Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 21-08-2017 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Bartłomiejczak

Protokolant: Paweł Plewczyński

po rozpoznaniu w dniu 21-08-2017 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. F.

przeciwko K. F.

- o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.134,30 zł (tysiąc sto trzydzieści cztery złote trzydzieści groszy),

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.562,13 zł (tysiąc pięćset sześćdziesiąt dwa złote trzynaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

SSR Magdalena Bartłomiejczak

Sygnatura akt I C 3197/16

UZASADNIENIE

Powód R. F. wniósł o zapłatę od pozwanego K. F. kwoty 10.000 zł. W uzasadnieniu wskazał, że wraz pozwanym K. F. oraz ich siostrą odziedziczyli po matce M. F. udział w lokalu mieszkalnym nr (...) położonym w K. przy ulicy (...), po 1/3 części każde z nich. Siostra stron A. M. darowała powodowi należący do niej udział w wysokości 1/3 w przedmiotowej nieruchomości stanowiącej przedmiot spadku. Wobec powyższego, R. F. i K. F. stali się jedynymi współwłaścicielami ww. lokalu. Od śmierci M. F. koszty utrzymania ww. lokalu w kwocie 24.000 zł przez dwa lata ponosił wyłącznie powód. Zmuszony był zaciągać kredyty i pożyczki. Powód nie był w stanie uiszczać opłat czynszowych, powstało zadłużenie, którego wspólnota mieszkaniowa musiała dochodzić na drodze sądowej. W efekcie tego, wydano nakaz zapłaty, w którym Sąd uwzględnił roszczenie wspólnoty mieszkaniowej przeciwko pozwanym R. F. i K. F. jako dłużnikom solidarnym. Powód dodał, że w sprawie o dział spadku ( sygn. I Ns 2772/15) strony zawarły ugodę, mocą której powyższą nieruchomość przyznano na jego wyłączną własność, zaś tytułem spłaty zobowiązał się zapłacić na rzecz pozwanego K. F. kwotę 45.000 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że powód nie udowodnił jakie poniósł niezbędne nakłady na nieruchomość wspólną i jaką część z tych nakładów zobowiązany byłby pozwany uiścić. Twierdzenie powoda, że utrzymanie mieszkania przez dwa lata kosztowało powoda 24.000 zł jest gołosłowne. Ponadto wskazał, że powód sam zamieszkiwał w rzeczonym lokalu i sam z niego korzystał, więc to on jedynie zobowiązany jest do ponoszenia nakładów na jego utrzymanie. Tymczasem w postępowaniu toczącym się przed tutejszym Sądem w sprawie I Ns 2472/15 w dniu 05 lipca 2016 r. strony zawarły ugodę na podstawie, której pozwany przeniósł na powoda udział we współwłasności lokalu położonego przy ulicy (...) w K.. Podniósł, że w pkt 3 ugody strony ustaliły, iż ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia stron z tytułu działu spadku po M. F.. Podniósł również, że powód zawierając ugodę miał świadomość, że na lokalu ciążą długi związane z jego wykorzystywaniem i eksploatacją przez powoda, gdyż pismo wzywające do zapłaty kwoty 4.879, 48 zł datowane było na dzień 14 marca 2016. Natomiast podpisując ugodę w lipcu powód godził się na to, że zapłata na rzecz pozwanego kwoty 45.000 zł wyczerpuje wszelkie roszczenia pozwanego w stosunku do powoda jak i roszczenia powoda w stosunku do pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Postanowieniem z dnia 15 czerwca 2015 r. w sprawie I Ns 2810/14 Sąd Rejonowy w K.stwierdził nabycie spadku po M. F. zmarłej w dniu 3 listopada 2014 r. z mocy ustawy, po 1/3 części, przez synów R. F. i K. F. oraz córkę A. M..

Dowód : postanowienie Sądu Rejonowego w K.z dnia 15 czerwca 2016 r. wydane w sprawie sygn. I Ns 2410/14 k. 19

W skład spadku po M. F. wchodziło prawo odrębnej własności mieszkania położonego w K. przy ul. (...), w której spadkobierczyni zamieszkiwała do śmierci.

Bezsporne

W dniu 21 czerwca 2016 r., na mocy umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego A. M. darowała swojemu bratu R. F. przysługujący jej udział wynoszący 1/3 części w prawie własności lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w K. przy ulicy (...) o obszarze 56, 7500 m ².

Dowód : akt notarialny Rep. Nr (...) z dnia 21 czerwca 2016 r.

W dniu 05 lipca 2016 r. R. F. i K. F. zawarli przed Sądem Rejonowym w K., w sprawie o sygn. akt I Ns 2472/15 ugodę w sprawie o dział spadku po M. F.. Powyższe osoby zgodnie oświadczyły, że tytułem działu spadku po M. F., K. F. przenosi na rzecz R. F. udział wynoszący 1/3 w prawie własności nieruchomości stanowiącej odrębną nieruchomość – prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. przy ulicy (...) o powierzchni 56,7500m ^{( 2 )}składającego się z trzech pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, którą stanowią prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzenia które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli wynoszącym (...) dla którego w Sądzie Rejonowym w K.jest prowadzona księga wieczysta (...) – z obowiązkiem spłaty na jego rzecz od R. F. kwoty 45.000 zł, płatnej w terminie do dnia 31 grudnia 2016 r. wraz ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w zapłacie przedmiotowej raty.

Uczestnicy ponadto oświadczyli, że powyższa ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemnie roszczenia stron z tytułu działu spadku po M. F..

Dowód : protokół rozprawy z dnia 05 lipca 2016 r. wraz z ugodą sądową – w aktach sprawy sygn. I Ns 2472/15 k. 39-40

Nakazem zapłaty z dnia 09 listopada 2015 r. wydanym w postępowaniu upominawczym sygn. I Nc 3098/15 Sąd Rejonowy w K.nakazał pozwanym K. F. i R. F., aby zapłacili solidarnie stronie powodowej Wspólnocie Mieszkaniowej (...)w K. kwotę 3.896, 59 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu w kwocie 665, 75 zł. Należności zasądzone nakazem zapłaty dotyczyły okresu od kwietnia do października 2015 r.

Dowód : nakaz zapłaty – w aktach sygn. Km (...)k. 2

Na podstawie tytułu wykonawczego w postaci ww. nakazu zapłaty zaopatrzonego w sądową klauzulę wykonalności wierzyciel Wspólnota Mieszkaniowa (...) w K. wszczął egzekucję przeciwko powodowi R. F. oraz pozwanemu K. F.. Postępowanie prowadził Komornik przy Sądzie Rejonowym w K. W. P. pod sygnaturą Km (...). W wyniku uregulowania zobowiązania w całości postępowanie egzekucyjne w sprawie zostało umorzone.

Dowód : dokumenty w aktach sprawy Km (...)

Tytułem zapłaty należności wynikającej z nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w K.w dniu 09 listopada 2015 r., w sprawie sygn. akt I Nc 3098/15 dokonano wpłat następujących kwot :

- w dniu 26.11.2015 r. 650 zł,

- w dniu 11.12.2015 r. 500 zł,

- w dniu 31.12.2015 r. 877, 90 zł,

- w dniu 27.01.2016 r. 300 zł,

- w dniu 26.02.2016 r. 300 zł,

- w dniu 02.05.2016 r. 252 zł,

- w dniu 14.06.2016 r. 237, 08 zł,

- w dniu 21.09.2016 r. 900 zł,

- w dniu 21.09.2016 r. 311, 36 zł,

- w dniu 24.11.2016 r. 1.057, 24 zł

Dowód : pismo Zarządcy Wspólnoty Mieszkaniowej (...)z dnia 29 maja 2017 r. k. 59

Powód R. F. zamieszkiwał w lokalu mieszalnym nr (...) położonym w K. przy ulicy (...) wraz z matką M. F., która zmarła w dniu 03 listopada 2014 r. Po śmierci matki zamieszkiwał sam w przedmiotowym lokalu i samodzielnie pokrywał koszty utrzymania. Brat powoda pozwany K. F. oraz siostra A. M. zamieszkują poza granicami kraju, przenieśli swoje centrum życiowe do Francji. Powód ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, utrzymuje się z renty w wysokości 600 zł. W związku z trudną sytuacją finansową, miał problemy z terminowym regulowaniem należności za przedmiotowy lokal. Po dokonaniu działu spadku przedmiotową nieruchomość sprzedał za kwotę 137.000 zł, przy czym koszt sprzedaży wyniosły 5.300 zł. Obecnie powód mieszka w wynajmowanym przez niego mieszkaniu.

Dowód : zaświadczenie z dnia 09 września 2016 r. k. 15, wezwanie do zapłaty z dnia 14 marca 2016 r. k. 18, wezwanie do zapłaty z dnia 02 września 2016 r.k. 16, oświadczenie powoda k. 51

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach dołączonych spraw sygn. I Ns 2472/15 oraz sygn. Km (...) mając na względzie, iż prawdziwości dokumentów nie kwestionowała żadna ze stron postępowania, jak również nie zachodziły wątpliwości co do ich autentyczności.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo tylko w niewielkiej części zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie okoliczności faktyczne pozostawały bezsporne. Spór dotyczył kwestii prawnych związanych z możliwością dokonania między stronami dalszych rozliczeń związanych z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych.

Stosownie do treści przepisu art. 686 k.p.c. w postępowaniu działowym sąd rozstrzyga także o istnieniu zapisów zwykłych, których przedmiotem są rzeczy lub prawa należące do spadku, jak również o wzajemnych roszczeniach pomiędzy współspadkobiercami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych.

Zgodnie z art. 618 k.p.c., który to na mocy art. 688 k.p.c. stosuje się odpowiednio do działu spadku - w postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy (§1). Z chwilą wszczęcia postępowania o zniesienie współwłasności odrębne postępowanie w sprawach wymienionych wyżej jest niedopuszczalne. Sprawy będące w toku przekazuje się do dalszego rozpoznania sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności. Jeżeli jednak postępowanie o zniesienie współwłasności zostało wszczęte po wydaniu wyroku, przekazanie następuje tylko wówczas, gdy sąd drugiej instancji uchyli wyrok i sprawę przekaże do ponownego rozpoznania. Postępowanie w sprawach, które nie zostały przekazane, sąd umarza z chwilą zakończenia postępowania o zniesienie współwłasności (§2). Po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności uczestnik nie może dochodzić roszczeń przewidzianych w paragrafie pierwszym, chociażby nie były one zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współwłasności (§3).

Powyższy przepis art. 688 k.p.c. wyraża zasadę kompleksowego rozstrzygania w postępowaniu o zniesienie współwłasności roszczeń współwłaścicieli związanych z przedmiotem współwłasności, do których zaliczyć należy także wszelkie roszczenia związane z korzystaniem z rzeczy wspólnej, pobieraniem z niej pożytków i przychodów oraz dokonanych nakładów. Jako nakład należy potraktować także spłatę długu zaciągniętego w związku z utrzymaniem rzeczy wspólnej lub z inwestowaniem w nią.

Wobec powyższego należało uznać, iż powód powinien wystąpić z roszczeniem o zwrot nakładów poczynionych ze swojego majątku w toku postępowania o dział spadku. Skoro nie zgłosił takiego roszczenia, to po prawomocnym zakończeniu sprawy o dział spadku, stracił możliwość dochodzenia roszczeń powstałych przed dniem 13 lipca 2016 r. tj. przed datą uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w przedmiocie działu spadku. W ocenie Sądu roszczenia związane z zadłużeniem wynikającym z nakazu zapłaty z dnia 09 listopada 2015 r. wydanym w postępowaniu upominawczym sygn. I Nc 3098/15 nie mogą być po tej dacie skutecznie dochodzone. W konsekwencji należało oddalić roszczenie powoda dotyczące rozliczenia wpłat dokonanych na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w okresie od dnia 03 listopada 2014 r. tj. daty śmierci spadkodawczyni M. F. do dnia 13 lipca 2016 r. Należy przy tym zauważyć, że w pkt 3 ugody sadowej z dnia 05 lipca 2016 r. strony zgodnie oświadczyły, że zawarta ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia stron z tytułu działu spadku po M. F..

Zdaniem Sądu na uwzględnienie zasługują wpłaty na rzecz ww. wierzyciela wynikające ze spłaconej należności z nakazu zapłaty z dnia 09 listopada 2015 r., dokonane po dacie uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w przedmiocie działu spadku. Sąd uznał, że zasadne okazało się żądanie powoda po tej dacie, w zakresie spłaty na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej(...)połowy wpłaconych przez powoda środków. Jednocześnie należy wskazać, że po tej dacie powód uregulował dług, który miał swoje źródło w solidarnej odpowiedzialności stron niniejszego postępowania za zobowiązanie wynikające z nakazu zapłaty z dnia 09 listopada 2015 r. Wpłaty dokonane na rzecz wierzyciela w dniach : 21.09.2016 r. - 900 zł, 21.09.2016 r. – 311, 36 zł oraz 24.11.2016 r. - 1.057, 24 zł nie były przedmiotem postepowania w sprawie o działu spadku, a obie strony pozostawały nadal współdłużnikami solidarnymi Wspólnoty Mieszkaniowej (...) i każde z nich mogło tę należność uregulować i wystąpić z roszczeniem regresowym wobec strony przeciwnej. Nic nie stało bowiem na przeszkodzie, aby należności stwierdzone w nakazie zapłaty egzekwować w postępowaniu egzekucyjnym również od powoda K. F..

Stosownie do treści przepisu art. 376 § 1 k.c. jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

W świetle powyższych rozważań zarzut pozwanego, że powód zawierając ugodę miał świadomość, że na lokalu ciążą długi związane z jego wykorzystywaniem i eksploatacją przez powoda, gdyż pismo wzywające do zapłaty kwoty 4.879, 48 zł datowane było na dzień 14 marca 2016, uznać należy za bezzasadny. Do dnia uprawomocnienia się postępowania o umorzeniu postępowania działowego dług obciążający solidarnie powoda i pozwanego nie został jeszcze uregulowany do kwoty 2.268,60 zł, po stronie powoda nie powstało więc roszczenie z tego tytułu.

W tej sytuacji roszczenie powoda w zakresie zadłużenia spłaconego po dniu 13 lipca 2016 r. zasługuje na uwzględnienie o czym orzeczono w pkt 1 wyroku. Po tej dacie powód spłacił zadłużenie w łącznej wysokości 2.268, 60 zł (900 zł + 311, 36 zł + 1.057, 24 zł), należy mu się zatem zwrot połowy tej kwoty tj. świadczenie w wysokości 1.134, 30 zł.

Dalej idące żądanie oddalono w pkt 2 sentencji wyroku

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zawarte w pkt 3 sentencji wyroku wydano na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. § 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. zmieniającego Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Uwzględniono przy tym, ze powód wygrał proces tylko w 11%. Na koszty niniejszego postępowania poniesione przez powoda składają się : oplata sądowa od pozwu w wysokości 500 zł. Na koszty niniejszego postępowania poniesione przez pozwanego składają się : oplata skarbowa od pełnomocnika 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.800 zł, łącznie 1.817 zł. Łącznie koszty procesu wyniosły 2.317 zł, z której to kwoty powód winien ponieść koszt wynoszący 2062,13 zł, gdy tymczasem dotychczas poniósł koszt opłaty od pozwu – 500 zł. Poniesione przez pozwanego koszty przeważają obciążający go udział, zatem zasądzeniu na jego rzecz podlega różnica tj. kwota 1.562, 13 zł (2.062,13-500).

SSR Magdalena Bartłomiejczak