Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – SSO Marek Paczkowski (spr.)

Sędziowie: - SSO Katarzyna Borowy, SSO Marek Lewandowski

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2019 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku uprawnionego J. O.

przy uczestnictwie obowiązanego D. P.

o udzielenie zabezpieczenia

na skutek zażalenia wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 24 września 2018 r.

sygn. akt XI Co 1633/18

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie.

/SSO Katarzyna Borowy/ /SSO Marek Paczkowski/ /SSO Marek Lewandowski/

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Toruniu oddalił wniosek J. O. o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przed wszczęciem postępowania poprzez zakazanie obowiązanemu D. P. wykonywania praw z weksla in blanco przekazanego mu przy zawarciu umowy z dnia 23 października 2017 r. o roboty budowlane do czasu prawomocnego zakończenia postępowania o ustalenie treści stosunku prawnego łączącego strony w części dotyczącej należnego wynagrodzenia, które to postępowanie miałoby być wszczęte w ślad za udzieleniem zabezpieczenia. W uzasadnieniu uprawniony wskazał, że przy zawarciu umowy o roboty budowlane przekazał obowiązanemu weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Z uwagi na wady fizyczne przedmiotu uprawniony złożył oświadczenie o obniżeniu wynagrodzenia z kwoty 539450 zł do kwoty 524900 zł, wzywając jednocześnie do wydania weksla. Oświadczenie powyższe zostało jednak zignorowane, a weksel nie został zwrócony. W związku z tym zdaniem wnioskującego jest on narażony na ryzyko sądowego dochodzenia roszczenia kwoty 14500 zł (przez uruchomienie weksla przez obowiązanego), nadto wnioskujący zamierza wystąpić z powództwem o ustalenie treści wiążącego strony stosunku prawnego w zakresie dotyczącym wysokości należnego wynagrodzenia.

W ocenie Sądu Rejonowego uprawniony uprawdopodobnił swoje roszczenie, jednakże nie wykazał należycie interesu prawnego. Sąd wskazał, że powództwo, które ma zamiar wytoczyć uprawniony ma dotyczyć ustalenia treści stosunku prawnego łączącego strony, a nie zapłaty. Natomiast fakt zawarcia przez strony deklaracji wekslowej i przekazania weksli in blanco pozostaje bez wpływu na zasadność roszczenia uprawnionego. W razie oddalenia powództwa uprawniony będzie zobowiązany zapłacić obowiązanemu określoną kwotę, a w razie uwzględnienia – uprawniony zostanie zwolniony z obowiązku świadczenia. Podobnie też Sąd Rejonowy uznał, że w razie wypełnienia weksla przez remitenta brak zabezpieczenia także nie uniemożliwi osiągnięcia celu postępowania, skoro celem postępowania jest ustalenie treści stosunku prawnego.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł uprawniony, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie wniosku oraz o zasądzenie od obowiązanego na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. Skarżący podniósł, że brak zabezpieczenia może spowodować, że niezależnie od toczącego się postępowania o ustalenie treści stosunku prawnego, obowiązany może wypełnić weksel i w przypadku braku zapłaty przez uprawnionego, zająć wierzytelności uprawnionego lub też wszcząć egzekucję.

W odpowiedzi na zażalenie obowiązany wniósł o jego oddalenie jako bezzasadnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Merytorycznymi przesłankami zabezpieczenia powództwa określonymi w przepisie 730 ^{( 1)} §1 i 2 k.p.c. są istnienie roszczenia podlegającego zabezpieczeniu oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Obie okoliczności wymagają uprawdopodobnienia. Uprawdopodobnienie roszczenia w postępowaniu zabezpieczającym, przy uwzględnieniu treści art. 243 k.p.c. oznacza, że uprawniony winien przedstawić i należycie uzasadnić twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Uprawdopodobnienie dotyczy dwóch aspektów - okoliczności faktycznych, które powinny być prawdopodobne w świetle dowodów oferowanych przez uprawnionego, oraz podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna ( Bodio J., Demendecki T., Jakubecki A., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P. , Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Oficyna, 2008 ). Natomiast uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia polega na wykazaniu, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. W przypadku roszczeń niepieniężnych art. 755 §1 k.p.c. wskazuje na otwarty katalog możliwych sposobów zabezpieczenia.

Sąd Okręgowy za trafne ocenił wnioskowanie Sądu Rejonowego, że wnioskujący o zabezpieczenie nie uprawdopodobnił interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia roszczenia, które zamierza dochodzić od obowiązanego.

W szczególności nie podlega wątpliwości Sądu Okręgowego, że brak wnioskowanego zabezpieczenia nie uniemożliwi, ani też w żaden sposób nie utrudni osiągnięcia celu postępowania, które zamierza zainicjować uprawniony. Celem postępowania będzie bowiem ustalenie treści łączącego strony stosunku prawnego (umowy o roboty budowlane) w zakresie dotyczącym wysokości należnego obowiązanemu wynagrodzenia, a nie zasądzenie z żądania o zapłatę. Natomiast uprawniony wnioskował o udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie obowiązanemu (wykonawcy) wykonywania praw z weksla, wystawionego właśnie na zabezpieczenie zapłaty obowiązanemu. W istocie zatem brak w ogóle związku między wnioskowanym przez uprawnionego sposobem zabezpieczenia a przedmiotem roszczenia, z którym zamierza wystąpić uprawniony. Oczywiście orzeczenie zgodnie z wnioskiem uprawnionego stworzyłoby niewątpliwie niedogodność dla obowiązanego, ale w dalszym ciągu mógłby on dochodzić swych praw w drodze innego postępowania choćby o zapłatę bez powołania się na weksel. W takiej sytuacji uprawniony nie uniknąłby skutków wytoczenia powództwa przeciwko niemu. Ponadto jest oczywistym, że w razie wytoczenia powództwa przez obowiązanego w oparciu o weksel uprawniony będzie mógł skorzystać z instytucji przewidzianych przez k.p.c.

Sąd Okręgowy, mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c., orzekł jak w sentencji postanowienia.

/SSO Katarzyna Borowy/ /SSO Marek Paczkowski/ /SSO Marek Lewandowski/