Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Bożeny Grochowskiej - Małek

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2013 r.

sprawy R. Ż.

oskarżonego o przestępstwo z art. 267 §1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim

z dnia 2 października 2012 r. sygn. akt II K 54/08

zaskarży wyrok uchyla i sprawę oskarżonego R. Ż. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Węgrowie VII Zamiejscowemu Wydziałowi Karnemu w Sokołowie Podlaskim do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 222/13

UZASADNIENIE

R. Ż. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 24 lipca 2006 roku w N., woj. (...) w nieustalony sposób bez uprawnienia uzyskał nazwę użytkownika i hasło dostępowe do konta poczty elektronicznej o nazwie (...)własności K. C. a następnie wykorzystując zapisane tam dane w postaci nazw użytkowników, haseł dostępowych oraz zeskanowanych obrazów dowodu osobistego, paszportu oraz karty kredytowej dokonał zmian ustawień osobistych w/w konta oraz konta na portalu (...) działając tym samym na szkodę K. C., tj. o przestępstwo z art. 267§1 kk

II.  w dniu 24 lipca 2006 roku w N. woj. (...) w celu przywłaszczenia po uprzednim uzyskaniu bez uprawnień nazwy konta i haseł dostępowych dokonał przelania środków pieniężnych w kwocie 150 euro stanowiącej równowartość 593,78 zł z konta na portalu (...) należącego do K. C. za pomocą e-maila o nazwie (...) na konto internetowe obsługiwane przez firmę (...) o nazwie „(...) działając na szkodę K. C., tj. o przestępstwo z art. 278§1 kk.

Wyrokiem z dnia 2 października 2012 roku Sąd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim oskarżonego R. Ż. uniewinnił od popełnienia zarzucanych mu czynów; koszty postępowania przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od tego wyroku wniósł prokurator, który na podstawie art. 425§1 i 2 kpk, art. 444 kpk i art. 447§1 kpk zaskarżył powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego.

Na zasadzie art. 427§2 kpk oraz art. 438 pkt 2 i 3 kpk wyrokowi temu zarzucił:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na błędnej ocenie, że zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy wskazuje na to, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu czynu i w konsekwencji uniewinnienie R. Ż. od popełnienia zarzuconego mu przestępstwa, podczas gdy zebrany materiał dowodowy i jego prawidłowa ocena prowadzi do wniosku przeciwnego,

II.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 404§2 kpk poprzez nie odczytanie na rozprawie w dniu 2.10. 2012 r. wyjaśnień R. Ż. i zeznań J. P. złożonych w toku postępowania przygotowawczego i sądowego pomimo prowadzenia sprawy od początku i stwierdzeniu przez oskarżonego i świadka, że podtrzymują dotychczas złożone wyjaśnienia i zeznania, podczas gdy miało ono istotne znaczenie dla dokonania przez Sąd trafnych ustaleń faktycznych i prawidłowej oceny pozostałych dowodów oraz poprzez odstąpienie od bezpośredniego przesłuchania w charakterze świadka K. Ż., której przysługuje prawo do odmowy składania zeznań ale wobec prowadzenia rozprawy od początku nie odebrano od niej takiego oświadczenia.

Wobec powyższego prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Węgrowie VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Sokołowie Podlaskim do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim Sąd odwoławczy podzielił zarzut apelującego prokuratora, dotyczący obrazy prawa karnego procesowego, tj. art. 404§2 kpk.

Sąd Okręgowy po zapoznaniu się z aktami przedmiotowej sprawy stwierdził, iż Sąd I instancji wielokrotnie rozpoznawał tę sprawę od początku, ostatnio w dniu 24 sierpnia 2012 roku (k. 497). Mimo postanowienia o prowadzeniu rozprawy odroczonej od początku Sąd I instancji nie ujawnił na tej rozprawie wcześniejszych wyjaśnień oskarżonego i świadka J. P., a nadto nie wezwał na tę rozprawę K. Ż. celem wypowiedzenia się, czy w dalszym ciągu podtrzymuje stanowisko o odmowie zeznań przeciwko jej bratu R. Ż.. Doktryna oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego wyraźnie wskazuje, że jakkolwiek prowadzenie rozprawy od początku nie oznacza, że wszystkie czynności, w tym oświadczenia procesowe stron, muszą być ponowione, to jednak przepis art. 404§2 kpk nakłada w takiej sytuacji obowiązek, bądź przeprowadzenia przez Sąd tych czynności od nowa, bądź ujawnienie przeprowadzonych uprzednio dowodów (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2013 roku w sprawie II KK 233/09). Naruszenie tego przepisu miało niewątpliwy wpływ na treść zapadłego orzeczenia, szczególnie ze względu na fakt, że zarówno oskarżony jak też w/w świadek oświadczyli jedynie, że podtrzymują swoje poprzednie stanowiska w tej sprawie i nie wypowiadali się szerzej w przedmiocie sprawy. Ponadto, Sąd I instancji rozpoznając tą sprawę zobowiązany był do ustalenia, czy stanowisko K. Ż. przy ponownym rozpoczęciu przewodu sądowego w przedmiocie odmowy złożenia przez nią zeznań przeciwko oskarżonemu nie uległo zmianie. Gdyby hipotetycznie przyjąć, że świadek ten zdecydowałaby się złożyć zeznania, to brak takiego ustalenia przez Sąd niewątpliwie miałoby wpływ na treść wyroku.

Niezależnie od powyższego, Sąd odwoławczy stwierdził, że Sąd Rejonowy niedostatecznie rozważył zgromadzone dowody, a w szczególności zeznania pokrzywdzonego i wyjaśnienia oskarżonego.

Faktem jest, iż na obecnym etapie nie ma już możliwości sprawdzenia zapisów na dysku twardym komputera oskarżonego, bowiem jak wynika z akt sprawy oskarżony wymontował ze swojego komputera dysk twardy i w związku z tym nie ma możliwości jego sprawdzenia, a nadto firmy (...) w L. oraz z (...) w L. nie nadesłały odpowiedzi do Sądu na temat ewentualnego logowania się z adresu (...) w okresie od 24 lipca 2006 roku do 28 lipca 2006 roku oraz czy w tym okresie miała miejsce próba logowania na konto serwisu (...), a także czy z tego serwisu przelewano środki pieniężne za pomocą e-maila (...) na konto (...)” znajdujące się w serwisie firmy (...) i czy próbowano przelewać środki pieniężne z konta M. na e-maila (...)Nie przesądzając o przyczynie braku nadesłania odpowiedzi Sądowi z w/w firm należy domniemywać, że po tylu latach dane takie nie są przechowywane.

W takiej sytuacji Sąd I instancji rozpoznając niniejszą sprawę miał obowiązek rozważyć bardzo szczegółowo i wnikliwie zgromadzone w sprawie dowody i poszlaki celem ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego.

Sąd odwoławczy podzielił w tym zakresie argumenty apelującego prokuratora, iż Sąd I instancji nie ocenił i nie rozważył okoliczności wynikających z ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego w sposób właściwy.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że skoro z adresu (...) korzystało więcej osób i nie ma możliwości ustalić, która z tych osób logowała się na koncie mailowym pokrzywdzonego i jego koncie w serwisie (...), to wszelkie wątpliwości w tym zakresie należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego i tylko z tego powodu uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów.

Zdaniem Sądu odwoławczego jest to uproszczone potraktowanie przedmiotu sprawy. Przede wszystkim należałoby rozważyć, czy wyjaśnienia oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów są logiczne, zgodne z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, a zatem czy są wiarygodne. Przykładowo zauważyć bowiem należy, że jedną z wersji linii obrony oskarżonego było twierdzenie, że nie mógł popełnić zarzuconych mu czynów, korzystając z komputera domowego, bowiem w ich dacie przebywał w pracy, a z informacji zakładu pracy z k. 414 wynika, że jest to twierdzenie nieprawdziwe. Należałoby również rozważyć, kto poza oskarżonym miałby wiedzę i motyw do takiego działania. Oskarżony w swoich wyjaśnieniach twierdzi, że sprawcy tego przestępstwa należałoby szukać po adresie IP, a to przecież z jego IP pokrzywdzony znalazł logowanie do jego poczty i kilku serwisów (k. 10v, 20,40). Z informacji nadesłanej przez (...) (k. 39-40) wynika, że wszystkie zmiany hasła konta pokrzywdzonego, tj. (...)były dokonywane 24 lipca 2006 roku – pierwsza o godz. 12:29:55 przez pracownika (...)na żądanie użytkownika, po sprawdzeniu danych osobowych, a kolejna o godz. 12:40:48 z adresu (...), a więc adresu oskarżonego. Nie ulega też wątpliwości, że pieniądze przelane z konta pokrzywdzonego, sam oskarżony przelał na konto (...)które to konto stanowiło jego konto osobiste, a nie konto jego siostry K. Ż.. Sąd bezkrytycznie podszedł do mało logicznych twierdzeń oskarżonego, że w bardzo krótkim czasie od uzyskania dostępu do konta pocztowego pokrzywdzonego i w następstwie tego – do konta w serwisie (...) (ok. godz. 12.30) jakaś osoba trzecia miałaby dać ogłoszenie na forum dyskusyjnym serwisu (...) (lub odpowiedzieć na jego ogłoszenie), że może mu przelać pieniądze i w ciągu 10 minut zdążyć zainfekować jego komputer, przejąć kontrolę na jego IP i o godz. 12.40 ponownie z wykorzystaniem tego IP zmienić hasło dostępu do poczty mailowej pokrzywdzonego. Mało logiczne i niczym niepoparte jest już to, że ktoś miałby prosić obce osoby o przekazanie pieniędzy oraz że ktoś inny w krótkim czasie miałby się na to zgodzić. Serwis (...) również jest prowadzony w języku angielskim i oskarżony, aktywnie z niego korzystający, nie może twierdzić, że na anglojęzycznej stronie klikał „OK” nie wiedząc, co robi. Ponadto z załączonych dokumentów ze sprawy V K 48/08 SR w Sokołowie Podlaskim wynika, że już w kwietniu 2006 roku z jego IP popełnione zostało podobne przestępstwo, wobec czego jego twierdzenia o przejęciu kontroli nad jego komputerem w dniu 24 lipca 2006 roku przed godziną 12.40 należało ocenić szczególnie krytycznie. Ponadto oskarżony twierdzi także, iż jakkolwiek zgłosił chęć przelania na jego konto w M. pieniędzy w kwocie 50 złotych, a przelano mu równowartość 150 euro, to mimo to pieniądze te w bardzo krótkim czasie przelał na drugie swoje konto, tj. wskazane konto (...). Nie budzi również wątpliwości fakt, że w dniu 24 lipca 2006 roku logowano się na tę pocztę z komputera oskarżonego posiadającego adres (...), a konto na powyższy adres w B. założono również z tego samego adresu IP (k. 57). W tej sytuacji należałoby rozważyć czy ktoś poza oskarżonym posługując się w/w adresem IP miał motyw i stosowną wiedzę do tego rodzaju działania, zwłaszcza w sytuacji, gdy przesłane na konto oskarżonego pieniądze on sam natychmiast przelał na inne swoje konto, nie informując ani osoby, która dokonała tego przelewu, ani też organów ścigania. Sąd Rejonowy winien również ocenić wiarygodność twierdzeń oskarżonego co do przyczyny usunięcia przez oskarżonego dysku twardego z jego komputera, w świetle twierdzeń biegłego (k. 276v), iż dla usprawnienia pracy takiego dysku w oczywisty sposób wystarczające są czynności konserwacyjne, a nie wymiana na nowy, a także również uwzględnić, że oskarżony R. Ż. za podobne przestępstwa został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim z dnia 31 maja 2011 roku, przy czym mimo podobnego działania oskarżonego, przestępstwa były inaczej kwalifikowane. W związku z powyższym Sąd I instancji winien również rozważyć tę okoliczność w świetle wiarygodności jego wyjaśnień. Sąd odwoławczy zwrócił również uwagę na fakt, że wywołani w tej sprawie biegli z zakresu informatyki dokonywali niedopuszczalnych ocen wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków, bowiem do dokonania wiarygodności tych dowodów uprawniony jest jedynie Sąd orzekający.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok uchylił i sprawę przekazał Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd przeprowadzi przewód sądowy od początku, godnie z obowiązującymi przepisami, a następnie w sposób prawidłowy, wyczerpujący i wnikliwy rozważy wszystkie wyżej podniesione okoliczności, jak również argumenty wskazane w apelacji prokuratora i dopiero po tak dokonanej ocenie zebranych dowodów wyda wyrok, a w przypadku takiej konieczności uzasadni go zgodnie z dyrektywami art. 424 kpk.

Z tych względów i na mocy art. 437§ i 2 kpk orzeczono jak w wyroku.