Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2018r.

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu I Wydział Cywilny
w składzie:

Przewodniczący: SSR Grażyna Poręba

Protokolant: prot. sąd. Paulina Polecka

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2018 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w (...)

przeciwko J. K.

z udziałem Miejskiego Rzecznika Konsumentów w N.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. K. na rzecz powoda U. z siedzibą w (...) kwotę 1.343,12 zł (jeden tysiąc trzysta czterdzieści trzy 12/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego J. K. na rzecz powoda U. z siedzibą w (...) kwotę 600,03 zł (sześćset 03/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z./

- (...)

- (...)

(...)

Sygn. akt I C 450/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 września 2018r.

PowódU.w (...) domagał się zasądzenia od pozwanego J. K. kwoty 2.268,73 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu podał, że pozwany i (...) S.A. w W. w dniu 28 kwietnia 2017r. zawarli umowę pożyczki nr (...), z której pożyczkobiorca nie wywiązał się, umowa została wypowiedziana a należność stała się wymagalna w dniu 16 listopada 2017r. Powód nabył z w dniu 12 grudnia 2017r. wierzytelność na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 28 września 2017r.

Na kwotę dochodzoną pozwem składają się: kapitał – 1.275 zł., odsetki naliczone przez pierwotnego wierzyciela – 39,76 zł., odsetki naliczone przez powoda – 28,36 zł., opłata przygotowawcza – 925,61 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany wniósł o oddalenie powództwa zarzucając brak legitymacji procesowej powoda, niezasadność obciążania pozwanego opłatą przygotowawczą jako postanowieniem umowy o charakterze klauzuli abuzywnej. Przyznał pozwany, iż zawarł umowę pożyczki na kwotę 1.500 zł., spłacił tylko 3 raty pożyczki po 142 zł. Podniósł pozwany także, iż powód nie podjął próby polubownego zakończenia sporu przed skierowaniem sprawy do sądu.

W odpowiedzi na sprzeciw powód wniósł pismo przygotowawcze z 27 czerwca 2018r., w całości podtrzymując swoje stanowisko.

Do udziału w sprawie wstąpił Miejski Rzecznik Konsumentów w N., który w piśmie z dnia 30 sierpnia 2018r. wniósł o dokonanie kontroli umowy pożyczki celem stwierdzenia, że zapisy dotyczące opłaty przygotowawczej stanowią klauzule abuzywne, które nie wiążą konsumenta oraz zasądzenie kosztów procesu na rzecz pozwanego niezależnie od wyniku sprawy z uwzględnieniem art. 101 i 103 k.p.c. Rzecznik stał na stanowisku, że w związku ze sprzecznością z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami dodatkowych opłat, które nie były indywidulanie uzgadniane z konsumentem, powodowi należy się jedynie zwrot kapitału z odsetkami przy zaliczeniu dokonanych wpłat.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 kwietnia 2017r. (...) S.A. w W. i J. K. zawarli umowę pożyczki na okres 20 miesięcy, kwota pożyczki wynosiła 1.500 zł., całkowita kwota do zapłaty miała wynosić 2.721,81 zł. Z tytułu udzielenia pożyczki pożyczkodawca naliczał opłatę przygotowawczą – 1.090 zł., płatną w ratach miesięcznych po 54,50 zł. wliczanych do ogólnej kwoty miesięcznej raty pożyczki. Oprocentowanie pożyczki wynosiło 10 %, ogólna kwota odsetek umownych wynosiła 131,81 zł.

Pozwany spłacił trzy raty po 142 zł. czyli łącznie 426 zł.

Pismem z 2 listopada 2017r. pożyczkodawca rozwiązał umowę z dwutygodniowym wypowiedzeniem, wzywając równocześnie pozwanego do zapłaty kwoty 2.238,73 zł.

28 września 2017r. pomiędzy (...) S.A. i powodem została zawarta umowa ramowa cyklicznego przelewu wierzytelności, której przedmiotem była także wierzytelność w stosunku do pozwanego J. K. wynikająca z umowy nr (...). Do przejścia praw doszło 12 grudnia 2017r. Pozwany został poinformowany o przelewie wierzytelności i przez nabywcę ponownie wezwany do zapłaty długu.

/ dowód: umowa k. 3-7, wypowiedzenie umowy k. 8, umowa przelewu k. 9-12, zawiadomienie i wezwanie do zapłaty k. 16-17, dowody zapłaty k. 44-46 /

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda. Materiał dowodowy stanowią zatem dokumenty prywatne, których prawdziwość nie była przez strony kwestionowana.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione częściowo.

Na wstępie odnosząc się do pierwszego zarzutu pozwanego o braku legitymacji czynnej powoda należy stwierdzić, iż jest on chybiony a powód udokumentował swoje uprawnienie do dochodzenia wierzytelności od pozwanego. Przedłożył umowę przelewu wierzytelności wraz załącznikiem, z którego wynika, iż nabył on wierzytelność w stosunku do pozwanego.

Bezspornym w sprawie jest, iż pozwany w wyniku zawartej umowy pożyczki otrzymał od wierzyciela kwotę 1.500 zł. Dodatkowe koszty związane z udzieleniem pożyczki pierwotny wierzyciel ustalił na kwotę 1.090 zł. (opłata przygotowawcza).

Umowa pożyczki została zawarta z konsumentem w dniu 28 kwietnia 2017r. W dacie zawarcia umowy obowiązywały przepisy ustawy o kredycie konsumenckim z 22 maja 2011r. Art. 36a ustawy wprowadza sposób obliczenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, obliczanych według podanego przez ustawodawcę wzoru odnoszącego się do całkowitej kwoty kredytu, okresu spłaty wyrażonej w dniach i liczby dni w roku.

Kierując się wzorem podanym w ustawie w istocie, naliczona dodatkowa opłata nie przewyższa poza odsetkowych kosztów kredytu.

Nie pozbawia to jednak sądu prawa do oceny postanowień konkretnej umowy pod względem jej zgodności z art.. 385 ¹ k.c. zwłaszcza, iż zarzut niezgodności z zasadami współżycia społecznego został zgłoszony przez pozwanego.

Stanowczo należy stwierdzić, iż takie nie negocjowane, jednostronnie ukształtowane postanowienia stosunku prawnego, w których poza odsetkowe koszty udzielenia pożyczki są zbliżone do samej kwoty pożyczki stanowią klauzule abuzywne, naruszające zasady współżycia społecznego i dobre obyczaje. W ocenie sądu określenie kwoty kosztów poza odsetkowych na poziomie ponad 72 % wartości pożyczki zdecydowanie odbiega od sprawiedliwego wyważenia praw i obowiązków stron.

Rację ma oczywiście powód powołując się na swobodę umów, pomija jednak, iż w świetle art. 353 ¹ k.c. zasada ta nie pozostaje całkowicie dowolna i podlega ograniczeniom m.in. w tym sensie, że umowa nie może sprzeciwiać się zasadom współżycia społecznego. Tymczasem wskazane postanowienia umowy są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i kształtują obowiązki drugiej strony w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami bowiem określone przez poprzednika prawnego powoda koszty nie mają żadnego faktycznego uzasadnienia i powiązania ekonomicznego z poniesionymi kosztami pożyczki.

Choć jak wskazano wyżej koszty te nie przekraczają ustawowego limitu to podmiot udzielający pożyczek nie może zupełnie dowolnie kształtować praw przy zastosowaniu gotowego wzorca umowy. W szczególności opłata przygotowawcza powinna służyć pokryciu kosztów rozpatrzenia wniosku, ze względów technicznych koszty te powinny mieć charakter ryczałtowy lub obliczony według czytelnych kryteriów, w przeciwnym wypadku rodzi się uzasadnione podejrzenie, że opłata przygotowawcza służy ukryciu innych kosztów co może być sprzeczne z art. art. 385 ¹ § 1 k.c . Oczywiście sama opłata przygotowawcza i możliwość obciążenia nią konsumenta nie stanowi samo w sobie działania sprzecznego z dobrym obyczajem pod warunkiem jednak wskazania podstaw do ustalenia jej wysokości. Tymczasem powód nie wykazał jakie poniósł koszty związane z przygotowaniem umowy , brak jest dowodów na okoliczność poniesienia kosztów uruchomienia pożyczki, weryfikacji pożyczkobiorcy lub choćby wyjaśnienia czy i w jakim zakresie czynności te miały wpływ na wysokość opłaty przygotowawczej, co powoduje także niemożność ewentualnej weryfikacji kwoty opłaty.

Wobec powyższego pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda pożyczki wraz z odsetkami tj. kwoty 1.343,12 zł. ( kapitał 1.275 zł., odsetki 39,76 zł. i 28,36 zł. ).

Odnośnie kosztów procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w 59 %, poniósł koszty procesu w wysokości 1.017 zł. ( opłata 100 zł., zastępstwo procesowe 900 zł., opłata skarbowa 17 zł. ), pozwany jest zobowiązany wobec tego do zwrotu powodowi kwoty 600,03 zł.

Sędzia

ZARZĄDZENIE

1/ (...)

2/ (...)

3/ (...)

(...)

Sędzia.