Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2018 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SO Zbigniew Zgud

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2018 roku w Krakowie na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w restrukturyzacji z siedzibą w B.

przeciwko J. P.

na skutek apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Rejonowego w Myślenicach z dnia 15 grudnia 2017 roku, sygn. akt I C 908/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu brzmienie:

„I. zasądza od pozwanej J. P. (P.) na rzecz strony powodowej (...) Spółki Akcyjnej w restrukturyzacji z siedzibą w B. kwotę 1489,60 zł (tysiąc czterysta osiemdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 317 zł (trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.”;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 165 zł (sto sześćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt II Ca 429/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 11 maja 2018 roku

Sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Ponieważ Sąd Okręgowy nie przeprowadził postępowania dowodowego, zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostaje ograniczone do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy jest, że zaskarżony wyrok jest wyrokiem zaocznym, a zatem wydanym w warunkach, w których pozwana nie kwestionuje żadnych twierdzeń ani żądań pozwu. Prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął, że wprowadzone przez art. 339 §2 k.p.c. domniemanie prawdziwości nie rozciąga się na dziedzinę prawa materialnego, a obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę w warunkach zaoczności jest rozważenie, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenia strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania. Słusznie też wskazał, że jeżeli w świetle przytoczonych przez powoda okoliczności brak podstaw do uwzględnienia żądania pozwu, sąd wyrokiem zaocznym oddala powództwo. Rzecz w tym, że pomimo tych stwierdzeń Sąd Rejonowy uznał żądanie powoda nie tyle za bezzasadne ale nieudowodnione w oparciu o przedstawione przez powoda dokumenty. Oczywiste jest, że obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 6 k.c. i 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Rzecz w tym, że zgodnie z art. 339 § 1 i 2 k.p.c. jeżeli sąd wydaje wyrok zaoczny przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Innymi słowy sąd w takim wypadku przyjmuje co do zasady za prawdziwe twierdzenia faktyczne pozwu. Nie jest to więc problem zarządzania dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Wbrew poglądowi Sądu Rejonowego w razie podstaw do wydania wyroku zaocznego nie każde twierdzenie strony winno być poparte dowodami i to niezależnie od zagadnienia dopuszczania z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. Odmawiając uznania za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych sąd winien wskazać dlaczego twierdzenia budzą jego uzasadnione wątpliwości lub dlaczego uznaje, że zostały przytoczone dla obejścia prawa. Wyrok zaoczny może być wydany w oparciu o same twierdzenia pozwu i w istocie jedynie w takim zakresie roszczenie powoda winno być oceniane przez sąd. Oczywiste jest, że nie są twierdzeniami faktycznymi - żądania pozwu, to jest, kwota jakiej domaga się powód. Sąd Rejonowy uznając, że nie mogło być uznane za twierdzenie faktyczne niebudzące wątpliwości samo określenie w treści uzasadnienia pozwu wysokości zadłużenia strony pozwanej bez wskazania innych okoliczności pozwalających na weryfikację tego twierdzenia. Sąd Rejonowy pominął okoliczność, że strona powodowa w pozwie poza dochodzoną kwotą wskazuje, że strony zawarły umowę pożyczki gotówkowej 14 marca 2015 roku, i że na tej podstawie pozwana była zobowiązana do zwrotu łącznie 4258,27 zł w 60 tygodniowych ratach. Dalej powód wskazał, że pozwana spłaciła jedynie kwotę 2956,27 zł, a na dochodzoną kwotę składa się 1302 zł niespłaconej pożyczki i 187,60 zł skapitalizowanych odsetek naliczonych do 27 kwietnia 2017 roku. Wskazał także sposób obliczenia skapitalizowanych odsetek. Sąd Rejonowy nie wskazuje, które z tych faktów uznał za budzące wątpliwości i dlaczego. Jednocześnie jednak przeprowadził częściowe postępowanie dowodowe w oparciu o przedłożoną przez powoda umowę pożyczki, ale ograniczył je jedynie do ustalenia uprawnienia pożyczkodawcy do wypowiedzenia umowy. Trudno ustalić dlaczego prowadząc w tym kierunku postępowanie dowodowe jednocześnie uznał roszczenie za nieudowodnione. Wydaje się, że Sąd Rejonowy stwierdził, że nie mogąc ustalić faktu wypowiedzenia umowy pożyczki nie może ustalić czy roszczenie jest wymagalne. Tymczasem z twierdzeń pozwu wynika, że umowa została zawarta 14 marca 2015 roku a pożyczka miała być zwrócona w 60-ciu tygodniowych ratach, a zatem po 14 miesiącach. Tym samym nawet bez wypowiedzenia umowy termin wymagalności całej kwoty pożyczki upływał przed datą wniesienia pozwu, która przypadała na ponad dwa lata od daty zawarcia umowy. Kwestia wypowiedzenia umowy nie ma więc znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Na chwilę wyrokowania niewątpliwie upłynął bowiem termin wymagalności roszczenia określony w umowie, a na termin spełnienia świadczenia wskazywał powód w swoich twierdzeniach pozwu. Tej okoliczności Sąd Rejonowy nie zakwestionował w oparciu o umowę pożyczki, której treścią dysponował. Słusznie więc apelujący wskazuje, że wypowiedzenie lub jego brak nie wpływa na wymagalność roszczenia. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z kolei, zgodnie z art. 723 k.c. termin zwrotu pożyczki zależny jest od wypowiedzenia jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony. W niniejszej sprawie tymczasem termin ten był oznaczony poprzez określenie sposobu zwrotu pożyczki w 60 ratach począwszy od 21 marca 2015 roku. W chwili wydawania zaskarżonego wyroku roszczenie powoda było więc wymagalne, co zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c. jest niezbędne dla uwzględnienia żądania pozwu. Powód wskazał także kwotę jaką pozwana winna była zwrócić zgodnie z umową pożyczki i jaka kwota została już zwrócona. Twierdzenia te nie są niewiarygodne, a chcąc je sfalsyfikować Sąd Rejonowy winien był oprzeć się na umowie pożyczki, z której dowód wprawdzie przeprowadził, ale nie poczynił innych – sprzecznych z twierdzeniami pozwu ustaleń. Dochodzona pozwem kwota jest niższa od wynikającej z umowy pożyczki. Przyjmując zatem za prawdziwe twierdzenia pozwu w oparciu o art. 339 § 2 k.p.c. roszczenie powoda jest uzasadnione. Pozwana nie zwróciła pożyczki i powód może domagać się zwrotu dochodzonych kwot z odsetkami za opóźnienie (art. 481 k.c.). Może też dochodzić odsetek od skapitalizowanych odsetek od dnia wniesienia pozwu (art. 482 § 1 k.c.), to jest tak jak domagał się tego powód we wniesionej apelacji. Uzasadnione było także żądanie co do kosztów postępowania po myśli art. 98 k.p.c., na które złożyła się opłata od pozwu w postępowaniu uproszczonym (30 zł), koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego (270 zł, zgodnie z § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Zaskarżony wyrok podlegał zatem zmianie w sposób wnioskowany w apelacji, na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c.

Wobec uwzględnienia apelacji, również na zasadzie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzono od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 165 zł, na którą składa się opłata od apelacji (30 zł) i 135 zł kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 cyt. wyżej Rozporządzenia.