Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Barbary Szczepanik

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2018 r.

sprawy U. B.

oskarżonej z art. 284 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Węgrowie

z dnia 14 marca 2018 r. sygn. akt II K 398/17

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oskarżoną U. B. uniewinnia od popełnienia zarzucanego jej czynu, wydatki poniesione w toku całego postępowania w sprawie przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt II Ka 417/18

UZASADNIENIE

U. B. została oskarżona o to że w okresie od 1 kwietnia 2016 roku do 4 kwietnia 2016 roku daty bliżej nieustalonej w S. w pow. (...) w woj. (...) przywłaszczyła 7 sztuk ścisków stolarskich, gwoździarkę pneumatyczną do gwoździ papowych, gwoździarkę pneumatyczną do gwoździ dachowych, szlifierkę kątową H. i szlifierkę kątową nieustalonej marki koloru biało-czerwonego, o łącznej wartości 4850 zł na szkodę Ł. B., tj. o czyn z art. 284 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 14 marca 2018 roku Sąd w Węgrowie uznał oskarżoną U. B. w granicach zarzucanego jej czynu za winą tego, że w okresie od 1 kwietnia 2016 roku do 4 kwietnia 2016 roku daty bliżej nieustalonej w S. w pow. (...) w woj. (...) po uprzednim ukryciu siedmiu sztuk ścisków stolarskich, gwoździarki pneumatycznej do gwoździ papowych, gwoździarki pneumatycznej do gwoździ dachowych, szlifierki kątowej H. i szlifierki kątowej nieustalonej marki koloru biało-czerwonego w łącznej wartości 3500 zł służących Ł. B. do prowadzenia działalności gospodarczej, stosowała groźbą bezprawną w celu zmuszenia Ł. B. do określonego zachowania w ten sposób, że groziła mu sprzedażą ww. rzeczy, jeśli on nie odda jej pieniędzy z tytułu rozliczenia rocznego z urzędem skarbowym za 2015 rok, tj. popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycję z art. 191 § 1 k.k. i za czyn ten na podstawie tego przepisu w związku z art. 37 a k.k. w wymierzył jej karę grzywny w wysokości 140 stawek dziennych, wysokość jednej stawki ustalając na kwotę 10 zł, zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 140 zł tytułem opłaty i obciążył ją wydatkami Skarbu Państwa w kwocie 837,60 zł.

Apelację od tego wyroku złożył obrońca oskarżonej zaskarżając go w całości na jej korzyść, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na błędnym przyjęciu, że stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżoną U. B. pozwala na uznanie, iż jego szkodliwość społeczna jest większa niż znikoma w sytuacji, gdy biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, w szczególności zachowanie pokrzywdzonego, polegające na sprowokowaniu oraz przyczynieniu się do zaistnienia czynu, całokształt relacji między stronami, a w szczególności tożsamości zachowań małżonków wobec siebie oraz motywację w postaci zabezpieczenia roszczenia należącego od Ł. B. przemawiają za uznaniem, iż popełniony przez nią czyn cechował się znikomą społeczną szkodliwością. Podnosząc powyższe zarzuty wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez umorzenie postępowania wobec U. B. z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Węgrowie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W ocenie sądu apelacja obrońcy oskarżonego zasługuje na uwzględnienie w szczególności w takim zakresie, w jakim domagała się zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonej.

W orzecznictwie przyjmuje się, że jest możliwe tzw. przywłaszczenie małżeńskie, mimo iż przywłaszczyć co do zasady można jedynie rzecz cudzą, a rzecz, stanowiąca przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej, dla jednego ze współmałżonków nie jest rzeczą cudzą, a pozostającą we współwłasności. Tym niemniej jak wspomniano przyjmuje się, iż jedno ze współmałżonków może przywłaszczyć przedmiot, objęty wspólnością majątkową małżeńską wówczas, gdy przedmiot ten wyłącza on z majątku wspólnego, chcąc wyjąć go trwale spod władztwa współmałżonka jako współwłaściciela i włączyć ten przedmiot do swego majątku osobistego.

Zauważyć należy, iż przy uprzednim rozpoznaniu sprawy sąd pierwszej instancji uznał, że zachowanie oskarżonej U. B. nie wypełnia znamion przywłaszczenia. Rozpoznając apelację od tego wyroku sąd odwoławczy stwierdził, iż nawet jeśli rzeczywiście oskarżona nie wypełniła znamion występku przywłaszczenia, jej zachowanie należało rozważyć jako groźbę dokonania przywłaszczenia w celu zmuszenia pokrzywdzonego do określonego zachowania. W ocenie sądu odwoławczego w składzie niniejszym nie można było przypisać oskarżonej ani dokonania przewłaszczenia, ani zamiaru dokonania takiego czynu w przyszłości, jak również nie można stwierdzić, że wskazywane przez nią jako przyszłe możliwe jej działanie względem zatrzymanych pokrzywdzonemu rzeczy mogło wypełnić znamiona przywłaszczenia. Jeśli bowiem przywłaszczenie rozumieć jako powiększenie swojego majątku osobistego kosztem majątku pokrzywdzonego, w tym współmałżonka jako współwłaściciela odrębnej masy majątkowej, objętej wspólnością ustawową małżeńską, wówczas oskarżona nie groziła pokrzywdzonemu, że powiększy swój majątek jego kosztem. Co niesporne w sprawie, oskarżona domagała się od pokrzywdzonego, by tak jak w latach ubiegłych, rozliczył się z nią ze zwrotu podatku i przekazał na jej rzecz określoną kwotę pieniężną. W związku z powyższym roszczeniem zatrzymała używane przez niego narzędzia i zapowiedziała, że w przypadku braku rozliczenia z tytułu zwrotu podatku przedmioty owe sprzeda i w ten sposób uzyska dochodzoną od męża kwotę. Tym samym w ocenie sądu odwoławczego, oskarżona nie zagroziła mężowi, że pomniejszy jego majątek, ale że dokona w ten sposób potrącenia przysługujących jej roszczeń z jego wartościami majątkowymi w postaci zatrzymanych narzędzi. Niezależnie od cywilnoprawnej oceny próby dokonania takiego potrącenia swoich roszczeń, w ocenie sądu działania tego nie można oceniać przez pryzmat groźby bezprawnej, którą to zgodnie z art. 115 § 12 kk jest generalnie groźba popełnienia przestępstwa. Z wyjaśnień oskarżonej, znajdujących w tym zakresie potwierdzenie w zeznaniach pokrzywdzonego wynika, że oskarżona nie chciała wzbogacić się kosztem pokrzywdzonego, bowiem wartość zatrzymanych narzędzi oscylowała w granicach żądanej przez nią tytułem przekazania części zwrotu podatku kwoty. Bezpośrednim motywem jej działania nie była chęć zemsty czy dokuczenia współmałżonkowi, ale chęć wyrównania salda finansowego we wzajemnych rozliczeniach majątkowych. Oskarżona zapowiedziała mężowi, że przy braku dobrowolności z jego strony ona odbierze sobie sama to, co się jej należy – w formie zastępczej. Dlatego też w ocenie sądu odwoławczego nie można było oskarżonej U. B. przypisać winy ani w zakresie przywłaszczenia rzeczy ruchomych na szkodę współmałżonka, ani w zakresie stosowania wobec niego groźby popełnienia na jego szkodę przestępstwa przywłaszczenia tych rzeczy. Z tego względu utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy w zakresie uznania - nawet po ewentualnej modyfikacji poprzez warunkowe umorzenie postępowania lub umorzenie go z uznaniem znikomej społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu, jak w apelacji obrońcy, byłoby rażąco niesprawiedliwe, dlatego też w ocenie sądu zaskarżony na korzyść oskarżonej wyrok należało zmienić poprzez jej uniewinnienie od zarzucanego jej czynu.

Mając na uwadze powyższe i na mocy art. 437 § l kpk, art. 440 kpk, art. 456 kpk oraz art. 636 kpk Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku.