Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2017 r. w Kaliszu

odwołania E. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 30 grudnia 2016 r. Nr R- (...)

w sprawie E. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

1.  Oddala odwołanie,

2.  Zawarty w odwołaniu wniosek o rozłożenie należności na raty przekazuje organowi rentowemu – Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. do rozpoznania.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 grudnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. po dokonaniu rozliczenia przychodu osiągniętego w 2015 r. przez E. K. stwierdził, iż świadczeniobiorczyni zobowiązana jest do zwrotu kwoty 5 417,36 zł tytułem należnie pobranej renty rodzinnej za 2015 r. Organ rentowy uznał, iż we wskazanym okresie świadczenia nie przysługiwały albowiem osiągnięty przez E. K. przychód powodował zmniejszenie świadczenia.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła E. K. wnosząc o jej zmianę i stwierdzenie braku podstaw do zwrotu świadczenia albowiem osiągając przychód działała w przekonaniu o posiadaniu przez organu rentowego wiedzy o kontynuowaniu zatrudnienia i osiąganiu z tego tytułu wynagrodzenia za pracę a mimo tego realizowanie przez ten organ wypłaty świadczenia.

Jako alternatywne żądanie – na wypadek nieuwzględnienia wniosku zawartego w odwołaniu, skarżąca wniosła o rozłożenie płatności na raty.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił, co następuje:

Poza sporem pozostaje przyznanie odwołującej E. K. renty rodzinnej poczynając od dnia 12 stycznia 2015 r. na stałe. Poza sporem pozostaje również świadomość odwołującej o zawieszalności pobieranego świadczenia w przypadku osiągania przychodu z tytułu zatrudnienia oraz powinnościach w zakresie informowania ZUS o wysokości uzyskanego przychodu w celu ustalenia czy nie zachodzą przesłanki powodujące z tego tytułu zawieszenie świadczenia rentowego. Bezsporna jest również wysokość pobranej w 2015 r. przez odwołującą renty rodzinnej

Bezsporne jest również pobieranie w okresie 12.01.2015 – 31.12.2015 przez odwołującą wynagrodzenia z tytułu pracy najemnej w okresie pobierania renty rodzinnej w kwotach podawanych przez podmiot na rzecz, którego odwołująca świadczyła pracę. Tych kwot odwołująca w toku postępowania odwoławczego nie kwestionowała. Bezsporne jest również otrzymanie przez odwołującą odpisu decyzji ustalającej pierwszorazowo prawo do renty rodzinnej oraz kolejnych decyzji przeliczających jej wysokość. W dołączonych do tych odpisów pouczeniach były informacje o konieczności informowania ZUS o osiąganych przychodach dla potrzeb określenia zawieszenia wypłaty bądź zmniejszenia wysokości świadczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 104 ust. 1, 3 i 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Dz 2004 r. nr 39 poz. 353 z póź. zm.) wysokość świadczenia rentowego czy emerytalnego ulega zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6. w kwocie przekraczającej 70 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego nie wyższej jednak niż 130% tej kwoty. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż uzyskiwane przez odwołującą w okresach objętych zaskarżonymi decyzjami, kwoty przychodu brutto nie przekraczały tej ostatniej wielkości. Przekraczały natomiast tę pierwszą wielkość.

Zgodnie z komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 listopada 2015 r. w sprawie granicznych kwot przychodu dla 2015 r. stosowanych przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent (M.P. z 2015 r. poz. 1116) kwoty graniczne przychodu dla 2015 r. wynoszą odpowiednio:

1) 32 911,10 zł - co stanowi sumę kwot przychodu odpowiadających 70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w wysokości:

- 2646,80 zł - od 1 stycznia 2015 r. do 28 lutego 2015 r.,

- 2759,90 zł - od 1 marca 2015 r. do 31 maja 2015 r.,

- 2838,50 zł - od 1 czerwca 2015 r. do 31 sierpnia 2015 r.,

- 2698,50 zł - od 1 września 2015 r. do 30 listopada 2015 r.,

- 2726,80 zł - od 1 grudnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r.;

Kwoty osiągniętego przychodu w poszczególnych miesiącach 2015 r. przekraczają wskazane wyżej kwoty granicznego przychodu.

Rentę zmniejsza się o kwotę przekroczenia, uwzględniając jednak maksymalne kwoty zmniejszeń dla renty rodzinnej, tj. nie więcej niż o 20,40% kwoty bazowej, o której mowa w art. 104 ust. 8 pkt 1.

Kwoty maksymalnych zmniejszeń o jakich jest mowa w przepisie art.104 ust. 8 w badanym okresie przedstawiają się następująco: od stycznia 2015 r. wynosiła kwotę 474,25 zł, (komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18.02.2014 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent – MP. Z 2014 r. poz.165) od 1 marca 2015 r. – 477,47 zł (komunikat Ministra pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.02.2015 r. w s prawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2015 r. (M.P. z 2015 r. poz. 176) . Za okres od lutego do grudnia 2015 r. sumowaniu podlegają całe wskazane wyżej kwoty. Za styczeń kwota 474,25 zł podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu stosownie od okresu pobierania renty w tym miesiącu. Maksymalne zmniejszenie renty rodzinnej w tym miesiącu wyniesie zatem kwotę 306,00 zł.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, iż kwota podlegająca zwrotowi zawarta w została prawidłowo obliczona.

W myśl art. 138 ust. 1 cytowanej na wstępie ustawy osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Zgodnie uregulowaniem zawartym w ust. 2 podanej jednostki redakcyjnej, za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się: świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

Mając na uwadze takie uregulowanie oraz możliwość niczym nieograniczonego zapoznania się z pouczeniami dołączonymi do doręczanych odwołującej decyzji, uznać należało istnienie przesłanek prowadzących do obciążenia odwołującej obowiązkiem zwrotu świadczenia. Nie było tym samym warunków aby zwolnić odwołującą z obowiązku zwrotu nadpłaconego świadczenia w okolicznościach posiadania tylko przez organ rentowy o kontynuowaniu zatrudnienia. Samo kontynuowanie zatrudnienia nie jest bowiem okolicznością powodującą zmniejszenie świadczenia z tytułu wysokości osiąganego przychodu. Dopiero przekroczenie wskazanych wyżej granic powoduje zmniejszenie wysokości świadczenia bądź też jego zawieszenie. Odwołująca poza tym składając wniosek o przyznanie prawa do renty rodzinnej, wskazała w nim co prawda o zamiarze osiągania przychodów jednak nie powodującej zawieszenia lub zmniejszenia renty. Odpowiednie wzmianki zostały zawarte na stronie 14 wniosku. Organ rentowy zatem podejmując wypłatę świadczenia działał w przekonaniu o istnieniu takich okoliczności jak wymienione we wniosku o świadczenie.

W tych warunkach odwołanie od decyzji podlegało oddaleniu o czym sąd orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

Co do zawartego w odwołaniu wniosku o rozłożenie płatności na raty, sąd potraktował wniosek jako nowe roszczenie nie rozpoznane przez organ rentowy, podlegające przekazaniu w oparciu o przepis art. 477 ¹⁰§ 2 k.p.c. organowi rentowemu do rozpoznania. Uzasadnione tym samym było rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 sentencji wyroku.