
wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie z art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (§ 2). Stosownie do art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć,
a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Nie ulega wątpliwości, iż roszczenie powoda przeciwko pozwanej jest związane
z prowadzoną działalnością gospodarczą, a zatem okres przedawnienia wynosi
w niniejszej sprawie 3 lata. Brak bowiem jednocześnie przepisu szczególnego przewidującego krótszy termin przedawnienia. Należy przy tym wskazać, iż wstąpienie przez osobę trzecią
w prawa wierzyciela nie pogarsza sytuacji dłużnika, ponieważ przysługują mu wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy (art. 513 § 1 k.c.). Dotyczy to również zarzutu przedawnienia, które nie ulega przerwaniu wskutek przejścia wierzytelności na inną osobę. Zmiana dotyczy bowiem strony podmiotowej a nie treści wierzytelności nabytej przez osobę trzecią (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2003 r., sygn. akt IV CKN 430/01,
LEX nr 466006).

Dla biegu terminu przedawnienia roszczenia powoda będącego funduszem sekurytyzacyjnym bez znaczenia jest przy tym okoliczność wystawienia przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną bankowego tytułu egzekucyjnego, któremu to 10 sierpnia 2012 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu nadał klauzulę wykonalności, jak również okoliczność wszczęcia na podstawie tego tytułu wykonawczego postępowania egzekucyjnego, zakończonego 11 stycznia 2013 roku, a następnie wniesienie przez powoda
w dniu 4 stycznia 2016 roku wniosku o zawezwanie pozwanej do próby ugodowej, a w dniu 28 stycznia 2016 roku pozwu w niniejszej sprawie. Zgodnie bowiem z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 roku (sygn. akt III CZP 29/16, OSNC 2017/5/55) nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Stanowisko to zostało przez Sąd Najwyższy wyrażone także w wyroku z dnia 21 lipca 2017 roku w sprawie o sygnaturze akt I CSK 6/17, LEX nr 2336678. Sąd Najwyższy podniósł w uzasadnieniu tego orzeczenia, iż przerwanie biegu przedawnienia na skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności jest związane tylko z podmiotami uczestniczącymi w tym postępowaniu i na podstawie tego tytułu, w granicach ukształtowanych klauzulą wykonalności (podobnie także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2017 roku, sygn. akt akt V CSK 493/16, LEX nr 2332329). Tym samym nabywca wierzytelności niebędący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku
do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi
do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku,
to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 lutego 2017 roku, sygn. akt I ACa 1110/16,
LEX nr 2282449).

Tym samym przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż roszczenie objęte przedmiotowym powództwem uległo przedawnieniu najpóźniej z upływem trzyletniego terminu liczonego od daty wymagalności pierwotnego zobowiązania. W świetle okoliczności niniejszej sprawy nie jest możliwe jednak jednoznaczne wskazanie dokładnie tej daty, gdyż strona powodowa nie załączyła chociażby dokumentów potwierdzających dokładną datę wypowiedzenia umowy pożyczki i postawienia całości zobowiązania w stan wymagalności przez poprzednika prawnego powoda. Mając jednak
na względzie, iż bank w dniu 25 czerwca 2012 roku wystawił na rzecz pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny, to termin przedawnienia upłynął, w ocenie Sądu, najpóźniej z dniem
25 czerwca 2015 roku. Postawienie całości zobowiązania w stan wymagalności nie mogło bowiem nastąpić w terminie późniejszym niż data wystawienia w/w bankowego tytułu egzekucyjnego, na który to z resztą kilkukrotnie powołuje się strona powodowa. Powód jako następca prawny banku i nabywca przedmiotowej wierzytelności nie wchodzi, zaś w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia, stąd też bezsprzecznym jest, iż przedmiotowe zobowiązanie uległo przedawnieniu.

W tej sytuacji zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwaną należało ocenić jako skuteczny, a w konsekwencji oddalić powództwo.

Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.476 złotych tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną pozwanej z urzędu, na którą składa się kwota kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 1.200 złotych oraz kwota 276 złotych podatku VAT, stosownie do § 8 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2015 r., poz. 1801).

Sąd nie obciążył stron kosztami procesu w postaci wynagrodzenia dla biegłego psychiatry, bowiem Sąd zlecił biegłemu z urzędu, a nie na wniosek stron, ocenę zdolności pozwanej do udziału w czynnościach procesowych.