Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Północ w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Ładny

Protokolant: Paulina Puzia

w obecności Prokuratora: -------

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14.09.2018r.

sprawy B. R., s. A. i Z., ur. (...) w W.

oskarżonego o to, że:

w okresie od dnia 15 czerwca 2011r. do dnia 17 kwietnia 2018r. w W. uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz N. R., orzeczonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 25 lipca 2002r., wydanym w postępowaniu o sygnaturze V RC 879/02 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ z dnia 16.10.2012 sygn. akt V RC 1003/11 któremu nadano postanowieniem Sadu Rejonowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 18 października 2012 roku – czym naraził pokrzywdzonego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych,

tj. o czyn z art. 209§1 i 1 a kk

orzeka

I.  Na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk w zw. z art. 67 § 1 kk uznając, że oskarżony B. R. w okresie od 31.05.2017r. do 17.04.2018r. w W., będąc zobowiązanym z mocy ustawy i wyroku sądowego określającego jego wysokość, uchylał się od alimentacji na rzecz swojego syna N. R., a łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych ustala, że oskarżony wyczerpał w ten sposób znamiona czynu z art. 209§1 kk i za to postępowanie karne wobec oskarżonego B. R. warunkowo umarza na okres próby 2 (dwóch) lat tytułem próby;

II.  Na mocy art. 627§1 kpk w zw. z art. 629§1 kpk zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 170 (sto siedemdziesiąt) złotych, w tym 100 (sto) złotych tytułem opłaty.

IV K 430/18

UZASADNIENIE

Na podstawie materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej Sąd ustalił co następuje:

Prokurator oskarżył B. R. o to, że w okresie od dnia 15 czerwca 2011r. do dnia 17 kwietnia 2018r. w W. uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz N. R., orzeczonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 25 lipca 2002r., wydanym w postępowaniu o sygnaturze V RC 879/02 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ z dnia 16.10.2012 sygn. akt V RC 1003/11 któremu nadano postanowieniem Sadu Rejonowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 18 października 2012 roku – czym naraził pokrzywdzonego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, tj. o czyn z art. 209§1 i 1 a kk

W toku rozprawy Sąd ustalił, że B. R. jest zobowiązany do alimentacji na rzecz swojego syna – N. R. z mocy ustawy jak i wyroku sądowego. Pierwotnie – zgodnie z treścią wyroku zaocznego z dnia 25.07.2002r. w sprawie VRC 879/02 miał on płacić alimenty w kwocie 300 zł miesięcznie do rąk jego matki (k.32-33), a następnie zgodnie z wyrokiem tut. Sądu z dnia 16.10.2021r. w sprawie V RC 1003/11 – w kwocie po 500 zł miesięcznie – również płatne do rąk jego matki – J. K.. B. R. nie realizował obowiązku alimentacji w sposób wskazany w powyższych wyrokach, lecz pozostawał w okresie wskazanym w zarzucie aktu oskarżenia w stałym kontakcie z synem, któremu kupował regularnie żywność, ubrania, przekazywał mu pieniądze w różnych – zależnych od potrzeb - kwotach, dokonywał opłat związanych z jego nauką jazdy konnej, edukacją, kupował zeszyty i książki, kupił komputer, interesował się jego wynikami w nauce uczestnicząc w wywiadówkach i opłacał jego korepetycje. B. R. uczestniczył w wychowaniu i utrzymaniu syna N. R. starając się zaspokoić jego potrzeby i posiadał o nich bieżącą wiedzę, a tym samym nie naraził go na niemożność ich zaspokojenia. W okresie od 31.05.2017r. do 17.04.2018r. B. R. nie dokonywał płatności alimentów w sposób wskazany w wyroku uchylając się od nich co skutkowało tym, iż łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień oskarżonego (k.51), zeznań świadka N. R. (k. 52) oraz innych dokumentów ujawnionych w toku rozprawy.

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył obszerne wyjaśnienia, z których wynika, że aktywnie uczestniczył w wychowaniu i utrzymaniu syna N. R., bowiem interesował się jego edukacją i finansował ją w niezbędnym zakresie płacąc za książki zeszyty, finansując korepetycje, uczestnicząc w szkolnych wywiadówkach, a także wielokrotnie przekazywał mu pieniądze, kupował ubrania, buty, żywność oraz sfinansował zakup komputera, munduru i opłacił obóz jeździecki.

Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wyjaśnień oskarżonego, który nie kwestionował faktu, iż nie dokonywał płatności alimentów sposób uregulowany wyrokiem sadowym, ale jednocześnie wskazał jakie działania podejmował w celu realizacji obowiązku jego wychowana i utrzymania. Jego twierdzenia w tym zakresie zostały nadto potwierdzone przez syna, który w swoich zeznaniach potwierdził podane przez niego okoliczności.

Sąd nie znalazł podstaw do podważenia zeznań N. R., który obok potwierdzenia relacji oskarżonego nadmienił również, że od października 2016r. zamieszkiwał z babcią, gdyż matka wyrzuciła go z domu po tym, jak powiedział jej, że chce alimenty zatrzymać dla siebie.

Wyjaśnienia oskarżonego nie pozostawiają wątpliwości co do faktu, że nie realizował obowiązku alimentacji wynikającego zarówno z ustawy jak i w/w wyroku i tym samym sam oskarżony potwierdził okoliczności stanowiące podstawę uczynienia mu zarzutów w tej sprawie. Sąd nie znalazł jednak podstaw do przypisania mu przestępstwa nie alimentacji w okresie poprzedzającym nowelizację przepisu art. 209§1 kk dokonaną ustawą z dnia 23.03.2017r. (Dz.U. z 16.05.2017r. poz. 952). Przestępstwo nie alimentacji w brzmieniu obowiązującym przed tą nowelizacją było inaczej opisane i dla realizacji znamion wymagało ustalenia, że uporczywe uchylanie się od alimentacji skutkowało narażeniem uprawnionego do alimentacji na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. W ocenie Sądu materiał dowodowy przedstawiony przez prokuratora poddawał w wątpliwość spowodowania takiego skutku, zaś dowody przeprowadzone na rozprawie stanowią jego uzupełnienie i prowadzą do wniosku, że skutek taki nie miał miejsca. W konsekwencji Sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia, że zarzucone oskarżonemu zachowanie polegające na uporczywym uchylaniu się od alimentacji na rzecz syna w okresie od 15.06.2011r. do 30.05.2017r. wyczerpało znamiona przestępstwa – z powodu braku opisanego wyżej skutku. W związku z tym Sąd wyeliminował ten okres z zarzutu i przypisał oskarżonemu zachowanie polegające na uchylaniu się od alimentacji skutkującym powstanie zaległości stanowiącej równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych tj. skutku wprowadzonego do opisu czynu z art. 209§1 kk w/w nowelizacją. W ocenie Sądu fakt spowodowania takiego skutku w okresie od 31.05.2017r. do 17.04.2018r. jest w świetle zebranych dowodów oczywisty i tym samym oskarżony swoim zachowaniem zrealizował znamiona przestępstwa opisanego w dyspozycji art. 209§1 kk.

Sąd zważył co następuje:

Zgromadzony w tej sprawie materiał dowodowy jest kompletny i zdaniem Sądu nie istnieje potrzeba jego uzupełniania o jakiekolwiek dowody, które miałyby znaczenie dla ustaleń faktycznych.

Rozstrzygając o odpowiedzialności oskarżonego Sąd miał na uwadze treść przepisów kodeksu karnego obowiązujących w dacie czynu. Przed nowelizacją przepisów przestępstwo niealimentacji było inaczej skonstruowane. Warunkiem jego karalności było nie tylko samo niewykonywanie ciążącego na sprawcy obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka, lecz uporczywe uchylanie się od tego obowiązku. Przez uporczywość, rozumie się zachowanie długotrwałe, powtarzalne, nacechowane złą wolą i nieustępliwością (patrz wyrok SN z dnia 27 lutego 1996 roku). Do stwierdzenia zaistnienia przestępstwa z 209 k.k. należało wówczas wyróżnić element subiektywny – szczególne, psychiczne nastawienie sprawcy, jak również obiektywny – uchylanie się trwające pewien dłuższy czas. Ponadto przestępstwo z 209 § 1 kk było przestępstwem materialnym – niezbędnym warunkiem jego popełnienia była niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych dziecka. Musiał być to stan bezpośredniego i konkretnego zagrożenia wskutek zaniechania sprawcy. Obecnie – począwszy od 31.05.2017r. – dla stwierdzenia zaistnienia tego czynu wystarczające jest spowodowanie innego skutku – zaległości równej co najmniej 3 świadczeniom okresowym. Nie znajdując podstaw do przypisania oskarżonemu skutku w postaci niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych pokrzywdzonego Sąd przypisał oskarżonemu wyłącznie zachowanie opisane w wyroku – w okresie obowiązywania przepisów w obecnych ich kształcie, co do których jego wina nie budzi wątpliwości.

Oskarżony jest osobą niekaraną uprzednio (k.39), zaś przypisany mu czyn - w ocenie Sądu – cechuje nieznaczny stopień winy i społecznej szkodliwości. Za taką oceną przemawia także to, w jakich stosunkach oskarżony pozostaje z pokrzywdzonym i w jaki sposób i w jakim stopniu wspierał go i nadal wspiera w utrzymaniu. W konsekwencji Sąd uznał, że zachodzą warunki do odstąpienia od karania oskarżonego i skorzystania z możliwości wskazanych w art. 66§1 i 2 kk. W ocenie Sądu warunkowe umorzenie postępowania na okres 2 lat będzie wystarczające dla ustalenia, czy pozytywna prognoza wobec oskarżonego jest trafna. Dotychczasowy sposób jego życia, właściwości i warunki osobiste uzasadniając przekonanie, że mimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa.

Sąd nie znalazł podstaw do zwolnienia oskarżonego z ponoszenia kosztów postępowania i obciążył go nimi.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak na wstępie.