Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Jacek Matusik

Sędziowie: SO Michał Chojnowski

SR del. Justyna Dołhy (spr.)

protokolant: sekretarz sądowy Monika Oleksy

przy udziale prokuratora Mariusza Ejflera

po rozpoznaniu dnia 6 kwietnia 2018 r.

sprawy R. K. (1) syna S. i W. ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 267 § 3 k.k. w zb. z art. 267 § 4 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora, oskarżycielkę posiłkową i jej pełnomocnika

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 24 stycznia 2017 r. sygn. akt II K 406/13

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Wołominie na rzecz adw. D. B. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za pomoc prawną świadczoną z urzędu oskarżycielce posiłkowej w instancji odwoławczej oraz podatek VAT; zasądza na rzecz oskarżonego R. K. (1) od Skarbu Państwa oraz oskarżycielki posiłkowej H. C. kwoty po 420 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżycielkę posiłkową od przypadających na nią kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami tego postępowania w całości Skarb Państwa.

SSO Michał Chojnowski SSO Jacek Matusik SSR del. Justyna Dołhy

Sygn. akt VI Ka 477/17

UZASADNIENIE

R. K. (1) został oskarżony o to, że w dniach: 10 sierpnia 2010 r., 11 sierpnia 2010 r. i 12 sierpnia 2010 r., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w miejscowości (...), pow. (...), woj. (...), posłużył się urządzeniem podsłuchowym w postaci dyktafonu w celu uzyskania informacji, do których nie był uprawniony, poprzez nagrywanie rozmów prywatnych H. C., a następnie uzyskane w ten sposób informacje ujawnił innym osobom, tj. o czyn z art. 267 § 3 kk w zb. z art. 267 § 4 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk.

Wyrokiem z dnia 24 stycznia 2017 r. w sprawie o sygn. akt II K 406/13 Sąd Rejonowy w Wołominie postępowanie karne przeciwko R. K. (1) warunkowo umorzył na okresu roku ustalając, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu. Ponadto Sąd orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w wysokości 1500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej i obciążył oskarżonego kosztami postępowania w sprawie.

Od powyższego wyroku apelację wnieśli oskarżyciel publiczny, oskarżycielka posiłkowa oraz jej pełnomocnik. Prokurator oraz pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej zarzucili wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, który miał wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, iż elementy przedmiotowe i podmiotowe czynu zarzucanego oskarżonemu uzasadniają warunkowe umorzenie postępowania karnego, w sytuacji, gdy rodzaj i charakter naruszonego dobra w postaci tajemnicy komunikowania się i związanego z nią prawa do prywatności, stopień natężenia przestępczego działania, przygotowanie się przez oskarżonego do realizacji przedmiotowego czynu wskazują, iż stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego jest znaczny. Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej podniósł ponadto, że oskarżony nie przeprosił pokrzywdzonej, nie wyraził żalu ani skruchy.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wnosili o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Oskarżycielka posiłkowa zaskarżyła wyrok w całości zarzucając naruszenie przepisów postępowania w postaci oddalenia jej wniosków dowodowych oraz błąd w ustaleniach faktycznych jak i zasadność zastosowania wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania, wnosząc o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacje skarżących nie zasługiwały na uwzględnienie, w ocenie Sądu Odwoławczego miały one charakter wyłącznie polemiczny. Skarżący nie podnieśli w nich żadnych okoliczności oraz argumentów, które nie byłyby przedmiotem rozważań Sądu Rejonowego. Sąd I instancji prawidłowe ustalenia faktyczne poczynił na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, ocenionego w sposób wszechstronny z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy jest zgodna z treścią art. 7 kpk. Wbrew twierdzeniom oskarżycielki posiłkowej zawartym w jej apelacji Sąd ten należycie również uzasadnił swoje stanowisko zgodnie z dyspozycją art. 424 § 1 i 2 kpk.

Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że zachowanie oskarżonego naruszyło dyspozycję art. 267 § 3 kk w zb. z art. 267 § 4 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk. Jednakże samo formalne naruszenie przepisów prawa nie jest jeszcze wystarczające do pociągnięcia oskarżonego do odpowiedzialności karnej. W przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy dokonał właściwej oceny społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego, mając na względzie przesłanki zawarte w art. 115 § 2 kk, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu. Katalog ten nie pozostawia wątpliwości, że dominujące znaczenie mają okoliczności z zakresu strony przedmiotowej, do której dołączono tylko dwie przesłanki strony podmiotowej (postać zamiaru i motywację sprawcy), a pominięto natomiast okoliczności związane z samym podmiotem czynu, tj. sprawcą, takie jak: wiek, opinia, właściwości i warunki osobiste, które wpływają na wymiar kary (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. V KK 1/08). W orzecznictwie trafnie wskazuje się, iż ocena stopnia społecznej szkodliwości konkretnego zachowania powinna być oceną kompleksową, uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115 § 2 kk, nie zaś sumą, czy pochodną ocen cząstkowych takiej czy innej „ujemności” tkwiącej w poszczególnych okolicznościach.

Dla stosowania warunkowego umorzenia art. 66 § 1 kk wymaga się, aby zarówno stopień winy, jak i stopień społecznej szkodliwości czynu nie były znaczne. Na podstawie tego przepisu za generalną przesłankę stosowania warunkowego umorzenia postępowania, dotyczącą osoby sprawcy, można uznać uzasadnione przypuszczenie sądu, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa. To przypuszczenie ma być oparte na postawie sprawcy, jego dotychczasowej niekaralności za przestępstwo umyślne, jego właściwościach i warunkach osobistych oraz na dotychczasowym sposobie życia. Szczegółowe przesłanki dotyczące sprawcy mają więc uzasadniać dodatnią prognozę kryminologiczną wobec jego osoby.

W realiach niniejszej sprawy, patrząc przez pryzmat wyżej zarysowanych kryteriów, stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy niewątpliwie słusznie ocenił, że zarówno stopień winy, jak i stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścił się oskarżony nie były znaczne. Za stanowiskiem takim przemawia przede wszystkim tło niniejszej sprawy. Czynnikiem, który zadecydował o postępowaniu R. K. (1) był bowiem fakt konfliktu z pokrzywdzoną oraz jej zapowiedź rozmowy na jego temat. Odnośnie zaplanowanego działania oskarżonego należy stwierdzić, że oskarżony jasno i szczerze wskazał, że zdecydował się na podsłuchiwanie zapowiedzianej rozmowy oraz jej nagrywanie i w tym celu wyposażył się w dyktafon z uwagi na to, że nie byłby w stanie zapamiętać poruszanych tematów z powodu obszerności zwyczajowych wypowiedzi pokrzywdzonej. Ta obszerność jest ewidentnie widoczna i w sposób jednoznaczny wynika z analizy nagrania zarejestrowanej przez oskarżonego rozmowy. Nie bez znaczenia dla oceny stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu pozostaje również sama treść wypowiedzi. Otóż oskarżony łamiąc normy prawe usłyszał przede wszystkim pejoratywne wypowiedzi na swój temat oraz osób mu znajomych, a pozostających w konflikcie z pokrzywdzoną. Wśród obszernego i szczegółowego trzydniowego właściwie tylko monologu H. C. na temat osób trzecich pojawiały się również miejscami bardzo wulgarne uwagi i epitety pod jego adresem jak i poruszane były szczegóły jego życia prywatnego, w tym intymnego. W wypowiedziach tych nie było natomiast tematów prywatnych i intymnych H. C.. Mając na uwadze tę treść wypowiedzi pokrzywdzonej Sąd Rejonowy słusznie ocenił, że z punktu widzenia etycznego należy ją ocenić bardzo krytycznie. O tym jak duże było wzburzenie oskarżonego świadczy fakt, że pomimo grożącej mu odpowiedzialności karnej R. K. (1) zdecydował się na ujawnienie swojego uczynku poprzez zainicjowanie sprawy cywilnej o ochronę dóbr osobistych.

Również w ocenie Sądu Okręgowego brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że zastosowanie wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania nie uwzględnia zasadnego przypuszczenie sądu, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa. Analiza dotychczasowej postawy oskarżonego, prowadzącego ustabilizowany tryb życia, oraz dotychczasowa niekaralność za jakiekolwiek przestępstwo, musi prowadzić do wniosku przeciwnego. Zdarzenie, będące przedmiotem osądu w niniejszej sprawie, miało w życiu oskarżonego charakter incydentalny oraz losowy i brak jest podstaw by przypuszczać, że mógłby ponownie naruszyć porządek prawny. Sąd Rejonowy zatem trafnie uznał, że cechy osobiste R. K. (1) świadczą o pozytywnej prognozie społeczno – kryminologicznej. Bez znaczenia jest przy tym fakt, że oskarżony nie przeprosił oskarżycielki posiłkowej, ponieważ mając na uwadze równolegle toczące się postępowanie cywilne związane z treścią jej wypowiedzi na temat oskarżonego i jego prywatnych spraw, przyjąć należy racjonalnie, że i oskarżony tych przeprosin z jej strony oczekuje.

Należy również w pełni podzielić argumentację i rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego odnośnie orzeczonego od oskarżonego świadczenia pieniężnego, którego kwota jest dostosowana do prawidłowych ustaleń Sądu w zakresie stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu.

Odnosząc się do zarzutu sformułowanego przez oskarżycielkę posiłkową, a dotyczącego niezasadnego oddalenia przez Sąd I instancji jej licznych wniosków dowodowych nie można uznać go za trafny i podzielić, ponieważ Sąd Rejonowy podjął w tym zakresie racjonalne decyzje nie zapominając o istocie postępowania, które dotyczyło konkretnego zachowania oskarżonego tj. posłużenia się urządzeniem podsłuchowym w celu uzyskania informacji, do których nie był uprawniony oraz ujawnienia tych informacji innym osobom. Wnioski dowodowe H. C. nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie mając na uwadze chociażby fakt, że kwestia posłużenia się dyktafonem jak i przekazania informacji osobom trzecim w niniejszym postępowaniu były bezsporne jak i z powodów zakazów procesowych były niemożliwe do przeprowadzenia. Argumentację zawartą w apelacji skarżącej należy ocenić jako polemikę z prawidłowymi decyzjami i rozstrzygnięciem Sądu I instancji, nie popartą żadnymi racjonalnymi argumentami. Nie można również podzielić uwag skarżącej odnośnie treści pisemnego uzasadnienia Sądu Rejonowego, które jest rzeczowe, skrupulatne. Sąd nie posługuje się w nim ogólnikami, ale trafnie i szczegółowo poddał analizie i ocenie stan faktyczny i prawny.

Podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie w sposób wyczerpujący, dążąc do pełnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w tym skrupulatnie weryfikując zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków jak i linię obrony oskarżonego oraz pozostałe dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie. Stanowisko H. C. sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd pierwszej instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie prawidłowymi ustaleniami faktycznymi, polemiki opartej na wybiórczym podejściu do ujawnionych okoliczności sprawy i rozpatrywaniu poszczególnych faktów w oderwaniu od pozostałych. Ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy należy w pełni podzielić.

Mając na uwadze powyższe, zaskarżony wyrok Sąd Okręgowy utrzymał w mocy.

Zgodnie z wnioskiem pełnomocnika z urzędu oskarżycielki posiłkowej, Sąd zasądził od Skarbu Państwa na jego rzecz kwotę wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną na rzecz oskarżycielki posiłkowej w instancji odwoławczej wraz z podatkiem od towarów i usług. Uwzględniając z kolei wniosek obrońcy oskarżonego, Sąd zasądził na rzecz R. K. (1) od Skarbu Państwa oraz oskarżycielki posiłkowej H. C. kwoty po 420 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem przez oskarżonego obrońcy w postępowaniu odwoławczym z uwagi na to, że apelacje zarówno oskarżyciela publicznego jak i oskarżycielki posiłkowej nie zostały uwzględnione, kierując się treścią art. 636 § 2 kpk w zw. z art. 633 kpk. Kierując się zasadą słuszności Sąd nie obciążał oskarżycielki posiłkowej natomiast kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze wydatkami obciążając Skarb Państwa.

SSO Michał Chojnowski SSO Jacek Matusik SSR del. Justyna Dołhy