Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2018 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2018 r. w Piszu

sprawy z powództwa J. T. (1), J. T. (2), S. T.

przeciwko Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiejowi Szyszka

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego ewentualnie o ustalenie

o r z e k a :

I.  Powództwo oddala.

II.  Nie obciąża powodów kosztami procesu na rzecz pozwanego.

Sygn. akt I C 592/18

UZASADNIENIE

J. T. (2), J. T. (1) i S. T. wytoczyli powództwo przeciwko Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiejowi Szyszce o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci prawomocnego postanowienia o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego wydanego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszkę 23 lipca 2017 roku w sprawie Km 4/09.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że 19 stycznia 2008 roku Gmina W. wystąpiła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszki z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikom J. T. (2), J. T. (1), S. T. oraz Z. T., na podstawie administracyjnych tytułów egzekucyjnych, wystawionych przez Gminę W., obejmujących należności z tytułu zaległych zobowiązań podatkowych dotyczących działki gruntu o nr geod.(...) położonej w miejscowości D., w łącznej kwocie 57 686,14 złotych. Sprawę zarejestrowano pod sygn. akt Km 4/09. W dniu 6 marca 2009 roku J. T. (2) i J. T. (1) swoje udziały w prawie własności opisanej wyżej nieruchomości darowali Z. T.. Tożsama sytuacja miała miejsce w przypadku S. T., która 8 lipca 2009 roku darowała swój udział Z. T.. Tym samym powodowie zwolnili się od wszelkich obciążeń związanych z tą nieruchomością. W związku z powyższym, pismami z 17 lipca 2009 roku i 17 września 2009 roku Gmina W. cofnęła wniosek egzekucyjny skierowany przeciwko J. T. (2), J. T. (1) oraz S. T., jednocześnie wskazując, że egzekucja ma być dalej prowadzona przeciwko Z. i H. T.. Na skutek powyższego egzekucja w sprawie Km 4/09 prowadzona była odtąd przeciwko Z. i H. T., zgodnie z wnioskiem wierzyciela. W dniu 20 października 2008 roku zmarł H. T., a w dniu 15 stycznia 2010 roku zmarła Z. T., wskutek czego postępowanie w sprawie Km 4/09 zostało w dniu 1 lipca 2010 roku zawieszone do czasu zakończenia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po dłużnikach. W dniu 10 kwietnia 2009 roku J. T. (1) i S. T. odrzucili spadek po H. T., a w dniu 31 marca 2010 roku odrzucili spadek po Z. T.. Tym samym nie stali się w ich miejsce dłużnikami.

Powodowie tytułem wyjaśnienia wskazali, że w 1999 roku zmarł M. T., syn dłużników Z. i H. T., a mąż J. T. (2) oraz ojciec J. T. (1) oraz S. T.. Powodowie odziedziczyli spadek po zmarłym z dobrodziejstwem inwentarza, a ponadto J. T. (2) i jej zmarłego męża łączył umowny ustrój rozdzielności majątkowej.

Nadto powodowie wskazali, że postanowieniem z 23 lipca 2012 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka umorzył postępowanie w sprawie Km 4/09 na podstawie art. 823 k.p.c. Z przyczyn nieznanych i niezrozumiałych stronie powodowej, we wskazanym wyżej postanowieniu komornik sądowy jako dłużników w postępowaniu egzekucyjnym wskazał powodów, podczas gdy nie byli oni już wtedy dłużnikami. Tego samego dnia, 23 lipca 2012 roku, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka wydał postanowienie o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 4/09 na kwotę 14 747,50 złotych i dopiero w dniu 13 stycznia 2015 roku wezwał powodów do uiszczenia tych kosztów pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. W związku z brakiem uregulowania ww. należności, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka skierował sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego, które prowadzone jest pod sygn. akt Km 328/17 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sandomierzu Pawła Wilkołazkiego.

Zdaniem powodów, w związki z cofnięciem wniosku egzekucyjnego przez Gminę W. pismami z 17 lipca 2009 roku i 17 września 2009 roku w stosunku do J. T. (2), J. T. (1) oraz S. T., komornik zobligowany był do umorzenia postępowania egzekucyjnego względem tych osób, a co za tym idzie, nie powinien był obciążać ich kosztami postępowania egzekucyjnego i egzekwować tych kosztów z ich majątku.

Nadto powodowie podnieśli, że od daty złożenia przez Gminę W. w 2009 roku pism w przedmiocie cofnięcia wniosku egzekucyjnego w stosunku do powodów, do czasu wydania przez komornika sądowego w 2012 roku postanowienia o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 4/09, minęły ponad trzy lata, w związku z czym wierzytelność komornika sądowego z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego uległa przedawnieniu, a tym samym komornik utracił możliwość wystawienia tytułu wykonawczego.

Pismem z 18 kwietnia 2018 roku powodowie wnieśli powództwo ewentualne, o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c. nieistnienia należności objętej tytułem egzekucyjnym w postaci postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszki z dnia 23 lipca 2012 roku. Jako argumentację roszczenia ewentualnego wskazali argumentację, dowody oraz twierdzenia zawarte w treści pozwu z 6 marca 2018 roku.

Pozwany Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka w odpowiedzi na pozew i pozew ewentualny wniósł o jego oddalenie w całości (pismo procesowe z 19.04.2018r. k. 41-42 i pismo procesowe z 15.06.2018r. k. 80-81).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 stycznia 2009 roku Gmina W. wystąpiła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszki z wnioskiem o wszczęcie przeciwko dłużnikom: J. T. (2), J. T. (1), małoletniej S. T. (ur. (...)) oraz Z. T., egzekucji z prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oraz własności budynków posadowionych na nieruchomości położonej w miejscowości D. gm. W., dla której Sąd Rejonowy w Opatowie prowadzi księgę wieczystą nr (...), na podstawie administracyjnych tytułów egzekucyjnych zaopatrzonych w klauzule wykonalności, obejmujących należności z tytułu zaległego podatku od nieruchomości w łącznej kwocie 55 805,95 złotych. Sprawę zarejestrowano pod sygn. akt Km 4/09.

Pismem z 20 maja 2009 roku Gmina W. wniosła o skierowanie egzekucji także przeciwko dłużnikowi H. T..

(dowód: wniosek k. 1, pismo uzupełniające braki formalne wniosku k. 6 i 15-16, pismo rozszerzające egzekucję k. 30-31 akt sprawy Km 4/09 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie)

W dniu 6 marca 2009 roku J. T. (2) i J. T. (1) przysługujące im udziały w prawie własności opisanej wyżej nieruchomości darowali odpowiednio teściowej i babci Z. T..

W dniu 8 lipca 2009 roku S. T. przysługujący jej udział w prawie własności opisanej wyżej nieruchomości darowała babci Z. T..

(dowód: umowy darowizny k. 27-28 i k. 29-30)

W związku z powyższym, pismami z 17 lipca 2009 roku i 17 września 2009 roku skierowanymi do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszki, Gmina W. cofnęła wniosek egzekucyjny w sprawie Km 4/09 wobec J. T. (2), J. T. (1) oraz S. T., wskazując jednocześnie, że egzekucja ma być dalej prowadzona przeciwko Z. T. i H. T..

(dowód: pismo wierzyciela w przedmiocie cofnięcia wniosku egzekucyjnego k. 38-39 i 47)

W dniu 20 października 2008 roku zmarł H. T..

W dniu 10 kwietnia 2009 roku J. T. (1) i S. T. złożyli przed notariuszem oświadczenia o odrzuceniu spadku po dziadku H. T..

W dniu 15 stycznia 2010 roku zmarła Z. T..

W dniu 31 marca 2010 roku J. T. (1) i S. T. złożyli przed notariuszem oświadczenia o odrzuceniu spadku po babci Z. T..

(dowód: akty notarialne - protokoły przyjęcia oświadczeń o odrzuceniu spadku k. 23-23v i 26-26v)

Pismem z 10 lutego 2010 roku wierzyciel Gmina W. zawiadomiła Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszkę o śmierci dłużników i wniosła o zawieszenie postępowania egzekucyjnego do czasu ustalenia spadkobierców.

Postanowieniem z 1 lipca 2010 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka na wniosek wierzyciela zawiesił postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 4/09.

(dowód: wniosek wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego k. 69 i postanowienie z 01.07.2010r. o zawieszeniu postępowania k. 74 akt sprawy Km 4/09 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie)

Postanowieniem z 23 lipca 2012 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka stwierdził umorzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 4/09 - z wniosku Gminy W. przeciwko J. T. (2), J. T. (1) i S. T. - z mocy samego prawa na podstawie art. 823 k.p.c.

Tego samego dnia, 23 lipca 2012 roku, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka wydał postanowienie o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 4/09 na łączną kwotę 14 970,90 złotych, którą do kwoty 223,40 złotych pokrył z opłaty egzekucyjnej uiszczonej przez wierzyciela, zaś do kwoty 14 747,50 złotych obciążył dłużników J. T. (2), J. T. (1) i S. T.. Postanowienie uprawomocniło się 7 sierpnia 2012 roku.

(dowód: postanowienie o stwierdzeniu umorzenia postępowania z mocy prawa k. 81 i postanowienie o ustalenie kosztów postępowania egzekucyjnego k. 83 akt sprawy Km 4/09 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie)

Pismami z 13 stycznia 2015 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka wezwał J. T. (2), J. T. (1) i S. T. do zapłaty kwoty 14 747,50 złotych w terminie 7 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.

Zakreślony termin upłynął bezskutecznie, wobec czego w dniu 8 marca 2017 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomiej Szyszka wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sandomierzu Pawła Wilkołazkiego z wnioskiem o wszczęcie przeciwko J. T. (2), J. T. (1) i S. T. egzekucji na podstawie prawomocnego postanowienia o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego z 23 lipca 2012 roku wydanego w sprawie Km 4/09. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt Km 328/17. Egzekucja jest w toku. Na dzień 23 października 2018 roku do wyegzekwowania na rzecz wierzyciela pozostała kwota 355,64 złotych.

(dowód: wezwania do zapłaty k. 93-95 akt sprawy Km 4/09 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie; wniosek o wszczęcie egzekucji k. 1 akt sprawy Km 328/17 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sandomierzu; notatka urzędowa k. 103)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 840 ² k.p.c., jeżeli egzekucja prowadzona jest na podstawie tytułu egzekucyjnego lub innego dokumentu, któremu nie nadaje się klauzuli wykonalności, do ochrony praw dłużnika stosuje się odpowiednio przepisy art. 840 k.p.c.

W myśl art. 840 § 1 pkt 1) k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

O ile roszczenie główne powodów znajduje podstawę prawną w powołanych wyżej przepisach, o tyle jako nieuzasadnione podlega ono oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 770 k.p.c., dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszty egzekucji ustala postanowieniem komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego.

Cytowany wyżej przepis wprowadza do postępowania egzekucyjnego zasadę odpowiedzialności dłużnika za koszty egzekucyjne. Oznacza ona, że niezależnie od sposobu zakończenia egzekucji, koszty związane z jej przeprowadzeniem ponosi dłużnik.

Niewątpliwym jest, że na wniosek wierzyciela egzekucja w sprawie Km 4/09 została skierowana m.in. wobec powodów w niniejszej sprawie - J. T. (2), J. T. (1) i S. T. – co znalazło odzwierciedlenie w złożonym wniosku o wszczęcie egzekucji z 6 stycznia 2009 roku oraz w załączonym do wniosku tytule wykonawczym. Składane przez wierzyciela na kolejnych etapach postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 4/09 wnioski w przedmiocie cofnięcia egzekucji w stosunku do powodów, nie zwolniły powodów z ich odpowiedzialności za koszty tego postępowania.

Komornik w związku z ostatnią czynnością egzekucyjną obowiązany jest wydać odrębne postanowienie o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego, w którym winien jest wskazać podstawę obliczenia kosztów. Takie czynności organ egzekucyjny podjął w sprawie Km 4/09. Odpis postanowienia doręczono powodom, którzy kwestionując ich wysokość czy zasadność winni byli wnieść w przypisanym terminie skargę na czynność komornika sądowego, czego jednak nie uczynili. Powodowie przez wiele lat nie dostrzegali żadnych nieprawidłowości w postanowieniu z 23 lipca 2012 roku o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego, pomimo, iż jego treść była im znana. Do momentu wszczęcia przymusowej egzekucji ustalonych kosztów postępowania egzekucyjnego, nie reagowali na wydane i skutecznie im doręczone postanowienie z 23 lipca 2012 roku o ustaleniu kosztów, ani na wezwanie do dobrowolnej ich zapłaty. Skoro przedmiotowe postanowienie uprawomocniło się, podlegało wykonaniu bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności i na jego podstawie prowadzona jest egzekucja zmierzająca do wyegzekwowania roszczenia.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia roszczenia komornika sądowego dochodzonego na podstawie prawomocnego postanowienia z 23 lipca 2012 roku o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego, podkreślić należy, iż przepisy kodeksu cywilnego regulują przedawnienie roszczeń cywilnoprawnych. Opłata egzekucyjna, jest należnością o charakterze publicznoprawnym, stanowiącą rodzaj daniny publicznej. Czynności komornika zmierzające do egzekucji kosztów postępowania egzekucyjnego ustalonych prawomocnym postanowieniem, leżą w zakresie jego ustawowych obowiązków, których nie może podejmować według uznania, jak również realizacji których nie może zostać pozbawiony w drodze orzeczenia.

Odnosząc się do zgłoszonego przez powodów roszczenia ewentualnego o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c. nieistnienia należności objętej tytułem egzekucyjnym w postaci postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Opatowie Bartłomieja Szyszki z dnia 23 lipca 2012 roku, wskazać należy, iż Sąd rozpatruje żądanie ewentualne wyłącznie, gdy nie możliwe jest rozstrzyganie w przedmiocie żądania pierwotnego. W niniejszej sprawie Sąd rozstrzygnął o żądaniu pierwotnym , albowiem na datę orzekania było ono aktualne, a droga sądowa była dopuszczalna.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd powództwo oddalił.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania powodów kosztami procesu.