Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2018 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) FINANSE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) FINANSE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 1 872,50 zł (jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 28 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 744,03 zł (siedemset czterdzieści cztery złote trzy grosze) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 147/17/3

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 28 lipca 2018 roku powódka (...) FINANSE sp. z o.o. w K. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 3 262,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 28 lipca 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że wskutek zdarzenia z dnia 28 kwietnia 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki B. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanych J. L. i M. L.. Ubezpieczycielem OC sprawcy w/w szkody była pozwana. Poszkodowani na czas naprawy uszkodzonego samochodu, wynajęli od strony powodowej samochód zastępczy marki B. (...) za cenę 320 zł netto tj. 393,60 zł brutto za każdą dobę najmu. Okres najmu samochodu zastępczego trwał od 30 maja 2016 r. do 7 czerwca 2016 r. tj. łącznie 9 dni. W dniu 30 maja 2016 r. powódka nabyła od poszkodowanych w drodze umowy cesji wierzytelności, wierzytelność przysługującą poszkodowanym wobec pozwanej z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Po zakończeniu okresu najmu została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 8 czerwca 2016 r. na kwotę 3 542,40 zł brutto. Pozwana wypłaciła odszkodowanie w kwocie 280 zł. Wezwaniem do zapłaty z dnia 21 lipca 2016 r. powódka wezwała pozwaną do dobrowolnej zapłaty pozostałej należności.

W dniu 13 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 3385/16 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że zastosowana przez powódkę dobowa stawka najmu samochodu zastępczego jest zawyżona. Pozwana wskazała, że uszkodzony pojazd był sprawny i poszkodowany mógł bez przeszkód poruszać się nim oraz, że czas naprawy wynosił 8 godzin wobec czego uzasadnionym jest jedynie 2 dniowy okres najmu samochodu zastępczego. Ponadto pozwana podniosła, że poszkodowani znacząco przyczynili się do zwiększenia rozmiarów szkody, gdyż pozwana zaoferowała poszkodowanym zorganizowanie wynajmu pojazdu zastępczego, z którego poszkodowani nie skorzystali.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Dnia 28 kwietnia 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki B. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanych J. L. i M. L.. Ubezpieczycielem OC sprawcy w/w szkody była pozwana.

Dowód: kopia dowodu rejestracyjnego (k. 20-21), informacja z (...) (k. 22), oświadczenie (k. 23).

Poszkodowani zawarli z powódka dnia 30 maja 2016 r. umowę najmu samochodu zastępczego marki B. (...). Samochód był wynajmowany w okresie od 30 maja 2016 r. do dnia 7 czerwca 2016 r. Strony ustaliły dobowa stawkę najmu na kwotę 320 zł netto. Naprawa uszkodzonego pojazdu trwała od 30 maja 2016 r. do dnia 7 czerwca 2016 r.

Dowód: historia naprawy pojazdu (k. 24, 92), , kalkulacja naprawy (k. 25-29), wydruk kalkulacji (k. 30), umowa najmu pojazdu (k. 31-32), protokół zdawczo odbiorczy (k. 33), ogólne warunki najmu (k. 34), pełnomocnictwo (k. 35), oświadczenia (k. 36-37), kopia dowodu rejestracyjnego (k. 38-39), pełnomocnictwo (k. 40), faktura VAT (k. 78, 93-94), mail (k. 95)

W dniu 30 maja 2016 r. poszkodowani zawarli z powódką umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedenci przelali na cesjonariusza swoje wierzytelności – prawo do zwrotu kosztów najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 28 kwietnia 2016 r.

Dowody: umowa cesji wierzytelności (k. 41), pełnomocnictwo (k. 40).

W dniu 8 czerwca 2016 r. powódka wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.542,40 zł brutto z tytułu wynajmu samochodu zastępczego przez okres 9 dni.

Dowód: faktura VAT (k. 42).

Pozwana wypłaciła na rzecz powódki odszkodowanie tytułem najmu samochodu zastępczego w kwocie 280 zł.

Dowód: potwierdzenie przelewu (k. 43), decyzja (k. 44).

Wezwaniem do zapłaty z 21 lipca 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 3262,40 zł.

Dowód: wezwanie od zapłaty (k. 48-49), pismo przewodnie (k. 45), potwierdzenie odbioru (k. 46-47).

Strony postępowania do kat sprawy przedłożyły cenniki najmu w których koszt najmu wahał się od 120,81 zł do 770,36 zł za dobę.

Dowód: cenniki (k. 51-52, 79-80).

W opinii biegłego M. B. uzasadniony czas naprawy uszkodzonego pojazdu wynosił 4 dni. Zgłoszenie dodatkowych uszkodzeń, które ujawniły się w samochodzie B. (...) po przyjęciu do serwisu i demontażu pojazdu było zasadne i serwis powinien oczekiwać na akceptację rozszerzonego kosztorysu do czasu wydania przez pozwanego akcentacji pokrycia rozszerzonych kosztów naprawy. Uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego wynosił 7 dni.

Dowód: opinia biegłego sądowego M. B. (k. 131-134), dokumentacja zdjęciowa (k. 81-83).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd uwzględnił treść pisemnej opinii biegłego sądowego M. B. uznając, iż wnioski opinii pozostawały rzetelne, logiczne i odpowiedziały na przedstawione biegłemu zagadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W ocenie Sądu wbrew twierdzeniom strony pozwanej powódka w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabyła przedmiotową wierzytelność od poszkodowanych.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Co ważne nie ulega wątpliwości, że poszkodowana niewątpliwie poniosłaby szkodę w majątku, gdyby musiał opłacić wynajem pojazdu zastępczego w dniu wynajmu, lub w chwili zdania pojazdu.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Należy wskazać, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela (uchwała SN z dnia 17.11.2011 r., akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468).

Spornym pomiędzy stronami był kwestia uzasadnionej dobowej stawki za najem pojazdu zastępczego oraz uzasadniony okresu najmu pojazdu zastępczego.

Powołany w sprawie biegły sądowy wskazał, że uzasadniony czas naprawy uszkodzonego pojazdu wynosił 4 dni. Zdaniem biegłego zgłoszenie dodatkowych uszkodzeń, które ujawniły się w samochodzie B. (...) po przyjęciu do serwisu i demontażu pojazdu było zasadne i serwis powinien oczekiwać na akceptację rozszerzonego kosztorysu do czasu wydania przez pozwanego akcentacji pokrycia rozszerzonych kosztów naprawy. Biegły stwierdził, że uzasadniony czas naprawy pojazdu zastępczego wynosił 7 dni. Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego. Zdaniem Sądu uzasadniony okres najmu samochodu zastępczego wynosił 7 dni.

W zakresie przyjętej dobowej stawki najmu samochodu zastępczego strony przedłożyły cenniki najmu w których dobowy koszt najmu wahał się od 120,81 zł do 770,36 zł. Należy przy tym wskazać, że dla ustalenia przez przedsiębiorców wysokość dobowej stawki nie bez znaczenia jest okres najmu tymczasem stawka wynosząca 770,36 zł była stawka stosowaną dla najmu pojazdu wynoszącego zaledwie 2 dni. Strona pozwana pomimo powoływania się w treści sprzeciwu na okoliczność oferowania najmu pojazdu zastępczego, nie przedłożyła do akt sprawy, dowodu na który się powoływała tj. nagrania zapisanego na płycie CD ani żadnego innego dowodu potwierdzającego w/w okoliczność. Strony nie wniosły o przeprowadzeni dowodu z opinii biegłego na okoliczność uzasadnionej stawki najmu.

Wobec powyższego w zaistniałym stanie faktycznym nie było możliwe precyzyjne ustalenie na podstawie akt sprawy jaka stawka najmu była najczęściej stosowana na rynku lokalnym w dacie likwidacji szkody przy najmu samochodu zastępczego przez okres 7 dni. W takiej sytuacji w ocenie Sądu znalazł zastosowanie art. 322 k.p.c., zgodnie z którym jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

Sąd uznał zatem, że uzasadnioną dobową stawką za najmem samochodu zastępczego klasy D przy najmie wynoszącym 7 dni jest stawka w wysokości 250 zł netto tj. 307,50 zł brutto. Wyznaczając w/w wysokość uzasadnionej dobowej stawki Sąd oparł się nie tylko na przedłożonych przez strony postępowania dowodach w postaci cenników, ale również o doświadczenie życiowe Sądu prowadzącego liczne postępowania, przedmiotem których jest kwestia wysokości stawek za najem samochodów zastępczych. Z doświadczenia życiowego Sądu oraz z wynikającego z analizy opinii przedkładanych przez biegłych sądowych w wielu sprawach sądowych w zakresie uzasadnionej wysokości stawek za najem samochodów zastępczych, wiadomym jest Sądowi, że dobową stawkę wynoszącą nie więcej niż 250 zł netto dla samochodu klasy D można uznać za uzasadnioną. Kwota stawki dobowej jest w ocenie Sądu nieuzasadniona oraz sprzeczna z zasadami obowiązującymi ubezpieczonych ,tj. zasada minimalizacji szkody i współpracy z ubezpieczycielem. Zasądzenie odszkodowania obejmującego wyższą stawkę dobową najmu nie pozostawałoby w ocenie Sądu w zwykłym związku przyczynowo-skutkowym ze szkodą.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powódkę roszczenie za zasadne w części i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.872,50 zł (307,50 zł x 7 – 280 zł = 1.872,50 zł).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Powódka domagała się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 28 lipca 2016 roku do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia w części tj. w kwocie 1.872,50 zł złotych, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 1.389,90 złotych oraz dochodzonych od tej kwoty odsetek orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Na koszty procesu powódki składały się kwota 164 zł z tytułu uiszczonej opłaty sądowej, kwota 17 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, kwota 800 zł tytułem uiszczonej zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego oraz kwota 1200 zł tytułem kosztu zastępstwa procesowego strony pozwanej ustalone zgodnie z §2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015., poz. 1804), co dał łączną kwotę 2181 zł. Na koszty procesu strony pozwanej składały się kwoty 17 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 23,36 zł tytułem uiszczonej zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego oraz koszt zastępstwa procesowego strony pozwanej w kwocie 1200 zł, co dał łączną kwotę 1240,36 zł. W związku z powyższym łączny koszt procesu wyniósł 3421,36 zł. Powódka utrzymała się ze swoim żądaniem w 58 %, a zatem 42 % kosztów powinno obciążyć powódkę (3421,36 zł x 42 % = 1436,97 zł). Powódka poniosła koszty w wysokości 2181 zł a zatem różnicę (2181 zł – 1436,97 zł = 744,03 zł) powinna zwrócić jej pozwana o czym orzeczono w 3 punkcie sentencji wyroku.

SSR Jolanta Brzęk