Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania A. K. (A. K.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o umorzenie składek

w związku z zażaleniem ubezpieczonego A. K.

na postanowienie z dnia 5 stycznia 2018r.

uzupełniające wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach

z dnia 15 grudnia 2017r., sygn. akt III AUa 775/17

postanawia:

1. zmienić zaskarżone postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 stycznia 2018r., sygn. akt III AUa 775/17 i uzupełnić wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2017r. w ten sposób, że dodać punkt 2 o treści: „zasądza od odwołującego A. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym”;

2. w pozostałym zakresie zażalenie oddalić;

3. odstąpić od obciążania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w S. kosztami postępowania zażaleniowego.

/-/SSA L.Jachimowska /-/SSA J.Ansion /-/SSA M.Małek-Bujak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 775/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2017r., sygn. akt III AUa 775/17, Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił apelację ubezpieczonego A. K. od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 13 lutego 2017r., sygn. akt
XI U 2270/16. Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2018r., sygn. akt III AUa 775/17, Sąd Apelacyjny uzupełnił wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2017r. w ten sposób, że dodał punkt 2 o treści: „zasądza od odwołującego A. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.”

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy odwołał się do art. 351
§ 1 i 2 k.p.c. oraz art. 98 k.p.c. w związku z § 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015r., poz. 804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 27 października 2016r. do 12 października 2017r. wskazując,
że wartość przedmiotu zaskarżenia w rozpatrywanej sprawie stanowiła wysokość spornych składek, których umorzenia domagał się odwołujący, tj. kwota 10.131 zł.

Zażalenie na to postanowienie wniósł ubezpieczony, domagając się jego zmiany, poprzez nieobciążenia kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Ubezpieczony wnosił, o zastosowanie w rozpoznawanej sprawie art. 102 k.p.c., odwołując się do swojej złej sytuacji finansowej, czego potwierdzeniem ma być sam fakt ubiegania się o umorzenie należności z tytułu składek. W opinii ubezpieczonego, sytuację materialną należy traktować jako przejaw przypadków szczególnie uzasadnionych, o których stanowi art. 102 k.p.c.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, gdy zarzuca naruszenie art. 102 k.p.c., ponieważ brak jest podstaw do stosowania przepisu art. 102 k.p.c.
przy rozpoznawaniu zażalenia ubezpieczonego A. K..

Nie jest kwestionowane, że przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie było odwołanie ubezpieczonego A. K. od decyzji z dnia 15 stycznia 2015r, odmawiającej umorzenia należności z tytułu składek na organ rentowy
w wysokości 10.131 zł. Nie można również podważyć faktu, że to wartość przedmiotu sporu była wyznacznikiem zasądzonych w postanowieniu z dnia 5 stycznia 2018r. kosztów w kwocie 2.700 zł.

Przypomnieć jednak należy, że przepis art. 102 k.p.c. jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnianiu dyskrecjonalnej decyzji sądu
(por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27 maja 2015r., I ACa 107/15, Lex nr 1745541).

Tymczasem ubezpieczony, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, powołał się na złą sytuację finansową, której w żaden sposób
nie wykazał. W samym zażaleniu nie przedstawiono żadnych konkretnych danych pozwalających na odtworzenie kondycji finansowej ubezpieczonego. Wobec faktu,
że przesłanka złej sytuacji finansowej przy zwalnianiu od ponoszenia kosztów sądowych jest szczególnie uznaniowa, musi być oparta na konkretnych danych matematycznych obrazujących stan finansowy ubezpieczonego. Skarżący żadnych takich dokumentów nie przedstawił, a w samym zażaleniu poprzestał jedynie
na ogólnikowej informacji o złej kondycji finansowej.

W tej sytuacji, Sąd Apelacyjny zobowiązał pełnomocnika ubezpieczonego
do dostarczenia dokumentacji uzasadniającej okoliczności, na które powołał się
w zażaleniu.

W dniu 13 kwietnia 2018r. nadesłał pismo procesowe wraz z załącznikiem obrazującym wydatki rodziny A. i K. K. w okresie od dnia 15 marca 2018r. do 9 kwietnia 2018r.

Podkreślił również, że małżonkowie pozostają w ustroju rozdzielności małżeńskiej, ale prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, mają kilka kredytów, które spłacają na bieżąco. W ramach wydatków mieszkaniowych, należy doliczyć również prąd, gaz, czynsz mieszkaniowy, żywność, środki czystości, wydatki ubraniowe i na dwójkę dzieci w wieku przedszkolnym.

Jakkolwiek pełnomocnik ubezpieczonego przedstawił dokumentację dotyczącą wydatków rodziny (aczkolwiek nie wyszczególnił daty przyznania kredytów i okresu ich obowiązywania) - to dokumentacja ta nie oddaje rzeczywistego stanu majątkowego rodziny (poczynając od chwili złożenia odwołania od decyzji). Tym bardziej,
że nie wykazuje pełnego stanu majątku nieruchomego i składników majątku ruchomego, np. posiadanych samochodów, podnajmowanego mieszkania (mieszkań).

Nie można pominąć okoliczności, że już w odpowiedzi na odwołanie organ rentowy, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego i stosowne rozstrzygnięcie w tej kwestii,
zawarte w pkt 2 wyroku Sądu Okręgowego z dnia 13 lutego 2017r. Kwota tam zasądzona wynikała z braku podania przez organ rentowy wartości przedmiotu zaskarżenia.

Natomiast w postępowaniu apelacyjnym ubezpieczony, reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, nie składał wniosku o nieobciążanie go kosztami.

W tych okolicznościach Sąd Apelacyjny rozpoznając zażalenie w trybie
art. 394 ² k.p.c., nie znalazł podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c.

Ponieważ jednak ubezpieczony kwestionował wysokość zasądzonych od niego kosztów, Sąd Apelacyjny uznał, że skoro na wniosek strony, w tym wypadku organu rentowego - uzupełniono wyrok o dodatkowy punkt dotyczący zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - to mając na względzie, że organ rentowy w tym wniosku wskazał wartość przedmiotu zaskarżenia, jako 5.738 zł, a nie wynikające z zaskarżonej decyzji 10.131 zł - koszty należy wyliczyć od kwoty wskazanej przez pełnomocnika organu rentowego.

Z tego względu, stosownie do treści § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 27 października 2016r. do 12 października 2017r. orzeczono,
jak w sentencji postanowienia.

Na marginesie należy podnieść, że argument pełnomocnika płatnika, że organ rentowy w związku z prowadzonym postępowaniem, nie poniósł żadnej straty, kłóci się z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Mając powyższe na względzie, z mocy art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397
§ 1 § 2 k.p.c. - orzeczono jak w sentencji.

/-/SSA L.Jachimowska /-/SSA J.Ansion /-/SSA M.Małek-Bujak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR