Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Dorota Słowik

Protokolant Dagmara Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 05 września 2017 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa L. H.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda L. H. kwotę 3.677,65 zł. (trzy tysiące sześćdziesiąt siedem złotych sześćdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 02 listopada 2010 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda L. H. kwotę 1017 zł. (jeden tysiąc siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 449/17

UZASADNIENIE

Powód L. H. złożył pozew przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3.677,65 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 2 listopada 2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że powód nabył od A. Z. roszczenie przeciwko pozwanemu z tytułu ubezpieczenia pojazdu osobowego. A. Z. wykonała na rzecz A. K. (1) usługę w postaci naprawy blacharsko – lakierniczej oraz przegląd techniczny, za wykonanie których wystawiła fakturę opiewającą na kwotę 6.738,37 zł. A. K. (1) dokonała cesji na rzecz A. Z. przysługującego jej od pozwanego odszkodowania. A. K. (1) była uprawniona do dokonania cesji mimo łączącego ją z (...) S.A. leasingu. Wskazany podmiot dokonał bowiem cesji wierzytelności na rzecz A. K. (1). W toku prowadzonego przeciwko A. K. (1) przez Sądem Rejonowym w Tczewie postępowania w sprawie I C 827/13 doszło do zasądzenia na rzecz A. Z. kwoty 3.060,72 zł. A. K. (1) otrzymała od pozwanego decyzję o wypłacie odszkodowania w kwocie 3.060,71 zł tytułem szkody dotyczącej pojazdu marki P. o numerze rejestracyjnym (...). Kwota objęta niniejszym pozwem stanowi różnicę pomiędzy wartością faktury (6.738,37 zł), a kwotą otrzymaną od A. K. (1) (3.060,72 zł). Naprawy dokonano w warsztacie I kategorii. Kwota uwidoczniona na fakturze znajduje potwierdzenie w wykonanej kalkulacji naprawy. Pozwany powinien był wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody, zatem powód żąda odsetek od dnia 2 listopada 2010 r., tj. daty pierwszej decyzji wydanej w sprawie.

W dniu 27 lutego 2017 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty. Wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniósł zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda. Powód nie określił, w wykonaniu jakiego zobowiązania zawarta została umowa „cesji odszkodowania” zawarta pomiędzy A. K. (1) a A. Z., która nie zawiera daty i brak jest wskazania kauzy tej czynności, co skutkuje uznaniem umowy za bezwzględnie nieważną i tym samym dochodzone pozwem świadczenie nie przeszło na powoda. Umowa przelewu wierzytelności ma charakter kauzalny i ważność przelewu zależy od istnienia ważnego zobowiązania do dokonania przeniesienia własności. Również „cesja wierzytelności” nie posiada daty i w obu tych „cesjach” wskazana została inna szkoda (różne numery szkody). Pozwany wskazał, że w związku z przedmiotową kolizją drogową odszkodowanie zostało prawidłowo obliczone i nie ma uzasadnienia dla jego podwyższenia. Pozwany sporządził kalkulację w systemie A. i na tej podstawie zweryfikował kalkulację przedstawioną przez poszkodowanego. Odszkodowanie nie może prowadzić do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego i nie może być wyższe od poniesionej szkody. Poszkodowany powinien wybrać warsztat naprawczy oferujący optymalną cenę za pożądaną przez siebie jakość. Pozwany dodatkowo podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Wypłata odszkodowania nastąpiła w dniu 3 listopada 2010 r., natomiast wezwanie do zapłaty wystosowane przez A. Z. nastąpiło w dniu 27 października 2013 r. Stanowisko pozwanego zostało wystosowane w dniu 3 grudnia 2013 r., zaś pozew został złożony po upływie 3 lat od tej daty.

W piśmie procesowym z dnia 5 lipca 2017 r. powód podtrzymał stanowisko zawarte w pozwie. Wskazał, że orzecznictwo odrzuca pogląd pozwanego dotyczący braku kauzy czynności cesji. Zaprzeczył jakoby istniały rozbieżności w numerach cesji. Podniósł, że roszczenie nie jest przedawnione albowiem pozew został złożony w dniu 2 grudnia 2016 r., podczas gdy pozwany stanowisko w sprawie wezwania zajął w dniu 3 grudnia 2013 r., a zatem przed upływem trzech lat.

Pozwany w piśmie z dnia 21 sierpnia 2017 r. podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał, że powód wnioski dowodowe powoda z pisma z dnia 5 lipca 2017 r. winny być zgłoszone w pozwie, w którym powód winien wykazać, że posiada legitymację procesową czynną w niniejszej sprawie.

Na rozprawie w dniu 5 września 2017 r. powód wskazał, że wnioski dowodowe nie są spóźnione z uwagi na to, że w pozwie była podnoszona kwestia legitymacji procesowej. Wysokość szkody wynika z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową tj. kalkulacji i faktury VAT. Szkoda wynika z ubezpieczenia OC i wówczas ciężar dowodu co do wysokości szkody spoczywa na stronie pozwanej. Strona pozwana nie złożyła wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

Stanowiska stron nie uległy zmianie do zamknięcia rozprawy.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 czerwca 2009 r. doszło do uszkodzenia pojazdu marki P. o numerze rejestracyjnym (...). Poszkodowany zgłosił do pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (dalej: (...) S.A.) szkodę w pojeździe z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności.

(okoliczno ści bezsporne)

A. Z., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) w T., wykonała na rzecz A. K. (1) usługę w postaci naprawy blacharsko lakierniczej oraz przeglądu technicznego wyżej opisanego pojazdu. Za wykonanie tej usługi wystawiła w dniu 12 października 2010 r. fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 6.738,37 zł.

(dow ód: faktura VAT nr (...) – k. 10)

Pozwany przyznał poszkodowanemu (...) S.A. (aktualnie (...) S.A. we W.) tytułem odszkodowania za szkody w pojeździe kwotę 3.060,72 zł.

(dow ód: zawiadomienie o wypłacie odszkodowania – k. 17)

W dniu 3 grudnia 2013 r. (...) S.A. nie uwzględnił odwołania poszkodowanego od przyznanego odszkodowania.

(dow ód: pismo z dnia 3 grudnia 2013 r. - k. 18)

W dniu 22 listopada 2016 r. (...) S.A. we W. (leasingodawca) zawarł z A. K. (1) (leasingobiorcą) umowę cesji praw, mocą której leasingodawca przelał na leasingobiorcę uprawnienia do dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela, związanego ze szkodą nr PL (...).

(dow ód: umowa cesji praw – k. 68-69)

A. K. (1) dokonała na rzecz A. Z. cesji przysługującego jej od pozwanego (...) S.A. odszkodowania z tytułu szkody nr PL (...) z dnia 5 czerwca 2009 r. w pojeździe marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Ta zaś scedowała przedmiotowe roszczenie na rzecz powoda L. H..

(dow ód: cesja odszkodowania i cesja wierzytelności – k. 11 akt sprawy I C 827/13)

L. H. wystąpił z powództwem przeciwko A. K. (2) o zapłatę odszkodowania, z tytułu szkody nr PL (...), wypłaconego jej przez (...) S.A. Prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 10 października 2013 r., w sprawie o sygnaturze akt I C 827/13, Sąd Rejonowy w Tczewie zasądził od A. K. (1) na rzecz L. H. kwotę 3.060,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 listopada 2010 r. do dnia zapłaty.

(dow ód: pozew z załącznikami – k. 3-13 akt sprawy I C 827/13, wyrok zaoczny z dnia 10 października 2013 r. - k. 47 akt sprawy I C 827/13)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w szczególności na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach (faktura VAT, umowa cesji praw, zawiadomienie o wypłacie odszkodowania i inne), których prawdziwości i autentyczności co do zasady nie kwestionowała żadna ze stron oraz w oparciu o fakty przyznane przez same strony (zaistnienie szkody, odpowiedzialność pozwanego co do zasady, wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela, wystawienie faktury za naprawę pojazdu). Zgodnie z treścią art. 229 kpc nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Stąd też fakty te, jak i dokumenty Sąd uznał w pełni za wiarygodne.

W ocenie Sądu nie było podstaw do odmowy wiarygodności zeznaniom świadka A. Z., zeznania te są spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w pozostały materiale dowodowym. Świadek wskazała, jaka była przyczyna zawarcia umowy przelewu wierzytelności i w tym zakresie Sąd dał jej zeznaniom wiarę. Doświadczenie życiowe nakazuje przyjąć, iż osoby będące w związku małżeńskim mogą dokonać rozliczeń wzajemnych w czasie trwania tego związku, w szczególności kwestii dotyczących nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny i odwrotnie.

Okoliczności samego zdarzenia drogowego, czyli fakt poniesienia w jego wyniku przez poszkodowanego uszczerbku majątkowego są między stronami bezsporne.

Sąd dopuścił i przeprowadził dowód z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy o sygnaturze akt I C 827/13 Sądu Rejonowego w Tczewie (pozew z załącznikami i wyrok zaoczny). Załącznikami w tej sprawie były m.in. cesja odszkodowania i cesja wierzytelności, dotyczące odszkodowania z tytułu szkody nr PL (...). Dokumenty te zaopatrzone zostały w daty ich sporządzenia, stąd też zarzut pozwanego, dotyczący braku dat na kserokopiach tych cesji dołączonych do pozwu w niniejszej sprawie, uznać należało za bezzasadny.

W pierwszej kolejności Sąd winien odnieść się do zarzutu przedawnienia podniesionego przez pozwanego. Zdaniem Sądu zarzut ten jest bezzasadny.

Zasadnym jest podkreślenie, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (art. 117 kc).

Z kolei w myśl art. 819 § 1 kc roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.

W wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania (art. 819 § 3 kc).

Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia (819 § 4 kc).

Przywołać w tym miejscu należy stanowisko doktryny sprowadzające się do stwierdzenia, że norma przepisu art. 819 § 4 kc przewiduje szczególną podstawę do przerwania biegu przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela. Termin ten przerywa się także, poza sytuacjami wymienionymi w art. 123 kc, przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem, co zasadniczo daje podstawy do wyznaczenia terminu płatności świadczenia ubezpieczyciela (A. Chróścicki, Umowa ubezpieczenia po nowelizacji kodeksu cywilnego. Komentarz, Oficyna 2008).

Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia (Z. Gawlik, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część szczególna, Lex 2010).

W okolicznościach niniejszej sprawy bieg terminu przedawnienia rozpoczął się w dniu 3 grudnia 2013 r. Wówczas pozwany odmówił wypłaty odszkodowania w wysokości wynikającej z przedmiotowej faktury VAT. Pozew wniesiony został w dniu 2 grudnia 2016 r., a więc przed upływem trzyletniego terminu, przewidzianego w art. 819 § 1 kc.

Trzyletni termin przedawnienia nie upłynął również między datą wypłaty przez pozwanego częściowego odszkodowania (3 listopada 2010 r.), a wynikającą z treści pisma pozwanego (k. 14), datą wezwania pozwanego do zapłaty (27 października 2013 r.).

Spór między stronami dotyczył przede wszystkim kwestii legitymacji procesowej czynnej po stronie powodowej. Pozwany zakwestionował istnienie takiej legitymacji z uwagi na brak kauzy w cesji odszkodowania.

W ocenie Sądu zarzut ten należało uznać za chybiony.

Legitymacja procesowa to szczególne uprawnienie wynikające z określonej sytuacji materialnoprawnej, dające danemu podmiotowi możliwość występowania w sprawie w charakterze strony. Sprawa może być wszczęta jedynie przez podmiot, któremu służy takie uprawnienie.

Przepis art. 509 § 1 kc stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest umową zawieraną między wierzycielem a osobą trzecią. Na jej podstawie dotychczasowy wierzyciel przenosi swoją wierzytelność na kontrahenta ze skutkiem wobec dłużnika, przy zachowaniu tożsamości zobowiązania. Przedmiotem obrotu jest prawo podmiotowe, odpowiadające zobowiązaniu, czyli uprawnieniu wierzyciela do żądania świadczenia od dłużnika. Należy pamiętać, że rozporządzić wierzytelnością może tylko osoba uprawniona. Uprawniony do rozporządzania zbywalną wierzytelnością jest zaś przede wszystkim wierzyciel. Dlatego też, aby uznać, że dokonywany przelew wierzytelności jest w istocie skuteczny należy mieć pewność, iż w danej sytuacji mamy do czynienia z osobą wierzyciela, przenoszącą swoje prawo na rzecz osoby trzeciej.

Umowa przelewu jest umową kauzalną (art. 510 § 2 kc), zatem ważność przelewu zależy od istnienia ważnego zobowiązania (przyczyny) do dokonania przeniesienia wierzytelności. W trosce o ważność umowy przelewu wierzytelności cedent i cesjonariusz powinni, wyraźnie lub w sposób dorozumiany, porozumieć się co do dokonanego przelewu (Kodeks cywilny, Komentarz Tom III, Zobowiązania – część ogólna, pod red. Kidyba, Lex, el. 2014).

W opinii Sądu dokumenty cesji, przedłożone w aktach sprawy (k. 68-69) oraz znajdujące się w aktach I C 827/13, z których dowód przeprowadzono (k. 11 akt I C 827/13) potwierdzają, że L. H. posiada legitymację czynną do wytoczenia niniejszego procesu. W treści tych dokumentów wyraźnie wskazano jak wierzytelność jest przedmiotem kauzy (odszkodowanie z tytułu szkody nr PL (...)). Kwestionowanie przez pozwanego numeru szkody opisanego w cesjach jest bezpodstawne, albowiem numer szkody w każdej z umów cesji jest identyczny. Przyczyna cesji została wskazana również wiarygodnych zeznaniach świadka A. Z., która wskazała, że kauzą umowy cesji było rozliczenie się z powodem a dotyczyło wzajemnych zobowiązań małżeńskich.

Nadmienić należy, że w oparciu o te same cesje odszkodowania i wierzytelności, Sąd Rejonowy w Tczewie wydał wyrok zaoczny z dnia 10 października 2013 r., w sprawie sygn. akt I C 827/13, uwzględniający żądanie pozwu. Żądanie pozwu w tamtej sprawie wywodzone było również z faktu skutecznego scedowania wierzytelności przez A. K. (2) na A. Z. oraz przez A. Z. na L. H..

Odnosząc się do wysokości żądania pozwu, Sąd wskazuje, że wysokość szkody została wykazana przez powoda za pomocą dokumentu w postaci faktury VAT nr (...), obejmującej koszty naprawy blacharsko – lakierniczej i przeglądu technicznego pojazdu po kolizji. Pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wykazał za pomocą stosownych dokumentów, że koszt naprawy pojazdu był inny niż zaprezentowany przez powoda. Nie złożył również wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego do spraw szacowania szkód komunikacyjnych. Pełnomocnik pozwanego złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z akt szkody nr PL (...). Jednakże przeprowadzenie takiego dowodu było niemożliwe, gdyż akt szkodowych nie przedłożono.

Wobec niekwestionowania przez pozwanego zakresu dokonanej naprawy, wysokość dochodzonego roszczenia odszkodowawczego uznać należało za udowodnioną.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni aprobuje stanowisko, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/2011, Lex nr 1129783). Skoro więc pozwany nie wykazał, ze koszty naprawy pojazdu zostały przez powoda zawyżone, to winien on wypłacić powodowi odszkodowanie w wysokości wynikającej z przedłożonej faktury VAT.

Wobec powyższego, na podstawie art. 822 kc, Sąd stanął na stanowisku, że powodowi tytułem odszkodowania za szkodę powstałą w dniu 5 czerwca 2010 r., należała się kwota 6.738,37 zł, niepowodująca jego nadmiernego wzbogacenia. Bezspornie powodowi wypłacono odszkodowanie w kwocie 3.060,72 zł Różnica między wysokością odszkodowania należnego a wysokością odszkodowania wypłaconego wyniosła 3.677,65 zł (6.738,37 zł – 3.060,72 zł) i kwotę tę należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda, o czym Sąd rozstrzygnął w punkcie I wyroku. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 817 § 1 kc i art. 481 kpc.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II wyroku w oparciu o przepis z art. 98 § 1 kpc w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804). Pozwany przegrał sprawę w całości, a więc należało zasądzić od niego na rzecz powoda kwotę 1.017,00 zł, w tym tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu (100,00 zł), tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (900,00 zł) oraz tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17,00 zł).