Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2018 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa W. S.

przeciwko "(...)" Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda W. S. na rzecz pozwanego „(...)” Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 5.400 zł (słownie: pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

3.  przyznaje Kancelarii (...) r.pr. M. K. ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 3.600 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych) powiększoną o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Sygn. akt I C 55/18

UZASADNIENIE

Powód – W. S. wniósł przeciwko (...)spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. pozew o pozbawienie wykonalności w całości tytułu wykonawczego w postaci wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w W.z dnia 15 kwietnia 2005 r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 6 października 2017 r. zasądzającego od W. S. na rzecz (...) SA w upadłości z siedzibą w G. kwotę 36.815,88 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 6 stycznia 2003 r. do dnia zapłaty oraz z kosztami postępowania. Na uzasadnienie powód podniósł, że dnia 29 stycznia 2018 r. zostało wszczęte przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika w M. I. K. pod sygn. Km (...). Dochodzona wierzytelność wynika z wyroku zaocznego wydanego w dniu 15 kwietnia 2005 r. Zgodnie natomiast z art. 125 § 1 kc roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego(…) przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. Powód argumentował, że od wydania wyroku upłynęło już niemal 13 lat. Klauzula wykonalności została nadana już po upływie 10 letniego okresu przedawnienia. Zdaniem powoda w przedmiotowej sprawie nie nastąpiła żadna okoliczność wskazana w art. 123 kc , która spowodowałaby przerwanie biegu przedawnienia.

Pozwany - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała przy tym, że zarzut przedawnienia będący podstawą żądania powoda nie może się ostać, gdyż pierwotny wierzyciel, Syndyk Masy Upadłości (...) S. A. w upadłości w G. w oparciu o zaskarżany tytuł wykonawczy prowadził przeciwko dłużnikowi postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym w S. A. Ś., które zostało umorzone z uwagi na bezskuteczność egzekucji 22 maja 2007 r. Samo postępowanie zostało natomiast wszczęte 16 listopada 2006 r. Ponowny wniosek o wszczęcie egzekucji został wg pozwanego złożony w dniu 5 lutego 2014 r. do J. J. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w S.. Powyższe postępowanie umorzono w dniu 17 września 2014 r. Ponadto w dniu 6 września 2017 r. pozwana wystąpiła do Sądu Okręgowego w W.z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności zaskarżonemu tytułowi na rzecz pozwanej. Sąd Okręgowy w W.postanowienie z dnia 6 października 2017 r. nadał klauzulę na rzecz następcy prawnego tj. pozwanej. Przedstawione okoliczności świadczą wg pozwanej o bezzasadności żądania powoda. Zgodnie bowiem z art. 125 § 1 kc roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat dziesięciu. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. W myśl natomiast art. 123 § 1 kc bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przesądem polubownym przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Ponadto zgodnie z art. 124 § 1 kc po każdym przerwaniu biegu przedawnienia biegnie ono na nowo. Przedawnienie nie biegnie jednak na nowo dopóki postępowanie to nie zostanie ukończone. Pozwana powołała się także na orzeczenie Sądu Apelacyjnego w S.z dnia 21 listopada 2012 r. (...)z którego wynika, że termin przedawnienia po jego przerwaniu biegnie na nowo od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie, o którym mowa w art. 124 § 2 kc. Skutkiem przerwania biegu przedawnienia jest to, że dotychczasowy bieg przedawnienia zostaje zniesiony. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia (...)r. wyraził natomiast pogląd, iż wniosek o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu na podstawie art. 788 kpc przerywa bieg terminu przedawnienia. W konkluzji pozwana stwierdziła, że bieg terminu przedawnienia należności stwierdzonych zaskarżonym tytułem rozpoczął swój bieg po prawomocnym umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika J. J. pod sygn Km (...), które zostało umorzone z uwagi na bezskuteczność egzekucji 17 września 2014 r. Precyzyjne określenie daty prawomocnego umorzenia nie jest możliwe bez akt powyższej sprawy, lecz nastąpiło to nie wcześniej niż w dniu 24 września 2014 r. Bieg 10 letniego terminu został następnie przerwany przez pozwaną na skutek złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego do Sądu Okręgowego w W..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 15 kwietnia 2005 r. Sąd Okręgowy w W.wydał przeciwko W. S. wyrok zaoczny opiewający na kwotę 36.815,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 6 stycznia 2003 r. do dnia zapłaty oraz kosztami.

(bezsporne, nadto: kopia wyroku – k. 5)

W dniu 16 listopada 2006 r. zostało wszczęte na podstawie wyżej opisanego wyroku postępowanie egzekucyjne przez pierwotnego wierzyciela Syndyka Masy Upadłości (...) Spółka Akcyjna w upadłości w G.. Postępowanie prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w S. A. Ś. pod sygn (...). Postępowanie to uległo umorzeniu z uwagi na bezskuteczność egzekucji 22 maja 2007 r.

(bezsporne, nadto: odpis wniosku o wszczęcie egzekucji – k. 55-57, postanowienie o umorzeniu – k. 59)

Ponowny wniosek o wszczęcie egzekucji pierwotny wierzyciel złożył 17 lutego 2014 r. u Komornika J. J. przy Sądzie Rejonowym w S.. Egzekucja ta toczyła się pod sygnaturą Km (...)i została umorzona postanowieniem z dnia 17 września 2014 r. Postanowienie uprawomocniło się w dniu 14 października 2014 r.

(bezsporne, nadto: treść akt Km (...))

Dnia 6 września 2017 r. (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zwróciła się do Sądu Okręgowego w W.o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi zaocznemu z dnia 15 kwietnia 2005 r. na rzecz następcy prawnego wierzyciela. Postanowieniem z dnia 6 października 2017 r. Sąd Okręgowy nadał klauzulę wykonalności zgodnie z wnioskiem. Na podstawie tak uzyskanego tytułu wykonawczego nowy wierzyciel złożył 29 stycznia 2018 r. wniosek o wszczęcie egzekucji. Postępowanie toczy się przed Komornikiem przy Sądzie Rejonowym w M. I. K. pod sygnaturą Km (...).

(bezsporne, nadto: wniosek o nadanie klauzuli – k. 64-66, postanowienie o nadaniu klauzuli – k. 67, wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – w aktach Km (...))

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawą żądania powoda jest przepis art. 840 § 1 pkt 2 kpc w zw. z art. 125 § 1 kc. Powództwo przeciwegzekucyjne regulują przepisy art. 840 i n. kpc, z których wynika, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

W niniejszym postępowaniu dłużnik domagał się pozbawienia w całości wykonalności wyroku opatrzonego klauzulą wykonalności z uwagi na podniesiony zarzut przedawnienia, który miał sprawić, że roszczenie nie może być egzekwowane.

Twierdził przy tym, że od wydania wyroku nie były przez wierzycieli podejmowane żadne czynności, które przerwałyby bieg przedawnienia, toteż na chwilę złożenia pozwu, niemal 13 lat po wydaniu tytułu przedawnienie już nastąpiło.

Pełnomocnik powoda nie kwestionował jednak, że na podstawie zaskarżonego tytułu wykonawczego toczyły się już wcześniej egzekucje, co podnosiła pozwana spółka.

Wobec przyznania tych okoliczności (vide: protokół z rozprawy z dnia 4 czerwca 2018 r.) dowód w tym zakresie stał się zbędny (art. 229 kpc).

Już na tym etapie postępowania stało się więc oczywiste, że nie mogła przedawnić się należność główna. Od wydania wyroku zaocznego (15 kwietnia 2005 r.) do wszczęcia pierwszego postępowania egzekucyjnego (16 listopada 2006 r.) upłynął bowiem rok i 7 miesięcy. Od wydania (nie uprawomocnienia) postanowienia o umorzeniu (22 maja 2007 r.) do wszczęcia kolejnej egzekucji (17 luty 2014 r.) również nie upłynęło 10 lat. Prawomocne umorzenie postępowania w tej sprawie nastąpiło 14 października 2014 r. Ostatnie, toczące się w dacie złożenia pozwu postępowanie egzekucyjne zostało natomiast wszczęte 29 stycznia 2018 r., przy czym wniosek o nadanie klauzuli na rzecz nowego wierzyciela złożono 6 października 2017 r.

Pomiędzy żadnymi z tych dat nie upłynął określony przez ustawodawcę, dziesięcioletni termin przedawnienia należności głównej zasądzonej wyrokiem. Jeżeli chodzi natomiast o objęte tytułem przyszłe odsetki, to jedyna przerwa przekraczająca trzyletni okres pomiędzy dostępnymi w materiale dowodowym datami wystąpiła pomiędzy wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania (...) w dniu 22 maja 2007 r. a wszczęciem kolejnej egzekucji 17 lutego 2014 r. Nie ulega przy tym wątpliwości, że do określenia czy przedawnienie nastąpiło, a jeśli tak – w jakim zakresie, niezbędna jest wiedza o dacie prawomocności postanowienia o umorzeniu. Do tego bowiem momentu postępowanie egzekucyjne trwa, bieg przedawnienia jest więc zawieszony.

Pomimo uwzględnienia wniosku strony powodowej o załączenie akt wszystkich powoływanych postępowań egzekucyjnych, do sprawy złożono jedynie akta Km (...)oraz Km (...). Akta (...) zostały bowiem przekazane do zniszczenia 9 października 2012 r.

Załączenie akt Km (...)pozwoliło natomiast na ustalenie daty prawomocności postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w tej sprawie, wydanego dnia 17 września 2014 r. Postanowienie to stało się prawomocne z dniem 14 października 2014 r.

W tej sytuacji złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela w dniu 6 września 2017 r. nastąpiło przed upływem trzyletniego terminu i jako czynność podjęta bezpośrednio w celu zaspokojenia roszczenia, przerwało bieg przedawnienia tak co do należności głównej jak i co do odsetek.

Strona powodowa nie złożyła przy tym żadnych wniosków, które mogłyby uzupełnić informacje co do pierwszego umorzonego postępowania. Brak twierdzeń, a tym bardziej dowodów na okoliczność daty prawomocności postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z dnia 22 maja 2007 r. uniemożliwił sądowi zbadanie ewentualnej zasadności zarzutu przedawnienia co do odsetek, traktowanych w orzecznictwie jak świadczenia okresowe. Nie wiadomo bowiem jaki okres upłynął od daty uprawomocnienia się tegoż postanowienia do chwili wszczęcia kolejnego postępowania egzekucyjnego w dniu 17 lutego 2014 r.

Zgodnie z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Skoro więc powód żądał pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności powołując się na przedawnienie objętych nim roszczeń, powinien udowodnić wszystkie fakty potwierdzające przedawnienie. Obowiązkowi temu jednak powód nie podołał.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 125 § 1 kc a contrario oraz art. 6 kc a contrario należało orzec jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach orzeczono jak w punkcie 2 na podstawie art. 98 kpc mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. na zasądzone koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego wg stawki podstawowej (§ 2 pkt 6 Rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W punkcie 3 wyroku przyznano wynagrodzenie pełnomocnikowi z urzędu reprezentującemu powoda na podstawie § 8 pkt 6 Rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r.

Na oryginale właściwy podpis.