Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Lidia Grzelak

Protokolant: st. sekr. sąd. Jolanta Dziki

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2018 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W.

przeciwko K. M. i R. S.

o zapłatę 12289,02 zł

I zasądza od pozwanych K. M. i R. S. solidarnie na rzecz powoda Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. kwotę 12289,02 zł ( dwanaście tysięcy dwieście osiemdziesiąt dziewięć złotych dwa grosze ) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, nie więcej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, od dnia 30 września 2016 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanych K. M. i R. S. solidarnie na rzecz powoda Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. kwotę 4971,00 zł ( cztery tysiące dziewięćset siedemdziesiąt jeden złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 4817,00 zł ( cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 756/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 września 2016 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód Syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. wnosił o zasądzenie solidarnie od pozwanych H. M., K. M. oraz R. S. kwoty 12289,02 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowego NBP liczonymi od 30 września 2016 r. do dnia zapłaty, nie więcej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie nakazem zapłaty z dnia 27 stycznia 2017 r. wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie VI Nc-e (...) uwzględnił powództwo w całości.

Pozwani H. M., K. M. oraz R. S. złożyli sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa. Pozwani podnieśli w sprzeciwie zarzut przedawnienia roszczenia; wskazali ponadto, iż zobowiązanie wynikające z umowy pożyczki zostało spłacone w całości. Pozwani powołali również nieprawidłowości w działalności Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W..

Postanowieniem z dnia 15 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie.

Pozwana K. M. na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2018 r. wnosiła o rozłożenie należności na raty.

Postępowanie w sprawie zostało zawieszone postanowieniem z dnia 24 października 2017 r. na podstawie art. 174 § 1 pkt. 1 kpc w stosunku do pozwanej H. M., zmarłej dnia 1 września 2017 r.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 lutego 2012 r. K. M. zawarła ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową w W. ( dalej (...) ) umowę pożyczki na cele mieszkaniowe nr (...). Zgodnie z przedmiotową umową (...) udzielił K. M. pożyczki w wysokości 19000,00 zł na okres 59 miesięcy na warunkach określonych w umowie oraz regulaminie udzielania kredytów i pożyczek (...), stanowiącym załącznik do umowy. Spłata pożyczki wraz z należnymi odsetkami miała nastąpić w terminie do 15 stycznia 2017 r. w miesięcznych ratach po 477,79 zł płatnych do 15 każdego miesiąca, obejmujących kapitał oraz odsetki według harmonogramu, stanowiącego również załącznik do umowy. Pożyczka oprocentowana została według zmiennej stopy procentowej wynoszącej na dzień zawarcia umowy 16,80 %. Zgodnie z zapisami umowy stopa procentowa pożyczki mogła ulegać zmianom w okresie trwania umowy. W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należności z tego tytułu stawały się w dniu następnym należnościami przeterminowanymi, których roczna stopa oprocentowania wynosiła czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. Od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane są odsetki umowne w wyżej wskazanej wysokości. Termin wypowiedzenia umowy wynosi 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o wypowiedzeniu umowy. (...) mógł wypowiedzieć umowę w przypadku powstania zaległości w spłacie pożyczki. Po upływie terminu wypowiedzenia należność w całości stawała się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami i wszelkimi kosztami z niej wynikającymi. Umowa przewidywała ponadto wysokość opłat za poszczególne czynności windykacyjne – pkt 19 umowy ( umowa pożyczki wraz z regulaminem i harmonogramem rat k. 47 - 61, tabela opłat i prowizji k. 62 - 63 ).

Spłata przedmiotowej pożyczki została poręczona na piśmie przez R. S. oraz H. M. ( oświadczenie poręczycieli k. 50 – 51 ).

P. K. M. nieregularnie dokonywała spłat rat pożyczki, ostatecznie zaś zaprzestała całkowicie jej spłacania ( bezsporne ).

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy X Wydziału Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych postanowieniem z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie X GU 53/15 ogłosił upadłość Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w możliwością zawarcia układu i powierzył sprawowanie zarządu całym majątkiem upadłego Zarządcy – L. K.. Następnie postanowieniem z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie X GUp 87/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowania obejmujące likwidację majątku upadłego oraz odwołał z funkcji Zarządcy L. K. i powołał go na Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. ( bezsporne ).

Pismami z dnia 14 marca 2016 r. oraz dnia 25 kwietnia 2016 r. pożyczkodawca wezwał K. M. oraz poręczycieli do spłaty zadłużenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwana ( wezwanie do zapłaty k.66 - 68, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 69, ostateczne zawiadomienie poręczycieli k. 71,73, dowody nadania k.70, 72, 74 ).

K. M., H. M. oraz R. S. nie odpowiedzieli w żaden sposób na powyższe wezwania ( bezsporne ).

Syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. wypowiedział K. M. umowę pożyczki, zawiadamiając poręczycieli o wypowiedzeniu umowy. K. M. wypowiedzenie umowy otrzymała dnia 10 czerwca 2016 r. H. M. zawiadomienie o wypowiedzeniu umowy otrzymała 14 czerwca 2016 r., zaś R. S. w dniu 15 czerwca 2015 r. – doręczenie na wskazany przez R. S. adres do korespondencji ( zawiadomienie o wypowiedzeniu umowy k. 75, zawiadomienie poręczycieli k. 79, 83, zpo 77 – 78, 81 - 82, zpo k. 85 – 86 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt niniejszej sprawy, mając na uwadze, że jest – co do zasady - bezsporny pomiędzy stronami. Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanej K. M. ( k. 174 – 175 ) co do jej sytuacji rodzinnej i majątkowej.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że pomiędzy Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową w W. ( obecnie Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową w W. w upadłości likwidacyjnej w W. ) a K. M. została zawarta w dniu 04 lutego 2012 r. umowa pożyczki, której spłatę poręczyli H. M. i R. S.. Powyższe stanowiły podstawę roszczeń powoda dochodzonych w niniejszym postępowaniu ( roszczenie ze stosunku podstawowego – umowa pożyczki oraz roszczenie z umowy poręczenia ).

Zgodnie z art. 720 § 1 kc. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast zgodnie z art. 876 § 1 kc. przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie ( § 2). Natomiast wedle art. 879 § 1 kc. o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika oraz art. 881 kc. w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny.

Nie ulega wątpliwości, iż głównym dłużnikiem umowy pożyczki jest K. M., natomiast poręczycielem jest R. S., który odpowiada w takim samym rozmiarze i takich samych granicach, jak osoba za którą poręczył, czyli jak K. M.. Ponadto jak wskazano wyżej jego odpowiedzialność jest solidarna, bowiem brak w treści umowy odmiennych zastrzeżeń.

Pożyczkodawca spełnił swoje zobowiązanie i udzielił pozwanej pożyczki. Umowa pożyczki zawarta została w wysokości 19000,00 zł na okres 59 miesięcy na warunkach określonych w umowie oraz regulaminie udzielania kredytów i pożyczek (...). Pozwana K. M., przy podpisaniu umowy otrzymał harmonogram spłaty pożyczki w miesięcznych ratach, uwzględniających w racie kapitał i odsetki, jak również termin płatności poszczególnych rat.

Bezspornym jest również, że pozwana K. M. zaprzestała spłaty zadłużenia zgodnie z umową. W związku z powyższym powód naliczał odsetki karne oraz koszty windykacji zgodnie z umową. Powód Syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. po upływie okresu wypowiedzenia umowy, postawił w stan wymagalności całą niespłaconą część kredytu wraz z odsetkami.

Na kwotę dochodzoną pozwem tj. kwotę 12289,02 zł składają się:

- 10295,63 zł - zaległy kapitał pożyczki

- 1132,55 zł - zaległe odsetki umowne kapitałowe

- 809,84 zł - odsetki karne

- 51,00 zł koszty windykacyjne.

Zarówno rodzaj, jak i wysokość w/w odsetek była określona w umowie i zaakceptowanym przez pozwanego regulaminie - w pkt 7 umowy pożyczki strony zastrzegły wysokość odsetek kapitałowych ( odsetek umownych ), natomiast dochodzone przez powoda odsetki za opóźnienie wynikały ponadto z 18 umowy tj. czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym.

Zgodnie natomiast z pkt 19 umowy „w przypadku zaległości w spłacie pożyczki, pożyczkobiorca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) opłat za czynności windykacyjne ( taksatywnie wyliczone w umowie i tabeli ) określonych w (...), m. in. wezwanie do zapłaty, przedsądowe wezwanie do zapłaty. Powód przedstawił wezwanie do zapłaty, przedsądowe wezwanie do zapłaty.

Zatem z uwagi na powyższe Sąd w pkt I wyroku zasądził od pozwanych K. M. oraz R. S. na rzecz powoda Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej w W. kwotę 12289,02 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotność stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, nie więcej niż odsetki maksymalne za opóźnieniem, od dnia 30 września 2016 r. do dnia zapłaty ( art. 481 § 2 ² kc ).

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia roszczenia podniesionego przez pozwanych K. M. i R. S., wskazać należy, że zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 118 kc, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Trzyletni ogólny termin przedawnienia odnosi się do roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ponieważ w niniejszej sprawie jedną ze stron był podmiot prowadzący działalność gospodarczą, ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia. Stosownie zaś do art. 120 § 1 kc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Wskazać należy, że pozwana K. M. otrzymała wypowiedzenie umowy w dniu 10 czerwca 2016 r., a zatem należność stała się natychmiast wymagalna zgodnie z pkt 20 umowy z dniem 11 lipca 2016 r., a zatem dopiero od tego dnia biegnie trzyletni termin przedawnienia.

Przyjmując nawet wersję pozwanych K. M. oraz R. S., że zaprzestali spłaty rat pożyczki w 2015 r., należy uznać, że - z uwagi na termin wytoczenia powództwa - nie uległy przedawnieniu żadne raty wymagalne po dniu 1 stycznia 2015 r.

Odnosząc się do zarzutu pozwanych K. M. i R. S. podniesionego w sprzeciwie od nakazu zapłaty co do faktu spłacenia pożyczki, zarzut ten uznać należy za nieudowodniony. Zgodnie z art. 6 kc, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Pozwani zatem, podnosząc zarzut spełnienia świadczenia, powinni byli wykazać powyższe przedstawiając dowody spłaty.

Jeżeli chodzi natomiast o zarzut pozwanych, zgłoszony również w sprzeciwie od nakazu zapłaty, dotyczący nieprawidłowości w działaniu (...), to nawet przy uznaniu, że w działalności (...) miały miejsce jakieś bliżej nieokreślone przez pozwanych nieprawidłowości, zarówno co do ich rodzaju jak i terminu, mogące mieć wpływ na sytuację Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej w W., a w konsekwencji ogłoszenie jej upadłości, to pozwani nie wykazali jaki jest związek pomiędzy tymi nieprawidłowościami a niespłacaniem przez nich świadczenia z umowy pożyczki.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd oparł się o zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. 98 kpc, uznając za zasadne obciążenie pozwanych zwrotem kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w całości, o czym orzekł w pkt II wyroku. Sąd miał na uwadze, że powództwo zostało uwzględnione w całości. Na koszty złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 154,00 zł oraz koszty zastępstwa procesowego, z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 4817,00 zł. Koszty zastępstwa procesowego zostały ustalone stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych według stanu na dzień wytoczenia powództwa.

Odnosząc się do wniosku pozwanej K. M. o rozłożenie należności na raty, wskazać należy, że niewątpliwie, wniosek taki - co do zasady - uznać należy za dopuszczalny. Stosownie bowiem do art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzony świadczenie. W złożonym przez nich sprzeciwie pozwani twierdzili, iż należność została przez nich uregulowana w całości; nie wskazali jednak konkretnej daty jej spłaty, jak i również nie załączyli dowodów na potwierdzenie swojego twierdzenia. Co więcej, pozwana składając zeznania w sprawie nie potwierdziła treści wniesionego sprzeciwu, nie negowała faktu, że nie uregulowała w terminie ciążącego na niej zobowiązania. Pozwana K. M. ujawniła wysokość miesięcznych dochodów, jak również wskazała wysokość obecnego zadłużenia względem pozostałych wierzycieli. Jak słusznie podkreśla się w orzecznictwie, ochrona jaką zapewnia pozwanemu dłużnikowi art. 320 kpc, nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie V ACa 620/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie I ACa 242/12 ). Pozwana, pomimo deklarowanej chęci spłaty zadłużenia w ratach, od czasu złożenia sprzeciwu do czasu rozprawy tj. 09 sierpnia 2018 r. nie zaspokoiła roszczeń powoda nawet w części. Powyższe okoliczności powodują daleko idący sceptycyzm co do rzeczywistej woli spłaty zobowiązania w ratach i w ocenie Sądu mają na celu jedynie - niezasługujące na uwzględnienie - odroczenie spłaty zaciągniętych zobowiązań.