Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania Z. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 29 marca 2013 r. znak (...) I

w sprawie: Z. D.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu Z. D. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 marca 2013 r. do dnia 28 lutego 2015 r.;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt 1539/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 marca 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpoznaniu wniosku Z. D. z dnia 28 stycznia 2013r. – odmówił wnioskodawcy ( ubezpieczonemu ) przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 marca 2013r.

Organ rentowy – powołując się na art. 57 i 61 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ) – argumentował, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 marca 2013r. ubezpieczony uznany został za zdolnego do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, zarzucając iż decyzja ta jest niezgodna ze stanem faktycznym, gdyż nadal leczy się on na (...), niedoczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, stany zwyrodnieniowe kolan i kręgosłupa.

Ubezpieczony kwestionował swoją zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji w zawodzie murarza - kamieniarza, na rusztowaniach i w pozycjach wymuszonych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się na motywy przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje:

Ubezpieczony Z. D. do dnia 28 lutego 2013r. uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 28 stycznia 2013r. złożył on w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o ustalenie prawa do renty na dalszy okres.

Orzeczeniem z dnia 26 lutego 2013r. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonego od tego orzeczenia Komisja Lekarska ZUS także ustaliła – orzeczeniem z dnia 26 marca 2013r. – iż nie jest on niezdolny do pracy.

W celu zweryfikowania stanowiska lekarskich organów orzeczniczych ZUS oraz zaskarżonej przez ubezpieczonego decyzji Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych sądowych o specjalnościach : specjalista medycyny przemysłowej, kardiolog, endokrynolog, neurolog, pulmonolog i ortopeda.

Biegli sądowi rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

1)  przewlekłą, obturacyjną chorobę płuc – postać umiarkowaną;

2)  niedoczynność tarczycy po leczeniu J.131 w trakcie terapii substytucyjnej;

3)  przewlekły zespół bólowy, lędźwiowo – krzyżowy objawowy z okresami zaostrzeń;

4)  nadciśnienie tętnicze;

5)  zmiany zwyrodnieniowe stawu promieniowo – łódeczkowatego ręki lewej bez upośledzenia zdolności chwytnej;

6)  zmiany zwyrodnieniowe obu kolan bez upośledzenia funkcji chodu.

Na podstawie przeprowadzonych badań sądowo - lekarskich i po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską znajdującą się w aktach sprawy i dostarczoną przez badanego, biegli sądowi stwierdzili, iż stan jego zdrowia upośledza sprawność organizmu w stopniu powodującym nadal okresową, częściową niezdolność do pracy, zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przyczyną stwierdzonej niezdolności do pracy jest – według biegłych – stan układu oddechowego ubezpieczonego, wynikający z badania spirometrycznego z dnia 23 maja 2013r. W badaniu tym stwierdzono obturację umiarkowaną, próbę rozkurczową dodatnią FEV1 69%, FEV1 % 64%, PEF 86%.

Biegli nie zaobserwowali poprawy w stanie zdrowia ubezpieczonego od ostatniego badania przez organ rentowy oraz dostrzegli przeciwwskazania do pracy ubezpieczonego w narażeniu na działanie substancji drażniących drogi oddechowe.

W ocenie klinicznej stan układu ruchu – zdaniem biegłych – nie upośledza funkcji chodu, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego przebiega w okresie remisji, po leczeniu J.131 biegli stwierdzili niedoczynność tarczycy w trakcie leczenia substytucyjnego, nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane.

W konkluzji swojej opinii powołany zespół biegłych sądowych ustalił , iż ubezpieczony jest nadal okresowo, częściowo niezdolny do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji na okres dalszych dwóch lat, to jest do lutego 2015r. Biegli sądowi nie zgodzili się z orzeczeniem Lekarza Orzecznika i Komisji Lekarskiej ZUS, wyjaśniając też, że dysponowali tymi samymi dowodami co organ rentowy oraz nowym badaniem spirometrycznym.

( protokół badań sądowo - lekarskich i orzeczenie lekarskie k. (...)).

Powołując się na stanowisko Przewodniczącej Komisji Lekarskich ZUS organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do powyższej opinii, podnosząc iż badanie spirometryczne będące podstawą rozpoznania deficytu o przebiegu POCHP wykonano w maju 2013r., a więc po badaniu przez Komisję Lekarską ZUS, która miała miejsce 26.03.2013r. – co stanowi nową okoliczność w sprawie, gdyż wcześniejsza dokumentacja nie potwierdziła obecności zaburzeń wentylacyjnych. W związku z tym organ rentowy wniósł zgodnie z art. 477 ^{( 14)}§4 K.p.c. o uchylenie zaskarżonej decyzji, przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenie postępowania ( pismo procesowe pełnomocnika ZUS – k. (...)

Sąd Okręgowy uznał, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wymaga uzupełnienia i pozwala na stanowcze rozstrzygnięcie sporu.

Dowód z opinii powołanego w sprawie zespołu biegłych sądowych w sposób precyzyjny, szczegółowy i wiarygodny wyjaśniał istotną dla rozstrzygnięcia sprawy kwestię częściowej niezdolności ubezpieczonego do pracy, zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Wszechstronność i wiarygodność tego dowodu wynika z tego, iż formułując swoje wnioski biegli sądowi oparli je na wyniku badania spirometrycznego z dnia 23 maja 2013r. Parametry tego badania potwierdziły umiarkowaną obturację i próbę wysiłkową dodatnią ( (...) 69%, (...) %64%, (...) 86% ), co uzasadniało zdaniem biegłych wniosek co do braku poprawy w stanie zdrowia ubezpieczonego od ostatniego badania przez organ rentowy.

Przy wydawaniu opinii biegli sądowi uwzględnili także wpływ przewlekłej obturacyjnej choroby płuc ubezpieczonego ( w postaci umiarkowanej ) na jego zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych – w wykonywanych przez ubezpieczonego zawodach murarza i kamieniarza, podkreślając przeciwwskazania do pracy w narażeniu na działanie substancji drażniących drogi oddechowe.

W dokumentacji lekarskiej zebranej przez organ rentowy ( dotyczącej lat 2003-2007 ) znajduje się wywiad zawodowy ( k. (...) , z którego wynika, iż w zawodzie kamieniarza ubezpieczony narażony był w środowisku pracy na takie czynniki szkodliwe, jak wilgoć i pyły oraz środki drażniące skórę.

Zgłoszone do powyższej opinii biegłych zastrzeżenia organu rentowego nie podważyły merytorycznej strony opinii biegłych. Organ rentowy nie kwestionował bowiem wyniku badania spirometrycznego z dnia 23 maja 2013r. lecz wykazał, iż wcześniejsza dokumentacja lekarska nie potwierdziła zaburzeń wentylacyjnych. Uznawał też powyższe badanie spirometryczne za nową okoliczność, która uzasadniała – w jego ocenie – wydanie orzeczenia na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 K.p.c.

Sąd Okręgowy nie podzielił tego stanowiska organu rentowego, gdyż wynik badania spirometrycznego nie stanowi nowej okoliczności w rozumieniu powyższego przepisu w sytuacji gdy ubezpieczony od wielu lat choruje na przewleką obturację choroby płuc, co potwierdza jednoznacznie dokumentacja lekarska zgromadzona przez organ rentowy.

Podkreślić przy tym należy, iż w opinii lekarskiej z dnia 26 marca 2013r. ( sporządzonej dla potrzeb orzeczniczych organów lekarskich ZUS ) wskazano, iż badany nie przedstawił aktualnego badania spirometrycznego. Zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 12 grudnia 2004r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy ( Dz. U. Nr 273, poz. 2711 z późn. zm. ) badanie takie mogło być przeprowadzone przez Lekarza Orzecznika ZUS. Przeprowadzenie tego badania mogły zlecić organy lekarskie ZUS, czego jednak nie uczyniły. Zlecenie badania spirometrycznego było tym bardziej uzasadnione, iż ubezpieczony od wielu lat cierpi na przewleką obturacyjną chorobę płuc, która już od wielu lat była przyczyną stwierdzanej u niego niezdolności do pracy ( vide opinia biegłych sądowych z 20.04.2005r. – k. (...)

Ryzyko błędnej diagnostyki bez przeprowadzenia koniecznych badań obciąża w tej sytuacji organ rentowy. Podkreślić przy tym należy, iż przedział czasowy pomiędzy datą orzeczenia przez Komisję Lekarską ZUS ( 26.03.2013r. ), a datą przeprowadzenia przez ubezpieczonego badania spirometrycznego ( 23.05.2013r. ) nie był znaczny, co dodatkowo uzasadnia wyżej przedstawioną argumentację. Wynik tego ostatniego badania - wbrew stanowisku organu rentowego – nie mógł być uznany za nową okoliczność, wskazaną w treści art. 477 ¹⁴§4 K.p.c., gdyż jedynie potwierdzał występujące u ubezpieczonego od wielu lat schorzenie. Jedynie marginesowo dodać w tym miejscu można, iż gdyby wynik badania spirometrycznego z 23.05.2013r. ujawnił nowe schorzenie ubezpieczonego, które w chwili orzekania przez organy orzecznicze ZUS nie było im znane, występowałaby możliwość uwzględnienia wniosku organu rentowego o zastosowanie przepisu art. 477 ¹⁴§4 K.p.c.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS -renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy - niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji ( art. 12 w/w ustawy ). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art.13 wymienianej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Mając na względzie powyższe przepisy prawa materialnego oraz po dokonaniu ustalenia – na podstawie opinii biegłych sądowych – co do dalszej, częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonego w okresie od ustania poprzedniej jego niezdolności do pracy ( 1.03.2013r. ) do 28.02.2015r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 K.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie I wyroku.

W punkcie II Sąd stwierdził też na podstawie art. 118 ust. 1 a ustawy emerytalnej odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Odpowiedzialność tę uzasadniał przede wszystkim fakt oparcia tej decyzji na wadliwych merytorycznie ustaleniach Komisji Lekarskiej ZUS ( a wcześniej Lekarza Orzecznika ), która bez uprzedniego przeprowadzenia koniecznego badania spirometrycznego, błędnie zdiagnozowała wpływ choroby ubezpieczonego w postaci POCHP na jego zdolność do pracy, zgodnej z posiadanymi przez niego kwalifikacjami.

SSO Janusz Madej