Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Chełmnie Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Julita Preis

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Beska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2018 r. w Chełmnie

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż.

przeciwko R. D. i M. D.

o zapłatę

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powoda Syndyka Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. na rzecz pozwanych R. D. i M. D. kwotę 4.834,00 zł ( cztery tysiące osiemset trzydzieści cztery złote ) z tytułu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. w pozwie wniesionym dnia 12 lipca 2016 roku przeciwko R. D. i M. D. domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 25 000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 lipca 2015 r. oraz zasądzenia od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej według norm przepisanych .

W uzasadnieniu swego żądania powód wskazał , że Zakład (...).j. z siedzibą w Ż. w oparciu o umowę użyczenia zawartą w dniu 29.04.2004 r. z R. D. i M. D. dysponował częścią nieruchomości gruntowej położonej w K. (gmina Z., pow. golubsko- (...) ), stanowiącej pierwotnie część działki nr (...) (obecnie część działki nr (...)), dla której Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu prowadzi księgę wieczystą nr (...). W dniu 07.10.2014 r. ogłoszono (...).j. z. siedzibą w Ż., ustanawiając powoda syndykiem masy upadłości. Pozwany R. D. jest wspólnikiem upadłej spółki , a przez to jej reprezentantem. Powód wskazał , że Zakład (...).j. z siedzibą w Ż. poczynił na powyższą nieruchomość w 2003 r. nakłady w postaci wybudowania budynku produkcyjno-magazynowego o pow. użytkowej 414,50 m ^{( 2)}, jednokondygnacyjnego, murowo- stalowego . Okoliczność dokonania nakładu przez spółkę jawną potwierdzają księgi rachunkowe upadłego i złożony przez niego wniosek o ogłoszenie upadłości z tym , że wg tych ksiąg wartość wszystkich nakładów (tj. nakładów w postaci budynków na nieruchomości w K. i Ż. ) opiewa na 569.463,698 zł. Powód podniósł , że sam fakt poniesienia nakładu, jakkolwiek bez określenia ich wartości, potwierdził pozwany R. D. w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Wartość rynkowa nakładów na nieruchomość w K. została oszacowana na kwotę 589.660,00 zł przez rzeczoznawcę majątkowego W. B. w ramach opisu i oszacowania całego przedsiębiorstwa upadłego, sporządzonego w dniu 09.02.2015 r. przez biegłego sądowego W. M. w trybie przepisu art. 319 Prawa upadłościowego i naprawczego na zlecenie sędziego komisarza. Nieruchomość położona w K. w dacie dokonywania nakładów i obecnie pozostaje we wspólności ustawowej małżeńskiej pozwanych. Budynek posadowiony kosztem upadłej spółki na w/w nieruchomości stał się zgodnie z regułą superficies solo cedit (wysłowioną w art. 191 kodeksu cywilnego) jej częścią składową i tym samym własnością pozwanych. Powód wskazał ,że omawiane nakłady miały charakter użytecznych i bezspornie zwiększyły wartość nieruchomości pozwanych . Umowy użyczenia, na podstawie których upadła w dobrej wierze posiadała w/w nieruchomości, nie normują zasad rozliczenia nakładów dokonywanych przez upadłą. Ponieważ nakłady te były dokonywane za dorozumianą zgodą użyczającego, w myśl stanowiska dominującego w orzecznictwie nie znajdzie zastosowania przepis art. 753 § 2 w zw. z art. 713 kc nakazujący stosować przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia (vide uchwala Sądu Najwyższego z dnia 20.01.2010 r., sygn. akt (...), wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15.01.2016 r., sygn. akt (...)). Zgodnie zatem ze stanowiskiem judykatury (vide post. Sądu Najwyższego z dnia 05.03.2009 r., sygn. akt (...)) jako podstawę roszczeń biorącego w użyczenie (upadłego) o zwrot równowartości poczynionych przez niego nakładów, które niewątpliwie zwiększyły wartość oddanych mu w użyczenie nieruchomości, należy w pierwszej kolejności przeanalizować przepisy art. 224- 229 kc w zw. z art. 230 kc . Jeśli w ocenie Sądu nie znajdują zastosowania w/w przepisy, to zgodnie ze wskazówkami płynącymi z cytowanych judykatów należy rozważyć zasadność powództwa na gruncie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Należy bowiem mieć na względzie, iż doszło do bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pozwanego (właściciela nieruchomości) kosztem upadłej spółki. Odniesioną przez pozwanych korzyścią majątkową są nakłady na nieruchomość w postaci wzniesionego budynku. Uzasadnia to mające podstawę prawną w art. 405 k.c. roszczenie upadłej wobec właściciela nieruchomości o zwrot równowartości poczynionych na nią nakładów. Na tę właśnie podstawę prawną wskazał trafnie Sąd Apelacyjnego w Katowicach w wyroku z dnia 15.01.2016 r., sygn. akt (...)w stanie faktycznym, w którym pozwani uzyskali korzyść majątkową w postacie garażu wybudowanego na ich gruncie, kosztem powodów, którzy budowę sfinansowali. W świetle powyższego upadłej spółce jawnej przysługuje względem pozwanych wierzytelność z tytułu poniesionych nakładów na kwotę 589.660,00 zł. Powód wskazał , że w powyższej kwocie zawiera się dochodzone niniejszym powództwem roszczenie o zapłatę kwoty 25.000,00 zł. W toku postępowania upadłościowego wierzytelność z powyższego tytułu, jako stanowiącą część majątku upadłego, zakwalifikowano zgodnie z przepisem art. 61 Prawa upadłościowego i naprawczego jako składnik masy upadłości. Równocześnie zaznaczono, że wysokość wierzytelności (567.256,00 zł wg ksiąg upadłego) zostanie zweryfikowana przez rzeczoznawcę majątkowego w ramach opisu i oszacowanie przedsiębiorstwa upadłego stosownie do wartości nakładów. W opisie i oszacowaniu przedsiębiorstwa wysokość przedmiotowej wierzytelności określono na kwotę 589.660,00 zł. Powód zaznaczył, że przedmiotowa wierzytelność nie została wyłączona z masy upadłości. Natomiast na opis i oszacowanie przedsiębiorstwa nie wniesiono zarzutów, w szczególności nie wniósł ich pozwany R. D. będący reprezentantem upadłego. W świetle art. 6 kc i art. 232 kpc powód nie jest zobowiązany do wykazywania okoliczności negatywnych. Likwidacja przedmiotowej wierzytelności, będąca ustawowym obowiązkiem syndyka, zgodnie z przepisem art. 331 ust. 1 Prawa upadłościowego następuje zasadniczo przez jej ściągnięcie. Zgodnie zaś z przepisem art. 144 ust. 2 w zw. z ust. 1 Prawa upadłościowego przedmiotowe roszczenie może być dochodzone wyłącznie przez syndyka, działającego w imieniu własnym, lecz na rzecz upadłej spółki. Należy dodać, że w znaczeniu funkcjonalnym syndyk działa na rzecz wszystkich wierzycieli upadłej zaś niniejsze powództwo służy zwiększeniu środków służących ich zaspokojeniu.

Powód wskazał , że wezwał pozwanych do dobrowolnego spełnienia świadczenia, co okazało się bezskuteczne. Roszczenie powoda jako bezterminowe zgodnie z przepisem art. 455 kc stało się wymagalne po upływie dwutygodniowego terminu wskazanego w w/w wezwaniu do zapłaty z dn. 29.06.2015 r. Wówczas pozwani popadli w opóźnienie, które na mocy przepisu art. 481 kc uzasadnia roszczenie odsetkowe. Powód wskazał też, że stosownie do przepisu art. 187 par. 1 pkt 3 kpc w celu doprowadzenia do zaspokojenia roszczenia na drodze polubownej powód zawezwał pozwanych do próby ugodowej. Do zawarcia ugody wprawdzie nie doszło, jednakże pełnomocnik pozwanych nie zakwestionował ich odpowiedzialności a jedynie wysokość nakładów oszacowanych przez biegłego sądowego w postępowaniu upadłościowym. Pełnomocnik pozwanych oświadczył przy tym, że możliwe jest podjęcie negocjacji w przedmiocie ugody, lecz na innych warunkach niż wynikające z powyższego oszacowania. Pełnomocnik przyznał też okoliczność poczynienia nakładów. Z powyższego należy wywodzić, że pozwani uznają roszczenie co do zasady Pozwani nie podjęli rozmów w przedmiocie warunków ewentualnej ugody, co czyni pozew zasadnym i koniecznym.

Pozwani : R. D. i M. D. w odpowiedzi na pozew wnieśli o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów procesu wraz kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztami opłaty skarbowej od pełnomocnictw w kwocie 34,00 złote.

Uzasadniając swe stanowisko pozwani wskazali , że w pozwie powód nie przedstawił żadnych jednoznacznych dowodów, że upadła spółka dokonała nakładów na nieruchomość w K. stanowiąca własność powodów. Zdaniem pozwanych w żadnej mierze za dowody poniesienia nakładów na nieruchomość w K. przez upadłą Spółkę nie można uznać treści wypowiedzianych przez R. D. w trakcie wysłuchania dłużnika przed Sądem Rejonowym w Toruniu w dniu 1 października 2014 roku, bowiem pozwany nie potwierdził, że jakiekolwiek nakłady na nieruchomość w K. były ponoszone przez Spółkę. Zdaniem pozwanych także sam operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego W. B. nie stanowi dowodu i nie potwierdza, że upadła spółka dokonała jakichkolwiek nakładów na nieruchomość w K.. Pozwani wskazali , że w samym operacie szacunkowym rzeczoznawca wskazał, że budynek produkcyjno-magazynowy to obiekt pobudowany około 2003 roku (strona 11 opinii) i wszelkie wyliczenia rzeczoznawca dokonuje od 2003 roku jako roku poniesienia nakładów (strona 14 opinii). Jednocześnie rzeczoznawca przywołuje w opinii dokument, który stanowił podstawę nabycia nieruchomości przez pozwanych - umowę o dożywocie - akt notarialny z dnia 29 kwietnia 2004 roku ,(...) (strona 6 opinii).

Ponadto rzeczoznawca wskazuje jako źródła danych o przedmiocie opinii (strona 5 opinii ): Sąd Rejonowy w Brodnicy IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w G.-D. oraz Starostwo Powiatowe w G.-D..

Nie wdając się w dywagacje dotyczące przyjętej metody wyliczenia nakładów oraz samej wartości wyliczenia nakładów na nieruchomość pozwani podnieśli, iż rzeczoznawca nie wziął pod uwagę, że pozwani stali się właścicielami nieruchomości w kwietniu 2004 roku, a więc już po wybudowaniu budynku produkcyjno-magazynowego na nieruchomości w K., co wynika jednoznacznie zarówno z aktu notarialnego jak i z księgi wieczystej KW nr (...)/ (...). Odrębnym zagadnieniem , zdaniem pozwanych jest kwestia skorzystania przez rzeczoznawcę ze źródeł w Starostwie Powiatowym w G.-D., bowiem ze zgromadzonych w Starostwie Powiatowym dokumentów urzędowych dotyczących nieruchomości wynika jednoznacznie zarówno data zakończenia procesu budowalnego dotyczącego budynku produkcyjno-magazynowego, jak i cały zakres procesu budowlanego oraz dane inwestora, który zrealizował inwestycję. Budynek produkcyjno-magazynowy na nieruchomości położonej w K. działka nr (...) o powierzchni 0,0448 ha dla której Sąd Rejonowy w Golubiu - Dobrzyniu prowadzi księgę wieczystą KW nr TO 1G/ (...) wybudowany był przed 1998 rokiem. Natomiast w listopadzie 1998 roku właściciel nieruchomości pan G. P. postanowił dokonać jego rozbudowy, co potwierdza jednoznacznie projekt budowlany sporządzony przez projektanta J. B., w którym nazwę obiektu (przedmiot inwestycji) określono następująco: Rozbudowa budynku produkcyjno - magazynowego - K. Gmina Z.. Tym samym, zdaniem pozwanych , błędne jest ustalenie w opinii rzeczoznawcy, że budynek produkcyjno-magazynowy wybudowano około 2003 roku, bowiem budynek wybudowano przed 1998 rokiem, a później go jedynie rozbudowano. Z przywołanego wyżej projektu rozbudowy wynika również jednoznacznie, że inwestorem w zakresie rozbudowy był ówczesny właściciel nieruchomości pan G. P.. Osoba inwestora pana G. P. występuje w trakcie całego procesu budowlanego obejmującego rozbudowę budynku, zarówno we wstępnym jak i końcowym etapie procesu budowlanego, co potwierdzają stosowne dokumenty urzędowe i nie może budzić wątpliwości, że inwestycja nie była realizowana ze środków finansowych upadłej spółki. Z dokumentów będących w posiadaniu pozwanych wynika jednoznacznie, że inwestycja polegająca na rozbudowie budynku produkcyjno-magazynowego trwała od 1998 roku do czerwca 2002 roku , na co wskazują uzyskiwane przez inwestora uzgodnienia jak i protokoły.

Według pozwanych rozbudowę budynku zakończono w pierwszym kwartale 2002 roku, co potwierdza mapa sytuacyjno-wysokościowa geodezyjna inwentaryzacja budynku wykonana w dniu 17 kwietnia 2002 roku. Ponadto inwestor pan G. P. w dniu 3 czerwca 2002 roku otrzymał decyzję na użytkowanie rozbudowanego budynku produkcyjno-magazynowego. Zdaniem pozwanych z przedstawionych wyżej dokumentów wynika, że opinia rzeczoznawcy opracowana została w sposób dowolny bez jakiejkolwiek szczegółowej analizy dokumentów źródłowych wskazujących zarówno na datę wybudowania budynku, jak i jego późniejszej rozbudowy. Opinia stanowi jedynie dokonane przy pomocy zastosowanych wzorów matematyczne wyliczenie wartości hipotetycznych i wirtualnych nakładów upadłej spółki na nieruchomość w K. i nie może być w żaden sposób uznana za dowód ich poniesienia. Odnosząc się do stanowiska pełnomocnika pozwanego wyrażonego na posiedzeniu Sądu w Chełmnie w sprawie z wniosku Syndyka o zawezwanie do próby ugodowej pozwani podnieśli , że sformułowanie przez pełnomocnika oświadczenia, że jakieś nakłady zostały poniesione jest bardzo ogólne dotyczy tylko i wyłącznie zwykłych kosztów utrzymania rzeczy obciążających biorącego do używania zgodnie z art. 713 kodeksu cywilnego zdanie pierwsze, które pozwalają zachować rzecz w stanie niepogorszonym utrwalającym jej właściwości i przeznaczenie, czyli koszty konserwacji, bieżących remontów i drobnych napraw.

Reasumując pozwani podnieśli , że powód w żadnym zakresie nie udowodnił w pozwie, aby rozbudowa budynku w K. odbywała się ze środków finansowych Zakładu (...) spółka jawna w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż.. Powód nie wskazał żadnych dokumentów potwierdzających poniesienie nakładów przez upadłą spółkę na nieruchomość w K., bowiem takich nakładów nie było, gdyż pozwani nabyli nieruchomość wraz z rozbudowanym budynkiem produkcyjno- magazynowym w dniu 29 kwietnia 2004 roku. Zgodnie z zasadą wskazaną w art. 6 kodeksu cywilnego: „Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.”, a w pozwie z dnia 20 czerwca 2016 roku powód nie udowodnił faktu dokonania przez upadłą spółkę nakładów na nieruchomość w K. polegających na wybudowaniu budynku produkcyjno-magazynowego.

Sąd ustalił , co następuje :

G. P. i C. P. byli właścicielami we wspólności ustawowej małżeńskiej nieruchomości położonych w miejscowości K. , gmina Z.:

- niezabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o obszarze 0,50 ha , dla której Sad Rejonowy w Golubiu D. prowadził księgę wieczystą o numerze Kw (...),

- zabudowanej nieruchomości składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o obszarze 0,49 ha , dla której Sad Rejonowy w Golubiu D. prowadził księgę wieczystą o numerze Kw (...).

G. P. był rolnikiem . Prowadził gospodarstwo rolne o powierzchni 7 – 8 ha. Od lat 70 – tych G. P. pracował też poza rolnictwem w różnych zakładach w B. i T.. Działkę nr (...) małżonkowie P. nabyli w 1976 roku. Na działce nr (...) znajdował się m.in. budynek gospodarczy , obora postawiona przez poprzedniego właściciela . W 1985 roku została ona przerobiona na pomieszczenia dla małej szwalni. C. P. początkowo pracowała szyjąc dla siostry R. E. D., potem przejął to R. D., który prowadził działalność gospodarczej pod nazwą Zakład (...) . Dla żony G. P. wypożyczył maszynę do szycia z L.. Z czasem zostali też zatrudnieni pracownicy . R. D. zaczął z własnych środków dokupować maszyny, produkcja się zwiększała , Dotychczasowy budynek zaczął być za ciasny i nie spełniał też wymogów budynku , w jakim mogła być prowadzona produkcja dla zagranicznych kontrahentów, którzy często zanim złożyli zamówienie sprawdzali warunki , w jakich odbywa się produkcja . Chcąc zapewnić miejsca pracy dla swojej rodziny i zarobić G. P. podjął decyzję o rozbudowie budynku gospodarczego. Od R. D. miał zapewnienie , że będzie tam praca dla jego rodziny . G. P. zlecił sporządzenie projektu budowlanego .Projekt tenże został zatwierdzony decyzją z dnia 25 listopada 1998 r. i G. P. uzyskał pozwolenie na dobudowę budynku produkcyjno – magazynowego w K. : o powierzchni zabudowy 341,6 m ² , powierzchni użytkowej 326,92 m ² i kubaturze 1656 m ³ . Dodatkowo pozwolenie na budowę dotyczyło adaptacji strychu na budynku mieszkalnym na mieszkanie . W ramach rozbudowy został pobudowany magazyn , nowa szwalnia na 15 osób , a istniejący budynek gospodarczy został zaadaptowany na pomieszczeni socjalne . Kierownikiem budowy był J. B.. Rozbudowę początkowo samodzielnie finansował G. P. , na niego były wystawiane faktury, rozbudowa nie była dokonywana przez firmę , a raczej sposobem chałupniczym . Gdy zabrakło G. P. środków na dalszą rozbudowę , to poprosił o nie R. D. i je otrzymał w formie pożyczki . Środki te pochodziły z prowadzonej przez R. D. indywidulanej działalności gospodarczej. Finansami z tej działalności R. D. zarządzał wspólnie z żoną i ona wiedziała o pożyczkach , które otrzymywał G. P. . Z otrzymanych pożyczek G. P. rozliczył się przez swą pracę . Jednakże większość kosztów rozbudowy G. P. poniósł we własnym zakresie . Gdy działalność na terenie nieruchomości zaczęła się rozwijać pojawiła się kwestia większych podatków od nieruchomości G. P. zaproponował R. D. przejęcie nieruchomości w zamian za gwarancję dożywotniej pracy dla członków jego rodziny. Decyzją Starosty G. – (...) z dnia 03 czerwca 2002 r. udzielono G. P. pozwolenia na użytkowanie obiektu – dobudowanego obiektu produkcyjno – magazynowego w K. . Po zakończeniu rozbudowy , zgodnie z ustną umową pomiędzy G. P. a R. D. , w firmie zostały zatrudnione córka i synowa G. P..

Ostatecznie w związku z zwiększeniem opłat za nieruchomość, na której była prowadzona działalność gospodarcza została zawarta dnia 24 kwietnia 2004 r. przed notariuszem E. R. (1) prowadzącą Kancelarię Notarialną w Ś. pomiędzy G. i C. małżonkami P. oraz R. i M. małżonkami D. umowa o dożywocie, na mocy której małżonkowie P. przenieśli na rzecz R. i M. małżonków D. do ich majątku wspólnego , własność nieruchomości położonych w K. , działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami (...), dla których Sąd Rejonowy w Golubiu – Dobrzyniu prowadzi księgi wieczyste o numerach Kw (...) oraz Kw (...) , w zamian za dożywocie. W umowie określono na czym polega dożywocie.

Na nieruchomości w K. była prowadzona produkcja na rzecz Zakładu (...) i na zlecenie na rzecz spółki Zakładu (...) spółki jawnej z siedzibą w Ż..

dowód: - potwierdzona kopia projektu budowalnego rozbudowy budynku produkcyjno – magazynowego – k. 121 – 127

- postanowienie z dnia 18.11.1998 r. zatwierdzające dokumentację projektową - k. 131

- decyzja z dnia 03.06.2002 r. – k. 130

- potwierdzona kopia inwentaryzacji budynku gospodarczego znajdującego się na nieruchomości w K. sporządzona na zlecenie G. P. stanowiąca załącznik do pozwolenia – k. 195 – 197

- potwierdzona kopia decyzji z dnia 25.11.1998 r. – k. 198

- potwierdzona kopia decyzji z dnia 03.06.2002 r. – k. 130

- zeznana świadka G. P. - k. 199 – 200

- zeznania świadka B. K. – k. 173 -175

- zeznania pozwanego R. D. - k. 242 v – 244

- zeznania pozwanej M. D. - k. – k. 244 v

- wypis z aktu notarialnego – umowy o dożywocie z dnia 29 kwietnia 2004 r. – k. 214

Dnia 8 maja 1991 roku R. D. , E. R. (2) i H. B. zawarli umowę spółki cywilnej . Ustalono , że spółka będzie prowadzona pod nazwą (...) s.c. oraz , że przedmiotem spółki jest prowadzenie wytwórczej , handlowej i usługowej działalności gospodarczej w zakresie produkcji wyrobów pończoszniczych. Uchwałą z dnia 15.11.2001 r. wspólnicy spółki cywilnej noszącej aktualnie nazwę Zakład (...) spółka cywilna z siedzibą w Ż. zgodnie uzgodnili , że dla wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej zawiązują spółkę jawną na zasadach określonych przepisami kodeksu handlowego , która w obrocie gospodarczym będzie działać pod firmą Zakładu (...) Spółka jawna . (...) spółki jawnej będzie Ż. . Ustalono , że majątek spółki stanowią wszelkie prawa nabyte przez spółkę cywilną od momentu jej związania ,w tym również prawa do rzeczy wynikające z wnoszenia przez wspólników wkładów. Z dniem 13.02.2002 r. doszło do przekształcenia Zakładu (...) Spółka cywilna" w Zakład (...) Spółka jawna z siedziba w Ż..

dowód : - odpis z KRS prowadzonego dla Zakładu (...) Spółki Jawnej - k. 12 – 15

- potwierdzona kopia umowy spółki cywilnej z dnia 08.05.1991 r. – k. 138 – 140

- potwierdzona kopia uchwały z dnia 15.11.2001 r. – k. 141 -144

- wezwanie z dnia 24.12.2001 r. i odpowiedź z dnia 11.01.2002 r. – k. 145 - 146

W związku z zleceniami realizowanymi w K. na rzecz Zakładu (...) dnia 29 kwietnia 2004 roku jako współwłaściciel gruntów o powierzchni 0,99 ha, położonych w miejscowości K. gmina Z., oznaczonych jako: działka nr (...) zapisanej w Kw (...) w Sądzie Rejonowym w Golubiu- Dobrzyniu oraz działka nr (...) zapisanej w Kw (...) w Sądzie Rejonowym w Golubiu- Dobrzyniu i jednocześnie, jako (...) Spółki (...) z siedzibą w Z. 6, użyczył na czas nieokreślony i nieodpłatnie część gruntów z działki (...) w K. na prowadzenie działalności gospodarczej. M. D. wyraziła zgodę na to użyczenie.

Działki oznaczone dawnymi nr: (...) i (...)o łącznej powierzchni 0,99 ha w 2013 roku zostały scalone i podzielone na dwie kolejne o nr: (...)((...)) i(...) ((...)). Działka nr (...) wyznaczona została po obrysie istniejącego na niej budynku produkcyjno-magazynowego. Dla działki nr (...) jest aktualnie prowadzona księga wieczysta o numerze (...). Działka nr (...) zbyta została w dniu 01.03.2013 r. umową sprzedaży, ustanowienia dożywotniej służebności mieszkania oraz służebności gruntowej, Rep. (...) i przeniesiona do nowej księgi Kw Nr (...).

dowód : - potwierdzona kopia oświadczenia z dnia 29 kwietnia 2004 r. – k. 9

- kopia operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego W. B. wraz z aneksem – k. 40 – 61

- wydruk z księgi wieczystej (...) - k. 82 – 102

W sierpniu 2014 r. został złożony do Sądu Rejonowego w Toruniu Sądu Gospodarczego wniosek ogłoszenie upadłości Zakładu (...) spółki jawnej z siedzibą w Ż. obejmującej likwidację jej majątku. W uzasadnieniu wniosku wskazano , że przedsiębiorstwo dłużnika znajduję się w Ż. ( siedziba ) oraz w K. ( hala szwalni ) . We wniosku jako majątek dłużnika wskazano : maszyny i inne urządzenia techniczne oraz środki transportu , zapasy handlowe oraz wierzytelności . We wniosku wskazano także, że Zakład (...) korzysta nieodpłatnie z nieruchomości w Ż. na podstawie umowy użyczenia na czas nieokreślony. W bilansie środków trwałych stanowiącym załącznik do wniosku o ogłoszenie upadłości Zakładu (...) Spółki Jawnej na dzień 31 lipca 2014 r. wpisano : wiatę , szwalnię , warsztat i halę szwalni – budynki , lokale , obiekty. Na posiedzeniu w dniu 01 października 2014 r. R. D. działający jako wspólnik uprawniony do reprezentacji Zakładu (...) Spółki Jawnej składając wyjaśnienia wskazał , że spółka posiada nieruchomości: halę produkcyjna o powierzchni 3000 m 2 , szwalnię o powierzchni 150 m 2 i magazyn ok. 200 m 2 , budynki znajdują się na dwóch działkach . Po chwili R. D. sprostował , że nieruchomości są jego własnością , a hale są własnością spółki. Dnia 07 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie(...) ogłosił upadłość Zakładu (...) spółka jawna w Ż., obejmującą likwidację jej majątku oraz wyznaczył Syndyka masy upadłości w osobie S. Z..

W sprawozdaniu wprowadzającym z czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym z dnia 08.10.2014 r. Syndyk wskazał , że Zakład (...) sp.j. w Ż. w upadłości likwidacyjnej nie jest właścicielem ani użytkownikiem wieczystym nieruchomości. Na podstawie umowy użyczenia zawartej na czas nieokreślony z jej wspólnikiem R. D. Spółka korzysta nieodpłatnie z nieruchomości w miejscowości Ż. i K.. Z tytułu poczynionych nakładów na nieruchomości (wybudowanie budynków) upadłemu przysługuje względem użyczającego według bilansu wierzytelność w wysokości 567.256,00 zł. Wysokość tej wierzytelności zostanie zweryfikowana poprzez wycenę dokonaną przez rzeczoznawcę majątkowego powołanego w ramach niniejszego postępowania do opisu i oszacowania przedsiębiorstwa upadłego.

W lutym 2015 r. sporządzono Przedsiębiorstwa Zakład (...).j. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. . Opis i oszacowanie sporządził biegły sądowy W. M. w trybie przepisu art. 319 Prawa upadłościowego i naprawczego na zlecenie sędziego komisarza. Gdy dokonywano spisu ruchomości należących do spółki wpisano także maszyny z K. należące Zakładu (...) . R. D. tego nie zakwestionował Nie był obecny przy dokonywaniu spisu. W 2014 wykryto u niego nowotwór i zajmował się wówczas przede wszystkim leczeniem , jego stan zdrowia był wówczas zły. W opisie i oszacowaniu z lutego 2015 r. została też określona na podstawie operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego W. B. należność z tytułu nakładów poniesionych przez spółkę na zespół budynków – w Ż. i na budynek w K.. Wartość rynkowa nakładów na nieruchomość w K. z, przy uwzględnieniu stopnia zużycia została oszacowana na kwotę 589.660,00 zł . Rzeczoznawca przyjął , że budynek objęty opinią , obecnie położony na działce nr (...) jest to budynek produkcyjno – magazynowy , stawiany ok 2003 r.

dowód : - potwierdzona kopia wniosku z dnia 26.08.2014 r. wraz z załącznikami – k.16 – 25

- kopia protokołu z posiedzenia z dnia 01.10.2014 r. –k.26 – 28

- potwierdzona kopia postanowienia z dnia 7 października 2014 r. w sprawie (...)– k. 10 -11

- potwierdzona kopia sprawozdania wprowadzającego syndyka w postępowaniu upadłościowym Zakładu (...) spółki jawnej i sprawozdanie ogólne syndyka - k. 63- 72

- potwierdzona kopia opisu i oszacowania przedsiębiorstwa Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. – k. 30 - 62

Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. pismem z dnia 29 czerwca 2015 r. wezwał R. D. do uiszczenia w terminie 14 dni od otrzymania wezwania m.in. solidarnie z M. D. kwoty 589 660,00 zł jako kwoty odpowiadającej aktualnej wartości rynkowej nakładów poczynionych przez upadłą spółkę w postaci budynku produkcyjno – magazynowego o powierzchni użytkowej 414,50 m ² , jednokondygnacyjnego , murowo – stalowego , wybudowanego ok. 2003 roku na działce gruntu nr (...) stanowiącej nieruchomość położoną w K. , dla której Sad Rejonowy w Golubiu – D. prowadzi księgę wieczystą (...) .Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. pismem z dnia 29 czerwca 2015 r. wezwał także M. D. do uiszczenia w terminie 14 dni od otrzymania wezwania solidarnie z R. D. kwoty 589 660,00 zł w oparciu o te same podstawy co R. D..

Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. wystąpił do Sądu Rejonowego w Chełmnie o zawezwanie do próby ugodowej M. D. i R. D. . Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą (...) Na posiedzeniu w dniu 26 listopada 2015 r. pełnomocnik M. D. i R. D. przyznała , że jakieś nakłady zostały poczynione , nie ma możliwości zawarcia ugody na warunkach wskazanych przez wnioskującego , ale jest możliwość rozmowy o niższych kwotach

dowód – potwierdzone kopie wezwań z dnia 29 czerwca 2015 r. – k. 103 – 107

- potwierdzona kopia protokołu z dnia 26.11.2015 r.

Pismami z dnia 17 października 2016 r. i z dnia 18 października 2016 r. Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. rozwiązał umowę użyczenia w części dotyczącej działki nr (...).

Dowód : - potwierdzone kopie pism z dnia 17 października 2016 r. i z dnia 18 października 2016 r. – k. 147 – 153

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów zebranych w sprawie , wyżej szczegółowo opisanych oraz na podstawie zeznań świadków : G. P. ( k. 199 – 200 ) , B. K. ( k. 173 -175 ) oraz zeznań pozwanych : R. D. ( k. 242 v – 244 ) i M. D. ( k. 244 v ) , którym to zeznaniom Sąd co do zasady dał wiarę, gdyż znajdują one potwierdzenie w zebranych w sprawie dokumentach i nie między nimi sprzeczności . Należy nadmienić, że także świadek B. K. nie wiedziała skąd pochodziły środki na rozbudowę budynku w K. , nie spotkała się z żadnymi fakturami , z których wynikałoby , że środki te pochodziły od Zakładu (...) spółki jawnej z siedzibą w Ż., świadek wskazywała także , że pozwany R. D. prowadził także własną działalność gospodarczą Zakładu (...) . Na rozprawie w dniu 23 maja 2018 r. Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wartości nakładów poniesionych na wybudowanie na działce nr (...) o powierzchni 0,0448 ha stanowiącej nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu prowadzi księgę wieczystą (...), położonej w K. budynku produkcyjno-magazynowego, gdyż w świetle pozostałego zebranego materiału dowodowego w ocenie Sądu powód nie wykazał czy i jakie nakłady Zakład (...) spółka jawna z siedzibą w Ż. poniósł na wybudowanie czy rozbudowę tegoż budynku.

Sąd zważył , co następuje :

Powód Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. żąda od pozwanych: R. D. i M. D. zapłaty solidarnie przez pozwanych na rzecz powoda kwoty 25 000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 lipca 2015 r. tytułem części zapłaty za nakłady jakie poniósł Zakład (...).j. z siedzibą w Ż. na wybudowanie na działce nr (...) o powierzchni 0,0448 ha stanowiącej nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu prowadzi księgę wieczystą (...) , której pozwani są współwłaścicielami, budynku produkcyjno-magazynowego.

Zakład (...).j. z siedzibą w Ż. oraz pozwanych łączyła umowa użyczenia części gruntu, położonego w miejscowości K. , gmina Z., oznaczonego w dacie jej zawarcia jako działka nr (...) na prowadzenie działalności gospodarczej.

W sprawie o zwrot nakładów zawsze należy na wstępie ustalić na podstawie jakiego stosunku prawnego czyniący nakłady posiadał nieruchomość i dokonywał nakładów. Jeżeli z właścicielem łączyła go jakaś umowa, należy określić jej charakter oraz to, czy w uzgodnieniach stron uregulowano sposób rozliczenia nakładów. Jeżeli takie uzgodnienia były, one powinny być podstawą rozliczenia nakładów, chyba, że bezwzględnie obowiązujące przepisy k.c. normujące tego rodzaju umowę przewidują inne rozliczenie nakładów, wtedy te przepisy powinny mieć zastosowanie, podobnie jak w sytuacji, gdy umowa stron nie reguluje w ogóle rozliczenia nakładów. Umowa użyczenia to umowa jednostronnie zobowiązująca, w której biorący korzysta z rzeczy cudzej w sposób określony przez użyczającego, a jeżeli dokonuje nakładów na rzecz, to zgodnie z art. 752 w zw. z art. 713 kc czyni to nie dla siebie, lecz dla użyczającego, dla jego korzyści i tylko wtedy może żądać zwrotu uzasadnionych nakładów jak osoba prowadząca cudze sprawy bez zlecenia. Osobę budującą na cudzym gruncie za zgodą właściciela, należy traktować jak współposiadacza w dobrej wierze, któremu, jeżeli nie żąda przeniesienia udziału we współwłasności, przysługuje prawo żądania zwrotu nakładów na podstawie art. 226 kc ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 06 maja 2010 r. w sprawie (...) LEX nr 756554 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 05 marca 2009 r. w sprawie (...) , LEX nr 496385).

Powód Syndyk Masy Upadłości Zakładu (...) spółki jawnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Ż. twierdził , że pozwani są zobowiązaniu do zwrotu całości nakładów polegających na wybudowaniu na działce aktualnie oznaczonej nr (...) położonej w K. , budynku produkcyjno-magazynowego. Wartość nakładów określa operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego W. B. . Wartość rynkowa nakładów na nieruchomość w K. z, przy uwzględnieniu stopnia zużycia została oszacowana przez niego na kwotę 589.660,00 zł . Kwota , której zapłaty domaga się od pozwanych powód stanowi część tego żądania .

Zgodnie z art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z tym , w pierwszej kolejności powód miał obowiązek wykazać , że Zakład (...).j. z siedzibą w Ż. dokonał nakładu na wybudowanie na działce aktualnie oznaczonej nr (...) położonej w K. budynku produkcyjno-magazynowego. Biegły W. B. przyjął , a za nim powód , że przedmiotowy budynek , produkcyjno – magazynowy został wybudowany w 2003 r. Nie znajduje to potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym .W świetle przedłożonej dokumentacji ( postanowienie z dnia 18.11.1998 r. zatwierdzające dokumentację projektową - k. 131 , projekt budowalny rozbudowy budynku produkcyjno – magazynowego – k. 121 – 127, decyzja z dnia 25.11.1998 r. – k. 198 oraz decyzja Starosty G. – (...) z dnia 03 czerwca 2002 r. – k.130 ) i zeznaniach świadka G. P. . Sąd ustalił na podstawie w/w dowodów , że obecny budynek produkcyjno – magazynowy powstał wskutek rozbudowy znajdującego się na działce budynku gospodarczego . Rozbudowę rozpoczęto od 1998 r. , w okresie, gdy nieruchomość położona w K. była własnością nie pozwanych , a G. P. i C. P. (wypis z aktu notarialnego – umowy o dożywocie z dnia 29 kwietnia 2004 r. – k. 214 ) . Z dokumentacji projektowej i pozwolenia na budowę wynika , że inwestorem był G. P. , co potwierdził także on sam zeznając jako świadek . Już w 2002 roku decyzją Starosty G. – (...) z dnia 03 czerwca 2002 r. udzielono G. P. pozwolenia na użytkowanie obiektu – dobudowanego obiektu produkcyjno – magazynowego w K. .

Powód nie przedstawił żadnych dowodów , że inwestycja rozbudowy budynku gospodarczego była prowadzona ze środków należących do Zakładu (...) Spółki Jawnej .W końcowej fazie R. D. pożyczał wprawdzie środki na rozbudowę G. P. , ale były to środki z prowadzonej przez niego własnej działalności gospodarczej , co wynika z zeznań obu pozwanych i św. G. P. . Powód nie wykazał , dysponując dokumentacją spółki Zakład (...).j. z siedzibą w Ż., że jakiekolwiek środki spółki zostały przeznaczone na nakłady na rozbudowę budynku na nieruchomości w K. , która wówczas była własnością nie pozwanych . W ocenie Sądu nie można stwierdzić tego w oparciu o sformułowanie użyte przez R. D. w trakcie posiedzenia rozpatrującego wniosek o ogłoszenie upadłości spółki , które notabene zmieniał , czy na podstawie wpisu hali szwalni do bilansu jako środka trwałego , w szczególności że na tej podstawie trzeba byłoby ustalić jako nakład wartość całego budynku ,a z zgromadzonej dokumentacji jednoznacznie wynika od w latach 1998 – 2002 dokonano jedynie rozbufowy istniejącego budynku gospodarczego . Dowodem na poniesienie nakładów nie może w ocenie Sadu być także fakt , że R. D. jako reprezentant Zakładu (...).j. z siedzibą w Ż. nie zaskarżył opisu i oszacowania przedsiębiorstwa , w którym zostały one ujęte przedmiotowe nakłady przy uwzględnieniu , w szczególności , że w 2004 r. wykryto u niego chorobę nowotworową i od tego czasu najważniejszą dla niego sprawą było leczenie .

Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdził , że brak jest podstaw do uwzględnienia powództwa, wobec czego żądanie oddalił jako niezasadne , orzekając o tym w punkcie I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji orzeczenia Sąd , na podstawie art. 98 kpc zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4834,00 zł z tytułu kosztów procesu , na którą to kwotę składają się koszty zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z § 1 , §2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015 r. , poz. 1804 ), przy uwzględnieniu §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych( Dz. U z 2016 r. , poz. 1667 ) i daty wniesienia pozwu oraz zwrot poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa . Sąd nie stwierdził , podstaw do odstąpienia od obciążenia kosztami procesu strony powodowej , powód jako profesjonalista miał możliwość analizy twierdzeń zawartych w uzasadnieniu wniosku o ogłoszenie upadłości, na których jak twierdzi się oparł , pod kątem oparcia tych twierdzeń w dokumentacji i innych posiadanych dowodach .