Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant sekr. sądowy Małgorzata Przybyła

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2018 r. w Kaliszu

odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 16 stycznia 2018 r. Nr (...)

w sprawie J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 16 stycznia 2018 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. D. prawo do emerytury poczynając od dnia (...).

2.  w pozostałym zakresie odwołanie oddala

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz odwołującego J. D. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 stycznia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił J. D. prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych albowiem wnioskodawca nie osiągnął wymaganego okresu takiej pracy. Tym samym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia wykonywanego w latach 1977 – 78, 1982 – 84, 1985 – 91 i 1994 – 98 w kolejnych przedsiębiorstwach albowiem wnioskodawca nie przedłożył na okresy pracy w tych firmach świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. D. wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury przy zaliczeniu spornych okresów jako okresu pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołujący J. D. urodzony (...), w okresie 4.08.1977 – 15.07.1978 był pracownikiem (...) w P. zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty żurawi samojezdnych kołowych.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS o ustalenie kapitału początkowego.

W podaniu o zatrudnienie wnioskodawca wskazał stanowisko maszynisty dźwigów samochodowych kołowych. Zgodnie z takim wnioskiem odwołujący zastał zatrudniony.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS, podanie o zatrudnienie, umowa o pracę w aktach osobowych odwołującego.

Odwołujący pracę operatora żurawia wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach obowiązków pracowniczych odwołującego mieściło się kierowanie samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony z zamontowanym na podwoziu żurawiem dźwigowym na wskazane w zleceniu miejsce a następnie po osiągnięciu docelowego miejsca, przygotowanie modułu dźwigowego tak aby maszyna mogła przenosić zawieszone na wysięgniku żurawia elementy budowlane. Odwołujący w zależności od specyfikacji maszyny, sterując dźwigniami żurawia przebywał w wydzielonej na tę część operacji oddzielnej dla operatora kabinie albo też zajmował miejsce przy pojeździe, jeśli tam – w odpowiednim zgodnym ze specyfikacją pojazdu znajdowały się elementy sterujące pracą żurawia i dalej z tego miejsca kierował pracą żurawia a następnie po zakończeniu czynności operacyjnych, demontował układ żurawia i przenosząc się do kabiny kierowcy, przemieszczał pojazd w inne miejsce.

dowód: zeznania odwołującego.

W okresie 21.06.1978 – 14.12.1978 odwołujący był pracownikiem Przedsiębiorstwa (...) w O. zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty żurawi samojezdnych kołowych.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS o ustalenie kapitału początkowego.

W podaniu o zatrudnienie wnioskodawca wskazał stanowisko operatora żurawi. Zgodnie z takim wnioskiem odwołujący zastał zatrudniony.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS, podanie o zatrudnienie, umowa o pracę w aktach osobowych odwołującego.

Odwołujący pracę operatora żurawia wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach obowiązków pracowniczych odwołującego mieściło się kierowanie samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony z zamontowanym na podwoziu żurawiem dźwigowym na wskazane w zleceniu miejsce a następnie po osiągnięciu docelowego miejsca, przygotowanie modułu dźwigowego tak aby maszyna mogła przenosić zawieszone na wysięgniku żurawia elementy budowlane. Odwołujący w zależności od specyfikacji maszyny, sterując dźwigniami żurawia przebywał w wydzielonej na tę część operacji oddzielnej dla operatora kabinie albo też zajmował miejsce przy pojeździe, jeśli tam – w odpowiednim, zgodnym ze specyfikacją pojazdu znajdowały się elementy sterujące pracą żurawia i dalej kierował pracą żurawia a następnie po zakończeniu czynności operacyjnych, demontował układ żurawia i przenosząc się do kabiny kierowcy, przemieszczał pojazd w inne miejsce.

dowód: zeznania świadków: S. J., J. K., zeznania odwołującego.

W okresie 1.10.1982 – 30.09.1984 odwołujący był pracownikiem (...) Zakładu (...) w O. zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy – maszynisty żurawi samojezdnych kołowych.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS o ustalenie kapitału początkowego, dekrety płacowe w aktach osobowych odwołującego.

W podaniu o zatrudnienie wnioskodawca wskazał stanowisko kierowcy powołując się na posiadane uprawnienia do kierowania pojazdami o kategorii A, B, C, E i kilkuletnią praktykę w kierowaniu tą kategorią pojazdów. Zgodnie z takim wnioskiem odwołujący zastał zatrudniony. Odwołujący wykazał się ponadto uprawnieniem do obsługi żurawi samojezdnych kołowych o udźwigu do 10 ton, wydanym w czerwcu 1976 r.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS, podanie o zatrudnienie, umowa o pracę oraz odpis uprawnienia w aktach osobowych odwołującego.

Odwołujący pracę kierowcy samochodu ciężarowego typu Z., J. czy Kamaz wykonywał zamiennie z pracą operatora żurawia zamontowanego na podwoziu samochodu ciężarowego codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach obowiązków pracowniczych odwołującego mieściło się kierowanie samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony z zamontowanym na podwoziu żurawiem dźwigowym na wskazane w zleceniu miejsce a następnie po osiągnięciu docelowego miejsca, przygotowanie modułu dźwigowego tak aby maszyna mogła przenosić zawieszone na wysięgniku żurawia elementy budowlane. Odwołujący w zależności od specyfikacji maszyny, sterując dźwigniami żurawia przebywał w wydzielonej na tę część operacji oddzielnej dla operatora kabinie albo też zajmował miejsce przy pojeździe, jeśli tam – w odpowiednim zgodnym ze specyfikacją pojazdu znajdowały się elementy sterujące pracą żurawia a następnie po zakończeniu czynności operacyjnych, demontował układ żurawia i przenosząc się do kabiny kierowcy, przemieszczał pojazd w inne miejsce. W przypadku gdy zlecenie pracodawcy odnosiło się do kierowania pojazdem przystosowanym do przewożenia towarów masowych odwołujący zajmował się kierowaniem wskazaną mu kategorią pojazdów. Były to samochody marki jak wyżej typu wywrotka bądź beczkowóz. Każdy z tych pojazdów miał nośność powyżej 3,5 tony.

dowód: zeznania świadków: Z. K., H. P., zeznania odwołującego.

W okresie 24.05.1985 – 30.06.1991 odwołujący był pracownikiem Przedsiębiorstwa (...) w O. (1) zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy – operatora dźwigu.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS o ustalenie kapitału początkowego.

W podaniu o zatrudnienie wnioskodawca wskazał stanowisko kierowcy. Zgodnie z takim wnioskiem odwołujący zastał zatrudniony.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS, podanie o zatrudnienie, umowa o pracę w aktach osobowych odwołującego.

Odwołujący pracę kierowcy samochodu ciężarowego wykonywał zamiennie z pracą operatora żurawia zamontowanego na podwoziu samochodu ciężarowego codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach obowiązków pracowniczych odwołującego mieściło się kierowanie samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony z zamontowanym na podwoziu żurawiem dźwigowym na wskazane w zleceniu miejsce a następnie po osiągnięciu docelowego miejsca, przygotowanie modułu dźwigowego tak aby maszyna mogła przenosić zawieszone na wysięgniku żurawia elementy budowlane. Odwołujący w zależności od specyfikacji maszyny, sterując dźwigniami żurawia przebywał w wydzielonej na tę część operacji oddzielnej dla operatora kabinie albo też zajmował miejsce przy pojeździe, jeśli tam – w odpowiednim zgodnym ze specyfikacją pojazdu znajdowały się elementy sterujące pracą żurawia a następnie po zakończeniu czynności operacyjnych, demontował układ żurawia i przenosząc się do kabiny kierowcy, przemieszczał pojazd w inne miejsce. W przypadku gdy zlecenie pracodawcy odnosiło się do kierowania pojazdem przystosowanym do przewożenia towarów masowych odwołujący zajmował się kierowaniem wskazaną mu kategorią pojazdów. Były to samochody przystosowane do przewozów towarów masowych o ciężarze powyżej 3,5 ton.

dowód: zeznania świadków: J. N., W. T., zeznania odwołującego.

W okresie 1.05.1994 – 31.12.1998 odwołujący był pracownikiem (...) Spółka z o.o. w O. (1) zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS o ustalenie kapitału początkowego, umowa o pracę w aktach osobowych odwołującego.

Odwołujący pracę kierowcy samochodu ciężarowego typu M. służącego do przewozu załadowanych na doczepioną do pojazdu naczepę wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. Odwołujący zajmował się kierowaniem wskazaną mu kategorią pojazdów. Były to samochody przystosowane do przewozów samochodów. Ilość ładowanych na naczepę samochodów w zależności od wymiarów tych pojazdów wynosiła od 8 do 10. Masa własna pojazdu kierowanego przez odwołującego wynosiła 20 ton.

dowód: zeznania świadków: W. S., Z. B., zeznania odwołującego.

Łączny okres składkowy i nieskładkowy odwołującego, uznany przez ZUS na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 25 lat i 15 dni. Zaliczony przez ZUS okres pracy w warunkach szczególnych wynosi 2 lata i 8 dni. Przypada on w okresie nie objętym żądaniem odwołania. Odwołujący był członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Wniosek o przekazanie zgromadzonych tam środków na dochody budżetu państwa złożył 23 lutego 2018 r.

/bezsporne/

Ustalając powyższy stan faktyczny sąd dał wiarę zeznaniom wskazanych wyżej świadków. Sąd dał również wiarę zeznaniom odwołującego oraz przedłożonemu w ZUS-ie świadectwom pracy oraz ujawnionym w postępowaniu sądowym dokumentom zawartym w aktach osobowych odwołującego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12. 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącymi pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ustawy.

Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. w myśl uregulowania zawartego w przepisie art. 184 ust. 1 cytowanej ustawy mogą nabyć prawo do emerytury na powyższych warunkach po osiągnięciu wieku określonego w art.32 ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat

oraz

- okres składkowy i nieskładkowy wynoszący w przypadku mężczyzn co najmniej 25 lat.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa wyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wiek emerytalny, o którym mowa w art. 32 ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym wyżej przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z przepisem § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7. 02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach … /Dz. U. nr 8 poz. 43 z póz. zm. / za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami składkowymi, okresami nieskładkowymi oraz ewentualnie okresami uzupełniającymi / okresy ubezpieczenia rolniczego, okresy pracy w gospodarstwie rolnym /. W myśl § 4 ust.1 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przepis § 2 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wymaga do zaliczania okresów pracy w warunkach szczególnych do okresów uprawniających do wcześniejszej emerytury aby praca taka była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy o charakterze osobowym jak i w postaci dokumentacji pracowniczej (podanie o zatrudnienie, umowa o pracę w aktach osobowych) , wskazuje jednoznacznie, iż odwołujący legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący wykonywał od sierpnia 1977 r. do czerwca 1991 r. w wyszczególnionych w uzasadnieniu w części zawierającej ustalenia faktyczne okresach prace operatora żurawia na podwoziu samochodu ciężarowego. Prace takie spełniały warunki wymienione w wykazie A dział VIII pkt. 2 załącznika do cytowanego wyżej rozporządzenia. Pracę taką odwołujący wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. W kolejnym okresie: 1.05.1994 – 31.12.1998 odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony (masa własna pojazdu 20 ton + ładunek odpowiednio niemniej niż 8 ton) . Łączny okres wykonywania takiej pracy po zsumowaniu z okresem pracy w warunkach szczególnych uznanym przez ZUS wynosi ponad 15 lat. Spełniona została zatem przesłanka co najmniej 15-letniej pracy w warunkach szczególnych. Cały badany okres pracy w warunkach szczególnych przypada przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Poza sporem pozostawało spełnienie przez odwołującego pozostałych warunków koniecznych do przyznania emerytury. Odwołujący legitymował się na dzień 1 stycznia 1999 r. ponad 25 letnim okresem ubezpieczenia i w chwili wydawania zaskarżonej decyzji miał ukończony 60-ty rok życia. Spełniona została także przesłanka w postaci przekazania środków zgormadzonych w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa przy czym nastąpiło to z dniem 23 lutego 2018 roku.

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Ustalając datę przyznania prawa do emerytury, sąd miał na uwadze treść przepisu art. 184 ust. 2 cytowanej na wstępie ustawy. W myśl przywołanego uregulowania, analizowana w sprawie emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgormadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa. Taka regulacja oznacza uzyskanie prawa do świadczenia przez osobę, która była członkiem otwartego funduszu emerytalnego dopiero z chwilą złożenia wskazanego wyżej wniosku albowiem złożenie omawianego wniosku jest przesłanką materialnoprawną uzyskania prawa do omawianej emerytury. Zatem odwołujący uzyskał prawo do emerytury dopiero od 23 lutego 2018 r. a nie od pierwszego dnia miesiąca, w którym został złożony wniosek o świadczenie.

Mając powyższe na uwadze uzasadniona było rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 sentencji wyroku.

O kosztach sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.