Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2018 r. w Gliwicach

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o datę przeliczenia emerytury

na skutek odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 7 listopada 2017 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. VIII U 2085/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia7.11.2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przeliczył od 1.10.2017r. emeryturę ubezpieczonego A. M., uwzględniając w podstawie wymiaru przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1967 do 1997r., co skutkowało ustaleniem wwpw wysokości 99,89%. Organ rentowy do ustalenia wysokości emerytury przyjął okres składkowy w wymiarze 370 miesięcy, okres nieskładkowy w wymiarze 7 miesięcy i okres uzupełniający w gospodarstwie rolnym wynoszący 202 miesiące.

Ubezpieczony w odwołaniu zakwestionował sposób przeliczenia emerytury, domagając się uwzględnienia w nim okresu zatrudnienia i uzyskiwanych zarobków w (...)w G. od 1976r. do 30.04.1990r. oraz ubezpieczenia w (...) w latach 1990-1998r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że ponowne przeliczenie nastąpiło w oparciu o zgromadzoną dokumentację, nadto że zgodnie z art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się od dnia powstania prawa do świadczeń, nie wcześniej niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony urodził się (...) W dniu (...) wniósł o przyznanie mu emerytury. We wniosku wskazał następujące okresy składkowe i nieskładkowe:

- 6.09.1963r. - 11.09.1971r. praca w (...) Fabryce (...) w P. i dołączył świadectwo pracy

- 25.04.1968r. - 15.01.1970r. służba wojskowa /przeniesienie do rezerwy z tym dniem/,

- 23.09.1971r. – 20.02.1973r. prac w pracowni obuwia J. L.,

- 24.04.1975r. – 24.12.1975r. praca w Spółdzielni Pracy (...) w P., w legitymacji ubezpieczeniowej wskazano, że w tym okresie zarobek wyniósł 15 358zł.

- 11.05.1976r. – 30.04.1990r. praca w (...) w G. i dołączył zaświadczenie pracodawcy oraz zaświadczenie Rp-7 za lata 1980-1990r., przechowawca akt osobowych oświadczył, że nie posiada dokumentacji zarobkowej za wcześniejszy okres zatrudnienia,

- 1.06.1990r. – 31.12.1990r. praca w Kombinacie Budowlanym (...) w G. i dołączył świadectwo pracy,

- 21.03.1991r. – 24.10.2004r. działalność gospodarcza, zawieszona od 1.05.1992r. do 30.06.1993r.,

- 9.06.1993r. – 28.05.1993r. praca w Przedsiębiorstwie (...) SA w O. na budowie eksportowej,

- 1.02.2005r. – 1.01.2015r. pobieranie renty strukturalnej.

W oparciu o powyższe informacje organ rentowy – decyzją z dnia 14.04.2015r. - przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 1.02.2015r., przyjmując do ustalenia podstawy jej wymiaru przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1975 do 1997r., co skutkowało ustaleniem wwpw wysokości 88,28%. Organ rentowy do ustalenia wysokości emerytury przyjął okres składkowy w wymiarze 361 miesięcy, okres nieskładkowy w wymiarze 6 miesięcy i okres uzupełniający w gospodarstwie rolnym 202 miesiące, oraz dodatek za ten ostatni okres.

Następnie ubezpieczony przedłożył organowi rentowemu zaświadczenia Rp-7 z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) SA w O. na budowie eksportowej. Decyzją z dnia 25.05.2015r. organ rentowy przeliczył ubezpieczonemu emeryturę z uwzględnieniem ww. zarobków, co skutkowało ustaleniem wwpw w wysokości 91,44%.

W dniu 12.10.2017r. odwołujący ponownie wniósł o przeliczenie emerytury, składając listy płac z okresu zatrudnienia w (...) SA w P. od 6.09.1963r. do 11.09.1971r.

Skarżoną decyzją organ rentowy przeliczył od 1.10.2017r. emeryturę ubezpieczonego, uwzględniając w podstawie wymiaru przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia tj. 1967, 1970-1971, 1978, 1980-1989, 1992-1997, co skutkowało ustaleniem wwpw wysokości 99,89%. Stosunek przyjętych podstaw wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za poszczególne lata oscylował od 53,91% do 157,69%.

Organ rentowy do ustalenia wysokości emerytury przyjął okres składkowy w wymiarze 370 miesięcy, okres nieskładkowy w wymiarze 7 miesięcy i okres uzupełniający w gospodarstwie rolnym 202 miesiące.

Organ rentowy uwzględnił w obliczeniach wszystkie okresy zatrudnienia ubezpieczonego (k. 99 akt rentowych) oraz okres służby wojskowej od 25.04.1968r. do 15.01.1970r.

Mając na uwadze treść odwołania oraz przedłożone dokumenty osobowe /angaże z okresu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) i w Kombinacie Budowlanym/ Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego ds. wynagrodzeń celem ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w tym okresie i wyliczenia najkorzystniejszego wwpw świadczenia.

Biegły sądowy W. S., za okres zatrudnienia ubezpieczonego w Spółdzielni Pracy (...) w 1975r. przyjął jako najkorzystniejszy zarobek wskazany w legitymacji ubezpieczeniowej. Wyliczone w oparciu o angaże wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ubezpieczonego wyniosły za poszczególne lata:

- 1975 – 32,71%

- 1976 – 27.86%,

- 1977 – 37,23%

- 1979 – 26.87%/

Ponieważ organ rentowy w spornej decyzji do wyliczeń przyjął lata, z których wynagrodzenia mieści się w granicach od 53,91% do 157,69% przeciętnego wynagrodzenia, biegły stwierdził, że ustalony przez organ rentowy wwpw w wysokości 99,89% jest najkorzystniejszy dla odwołującego.

/dowód: akta rentowe, osobowe ubezpieczonego, opinia biegłego/.

Sąd uznał, że opinia biegłego w całości zasługuje na uwzględnienie. Opinia została sporządzona w oparciu o fachową i specjalistyczną wiedzę, zgodnie ze zleceniem Sądu, na podstawie całokształtu zgromadzonej w sprawie dokumentacji, w tym zawartej w aktach osobowych ubezpieczonego, a także przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów płacowych. Biegły w sposób czytelny i precyzyjny dokonał obliczeń, wskazując przy tym dokładnie na jakiej podstawie dokonał poszczególnych założeń.

Organ rentowy opinii biegłego nie kwestionował.

Zarzuty ubezpieczonego do opinii biegłego nie zasługują na uwzględnienie. Biegły zgodnie z zaleceniem Sądu dokonał wyliczenia wynagrodzeń odwołującego z okresu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) oraz w (...) w latach 1976,1977 i 1979. Ubezpieczony w swoim odwołaniu tylko te okresy kwestionował, co determinowało zakres tezy dowodowej. Sąd miał na uwadze również, że tylko z ww. wyżej zakładów pracy, odwołujący przedłożył dokumentację osobową, na której podstawie biegły mógł oprzeć swoje wyliczenia. Stąd też, zastrzeżenia ubezpieczonego dotyczące innych okresów, należy uznać za bezprzedmiotowe.

Wbrew twierdzeniom odwołującej, organ rentowy do okresów składkowych/ nieskładkowych zaliczył wszystkie wykazane przez niego okresy zatrudnienia, w tym i okres służby wojskowej oraz opłacania składek w (...). Wynika to wprost z karty przebiegu zatrudnienia sporządzonej przez organ rentowy (k.99 akt rentowych). W podsumowaniu organ rentowy obliczył, że ubezpieczony legitymuje się okresem składkowym w wymiarze 370 miesięcy, nieskładkowym w wymiarze 7 miesięcy oraz okresem uzupełniającym w gospodarstwie rolnym wynoszącym. 202 miesiące.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 15 ust. 6. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Natomiast art. 111 ww. ustawy stanowi, że wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia. Podstawa wymiaru emerytury lub renty, ustalona na zasadach określonych w ust. 1 i 2, podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie tej podstawy.

Odnosząc powyższe do rozpoznawanej sprawy i twierdzeń odwołującego, Sąd zwraca uwagę, że na wysokość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru mają wpływ najwyższe zarobki z 20 lat podlegania ubezpieczeniom, a nie z wszystkich lat zatrudnienia. Dlatego też, organ rentowy w dołączonej do skarżonej decyzji tabeli nazwanej „obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury” wymienił tylko te najkorzystniejsze lata. Wbrew obawom odwołującego, organ rentowy w swoich obliczeniach nie pominął żadnych okresów zatrudnienia, nie występują tu żadne „przerwy” o których pisze odwołujący w swoim piśmie z 19.06.2018r. Inne okresy zatrudnienia nie zostały w tej tabeli wymienione, bowiem uzyskiwane w nich wynagrodzenia były niższe. Z mocy art. 6 ust.1 pkt 4 okres służby wojskowej jest okresem składkowym, który ma wpływ tylko na wymiar okresów składkowych – lecz nie na wysokość wskaźnika podstawy wymiaru, jako że w tym czasie żołnierz nie otrzymuje wynagrodzenia i nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia. Podobnie jeśli chodzi o okres uzupełniający – opłacania składek na KRUS – ma on tylko wpływ na wymiar okresów składkowych a nie wysokość wwpw.

Po myśli § 20, pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.
w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń. (Dz. U. z dnia 25 lutego 1983r.) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są dla pracowników - zaświadczenie zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Odwołujący w toku postępowania przed organem rentowym przedłożył legitymację ubezpieczeniową oraz zaświadczenia Rp-7 z okresu zatrudnienia w w Kombinacie Budowlanym w G. w latach 1980-1990; Przedsiębiorstwie (...) SA w O. na budowie eksportowej oraz listy płac z (...) SA w P.. Wszystkie dane wynikające z tych dokumentów zostały już przez organ rentowy uwzględnione przy obliczaniu wwpw emerytury dla ubezpieczonego.

Jeśli chodzi o okres pracy ubezpieczonego w Spółdzielni Pracy (...) oraz w Kombinacie Budowlanym w latach 1976,1977 i 1979, to na potwierdzenie osiąganych w spornym okresie zarobków przedłożył dokumenty osobowe, zawierające między innymi jego angaże, co w myśl § 20, pkt 1 powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. nie jest wystarczające do stwierdzenia wysokości tego wynagrodzenia.

W tym miejscu należy podkreślić, iż w myśl z ugruntowanego już stanowiska judykatury i doktryny „sądy pracy i ubezpieczeń społecznych rozpoznając sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych dokonują kontroli zgodności decyzji administracyjnych wydanych w tych sprawach z prawem w trybie odrębnym określonym w kodeksie postępowania cywilnego, w którym to trybie nie obowiązują ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu administracyjnym toczącym się przed organami rentowymi” (vide – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 1996r., sygn. akt III AUr 235/96, Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997r., nr 1, poz. 2). Z kolei w wyroku z dnia 25 lipca 1997r. sygn. akt II UKN 186/97 Sąd Najwyższy stwierdził, że: „W postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określone w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1984r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.)”( OSNP z 1998r, Nr11, poz. 342 ).

Mając powyższe na względzie, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, z której wynika, że zarobki uzyskiwane w spornym okresie nie mają wpływu na ustalony przez organ rentowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, a w konsekwencji na wysokość emerytury odwołującego. Reasumując, organ rentowy w oparciu o przedłożone przez ubezpieczonego dokumenty, w sposób prawidłowy i najbardziej korzystny wyliczył świadczenie emerytalne, co skutkuje oddaleniem odwołania.

Po myśli art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się od dnia powstania prawa do świadczeń, nie wcześniej niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek. Organ rentowy, zatem zgodnie z prawem, przeliczał za każdym razem emeryturę od dnia składania kolejnych wniosków, a nie od daty uzyskania uprawnień emerytalnych.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

(-) SSO Grażyna Łazowska