Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Mikos- Bednarz

Protokolant: sekretarz sądowy Justyna Zaorska

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2018 r. w Ostrołęce

na rozprawie

sprawy z wniosku J. K.

z udziałem J. N., G. F. i S. L.

o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym

postanawia:

wniosek oddalić.

UZASADNIENIE

We wniosku złożonym do Sądu Okręgowego w Ostrołęce w dniu 1 października 2018r. wnioskodawca, J. K., obecny wójt Gminy Ł. i jednocześnie kandydat na wójta Gminy Ł. w wyborach samorządowych, które odbędą się 21 października 2018r. we wniosku skierowanym przeciwko J. N., G. F. i S. L. zawnioskował o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym. Żądając na zasadzie art. 111§1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 Kodeks wyborczy:

1)  zakazania uczestnikom postępowania J. N., G. F. i S. L. rozpowszechniania informacji o zadłużeniu Gminy Ł. przez wójta Gminy Ł.- J. K. na kwotę 6.000.000 zł,

2)  nakazania uczestnikom postępowania sprostowania nieprawdziwych informacji o rzekomym zadłużeniu Gminy Ł. przez wójta Gminy Ł.- J. K. w lokalnej prasie (...),

3)  nakazania uczestnikom postępowania przeproszenia wnioskodawcy J. K. poprzez publikację w lokalnej prasie (...) podpisanego oświadczenia następującej treści:” Przepraszam Pana J. K. za podanie publicznie nieprawdziwych informacji o zadłużeniu przez Gminę Ł.”

4)  nakazanie każdemu z uczestników postępowania wpłacenia kwoty po 10.000 zł na K. (1) Towarzystwo Społeczno – (...) w Ł..

W uzasadnieniu żądania wydania orzeczenia o treści wskazanej powyżej w pkt.1-4, wnioskodawca powołując się na fakt zarejestrowania jako kandydat na wójta Gminy Ł. w wyborach samorządowych wskazał, że w dniu 26 września 2018r. w trakcie zebrania w sołectwie Ł., w sprawie przeznaczenia środków funduszu sołeckiego sołectwa Ł. na rok 2019r. w trakcie trwania zebrania i prowadzonej dyskusji uczestnicy postępowania, najpierw J. N. (co następnie potwierdzili pozostali dwaj uczestnicy postępowania), powiedzieli, iż w marcu 2015r. wójt Gminy Ł. J. K. zaciągnął kredyt w G. Banku na kwotę 6.000.000 zł. A po wyjaśnieniach złożonych w trakcie zebrania przez wnioskodawcę, uczestnicy postępowania G. F. (kandydat na wójta) i S. L. (radny Gminy Ł.) pozostali przy swoich opiniach.

Podniesiono również, że uczestnik postępowania G. F. – kandyduje na wójta w wyborach samorządowych.

W ocenie wnioskodawcy są to informacje nieprawdziwe, mające na celu zdyskredytować jego osobę jako kandydata na wójta w opinii publicznej. A ta nieprawdziwa informacja o zadłużeniu Gminy i kwocie długu ma wpłynąć na wynik wyborczy.

Do wniosku załączono kopię protokołu Zebrania (...) S. Ł. odbytego dnia 26.09.2018r. wraz z listą obecności w ilości 15 osób i Kwartalnik Informacyjny Gminy Ł. nr. III/2018r.

Wnioskodawca na rozprawie podtrzymał swoje wnioski

Uczestnicy postępowania wnioskowali o oddalenie wniosku, wskazując w stanowiskach końcowych uzasadnienie żądania oddalenia wniosku wobec każdego z uczestników.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Wniosek złożony w trybie wyborczym podlegał oddaleniu.

Wnioskodawca J. K. jest aktualnym wójtem Gminy Ł. oraz kandydatem na wójta tej Gminy w obecnych wyborach samorządowych. Jeden z uczestników postępowania G. F. jest również kandydatem na wójta Gminy Ł. w wyborach samorządowych wyznaczonych na dzień 21.10.2018r.

Na rozprawie uzupełniono postępowanie dowodowe, na wniosek uczestników o dowody z przesłuchania doprowadzonych świadków. Ocena treści zeznań świadków nie wpływa na końcowe rozstrzygnięcie, z uwagi na ich niewiarygodność słusznie wskazaną przez wnioskodawcę, bowiem każdy ze świadków pozostaje w konflikcie i w sporach sądowych z aktualnym wójtem- wnioskodawcą.

Zgodnie z art. 111 § 1 ustawy z dnia z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U.2018.754 t.j. ze zm), jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie (…), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia obejmującego rozstrzygnięcia wymienione w tym artykule.

Stosownie zaś do treści art. 109 § 1 Kodeksu wyborczego, materiałem wyborczym jest każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami.

Z kolei agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie, do głosowania w określony sposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego (art. 105 § 1 kodeksu wyborczego) i dalej zgodnie z art. 106 Kodeksu wyborczego agitację wyborcza może prowadzić nie tylko komitet wyborczy ale także każdy wyborca. W tym wypadku nie musi więc chodzić o materiały pochodzące od komitetu wyborczego. Dlatego też należało uznać legitymację uczestników do występowania w takim charakterze w niniejszym sporze wyborczym.

W sprawie niniejszej nie mamy do czynienia z materiałem wyborczym podlegającym pod uregulowanie art. 111 Kodeksu wyborczego, bowiem taki może pochodzić tylko od komitetu wyborczego.

Niniejszą sprawę możemy rozpatrywać tylko w kontekście tego czy wypowiedzi wyartykułowane przez uczestników wiejskiego zebrania miały charakter negatywnej agitacji wyborczej dyskredytującej osobę aktualnego wójta i czy może to mieć wpływ na wynik wyborczy.

W pierwszej kolejności należało więc rozstrzygnięć czy żądanie wnioskodawcy dotyczy agitacji wyborczej w rozumieniu zacytowanych uregulowań i czy wypowiedź trojga uczestników postępowania wyartykułowana na wiejskim zebraniu miały charakter agitacji wyborczej.

Nie zrozumieniem jest wywodzenie żądania w trybie wyborczym opartego tylko na twierdzeniu, że wszelkie wypowiedzi na temat osoby kandydującej w wyborach samorządowych, tylko z uwagi na fakt, że trwa kampania wyborcza, powodują, że spór pomiędzy kontrkandydatami staje się przez to agitacją wyborczą negatywną dla aktualnego wójta – J. K. i mającą wesprzeć kontrkandydata – uczestnika postępowania G. F..

Za Sądem Apelacyjnym w Krakowie (wyrażonym w postanowieniu z dnia 6 września 2012r. wydanym w sprawie I ACz 1253/12), przyjąć należy iż w trybie wyborczym chodzi o tego rodzaju wypowiedzi, które mają charakter agitacji wyborczej, a więc są umieszczane z uwagi na trwającą kampanię wyborczą i pozostają w związku z aktem wyboru, czy też umieszczane są w celu wpływu na wynik głosowania. Nie sposób twierdzić, że wszelkie wypowiedzi na temat osoby kandydującej, tylko z uwagi na fakt, że trwa kampania wyborcza, uzyskują przymiot materiału wyborczego .

W ocenie Sądu Okręgowego wypowiedzi uczestników postępowania kwestionowane przez wnioskodawcę nie mają charakteru agitacji wyborczej, choć informują o zaciągniętych zobowiązaniach. Wydaje się, że taka informacja i wymiana zdań na wiejskim zebraniu nie będącym wiecem wyborczym jest daleka od agitacji wyborczej uczestników na rzecz kontrkandydata lub przeciwko obecnemu wójtowi ubiegającemu się o kolejną kadencję. Zwłaszcza, że nikt nie kwestionuje, że 50 minutowe wiejskie zebranie z udziałem 15 osób (na co wskazuje załączona lista obecności) nie odbywało się w ramach kampanii wyborczej aktualnego wójta Gminy Ł., bowiem odbywało się w sprawie zaplanowania zadań sołectwa na rok 2019.

Inkryminowane twierdzenie uczestników postępowania, z których wnioskodawca wywodzi zgłoszone we wniosku żądania, polegały tylko na wskazaniu że w 2015r. wnioskodawca jako obecny wójt zaciągnął kredyt w określonym banku i w określonej kwocie. Za tą informacją podaną na wiejskim zebraniu nie poszły zarzuty pod adresem obecnego wójta o zadłużaniu Gminy czy jego niegospodarności, które można byłoby ocenić pod katem ich prawdziwości.

Nie można podzielić argumentacji wnioskodawcy, obecnego wójta i kandydata na wójta w bieżących wyborach samorządowych, by tego rodzaju ogólna informacja i dyskusja podjęta na sołeckim zebraniu, miałaby dyskredytować go w oczach wyborców. W ocenie Sądu Okręgowego oczywistym jest, że inwestycje gminne ich rodzaj i wielkość są i muszą być finansowane za pomocą środków komercyjnych, gdy wpływy do budżetu gminy i inne dotacje nie są w stanie pokryć wszystkich kosztów działalności i wydatków celowych gminy. Wyjaśnienie kwestii finansowania potrzeb gminy wójt gminy jest w stanie przekazać wyborcom we własnych materiałach wyborczych i za pomocą takich środków przekazu wyborczego, że ingerencja sądu w trybie wyborczym jest zbyteczna.

Tak ogólna informacja, przed którą bezpośrednią obronę na tym samym zebraniu wiejskim podjął wnioskodawca (odwołując się do treści kwartalnika gminnego) obiektywnie rzecz oceniając nie może wpłynąć na decyzje wyborców co do osoby kandydata na wójta Gminy Ł..

Okoliczności, w jakich doszło do kwestionowanej wypowiedzi (zebranie wiejskie w dniu 26.09.2018r. w sprawie przedsięwzięć sołectwa na rok 2109 ) nie wskazują na jej związek z trwającą kampanią wyborczą. Zebranie sołeckie jak wskazano powyżej poświęcone było innym zagadnieniom niż aktualne kandydatury na wójta. Nic też nie wskazuje na to, że sporne wypowiedzi uczestników postępowania (pomimo tego, że jeden z nich jest kontrkandydatem na wójta Gminy) w sposób bezpośredni nawiązywały do toczącej się kampanii wyborczej.

Mając na uwadze powyższe rozważania wniosek nie mógł zostać uwzględniony. Wytknięte przez wnioskodawcę wypowiedzi - jak wskazano wyżej - nie noszą cech wypowiedzi negatywnej agitacji wyborczej, a z uwagi na daleko idącą ogólnikowość oświadczenia uczestników postępowania (informacja tylko o zaciągniętym kredycie w roku 2015), nie pozwalają Sądowi na ich ocenę także z punktu widzenia ich nieprawdziwości.

Nie sposób również odmówić uczestnikom postępowania nawet przy założeniu, że ich wypowiedź mogła mieć charakter agitacji wyborczej (czego Sąd nie podziela), odnoszenia się do dotychczasowej działalności aktualnego włodarza gminy. Wypada też dodać, że osoba sprawująca aktualnie funkcję wójta winna być świadoma i liczyć się z tym, że jako osoba publiczna w środowisku lokalnym, ze względu na pełniony aktualnie urząd poddawana będzie szerszej ocenie, nierzadko połączonej z krytyką, niż inni nowi kontrkandydaci. Wobec braku stwierdzenia, że takowa krytyka w realiach niniejszej sprawy nie przekroczyła dopuszczalnych granic zakreślonych przez obowiązujące przepisy wniosek należało oddalić.

Kwestionowana wypowiedź uczestników postępowania nie miała charakteru agitacji wyborczej, a jedynie sformułowana została w trakcie kampanii wyborczej, co jednak w żadnym razie nie jest wystarczające dla skorzystania przez wnioskodawcę z trybu wyborczego unormowanego w art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego.