Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – st. sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2018 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 24 marca 2016 r., znak: (...)

w sprawie: A. W.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. W. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 26 stycznia 2016 r. do dnia 31 marca 2019r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu A. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, na podstawie przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2009 roku nr 153, poz. 1227)

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy zarobkowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony, który wniósł o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż aktualny stan jego zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonego, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony A. W., ostatnio zatrudniony jako pracownik fizyczny, w dniu 26.01.2016 roku złożył w pozwanym organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty. Ubezpieczony udokumentował wymagany staż ubezpieczeniowy. Do dnia 9.10.2015 r. ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne. Pozwany organ rentowy poddał go badaniu przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach nie uznali ubezpieczonego za osobę niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej. -okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: neurologa, psychiatry i ortopedy.

Biegli lekarze sądowi w wydanej opinii w dniu 24.03. 2017 roku rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

1.  Zespół depresyjny na podłożu organicznym

2.  Zaburzenia funkcji poznawczych (progresja zmian)

3.  Wielopoziomowa dyskopatia szyjna i lędźwiowa z objawowym zespołem bólowym

4.  Przebyte rwa szyjna obustronna

5.  Stan po leczeniu operacyjnym dyskopatii C6-C7 (2015)

6.  Zespół cieśni nadgarstka prawostronny

7.  Przebyte złamanie podudzia lewego (2004)

8.  Nadciśnienie tętnicze

9.  Niedosłuch obustronny

Na podstawie przeprowadzonych badań sądowo-lekarskich oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy biegli stwierdzili, że stan zdrowia ubezpieczonego czyni go częściowo niezdolnym do pracy - okresowo (do 31.03.2019 roku), od dnia złożenia wniosku o rentę, bowiem pomimo systematycznego leczenia brak istotnej poprawy funkcjonowania. U ubezpieczonego biegli stwierdzili zmiany nastroju, zaburzenia napędu, lęk i niepokój, zaburzenia koncentracji uwagi, spadek motywacji, wycofanie, utratę zainteresowań. Powodują one, zdaniem biegłych, trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć, w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Zaburzenia depresyjne mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny. Możliwość przekwalifikowania zawodowego (nabywania nowych umiejętności) - z uwagi na stan psychiczny - jest znacznie ograniczona. Badany wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy. Występujące u badanego zmiany chorobowe układu ruchu stanowią przeciwwskazanie do wykonywania pracy na wysokości oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej.

-dowód; opinia biegłych k. 20-22 akt sądowych

Po zapoznaniu się z wydaną przez biegłych opinią, pozwany organ rentowy wniósł do niej zastrzeżenia, w których wskazał, że podczas badania przez Komisję Lekarską, nie stwierdzono zaburzeń funkcjonalnych w stopniu powodującym długotrwałą niezdolność do pracy. W badaniu przedmiotowym KL-objawy korzeniowe ujemne, bez niedowładów, bez zaników mięśniowych, bez zaburzeń zwieraczy. Bez istotnych zaburzeń stanu psychicznego, bez cech jawnej depresji, bez myśli suicydalnych, bez objawów wytwórczych, bez patologicznych lęków-konsultacja psychiatry ZUŚ 15.02.2016r. Nadciśnienie tętnicze było kontrolowane farmakologicznie, bez cech niewydolności krążenia i wieńcowej. Brak było podstaw do orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy. Badanie w Zakładzie (...) - 24.06.2015r.; MMSE=29 - wynik prawidłowy.

Z opinii biegłych sądowych psychiatryczno-psychologicznej, specjalisty medycyny pracy i specjalisty rehabilitacji medycznej, nie wynika nasilenie objawów w stopniu powodującym częściową niezdolność do pracy, tym bardziej, że biegli w wywiadzie podają, że badany aktualnie pracuje jako aparatowy procesu chemicznego, kontroluje zawory, wykonuje ciężką prace fizyczna, w zimnie, na nocne zmiany, czym potwierdza zdolność do pracy zarobkowej.

Także z badania internistycznego nie wynika całkowita niezdolność do pracy.

Organ rentowy wniósł o przekazanie zastrzeżeń biegłym celem ustosunkowania się do nich w opinii uzupełniającej.

W opinii uzupełniającej, wydanej w celu ustosunkowania się do zastrzeżeń pozwanego organu rentowego, biegli podtrzymali wcześniej wydane orzeczenie, nadto wskazali, iż ubezpieczony od 2013 roku leczy się z powodu depresji u psychiatry , który rozpoznał u ubezpieczonego „zespół depresyjny umiarkowany na podłożu organicznym oraz łagodne zaburzenia poznawcze. W badaniu neuropsychologicznym z dnia 24.06.2015 „osłabienie pamięci świeżej, funkcji wykonawczych, spowolniały psychomotorycznie, największe dysfunkcje w obszarze procesów przetwarzania informacji obrazowo-przestrzennych. Badanie kontrolne, wykonane 14.10.2015 r. przez prof. A. B., wykazało: „Zespół depresyjny utrwalony na podłożu zmian organicznych w OUN. Zaburzenia funkcji poznawczych w znacznym stopniu utrudniające funkcjonowanie psychospołeczne. Zmiany mają charakter utrwalony. Progresja zmian".

Biegli powołali się na dane uzyskane z wywiadu, udzielonego w trakcie badania przez biegłych iż ubezpieczony w okresie od 1993 do 2014 pracował w (...) jako spawacz, potem ślusarz-izoler. Podkreślał, że swoją pracę wykonywał w, ciężkich i bardzo szkodliwych dla zdrowia warunkach, jak; kontakt z gazami bojowymi (fosgen), chemikaliami, w zimnie. Substancje toksyczne często wywoływały u niego utraty przytomności, wskutek „podtrucia" nie mógł spać, miał silne bóle głowy, „zamuloną głowę". Z uwagi na silny dyskomfort psychofizyczny doświadczany we wcześniejszych okresach zatrudnienia, u ubezpieczonego wystąpiło subiektywne poczucie utraty zdrowia i sprawności, wręcz pokrzywdzenia. Biegli wskazali także, iż :

•

Zaburzenia depresyjne mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny.

•

Możliwość przekwalifikowania zawodowego (nabywania nowych umiejętności) - z uwagi na stan psychiczny - - jest znacznie ograniczona.

•

Badany wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy.

•

Występujące u badanego zmiany chorobowe układu ruchu stanowią przeciwwskazanie do wykonywania pracy na wysokości oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej.

-dowód: opinia uzupełniająca k. 43 akt sądowych,

Po zapoznaniu się z wydaną przez biegłych opinią uzupełniającą, pozwany organ rentowy zgłosił do niej dalsze zastrzeżenia, stwierdzając, że

Biegłe psycholog i psychiatra opierają się na badaniach z 2015r. Biegła psycholog nie wykonała obiektywnych testów dotyczących aktualnej oceny procesów poznawczych. Badanie MMSE z dnia 24.06.2015r., którym dysponowała KL wynik 29-norma. Do tego badania nie odnieśli się w opinii uzupełniającej.

Częściowej niezdolności do pracy przeczy przede wszystkim aktywność zawodowa badanego-biegły medycyny pracy podaje, że badany pracuje aktualnie jako aparatowy procesu chemicznego, kontroluje zawory, ma ciężką pracę fizyczną, w zimnie, na nocne zmiany. W związku z tym badany pomimo stwierdzanych schorzeń jest zdolny do pracy zarobkowej, zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji, co przeczy częściowej niezdolności do pracy.

Organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii II zespołu biegłych celem obiektywizacji rozpoznania lub o oddalenie odwołania.

W kolejnej opinii uzupełniającej z dnia 12.03.2018 r. biegli w odniesieniu do zastrzeżeń organu rentowego przywołali treść zaświadczenia z dnia 17.01.2018r. wystawionego przez specjalistę z katedry i Zakładu (...) w B. z którego wynikało, że w badaniu kontrolnym przeprowadzonym 17.01.2018 r. stwierdzono nadal znacznego stopnia zaburzenia pamięci bezpośredniej i odroczonej, zaburzenia uwagi, zwiększoną podatność na dystrakcję. W ocenie badającego specjalisty- prof. Dra hab. A. B.-kierownika Katedry i zakładu (...) im.dr. A. J. w B. ubezpieczony jest spowolniały psychomotorycznie ( (...)), występują u niego zaburzenia przełączenia i kontrolo poznawczej ( (...), test S. B.). Wyniki testów oceniających funkcje czołowe są nieprawidłowe. W trakcie tego badania stwierdzono też, że nadal występują u niego zaburzenia równowagi, zawroty głowy, zaburzenia orientacji przestrzennej (chwilowe otamowania i zaburzenia orientacji co do lokalizacji miejsca, w którym pacjent się znajduje).

Badający specjalista wskazał w wydanym ubezpieczonemu zaświadczeniu z dnia 17.01.2018 r. iż u ubezpieczonego występuje zespół depresyjny utrwalony na podłożu zmian organicznych w OUN i zaburzenia funkcji poznawczych, które w znacznym stopniu utrudniają funkcjonowanie psychospołeczne. Zmiany mają charakter utrwalony.

W zaleceniach kontrolnych wydanych po badaniu wskazano, że w przypadku ubezpieczonego niezbędne jest systematyczne leczenie psychiatryczne a pacjent nie kwalifikuje się do pracy zmianowej i fizycznej. Zalecana jest jedynie praca w warunkach chronionych.

Biegli podtrzymując dotychczasową opinię powołali się na ponowna analizę dokumentacji medycznej ze szczególnym uwzględnieniem treści zaświadczenia z dnia 17.01.2018 r.

dowód: opinia uzupełniająca k. 71 akt sądowych, zaświadczenie z dnia 17.01.2018 r. prof. Dra hab. A. B.-kierownika Katedry i zakładu (...) im.dr. A. J. w B. k. 59

Po zapoznaniu się z opinia uzupełniająca organ rentowy wniósł do niej kolejne zastrzeżenia wskazując, że opinia nie wyjaśnia wszystkich zarzutów organu rentowego oraz powołał się na to , że ubezpieczony pracuje zawodowo. Organ rentowy wniósł o powołanie w sprawie II zespołu biegłych.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy przytoczonej na wstępie – renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt.2 uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie między innymi pięć lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.( art. 58 ust. 1 i 2 w/w ustawy)

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.(art.12 w/w ustawy) Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienianej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W przedmiotowej sprawie, Sąd uwzględnił wydaną opinię przez biegłych i uznał ją za wyczerpującą, poddającą wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonego w odniesieniu do jego możliwości zawodowych.

Opinia biegłych wraz z opiniami uzupełniającymi została szczegółowo uzasadniona, a ponadto wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli z zespołu są bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonego. Opinię wydali po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczonego. Po zgłoszeniu zastrzeżeń przez organ rentowy biegli wydali dwie opinie uzupełniające w których odnieśli się do zastrzeżeń ZUS. Stanowisko swoje fachowo, logicznie i wyczerpująco uzasadnili a kolejne zastrzeżenia organu rentowego sprowadzały się do polemiki z wnioskami opinii biegłych, bez argumentów merytorycznych, wobec czego Sąd uznał opinię biegłych sądowych za miarodajną dla oceny aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonego a wniosek organu rentowego o powołanie kolejnego zespołu biegłych oddalił. Podkreślić trzeba , że biegli opierali się także na wynikach kontrolnego badania wykonanego przez specjalistę- prof. Dra hab. A. B.-kierownika Katedry i Zakładu (...) im.dr. A. J. w B. które potwierdziło występowanie u ubezpieczonego utrwalonego zespołu depresyjnego na podłożu zmian organicznych w (...) i zaburzenia funkcji poznawczych, które w znacznym stopniu utrudniają funkcjonowanie psychospołeczne oraz ujawniło, że zmiany mają charakter utrwalony i w przypadku ubezpieczonego niezbędne jest systematyczne leczenie psychiatryczne a pacjent nie kwalifikuje się do pracy zmianowej i fizycznej.

Podnoszony przez organ rentowy fakt, że ubezpieczony pracuje zarobkowo w zakładzie pracy, który nie ma statusu zakładu pracy chronionej oraz nie korzysta ze zwolnień lekarskich, co podkreślał organ rentowy w swoich ostatnich zastrzeżeniach, nieuwzględnionych przez Sąd w zakresie wniosków o powołanie w sprawie kolejnego zespołu biegłych, nie może , w ocenie Sądu, przemawiać przeciwko ubezpieczonemu. Oczywistym jest bowiem, że ubezpieczony, który nie ma w chwili obecnej środków do życia musi zdobywać środki utrzymania i jeżeli został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na otwartym rynku pracy to skorzystał on z tej możliwości, będąc w sytuacji przymusowej. Brak też pewności czy ubezpieczony w tej pracy się utrzyma i jak długo trwać będzie to zatrudnienie. Ubezpieczony wyjaśnił też na rozprawie przed Sądem Okręgowym, że wykonuje u pracodawcy jedynie prace pomocnicze a w okresach pogarszającego się samopoczucia korzysta z urlopu wypoczynkowego. Wskazać też należy, że biegli orzekli iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy a taki stan zdrowia nie wyklucza podjęcia zatrudnienia.

Zgodnie z treścią przepisu art. 100 w/w ustawy: prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust.2

2. Jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zwłaszcza opinię biegłych sądowych uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do świadczenia rentowego od dnia złożenia wniosku do dnia 31.03.2019 roku.

W pkt 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, bowiem dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były, co do zasady, tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Biegli co prawda dysponowali także zaświadczeniem z dnia 17.01.2018 r. wystawionym przez prof. dra hab. A. B.-kierownika Katedry i Zakładu (...) im.dr. A. J. w B., ale potwierdzało ono jedynie wcześniejszą diagnozę, wobec czego wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek