Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym

Przewodniczący SSR Magdalena Glinkiewicz

Protokolant st. sekr. sąd. Bożena Czajkowska

Po rozpoznaniu w dniu 3 października 2018 r. w Toruniu.

sprawy z

M. S.

przeciwko:

(...) S.A. w T.

o:

ustalenie

orzeka:

I.  oddala powództwo

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 107 zł (sto siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 412/18

UZASADNIENIE

Powód M. S. pozwem wniesionym przeciwko (...) S.A. w T. wniósł o ustalenie, że umową sprzedaży wierzytelności z dnia 29 lipca 2010r. pozwana skutecznie przeniosła na rzecz powoda wszelkie prawa w tym wierzytelność zabezpieczoną hipoteką jaka jej przysługiwały z tytułu wykonawczego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r. sygn. akt VII Nc 374/05 w wysokości 39.229,61 wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 5 maja 2005r. Nadto wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu w tym kosztów stawiennictwa w Sądzie.

W uzasadnieniu podał, że nakazem zapłaty z dnia 9 sierpnia 2005r. sygn. akt VII Nc 374/05 Sąd Rejonowy w Kielcach zasądził solidarnie od A. R. i G. W. (poprzednio B.) na rzecz (...) Sp. z o.o. kwotę 64.176,90 zł z odsetkami i kosztami procesu. W oparciu o tytuł wykonawczy na nieruchomości dłużniczki została ustanowiona hipoteka przymusowa w kwocie 64.176,90 zł. Nieruchomość została zbyta w drodze licytacji z dnia 3 kwietnia 2009r., W dniu 29 lipca 2010r. P. zbyła za rzecz powoda wierzytelność wynikającą z ww. tytułu wykonawczego co do kwoty 39.229,61 zł wraz z dalszymi odsetkami. Postanowieniem z dnia 6 września 2010r. Sąd Rejonowy w Kielcach sygn. akt VII Co 1211/10 nadał na rzecz powoda klauzulę wykonalności. M. S. nie złożył wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Wyrokiem z dnia 29 listopada 2011r. Sąd Rejonowy w Jędrzejowie w sprawie I C 136/11 pozbawił tytuł wykonawczy wykonalności, na podstawie którego powód prowadził egzekucję. Powód scedował wierzytelność na swoją żonę A. S., która następnie w 2017r. scedowała z powrotem na jego rzecz rzeczoną wierzytelność.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. w T. (następca prawny (...) Sp. z o.o. w T.) wniósł o oddalenie powództwa w całości, nieobciążanie pozwanego kosztami oraz zasądzenie kosztów postępowania od powoda na rzecz pozwanego.

W uzasadnieniu przyznał, że doszło między stronami do podpisania umowy sprzedaży wierzytelności, strony ustaliły cenę nabycia na kwotę 300 zł, która została przez powoda zapłacona. Jednakże to na powodzie a nie na pozwanym ciążył obowiązek dochowania należytej staranności w postaci zmiany wpisu w księdze wieczystej w dziale IV po stronie wierzyciela hipotecznego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 9 sierpnia 2005r. Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie VII Nc 374/05 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym zasądził od G. W. i A. R. solidarnie na rzecz (...) Sp. z o.o. w K. kwotę 64.176,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu.

Bezsporne.

W dniu 29 lipca 2010r. (...) Sp. z o.o. w K. podpisała z M. S. umowę sprzedaży wierzytelności dotyczącej przysługujących zbywcy solidarnie od G. W. i A. R. zasądzonych nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r., sygn. akt VII Nc 374/15 w wysokości 39.229,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 5 maja 2005r. do dnia zapłaty, za kwotę 300 zł, wraz z wierzytelnością zbywca przeniósł na nabywcę wszelkie związane z nimi prawa w tym prawo do odsetek za opóźnienie.

Bezsporne. k. 53-55

Wierzytelność objęta umową sprzedaży z dnia 29 lipca 2009r. przeciwko G. B. (poprzednio W.) zabezpieczona była hipoteką przymusową zwykłą wpisaną w dziale IV księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Jędrzejowie kw nr (...) na kwotę 64.176,90 zł, na rzecz (...) Sp. z o.o. w K., celem zabezpieczenia wierzytelności wynikających z ww. nakazu zapłaty.

Bezsporne.

Postanowieniem z dnia 6 września 2010r. Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie VIII Co 1211/10 nadał klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r., sygn. akt VII Nc 374/15 na rzecz M. S..

M. S. nie złożył do ksiąg wieczystych wniosku o zmianę w dziale IV wierzyciela hipotecznego.

Bezsporne.

W dniu 29 października 2010r. uprawomocniło się postanowienie z dnia 24 marca 2010r. o przysądzeniu własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Jędrzejowie prowadzi kw nr (...) na rzecz nabywców małżonków G.. Orzeczenie stanowiło podstawę do wykreślenia hipoteki zabezpieczającej wierzytelność objętą umową sprzedaży z dnia 29 lipca 2010r.

Bezsporne.

Wyrokiem z dnia 29 listopada 2011r. Sąd Rejonowy w Jędrzejowie w sprawie I C 136/11 prowadzonej przeciwko M. S. pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r., sygn. akt VII Nc 374/15, zaopatrzony w klauzulę wykonalności na rzecz M. S. postanowieniem Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 6 września 2010r. w sprawie VIII Co 1211/10 co do kwoty 24.947,29 zł w stosunku do G. B..

Bezsporne.

M. S. zbył przedmiotową wierzytelność na rzecz swojej żony A. S..

Bezsporne.

Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2013r. Sąd Rejonowy w Jędrzejowie w sprawie I C 102/13 prowadzonej przeciwko A. S. pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r., sygn. akt VII Nc 374/15, zaopatrzony w klauzulę wykonalności na rzecz A. S. postanowieniem Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 21 stycznia 2013r. sygn. akt VIII Co 1869/12 w stosunku do A. R..

Bezsporne.

A. S. ponownie scedowała na rzecz M. S. przedmiotową wierzytelność.

Bezsporne.

Przed Sądem Rejonowym w Jędrzejowie toczy się postępowanie w sprawie I C 277/17 z powództwa A. R. przeciwko M. S. o pozbawienie wykonalności nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r., sygn. akt VII Nc 374/15 zaopatrzonego klauzulą wykonalności na rzecz powoda.

Bezsporne.

(...) S.A. w T. jest następcą prawnym (...) Sp. z o.o. w K..

Bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny sprawy był bezsporny.

Sąd w pełni dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu, albowiem były kompletne i jasne, wraz z pozostałymi dowodami obrazowały dokładny stan faktyczny sprawy. Ich prawdziwość nie budziła, w ocenie Sądu, jakichkolwiek wątpliwości. Co więcej wiarygodność i autentyczność przedłożonych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

W myśl art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienie stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny,

W ocenie Sądu M. S. nie miał interesu prawnego aby żądać ustalenia że umową sprzedaży wierzytelności z dnia 29 lipca 2010r. pozwana skutecznie przeniosła na rzecz powoda wszelkie prawa w tym wierzytelność zabezpieczoną hipoteką jaka jej przysługiwały z tytułu wykonawczego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r. sygn. akt VII Nc 374/05 w wysokości 39.229,61 wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 5 maja 2005r.

Przed Sądem Rejonowym w Jędrzejowie toczy się postępowanie w sprawie I C 277/17 z powództwa A. R. przeciwko M. S. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r. sygn. akt VII Nc 374/05 zaopatrzonego sądową klauzulą wykonalności na rzecz M. S.. W toku tamtego postępowania M. S. winien wykazać, że nabył sporną wierzytelność, Sąd Rejonowy w Jędrzejowie aby rozstrzygnąć sprawę będzie musiał wpierw ustalić, czy M. S. nabył skutecznie sporną wierzytelność zarówno co do należności głównej jak i świadczeń ubocznych.

Jedynie na marginesie należy wskazać, że w momencie zawierania umowy przelewu wierzytelności jak i uzyskania przez M. S. tytułu wykonawczego na jego rzecz, zabezpieczenie hipoteczne istniało. M. S. nie złożył do ksiąg wieczystych wniosku o zmianę w dziale IV wierzyciela hipotecznego.

W myśl art. 79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece ust. 1 w razie przelewu wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka, chyba że ustawa stanowi inaczej. Do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej.

Tym samym wpis w księdze wieczystej ma charakter konstytutywny.

Wymaganie wpisu konstytutywnego wpływa na skutki prawne nie tylko przejścia hipoteki, lecz także przelewu zabezpieczonej wierzytelności. Cesjonariusz nabywa wierzytelność, wraz z hipoteką, dopiero po wpisie w księdze wieczystej, z mocą wsteczną od chwili złożenia wniosku o wpis (art. 29). „Przejście wierzytelności hipotecznej na nabywcę następuje dopiero z chwilą wpisu do księgi wieczystej, który ma w tym wypadku charakter konstytutywny" (wyrok SN z 21 maja 2004 r., V CK 505/2003, L..pl nr (...)). Skutek ten występuje po wpisie, choćby był on jeszcze nieprawomocny. Strony nie mogą postanowić, że skutek rozporządzający przelewu wierzytelności, wraz z przejściem hipoteki, nastąpi wcześniej. Jeżeli sąd odmówi wpisu w księdze wieczystej (np. gdy do wniosku nie załączono dokumentu stanowiącego odpowiednią podstawę wpisu), oznacza to, że cesjonariusz nie nabył ani zabezpieczonej wierzytelności, ani hipoteki. Przelew wierzytelności zabezpieczonej hipoteką wymaga jednoczesnego przeniesienia hipoteki, co z kolei wymaga wpisu do księgi wieczystej (art. 2451 k.c.). W konsekwencji, przejście wierzytelności hipotecznej na nabywcę następuje dopiero z chwilą wpisu do księgi wieczystej, który ma w tym wypadku charakter konstytutywny.

Zgodnie z art. 83 ustawy o księgach wieczystych i hipotece przepisów oddziału niniejszego nie stosuje się do przelewu roszczeń o świadczenia uboczne. Przy czym należy podkreślić, że art. 83 ustawy stosuje się jedynie w sytuacjach, w których roszczenia o świadczenia uboczne (w skrócie: roszczenia uboczne) są samodzielnym przedmiotem przelewu (tak też J. Pisuliński, w: System prawa prywatnego, t. 4, wyd. 3, s. 604). Chodzi o przypadki, gdy strony nie cedują głównej wierzytelności hipotecznej, a przelewają jedynie autonomiczne roszczenia uboczne objęte hipoteką (np. roszczenie o zapłatę odsetek, zasądzonych kosztów postępowania, prowizji). Jeżeli cedowane roszczenie uboczne nie jest objęte hipoteką (art. 69 u.k.w.h.), przepisów oddziału 2 nie stosuje się do przelewu, a wniosek taki wynika raczej z art. 509 § 2 per analogiam k.c. w zw. z art. 79 u.k.w.h. niż bezpośrednio z art. 83 u.k.w.h.

Art. 83 ustawy nie ma natomiast zastosowania, gdy przelew obejmuje główną wierzytelność hipoteczną, która przechodzi na nabywcę wraz z roszczeniami ubocznymi (por. T. Czech, Przelew..., s. 89). Przejście roszczeń ubocznych jest ustawowym skutkiem przelewu (art. 509 § 2 k.c.). W takim wypadku przelew w pełni podlega przepisom oddziału 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (tak też J. Pisuliński, w: System prawa prywatnego, t. 4, wyd. 3, s. 604; B. Swaczyna, w: Ustawa..., s. 936).

W przedmiotowej sprawie umowa sprzedaży wierzytelności obejmowała należność główną wraz z odsetkami i kosztami, odsetki nie stanowiły samodzielnego przedmiotu przelewu.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że wskutek zaniechań po stornie powoda (brak wpisu w księdze wieczystej), M. S. nie nabył skutecznie od (...) Sp. z o.o. w K. wierzytelności objętej nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9 sierpnia 2005r., sygn. akt VII Nc 374/15 w wysokości 39.229,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 5 maja 2005r. do dnia zapłaty (ani co do należności głównej, ani co do świadczeń ubocznych).

Mając powyższe na uwadze powództwo należało oddalić

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. z którego wynika zasada odpowiedzialności za wynik procesu. Zgodnie z jej treścią strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W przedmiotowej sprawie na koszty procesu złożyły się: opłata od pełnomocnictwa 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 90 zł.