Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2017 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił J. K. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, gdyż orzeczeniem Komisji Lekarskiej KRUS z dnia 21 kwietnia 2017 r. wnioskodawczyni nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym .

/decyzja – k. 101 akt KRUS/

Od powyższej decyzji J. K. złożyła w dniu 22 maja 2017 r. odwołanie, do Sądu Okręgowego w Łodzi, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do spornego świadczenia. Wnioskodawczyni podniosła, iż stan zdrowia rozliczne schorzenia kręgosłupa , stawu kolanowego a także dolegliwości ginekologiczne oraz układu oddechowego uniemożliwiają jej pracę w gospodarstwie rolnym.

/odwołanie – k. 2- 3v./

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału (...) w Ł. wniósł o oddalenie odwołania.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5-5v./

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

J. K. urodziła się w dniu (...) Z zawodu jest krawcową. Całe życie pracowała jako rolnik.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 16 grudnia 2015 r. ubezpieczona złożyła wniosek o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek – k. 1-1v. akt KRUS/.

Decyzją z dnia 25 lutego 2016 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał wnioskodawczyni prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności od dnia 16 grudnia 2015 r. do dnia 28 lutego 2017 r.

/decyzja – k. 72-74 akt KRUS/.

W dniu 14 lutego 2017 r. ubezpieczona złożyła wniosek o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

/wniosek – k. 77-79v. akt KRUS/.

W dniu 16 marca 2017 r. J. K. została zbadana przez Lekarza Rzeczoznawcę KRUS, który rozpoznał u wnioskodawczyni zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych bez istotnej dysfunkcji ruchowej. Przebytą artroskopię kolana prawego w grudniu 2011 r., astmę oskrzelową dobrze kontrolowaną farmakologicznie, alergiczny nieżyt nosa oraz otyłość. Nie stwierdził naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. L. orzekł, iż wnioskodawczyni ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów kolanowych, leczona i rehabilitowana z poprawą, obecnie bez istotnej dysfunkcji ruchowej, nie jest całkowicie niezdolna do pracy na roli.

/ badanie i orzeczenie Lekarza Rzeczoznawcy KRUS – k. 88 – 99 akt KRUS/

W dniu 5 kwietnia 2015 r. wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższego orzeczenia do Komisji Lekarskiej KRUS.

/odwołanie – k. 91 akt KRUS/

W dniu 21 kwietnia 2017 r. ubezpieczona została zbadana przez Komisję Lekarską KRUS, która rozpoznała u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych bez istotnej dysfunkcji. Przebytą artroskopię kolana prawego w grudniu 2011 r. Astmę oskrzelową dobrze kontrolowaną farmakologicznie, stan po operacji żylaków kończyny dolnej prawej i lewej. M. macicy. Nie stwierdziła naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym.

/orzeczenie Komisji Lekarskiej KRUS – k. 97 - 100 akt KRUS/

W oparciu o powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej KRUS organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy zaskarżoną decyzją z dnia 25 kwietnia 2017 r.

/decyzja – k. 101 akt KRUS/

U wnioskodawczyni rozpoznano astmę oskrzelową atopową kontrolowaną z uczuleniem na trawy i roztocza kurzu, bez upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc w badaniu spirometrycznym, z dobrą reakcją na stosowany w małej dawce lek wziewny, bez istotnych zaostrzeń wymagających intensyfikacji leczenia – w okresie zachowanej wydolności oddechowej, co potwierdzają zarówno przebieg choroby jak i stan kliniczny. Wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym z punktu widzenia pulmonologicznego.

/pisemna opinia lekarza biegłego sądowego z zakresu chorób płuc dr. n. med. A. M. k. 27-28 , pisemna opinia uzupełniająca – k. 88. /

U ubezpieczonej rozpoznano zmiany zwyrodnieniowe obu stawów kolanowych, szczególnie lewego, bez istotnego upośledzenia funkcji, z zespołem bólowym. Stan po artroskopii stawu kolanowego prawego w roku 2011. Zmiany zwyrodnieniowe kolan nie powodują upośledzenia funkcji narządu ruchu, które dawałoby podstawę do uznania całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Ewentualne nasilenie dolegliwości lub pogłębienie upośledzenia funkcji narządu ruchu może powodować okresową niezdolność do pracy w ramach zwolnienia lekarskiego. Stan zdrowia wnioskodawczyni nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, gdyż nie utraciła ona zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

/opinia pisemna lekarza biegłego sądowego specjalisty chirurgii urazowo – ortopedycznej M. S. k. 40-43, pisemna opinia uzupełniająca – k. 77-78. /

Wnioskodawczyni z rozpoznaną sonograficznie macicą mieśniakowatą, zespołem objawów menopauzalnych, otyłością - jest w trakcie hormonalnego leczenia specjalistycznego z powodu występowania krwawień i plamień z dobrym skutkiem. Stwierdzane rozpoznania nie powodują niezdolności do wykonywania zawodu rolnika, nie naruszają sprawności organizmu powódki. Nie powodują niezdolności do wykonywania zawodu rolnika o charakterze stałym ani długotrwałym

/opinia pisemna lekarza biegłego sądowego specjalisty z zakresu ginekologii prof.dr. hab. n. med. T. P. k 44-46/.

Wnioskodawczyni leczona z powodu i astmy oskrzelowej od 2016 r., bez cech zaburzeń wentylacji w spirometrii oraz bez cech niewydolności oddechowej w badaniu klinicznym, dobrze poddająca się leczeniu lewkami wziewnymi, bez zaostrzeń wymagających hospitalizacji czy pomocy w (...)nadal wymaga leczenia alergologicznego, ale aktualnie nie jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym z powodów alergologicznych.

/opinia pisemna lekarza biegłego sądowego specjalisty pneumonologia i alergologa T. B. k. 148-149/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie w szczególności załączone do akt sprawy akta rentowe ubezpieczonego oraz wydane w sprawie opinie biegłych: z zakresu chorób płuc, chirurgii urazowo – ortopedycznej, z zakresu ginekologii, oraz specjalisty pneumonologia i alergologa, a zatem biegłych lekarzy, których specjalizacje odpowiadają rodzajowi schorzeń występujących u wnioskodawczyni. Wydane w sprawie opinie są logiczne, spójne i rzetelnie opisują stan zdrowia ubezpieczonej, stanowiąc tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Opinie te zostały wydane w oparciu o pełną dokumentację medyczną wnioskodawczyni oraz po uprzednim zbadaniu J. K., a zatem brak jest podstaw do zasadnego ich kwestionowania.

Biegli ci uznali, iż wnioskodawczyni nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. W ocenie Sądu brak jest podstaw do kwestionowania opinii wyżej wskazanych biegłych. Biegli dokonali rozpoznania jednostek chorobowych występujących u wnioskodawczyni i ocenili je w kontekście zdolności wnioskodawczyni do pracy w gospodarstwie rolnym. Biegli wydali swą opinię po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską wnioskodawczyni oraz po uprzednim zbadaniu ubezpieczonej, a zatem przedmiotowe opinie stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie.

Nadto na skutek uwag pełnomocnika wnioskodawczyni do opinii pulmonologa oraz chirurga – ortopedy wskazani biegli wydali pisemne opinie uzupełniające, w których podtrzymali dotychczas wydane opinie w sprawie wraz z wnioskami końcowymi oraz udzielili odpowiedzi na wszystkie pytania. Merytoryczna prawidłowość wskazanych opinii nie została przez stronę powodową w żaden sposób podważona. Dlatego też Sąd uznał niniejsze opinie za całkowicie wiarygodne.

Sąd Okręgowy oddalił jako nieprzydatne dla rozstrzygnięcia wnioski pełnomocnika wnioskodawczyni o przesłuchanie w charakterze świadka A. K., W. K. na okoliczność ustalenia dolegliwości na jakie cierpi ubezpieczona, wpływu tych dolegliwości na wykonywanie zwykłych czynności domowych, jak również ustalenia jej zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, M. K. – lekarza prowadzącego ubezpieczoną na okoliczność stanu zdrowia J. K., a tym samym wykazania całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym, daty jej powstania oraz jej charakteru czy jest długotrwała czy stała.

Podkreślić należy, że ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni oraz jej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wymaga wiadomości specjalnych a co za tym idzie musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych. Nie jest miarodajne w tym zakresie subiektywne odczucie strony bądź ocena innych osób mających co prawda wiedzę o funkcjonowaniu wnioskodawczyni lecz nie legitymujących się przymiotem posiadania wiedzy specjalistycznej. Kwestia oceny stanu zdrowia i w konsekwencji zdolności do pracy należy bowiem do sfery faktów, wymagających wiadomości specjalnych - wiedzy medycznej. Ustalenia w tym zakresie mogą być zaś dokonane wyłącznie na podstawie opinii biegłych, którzy taką wiedzę specjalną posiadają, co więcej - biegłych, którzy są powoływani w konkretnej sprawie. (wyrok s.apel. 2012-11-14 w K. II AUa 1784/11 LEX nr 1239962).

Konsekwentnie brak też podstaw o orzekaniu o całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawczyni w oparciu o dowód zeznań lekarza prowadzącego wnioskodawczynię M. K., o przeprowadzenie którego wystąpił pełnomocnik ubezpieczonej. Odnosząc się do powyższego jeszcze raz wskazać należy, iż wobec tego, że biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego, do obalenia ich twierdzeń nie wystarczy odmienna opinia innego lekarza tej samej specjalności w tym lekarza prowadzącego. Podkreślenia wymaga fakt, iż lekarz prowadzący nie koniecznie musi mieć wgląd w całość dokumentacji medycznej wnioskodawczyni miarodajnej z punktu widzenia przedmiotu procesu oraz posiadać wiadomości specjalne, którymi legitymuje się biegły. Z tych też względów jego opinii w przedmiocie stanu zdrowia J. K. oraz jej zdolności do pracy nie sposób było uznać za rozstrzygającą na gruncie rozpoznawanego przypadku.

Niemiarodajną dla rozstrzygnięcia była też dokumentacja medyczna – wynik badania z dnia 24 sierpnia 2018 r. wraz z płytą złożone na rozprawie w dniu 13 września 2018 r. Oceniając przesłankę całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym Sąd winien uwzględnić stan jej zdrowia na chwilę wydania kwestionowanej przez nią decyzji a nie na dzień wyrokowania. Tak więc dokumentacja medyczna i wyniki badań sporządzone już po wydaniu zaskarżonej decyzji, z natury rzeczy nie mogły mieć żadnego wpływu na ocenę jej prawidłowości i jest zbędna z punktu widzenia zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia. Wobec powyższego i ten wniosek podlegał oddaleniu.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016 r., poz. 277 z późniejszymi zmianami) renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust.2,

2)  jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

3) całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 5).

Całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 6).

Całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za okresową, jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 7).

Rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy przyznaje się jako rentę stałą, jeżeli całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała i nie orzeczono celowości przekwalifikowania zawodowego. W pozostałych przypadkach renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jako renta okresowa przez okres wskazany w decyzji Prezesa Kasy (art. 22 ust. 1).

Ustalenia dokonane w toku przedmiotowej sprawy nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania wnioskodawczyni prawa do renty rolniczej na dalszy okres. Przeprowadzone postępowanie wykazało bowiem, że wnioskodawczyni nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art. 21 ust. 5, wskazanej powyżej ustawy. Wynika to w sposób jednoznaczny z wydanych w toku postępowania sądowego opinii biegłych z zakresu chorób płuc, chirurgii urazowo – ortopedycznej, z zakresu ginekologii, oraz specjalisty pneumonologia i alergologa. Opinie te – o czym mowa była już wcześniej – stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy. W oparciu o przedmiotowe opinie stwierdzić należy, że odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym.

Biegli rozpoznali u badanej astmę oskrzelową atopową kontrolowaną, bez cech zaburzeń wentylacji w spirometrii oraz bez cech niewydolności oddechowej. Zmiany zwyrodnieniowe obu stawów kolanowych, szczególnie lewego, bez istotnego upośledzenia funkcji, z zespołem bólowym. Stan po artroskopii stawu kolanowego prawego w roku 2011. Macicę mieśniakowatą, zespół objawów menopauzalnych, otyłość. W istocie rozpoznane schorzenia wpływają na sprawność i funkcjonowanie wnioskodawczyni, jednakże z punktu widzenia biegłych brak jest dostatecznych podstaw do uznania, że wnioskodawczyni na chwilę wydania zaskarżonej decyzji jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. Podkreślić należy, że przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak postanowienie SN z 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84).

Mając na względzie wymienione wyżej okoliczności Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

15 X 2018 roku.

J.L.