Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Waldemar Pałka (spr.)

Sędziowie: SO Lech Dłuski

SR del do SO Arkadiusz Rokicki

Protokolant: st. sekr. sądowy Sylwia Łastowska

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2018 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego S. P. reprezentowanego przez matkę E. K.

przeciwko T. P.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku

z dnia 16 maja 2018 roku

sygn. akt III RC 64/18

I.  oddala obie apelacje;

II.  koszty procesu za instancję odwoławczą między stronami wzajemnie znosi.

Arkadiusz Rokicki W. L. D.

Sygn. akt VI RCa 202/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Giżycku wyrokiem z 16 maja 2018r. w sprawie III RC 64/18 w sprawie z powództwa małoletniego S. P. reprezentowanemu przez matkę E. K. przeciwko T. P. o podwyższenie alimentów ustalił je na kwotę 600 zł miesięcznie w miejsce ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z 11 lutego 2014r. w sprawie VI RC 64/18 w wysokości 400 zł miesięcznie. Oddalił powództwo w pozostałej części obejmującej żądanie ustalenia alimentów na poziomie 1150 zł miesięcznie.

Sąd uzasadnił decyzję podając, że doszło do zmiany stosunków w zakresie wysokości potrzeb powoda, co uzasadnia podwyższenie alimentów. W ocenie Sądu jednak potrzeby powoda nie zostały wykazane w większym zakresie. Sąd wyeksponował obciążenie obowiązkiem alimentacyjnym obojga rodziców.

Apelację od wyroku złożyły obie strony.

Powód zaskarżając wyrok w części obejmującej punkt II i III zarzucił naruszenie przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku – art. 233§1 k.p.c. poprzez dowolne ustalenie, że kwota 600 zł miesięcznie jest wystarczająca na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, podczas gdy materiał dowodowy wykazał konieczność przeznaczania na utrzymanie powoda kwoty 2 375 zł miesięcznie. Zarzucił również naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 135§1 k.r.o. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące ustaleniem, że kwota alimentów w wysokości 600 zł miesięcznie odpowiada jego uzasadnionym potrzebom.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez ustalenie alimentów na poziomie 1150 zł miesięcznie i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnił swoje stanowisko podając, że od wyroku zasądzającego alimenty na jego rzecz doszło do zmiany stosunków, która zgodnie z art. 138 kro, uzasadnia podwyższenie alimentów do 1150 zł miesięcznie. Podkreślił, że Sąd powinien badać możliwości zarobkowe, a nie aktualnie osiągane dochody, a te wskazują, że pozwany powinien przekazywać alimenty w znacznie wyższej kwocie. Podkreślił również, że Sąd ustalił alimenty w kwocie odpowiadającej kwocie przeznaczanej przez pozwanego na papierosy i rozrywki.

Pozwany zaskarżył wyrok zarzucając błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poprzez pominięcie poprawienia się sytuacji materialnej matki powoda, pogorszenie się jego sytuacji materialnej, konieczności przeznaczania znacznych środków na realizowanie kontaktów z synem, nadto ustalenie, że czynności opiekuńczo – wychowawcze w stosunku do powoda wykonuje wyłącznie jego matka. Zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 135§1 k.r.o. poprzez nieustalenie zakresu usprawiedliwionych potrzeb powoda.

Wniósł w konsekwencji o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego za obie instancje według norm przepisanych o ile nie zostanie przedłożony spis kosztów.

Uzasadnił stanowisko podając, że w toku postępowania nie zostały ustalone koszty zabezpieczenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, a zatem nie ma możliwości zweryfikowania udziału pozwanego w tych kosztach. Zakwestionował również przyjęcie, że upływ czasu samoistnie uzasadnia przyjęcie, że doszło do zmiany stosunków. Podał, że obecnie ponoszone są opłaty z tytułu uczęszczania powoda do przedszkola, jednak nie istnieją już wydatki wynikające z korzystania przez powoda z pieluch. Uznał, że nie doszło do zwiększenia kosztów utrzymania, a jedynie zmiany charakteru wydatków.

Wskazał, że matka powoda dysponuje obecnie dochodami wyższymi o 1000 zł miesięcznie wobec tych, jakie uzyskiwała w momencie ustalania dotychczasowych alimentów. Połączenie tej okoliczności z gorszą sytuacją finansową pozwanego uzasadnia oddalenie pozwu.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacje uznane zostały za chybione.

Sąd odwoławczy uznał, że argumenty obu stron nie są trafione. Wbrew ich twierdzeniom Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie, zgromadzony w jego toku materiał dowodowy poddał wszechstronnej i zgodnej z zasadami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie. Sąd odwoławczy dokonał weryfikacji przeprowadzonego postępowania i kończącego je rozstrzygnięcia przez pryzmat zarzutów apelacyjnych. Uznał, że nie mają one możliwości zdyskredytowania rozstrzygnięcia.

Zmiana orzeczenia o alimentach możliwa jest w oparciu o przepis art. 138 k.r.o. uprawniający do ingerencji w rozstrzygnięcie w sytuacji zmiany stosunków, czyli ustalenia zwiększenia potrzeb uprawnionego lub obniżenia możliwości zarobkowych zobowiązanego. W toku postępowania przeprowadzonego przed Sądem Rejonowym wykazane zostało, że zwiększyły się potrzeby powoda, jednak nie da się przyjąć, by zmiana ta uzasadniała prawie trzykrotne zwiększenie obowiązku alimentacyjnego. Powód zwiększył swoje potrzeby adekwatnie do wieku, zaś upływ czasu między orzeczeniem o alimentach na jego rzecz, a zwróceniem się o jego zmianę jest znaczny. Zgodzić się należy z pozwanym, że sam upływ czasu nie jest przesłanką do podwyższania alimentów, jednak nie sposób nie dostrzec, że rozwój dziecka powoduje zwiększenie potrzeb obejmujących wyżywienie, wsparcie edukacyjne, rozwijanie zainteresowań, rozsądne rozrywki. Powód aktualnie uczęszcza do przedszkola, co wiąże się z obowiązkiem regulowania opłat. Faktycznie ustała potrzeba zakupu środków higienicznych, niemniej opłata za przedszkole połączona z dodatkowymi kosztami wynikającymi z rozpoczęcia procesu edukacyjnego wskazuje, że ostateczny wynik wydatków jest większy niż w 2014r.

W ocenie Sądu odwoławczego koszt utrzymania powoda wynosi około 900 zł miesięcznie. Kwota ta uwzględnia wydatki na wyżywienie, udział w kosztach utrzymania mieszkania, transportu, okazjonalne leczenie, wsparcie edukacyjne, zapewnienie opieki w czasie pracy matki powoda, rozwijanie zainteresowań, organizację czasu, rozsądne rozrywki.

Matka powoda deklaruje dochód wynoszący 1781,54 zł miesięcznie. Nie da się przy zachowaniu zasady logiki przyjąć, że taki budżet umożliwia przekazanie na utrzymanie dziecka kwoty 2375 zł miesięcznie. Kwota ta wykracza ponad kwotę, jaką dysponuje matka powoda. Przeznaczanie na utrzymanie dziecka kwoty wskazanej przez powoda jest oczywiście możliwe, jednak mało prawdopodobne w sytuacji, gdy dochód rodziny pozwala na skromne utrzymanie. Kwota 2375 zł miesięcznie przeznaczona na utrzymanie dziecka sugeruje komfortowy standard finansowy rodziny, a na taki nie wskazuje dochód matki powoda. Sąd odwoławczy uznał więc, że twierdzenia powoda o ponoszeniu kosztów utrzymania w wysokości 2375 zł miesienie nie są wiarygodne.

Wskazać ponadto należy, że matka powoda nie jest stroną tego postępowania. Jej dochód jest o tyle istotny, że wyznacza finansowy standard funkcjonowania powoda. To matka powoda bowiem organizuje jego sprawy, zapewnia realizację bieżących potrzeb, podejmuje decyzje w finansowych kwestiach. Podstawą orzekania natomiast są potrzeby uprawnionego, czyli powoda i możliwości zarobkowe zobowiązanego, czyli pozwanego.

Możliwości zarobkowe pozwanego są wyższe niż obecnie prezentowane przez niego. Wiek pozwanego, stan zdrowia, dotychczasowe doświadczenie zawodowe i życiowe daje podstawę do przyjęcia, że przy dołożeniu należytej staranności pozwany jest w stanie uzyskiwać dochód wynoszący co najmniej 2 500 zł netto miesięcznie. Taki natomiast umożliwia przekazanie na utrzymanie syna 600 zł miesięcznie. Sąd odwoławczy uwzględnił w analizie orzeczenia niekwestionowane ponoszenie pewnych wydatków na utrzymanie syna przez pozwanego w ramach dobrowolnych świadczeń. Pozwany ponosi koszt jego utrzymania w czasie spotkań, dokonuje pewnych zakupów na jego rzecz. Sąd przyjął, że wynoszą one około 100 zł miesięcznie. Całkowite obciążenie budżetu pozwanego kosztami utrzymania powoda wynosi więc 700 zł miesięcznie. Pozostała kwota obciążać będzie matkę powoda, która w znacznym zakresie realizuje obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste nakłady pracy.

Ustalenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powoda na poziomie 600 zł miesięcznie odzwierciedla więc ujawnioną w toku postępowania sytuację stron.

W konsekwencji Sąd odwoławczy po analizie postępowania przeprowadzonego przez Sąd Rejonowy i argumentów przedstawionych przez strony w apelacjach uznał, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy i nie wymaga ingerencji. Orzekł więc na podstawie art. 385 k.p.c. o oddaleniu apelacji.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie.

Arkadiusz Rokicki Waldemar Pałka Lech Dłuski