Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Anna Zawadka

Protokolant: protokolant sądowy stażysta Katarzyna Pawelec

przy udziale prokuratora Artura Oniszczuka

po rozpoznaniu dnia 19 lipca 2018 r.

sprawy A. C. syna J. i M. ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 278 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z dnia 9 sierpnia 2017 r. sygn. akt III K 129/17

wyrok w zaskarżonej części w odniesieniu do oskarżonego A. C., a na podstawie art. 435 kpk w odniesieniu do oskarżonego D. D. uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania.

VI Ka 1607/17

UZASADNIENIE

A. C. został oskarżony o to, że :

w dniu 8 stycznia 2017r. z terenu sklepu (...) przy ul. (...) w W. działając wspólnie i w porozumieniu z D. D. dokonali zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci gier na konsolę o indeksach: 1 sztuka indeks (...) o wartości 79,90 zł, 1 sztuka indeks (...) o wartości 99,90 zł o 1 sztuka indeks (...) o wartości 39,99 zł, 7 sztuk indeks o wartości jednostkowej 59,90 zł o łącznej wartości mienia 639,09 zł na szkodę (...) reprezentowanej przez K. W.,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie Sygn. akt III K 129/17

1.  zmienił opis czynu zarzucanego oskarżonym w ten sposób, że ustala, że oskarżeni w dniu 08.01.2017 r. w sklepie (...) przy ul. (...) w W., działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali zaboru w celu przywłaszczenia 10 sztuk płyt z grami na konsolę o łącznej wartości 639,09 zł

2.  A. C. i D. D. uznał za winnych popełnienia czynu opisanego w punkcie 1. i za jego popełnienie, na podstawie art. 278 § 1 k.k. skazał ich i wymierzył im kary po 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności;

3.  na podstawie art. 63 § 1 i 5 k.k. na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie i tak

A. C. od godziny 17:00 dnia 11.02.2017 r. do godziny 13:15 dnia 12.01.2017 r.

i orzeczone kary uznał za wykonane w zakresie jednego dnia w stosunku do każdego z oskarżonych;

4.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec A. C. i D. D. solidarnie obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez wpłatę na rzecz sklepu (...) przy ul. (...) w W.. kwoty 639,09 zł (sześćset trzydzieści dziewięć złotych i dziewięć groszy);

5.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonych od opłaty i ponoszenia pozostałych kosztów sądowych, w całości przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od wyroku wniósł obrońca oskarżonego A. C., który zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego zarzucając orzeczeniu:

1)  na podstawie art. 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający istotny wpływ na jego treść, w szczególności polegający na:

- pozbawionym podstaw dowodowych ustaleniu, jakoby ilość i wartość skradzionych płyt, odpowiada kolejno ilości oraz wartości wskazanej w treści aktu oskarżenia, przy jednoczesnym braku przeprowadzenia w powyższym zakresie jakiegokolwiek postępowania dowodowego;

- przypisaniu oskarżonemu winy w popełnieniu zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, wyłącznie w oparciu o fakt przyznania się samego oskarżonego do jego popełnienia, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, ograniczony w istocie do przesłuchania świadków tj. pracowników sklepu (...) oraz funkcjonariuszy dokonujących czynności zatrzymania oskarżonego, nie daje wystarczających podstaw do skazania oskarżonego za przestępstwo;

2) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk obrazę przepisów prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia tj.:

-art. 7 kpk poprzez uznanie za wiarygodnych zeznań świadków, zwłaszcza na okoliczność przebiegu zdarzenia z dnia 8.01.2017r. w sytuacji gdy w zebranym w sprawie materiale dowodowym brak jest wystarczających dowodów, umożliwiających procesową weryfikację ogólnikowych twierdzeń świadków, których Sąd nawet zaniechał przesłuchania, pomimo wezwania na termin rozprawy w dniu 9.08.2017r.;

- art. 5 § 2 kpk polegającą na skazaniu oskarżonego i wymierzeniu mu surowej (w stosunku do treści zarzucanego czynu) kary pozbawienia wolności, pomimo iż w niniejszej sprawie istnieją liczne wątpliwości co do okoliczności popełnienia zarzucanego mu czynu , charakteru i udziału oskarżonego w przywłaszczeniu mienia, ilości oraz wartości przywłaszczonych przedmiotów, kierownictwa oraz postaci zamiaru oskarżonego w zakresie popełnienia zarzucanego mu czynu;

- art. 424 kpk polegającą na zaniechaniu wskazania prawidłowej podstawy faktycznej i prawnej zaskarżonego wyroku, wskutek braku jakiegokolwiek odniesienia się do przeprowadzonych w sprawie dowodów (przesłuchanie świadków), w konsekwencji oparciu orzeczenia na podstawie ustaleń rażących dowolności i sztucznością, jak również domniemaniami, nieoddających w ogóle rzeczywistego przebiegu zdarzenia;

3) na podstawie art. 438 pkt 4 kpk rażącą niewspółmierność orzeczonej oskarżonemu kary, wymierzonej wbrew naczelnej zasadzie indywidualizacji winy, w dodatku w sposób zbiorczy, w wyniku uprzednich skazań (sprzed lat) dokonanych na terenie Wielkiej Brytanii, oraz dodatkowo wskutek przyjęcia, że : „skoro oskarżony mógł przeskoczyć przez bramki, oznacza, że mógł również podjąć zatrudnienie jako pracownik fizyczny”, przy jednoczesnym pominięciu właściwości i warunków osobistych, istniejących po stronie oskarżonego w dacie czynu oraz w dacie wyrokowania, postawy procesowej oskarżonego w tym jego skruchy oraz krytycyzmu w odniesieniu do czynów popełnionych w przeszłości;

4) rażącą niewspółmierność kary orzeczonej z pominięciem reguł, o których mowa w art. 37a kk zgodnie z którym jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1 a pkt 1 lub 4 i orzeczenie w stosunku do oskarżonego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania;

5) niewspółmierność kary poprzez pominięcie możliwości kwalifikacji zdarzenia jako przypadku mniejszej wagi- z art. 278 § 3 kk

Ze względu na treść w/w zarzutów skarżący wnosił o :

1)  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu względnie zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary ograniczenia wolności w dolnej granicy ustawowego zagrożenia;

2)  ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

Ponadto skarżący wnosił o uzupełnienie materiału dowodowego w sprawie oraz przeprowadzenie następujących dowodów:

1)  zwrócenie się do sklepu (...) ul. (...), (...) W. celem nadesłania nagrania z kamer monitoringu, rejestrujących przebieg zdarzenia z dnia 8.01.2017r. (dotychczas nie przeprowadzono oględzin tego nagrania) na okoliczność przebiegu zdarzenia w w/w dniu , ilości ewentualnie przywłaszczonych płyt z grami na konsolę:

2)  zwrócenie się do sklepu (...) ul. (...), (...) W. celem nadesłania dokumentacji uwzględniającej ilość sztuk płyt z grami na konsolę przeznaczonych do sprzedaży w miesiącu styczniu 2017r. oraz ich ceny oraz ilość sztuk sprzedanego w/w asortymentu w w/w dacie, protokołów inwentaryzacji rzekomo przywłaszczonego towaru sporządzonych bezpośrednio przed i niezwłocznie po dacie 8.01.2017r. na okoliczność ustalenia ewentualnej ilości brakującego asortymentu oraz jego rzeczywistej wartości albowiem procesowa wiedza Sądu w przedmiotowym zakresie opiera się wyłącznie na oświadczeniu kierowniczki w/w sklepu (...);

3)  wezwania wskazanych w akcie oskarżenia świadków na rozprawę celem przeprowadzenia dowodu z ich przesłuchania na okoliczności wskazane w akcie oskarżenia tj. w szczególności na okoliczność przebiegu zdarzeń z dnia 8.01.2017r. ujęcia i zatrzymania oskarżonych, rzeczywistej ilości przywłaszczonych gier na konsolę oraz ich faktycznej ceny;

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego A. C. jest zasadna jedynie w części, w jakiej obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż Sąd Rejonowy z naruszeniem art. 366 §1 k.p.k. nie wyjaśnił na rozprawie wszystkich istotnych okoliczności sprawy w taki sposób, aby można było uznać, że wina oskarżonego A. C. w zakresie przypisanemu mu wyrokiem Sądu Rejonowego czynu jest bezsporna.

Na wstępie podnieść trzeba, że prawidłowość poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych zależy od spełnienia przez sąd orzekający następujących warunków: wyjaśnienia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy, rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, przeprowadzonej zgodnie z regułami art. 7 kpk analizy zebranych dowodów i w końcu od logicznego i wyczerpującego uzasadnienia prezentującego tok rozumowania sądu orzekającego prowadzący do takich a nie innych ustaleń faktycznych. Tym wymogom sąd I instancji w powyższej sprawie nie sprostał. Po przeprowadzeniu w bardzo ograniczonym zakresie postępowania dowodowego sąd rejonowy nie wyjaśnił wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy, zaś przedstawiona w uzasadnieniu wyroku ocena zgromadzonego materiału dowodowego oraz poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne nie mogły uzyskać akceptacji sądu odwoławczego.

Przede wszystkim podnieść trzeba, że ocena wiarygodności zgromadzonych w toku postępowania dowodów, przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wskazuje, że sąd ten w ogóle nie rozważył okoliczności istotnych dla prawidłowego wyrokowania w sprawie niniejszej, a wynikających z poszczególnych źródeł dowodowych. Przede wszystkim chodzi tu o ilość i wartość skradzionych płyt, która budzi uzasadnione wątpliwości. Rację ma obrońca, że Sąd nie przeprowadził w stopniu wystarczającym postępowania dowodowego w tym zakresie, a wartość przedmiotu zaboru ma niewątpliwie znaczenie dla ewentualnego przyjęcia kwalifikacji prawnej z art. 119 § 1 k.k. i zakwalifikowania tego czynu jako wykroczenia.

Wskazać należy, iż oskarżeni wprawdzie przyznali się do popełnienia zarzucanego im czynu, ale nie złożyli żadnych wyjaśnień odnośnie ilości skradzionych płyt. Tymczasem zeznania K. W., które były jednym z dowodów bezpośrednio obciążających oskarżonych zawierają sprzeczność odnośnie wartości 10 płyt, które zostały skradzione. W toku pierwszego przesłuchania świadek wskazała wartość tych 10 płyt na kwotę 511 zł (k.8). Natomiast podczas drugiego przesłuchania świadek podała kwotę 639,09 zł (k.19), przy czym zeznała, że od razu po kradzieży wykonała remanent, a zatem kwota podana w toku pierwszego przesłuchania powinna być taka sama. Sąd Rejonowy nie dostrzegł tej rozbieżności i nie przesłuchał świadka K. W. celem wyjaśnienia tych rozbieżności, poprzestając na ujawnieniu bez odczytywania zeznań tego świadka na rozprawie. Wyższa kwota dotycząca wartości brakujących 10 płyt wynika także ze spisu załączonego przez świadka (k.11). Rację ma więc obrońca zarzucając przypisanie oskarżonemu winy za opisane w akcie oskarżenia przestępstwo wyłącznie w oparciu o fakt przyznania się oskarżonego do popełnienia zabronionego czynu. Podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje wystarczających podstaw do skazania oskarżonego za przestępstwo. Wyjaśnienia wymaga bowiem kwestia wartości zabranych w celu przywłaszczenia przez obu oskarżonych płyt ze względu na możliwość zakwalifikowania czynu jako wykroczenia. A zatem warunkiem poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie czynu zarzucanego obu oskarżonym jest wnikliwa ocena zeznań wyżej wymienionego świadka, której wersje w kwestii wartości 10 płyt różniły się już na etapie postępowania przygotowawczego.

Odnosząc się do pozostałych argumentów podniesionych w apelacji stwierdzić należy, że akta sprawy zawierają brak, który wymaga uzupełnienia, a mianowicie nie ustalono czy została udzielona odpowiedź na pismo Komendy Rejonowej Policji W. (...) dotyczące zabezpieczenia i nadesłania nagrania z zapisu monitoringu z dnia 08.01.2017r. w godz. 17.30-17.40 (k.43). Z zeznań świadków K. W. i D. Z. wynika, że zapis z kamer monitoringu był bezpośrednim dowodem na dokonanie przez oskarżonych zarzucanego im czynu i miał zostać dostarczony do akt sprawy. W aktach sprawy brak jednak płyty CD lub płyty DVD wraz z programem umożliwiającym odtworzenie takiego nagrania. Brak również odpowiedzi na dwa pisma Komendy Rejonowej Policji W. (...) skierowane do (...) SA (k.42 i 43). Rację ma więc skarżący podnosząc, iż w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wymaga uzupełnienia poprzez ustalenie czy takie nagranie z monitoringu obejmujące okoliczności tej kradzieży zostało zabezpieczone i czy może zostać odtworzone celem przeprowadzenia oględzin i ustalenia ilości skradzionych płyt.

Dokonując zaś ustaleń faktycznych w zakresie ilości i wartości przywłaszczonych płyt sąd I instancji oparł się tylko i wyłącznie na wyjaśnieniach oskarżonych, którzy nie precyzują ilości płyt oraz sprzecznych zeznaniach świadka K. W. oraz przedłożonej przez nią listy towarów, w której wskazane zostały numery, nazwy towaru oraz ręcznie dopisano cenę detaliczną oraz ilość brakujących płyt (k.11). Nie sposób jednak na tej podstawie bezspornie uznać, że wszystkie wymienione artykuły zostały przywłaszczone przez oskarżonych. Nie wiadomo kto sporządził to zestawienie i w oparciu o jakie dokumenty. Brak jest podstaw do przyjęcia, że w tym zakresie wystarczające są zeznania K. W., która wskazała dwie różne kwoty stanowiące wartość brakujących płyt, ale nie podała przyczyny wzrostu wartości tej samej ilości płyt. Różnicy tej nie można wytłumaczyć zrobionym przez świadka remenentem, albowiem świadek zeznała, że wykonała go od razu po kradzieży, a zatem kwoty wskazane w obu zeznaniach powinny być identyczne z uwagi na taką samą ilość i cenę brakujących płyt (10 sztuk).

Sąd Okręgowy podziela więc zarzuty obrońcy odnośnie błędu w ustaleniach faktycznych oraz obrazy przepisów prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia. Niewątpliwie rację ma skarżący podnosząc, że ustalenia Sądu Rejonowego w przedmiotowym zakresie opierają się wyłącznie na oświadczeniu kierowniczki sklepu (...), które nie zostało zweryfikowane przy pomocy żadnych dokumentów celem ustalenia ilości brakującego asortymentu oraz jego rzeczywistej wartości.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznał za konieczne przeprowadzenie na nowo postępowania dowodowego w całości, uchylił wyrok w zaskarżonej części i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

W ocenie Sądu Okręgowego przepis art. 435 k.p.k. nakłada w tej sprawie obowiązek orzeczenia także na korzyść współoskarżonego D. D., albowiem te same względy przemawiają za uchyleniem wyroku na rzecz oskarżonego, który nie wnosił środka zaskarżenia. W stosunku do tego oskarżonego sąd rejonowy dopuścił się tych samych uchybień dokonując oceny materiału dowodowego w sposób sprzeczny z zasadą wyrażoną w art. 7 k.p.k., co miało taki sam wpływ na treść orzeczenia, jak w przypadku oskarżonego A. C., którego rozpoznawany środek odwoławczy dotyczył.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I Instancji zwróci się do Komendy Rejonowej Policji W. (...) celem ustalenia czy zostało zabezpieczone nagranie z monitoringu o którym mowa w pismach z k. 42 i 43 oraz do sklepu (...) ul. (...), (...) W., celem ustalenia czy nadal znajduje się w posiadaniu przedmiotowego nagrania. Ponadto zwróci się do wskazanego sklepu celem nadesłania dokumentacji z inwentaryzacji przeprowadzonej bezpośrednio przed i niezwłocznie po dacie 8 stycznia 2017r. na okoliczność ustalenia ilości brakujących gier na konsolę oraz ich rzeczywistej wartości.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy przeprowadzi także przesłuchanie świadka K. W. na okoliczność rozbieżności w zeznaniach tego świadka odnośnie wartości 10 sztuk płyt z grami na konsolę stanowiących przedmiot zarzutu. Sąd Rejonowy przeprowadzi także inne dowody, których potrzeba wyłoni się ewentualnie w toku przewodu sądowego. Następnie całokształt zgromadzonego materiału dowodowego podda wnikliwej ocenie i weryfikacji, stosownie do wymogów art. 7 k.p.k. i dopiero w oparciu o taką analizę dokona ustaleń faktycznych, a następnie oceny w perspektywie ewentualnego wypełnienia znamion występku zarzuconego oskarżonym A. C. i D. D..

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.